M
Misafir
Forum Okuru
Afganistan
Afganistan
Coğrafi Verileri
Konum: Güney Asya'da, Pakistan'ın kuzey batısında, İran'ın doğusunda yer almaktadır.
Coğrafi konumu: 33 00 Kuzey enlemi, 65 00 Doğu boylamı
Haritadaki konumu: Asya
Yüzölçümü: toplam: 647,500 km²; kara: 647,500 km²; su: 0 km²
Sınırları: toplam: 5,529 km
Sınır komşuları: kuzeydoğuda Çin 76 km, batıda İran 936 km, doğu ve güneyde Pakistan 2,430 km, kuzeyde Tacikistan 1,206 km, kuzeyde Türkmenistan 744 km, kuzeyde Özbekistan 137 km
Sahil şeridi: 0 km (kara ile çevrili)
Sahip olduğu denizler: yok (kara ile çevrili)
İklimi: Sert bir bozkır iklimi hakimdir; kışları soğuk, yazları sıcak geçer.
Arazi yapısı: Kuzeydoğu ve güneyde engebeli dağlık arazilere ve ovalara sahiptir. Kuzey doğusunu Hindu Kuş dağları kaplar. Ayrıca güneyde Süleyman, kuzeyde Bendi Türkistan dağları mevcuttur. Güney bati bölgeleri geniş çöllerle kaplıdır.
Deniz seviyesinden yüksekliği: en alçak noktası: Amu Darya 258 m; en yüksek noktası: Nowshak 7,485 m
Doğal kaynakları: doğal gaz, petrol, kömür, bakır, krom, kükürt, kurşun, çinko, demir, berilyum, yakut, tuz, kıymetli taşlar
Arazi kullanımı: tarıma uygun topraklar: %12.3
otlaklar: %46
ormanlık arazi: %3
diğer: %39 (2003 verileri)
Sulanan arazi: 27.200 km² (2003 verileri)
Doğal afetler: Hindu Kuş dağları bölgesinde depremler; su baskınları; kuraklıklar
Akarsuları: En önemli akarsuyu Hilmend'dir. Amuderya, Kokça, Kunduz ve Kâbil adlı akarsuları bulunmaktadır. Bunların dışında küçüklü büyüklü çok sayıda akarsuyu mevcuttur.
Coğrafi not: Kara ile çevrili
Nüfus Bilgileri
Nüfus: 31,056,997 (2006 Temmuz ayı tahmini)
Yaş yapısı: 0-14 yaşlarda: %44.6 (erkek 7,095,117/kadın 6,763,759)
15-64 yaşlarda: %52.9 (erkek 8,436,716/kadın 8,008,463)
65 yaş ve üzerinde: %2.4 (erkek 366,642/kadın 386,300) (2006 tahmini)
Nüfus artış oranı: %2.67 (2006 tahmini)
not: Bu oran İran mültecilerini de kapsar.
Mülteci sayısı: 23.06 mülteci/1,000 nüfus (2004 tahmini)
Cinsiyet oranı: doğumlarda: 1.05 erkek/kadın
15 yaş altı: 1.05 erkek/kadın
15-64 yaşlarında: 1.05 erkek/kadın
65 yaş ve üzeri: 0.95 erkek/kadın
toplam nüfusta: 1.05 erkek/kadın (2006 tahmini)
Bebek ölüm oranı: 160.23 ölüm/1,000 doğan bebek (2006 tahmini)
Ortalama hayat süresi: Toplam nüfus: 43.34 yıl
erkeklerde: 43.16 yıl
kadınlarda: 43.53 yıl (2006 tahmini)
Ortalama çocuk sayısı: 6.69 çocuk/1 kadın (2006 tahmini)
HIV/AIDS - hastalıklarına yakalanan yetişkin sayısı: %0.01(2001 verileri)
Ulus: Afgan
Nüfusun etnik dağılımı: Pestunlar %42, Tacikler %27, Hazaralar %9, küçük etnik unsurlar (Aymaklar, Türkmenler, Beluciler ve diğerleri) %13, Özbekler %9
Dinler: Sünni Müslümanlar %80, Şii Müslümanlar %19, diğerleri %1
Dil: Resmi dil Pestuca ve Tacikçedir. Nüfusun %35 i Pestuca, %50 si Farisice (Dari), %11 i Özbekce ve Türkmence, %4 ü Belucice ve Pasice) ve diğer azınlıkların dillerinde konuşmaktadır.
Okur yazar oranı: 15 yaş ve üzeri bilgiler
toplam nüfus: %36
erkeklerin: %51
kadınların: %21 (1999 tahmini)
Yönetimi
Ülke adı: Resmi tam adı: Afganistan İslam Cumhuriyeti
kısa şekli : Afganistan
Yerel tam adı: Jomhuri-ye Eslami-ye Afghanestan
yerel kısa şekli: Afganestan
eski adı: Afganistan Cumhuriyeti
ingilizce: Islamic Republic of Afghanistan
Yönetim şekli: İslam Cumhuriyeti
Başkent: Kabil
İdari bölümler: 34 il; Badakhshan, Badghis, Baghlan, Balkh, Bamian, Daykondi, Farah, Faryab, Ghazni, Ghowr, Helmand, Herat, Jowzjan, Kabil, Kandahar, Kapisa, Khowst, Konar, Kondoz, Laghman, Lowgar, Nangarhar, Nimruz, Nurestan, Oruzgan, Paktia, Paktika, Panjshir, Parvan, Samangan, Sar-e Pol, Takhar, Vardak, Zabol .
Bağımsızlık günü: 19 Ağustos 1919
Milli bayram: Kurtuluş günü, 19 Ağustos (1919)
Anayasa: 16 Ocak 2004
Hukuk sistemi: İslam hukuku
Üye olduğu uluslararası örgüt ve kuruluşlar: AsDB (Asya Kalkınma Bankası), CP, ECO (Ekonomik İşbirliği Örgütü), ESCAP (Asya ve Pasifikler Ekonomik ve Sosyal Komisyonu), FAO (Tarım ve Gıda Örgütü), G-77, IAEA (Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı), IBRD (Uluslararası İmar ve Kalkınma Bankası), ICAO (Uluslararası Sivil Havacılık Örgütü), ICRM (Uluslararası Kızılhaç ve Kızılay Hareketi), IDA (Uluslararası Kalkınma Birliği), IDB (İslam Kalkınma Bankası), IFAD (Uluslararası Tarımsal Kalkınma Fonu), IFC (Uluslararası Finansman Kurumu), IFRCS (Uluslararası Kızılhaç ve Kızılay Toplulukları Federasyonu), ILO (Uluslarası Çalışma Örgütü), IMF (Uluslararası Para Fonu),Intelsat, IOC (Uluslararası Olimpiyat Komitesi), IOM (Uluslararası Göçmen Teşkilatı), ITU (Uluslararası Telekomünikasyon Birliği), NAM, OIC (İslam Konferansı Örgütü), OPCW (Kimyasal Silahları Yasaklama Organizasyonu), UN (Birleşmiş Milletler), UNCTAD (Birleşmiş Milletler Ticaret ve Kalkınma Konferansı), UNESCO (Eğitim-Bilim ve Kültür Örgütü), UNIDO (Endüstriyel Kalkınma Örgütü), UPU (Dünya Posta Birliği), WFTU (Dünya İşçi Sendikaları Federasyonu), WHO (Dünya Sağlık Örgütü), WMO (Dünya Meteoroloji Örgütü), WToO (Dünya Turizm Örgütü)
Ekonomik Göstergeler
Ekonomiye genel bakış: Afganistan kara il çevrili bir ülkedir, ekonomisi tarıma ve hayvancılığa (koyun ve keçi yetiştirmeye) bağlıdır.
İş gücü: 15 milyon (2004 verileri)
Sektörlere göre işgücü dağılımı: tarım %80, endüstri %10, hizmet %10 (2004 verileri)
Endüstri: Küçük çapta tekstil, sabun, mobilya, ayakkabı, gübre, çimento; el yapımı halılar; doğal gaz, yağ, kömür, bakır işletmeleri.
Elektrik üretimi: 905 milyon kWh (2003 tahmini)
Elektrik tüketimi: 1.042 milyar kWh (2003 tahmini)
Elektrik ihracatı: 0 kWh (2001 tahmini)
Elektrik ithalatı: 200 milyon kWh (2003)
Tarım ve hayvancılık ürünleri: haşhaş, buğday, meyveler, fındık; yün, deri
İhracat tutarı: 471 milyon$ (2005 verileri)
İhracat ürünleri: haşhaş, meyve ve fındık, el yapımı halılar, yün, pamuk, deri, değerli taş ve mücevherler.
İhracat ortakları: Pakistan, İran, Almanya, Hindistan, Birleşmiş Krallıklar, Belçika, Lüksemburg, Çek Cumhuriyeti
İthalat tutarı: $3.87 milyar (2005 verileri)
İthalat ürünleri: Yabancı sermaye, yiyecek ve petrol ürünleri, cok sayıda tüketim malı
İthalat ortakları: Pakistan, İran, Japonya, Singapur, Hindistan, Güney Kore, Almanya
Dış borç tutarı: 8 milyar $ (2004 verileri)
Para birimi: afgani (AFA)
Para birimi kodu: AFA
Mali yıl: 21 Mart - 20 Mart
İletişim Bilgileri
Kullanılan telefon hatları: 100.000 (2005)
Telefon kodu: 93
Radyo yayın istasyonları: AM 21 (6 sı pasif durumda; Kabil radrosu aktif olanıdır), FM 23, kısa dalga 1 (diller Peştuca, Darice, Urduca ve İngilizce) (2003)
Radyolar: 167,000 (1999)
Televizyon yayını yapan istasyonlar: azami 10 (Kabil'in bir merkezi devlet televizyon şebekesi ve 30 ilde yayın yapan dokuz bölgesel istasyon.) (1998)
Televizyonlar: 100,000 (1999)
Internet kısaltması: .af
Internet servis sağlayıcıları: 22 (2006 verileri)
Ulaşım ve Taşımacılık
Demiryolları: toplam: 24.6 km
Karayolları: toplam: 34,789 km
asfalt: 8,231 km
asfalt olmayan: 26,558 km (2006 tahmini)
Su yolları: 1,200 km (2005)
Boru hatları: gaz 466 km (2006)
Limanları: Keyrabad, Shir Khan
Hava alanları: 46 (2006 tahmini)
Helikopter alanları: 9 (2006 tahmini)
Coğrafi Verileri
Konum: Güney Asya'da, Pakistan'ın kuzey batısında, İran'ın doğusunda yer almaktadır.
Coğrafi konumu: 33 00 Kuzey enlemi, 65 00 Doğu boylamı
Haritadaki konumu: Asya
Yüzölçümü: toplam: 647,500 km²; kara: 647,500 km²; su: 0 km²
Sınırları: toplam: 5,529 km
Sınır komşuları: kuzeydoğuda Çin 76 km, batıda İran 936 km, doğu ve güneyde Pakistan 2,430 km, kuzeyde Tacikistan 1,206 km, kuzeyde Türkmenistan 744 km, kuzeyde Özbekistan 137 km
Sahil şeridi: 0 km (kara ile çevrili)
Sahip olduğu denizler: yok (kara ile çevrili)
İklimi: Sert bir bozkır iklimi hakimdir; kışları soğuk, yazları sıcak geçer.
Arazi yapısı: Kuzeydoğu ve güneyde engebeli dağlık arazilere ve ovalara sahiptir. Kuzey doğusunu Hindu Kuş dağları kaplar. Ayrıca güneyde Süleyman, kuzeyde Bendi Türkistan dağları mevcuttur. Güney bati bölgeleri geniş çöllerle kaplıdır.
Deniz seviyesinden yüksekliği: en alçak noktası: Amu Darya 258 m; en yüksek noktası: Nowshak 7,485 m
Doğal kaynakları: doğal gaz, petrol, kömür, bakır, krom, kükürt, kurşun, çinko, demir, berilyum, yakut, tuz, kıymetli taşlar
Arazi kullanımı: tarıma uygun topraklar: %12.3
otlaklar: %46
ormanlık arazi: %3
diğer: %39 (2003 verileri)
Sulanan arazi: 27.200 km² (2003 verileri)
Doğal afetler: Hindu Kuş dağları bölgesinde depremler; su baskınları; kuraklıklar
Akarsuları: En önemli akarsuyu Hilmend'dir. Amuderya, Kokça, Kunduz ve Kâbil adlı akarsuları bulunmaktadır. Bunların dışında küçüklü büyüklü çok sayıda akarsuyu mevcuttur.
Coğrafi not: Kara ile çevrili
Nüfus Bilgileri
Nüfus: 31,056,997 (2006 Temmuz ayı tahmini)
Yaş yapısı: 0-14 yaşlarda: %44.6 (erkek 7,095,117/kadın 6,763,759)
15-64 yaşlarda: %52.9 (erkek 8,436,716/kadın 8,008,463)
65 yaş ve üzerinde: %2.4 (erkek 366,642/kadın 386,300) (2006 tahmini)
Nüfus artış oranı: %2.67 (2006 tahmini)
not: Bu oran İran mültecilerini de kapsar.
Mülteci sayısı: 23.06 mülteci/1,000 nüfus (2004 tahmini)
Cinsiyet oranı: doğumlarda: 1.05 erkek/kadın
15 yaş altı: 1.05 erkek/kadın
15-64 yaşlarında: 1.05 erkek/kadın
65 yaş ve üzeri: 0.95 erkek/kadın
toplam nüfusta: 1.05 erkek/kadın (2006 tahmini)
Bebek ölüm oranı: 160.23 ölüm/1,000 doğan bebek (2006 tahmini)
Ortalama hayat süresi: Toplam nüfus: 43.34 yıl
erkeklerde: 43.16 yıl
kadınlarda: 43.53 yıl (2006 tahmini)
Ortalama çocuk sayısı: 6.69 çocuk/1 kadın (2006 tahmini)
HIV/AIDS - hastalıklarına yakalanan yetişkin sayısı: %0.01(2001 verileri)
Ulus: Afgan
Nüfusun etnik dağılımı: Pestunlar %42, Tacikler %27, Hazaralar %9, küçük etnik unsurlar (Aymaklar, Türkmenler, Beluciler ve diğerleri) %13, Özbekler %9
Dinler: Sünni Müslümanlar %80, Şii Müslümanlar %19, diğerleri %1
Dil: Resmi dil Pestuca ve Tacikçedir. Nüfusun %35 i Pestuca, %50 si Farisice (Dari), %11 i Özbekce ve Türkmence, %4 ü Belucice ve Pasice) ve diğer azınlıkların dillerinde konuşmaktadır.
Okur yazar oranı: 15 yaş ve üzeri bilgiler
toplam nüfus: %36
erkeklerin: %51
kadınların: %21 (1999 tahmini)
Yönetimi
Ülke adı: Resmi tam adı: Afganistan İslam Cumhuriyeti
kısa şekli : Afganistan
Yerel tam adı: Jomhuri-ye Eslami-ye Afghanestan
yerel kısa şekli: Afganestan
eski adı: Afganistan Cumhuriyeti
ingilizce: Islamic Republic of Afghanistan
Yönetim şekli: İslam Cumhuriyeti
Başkent: Kabil
İdari bölümler: 34 il; Badakhshan, Badghis, Baghlan, Balkh, Bamian, Daykondi, Farah, Faryab, Ghazni, Ghowr, Helmand, Herat, Jowzjan, Kabil, Kandahar, Kapisa, Khowst, Konar, Kondoz, Laghman, Lowgar, Nangarhar, Nimruz, Nurestan, Oruzgan, Paktia, Paktika, Panjshir, Parvan, Samangan, Sar-e Pol, Takhar, Vardak, Zabol .
Bağımsızlık günü: 19 Ağustos 1919
Milli bayram: Kurtuluş günü, 19 Ağustos (1919)
Anayasa: 16 Ocak 2004
Hukuk sistemi: İslam hukuku
Üye olduğu uluslararası örgüt ve kuruluşlar: AsDB (Asya Kalkınma Bankası), CP, ECO (Ekonomik İşbirliği Örgütü), ESCAP (Asya ve Pasifikler Ekonomik ve Sosyal Komisyonu), FAO (Tarım ve Gıda Örgütü), G-77, IAEA (Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı), IBRD (Uluslararası İmar ve Kalkınma Bankası), ICAO (Uluslararası Sivil Havacılık Örgütü), ICRM (Uluslararası Kızılhaç ve Kızılay Hareketi), IDA (Uluslararası Kalkınma Birliği), IDB (İslam Kalkınma Bankası), IFAD (Uluslararası Tarımsal Kalkınma Fonu), IFC (Uluslararası Finansman Kurumu), IFRCS (Uluslararası Kızılhaç ve Kızılay Toplulukları Federasyonu), ILO (Uluslarası Çalışma Örgütü), IMF (Uluslararası Para Fonu),Intelsat, IOC (Uluslararası Olimpiyat Komitesi), IOM (Uluslararası Göçmen Teşkilatı), ITU (Uluslararası Telekomünikasyon Birliği), NAM, OIC (İslam Konferansı Örgütü), OPCW (Kimyasal Silahları Yasaklama Organizasyonu), UN (Birleşmiş Milletler), UNCTAD (Birleşmiş Milletler Ticaret ve Kalkınma Konferansı), UNESCO (Eğitim-Bilim ve Kültür Örgütü), UNIDO (Endüstriyel Kalkınma Örgütü), UPU (Dünya Posta Birliği), WFTU (Dünya İşçi Sendikaları Federasyonu), WHO (Dünya Sağlık Örgütü), WMO (Dünya Meteoroloji Örgütü), WToO (Dünya Turizm Örgütü)
Ekonomik Göstergeler
Ekonomiye genel bakış: Afganistan kara il çevrili bir ülkedir, ekonomisi tarıma ve hayvancılığa (koyun ve keçi yetiştirmeye) bağlıdır.
İş gücü: 15 milyon (2004 verileri)
Sektörlere göre işgücü dağılımı: tarım %80, endüstri %10, hizmet %10 (2004 verileri)
Endüstri: Küçük çapta tekstil, sabun, mobilya, ayakkabı, gübre, çimento; el yapımı halılar; doğal gaz, yağ, kömür, bakır işletmeleri.
Elektrik üretimi: 905 milyon kWh (2003 tahmini)
Elektrik tüketimi: 1.042 milyar kWh (2003 tahmini)
Elektrik ihracatı: 0 kWh (2001 tahmini)
Elektrik ithalatı: 200 milyon kWh (2003)
Tarım ve hayvancılık ürünleri: haşhaş, buğday, meyveler, fındık; yün, deri
İhracat tutarı: 471 milyon$ (2005 verileri)
İhracat ürünleri: haşhaş, meyve ve fındık, el yapımı halılar, yün, pamuk, deri, değerli taş ve mücevherler.
İhracat ortakları: Pakistan, İran, Almanya, Hindistan, Birleşmiş Krallıklar, Belçika, Lüksemburg, Çek Cumhuriyeti
İthalat tutarı: $3.87 milyar (2005 verileri)
İthalat ürünleri: Yabancı sermaye, yiyecek ve petrol ürünleri, cok sayıda tüketim malı
İthalat ortakları: Pakistan, İran, Japonya, Singapur, Hindistan, Güney Kore, Almanya
Dış borç tutarı: 8 milyar $ (2004 verileri)
Para birimi: afgani (AFA)
Para birimi kodu: AFA
Mali yıl: 21 Mart - 20 Mart
İletişim Bilgileri
Kullanılan telefon hatları: 100.000 (2005)
Telefon kodu: 93
Radyo yayın istasyonları: AM 21 (6 sı pasif durumda; Kabil radrosu aktif olanıdır), FM 23, kısa dalga 1 (diller Peştuca, Darice, Urduca ve İngilizce) (2003)
Radyolar: 167,000 (1999)
Televizyon yayını yapan istasyonlar: azami 10 (Kabil'in bir merkezi devlet televizyon şebekesi ve 30 ilde yayın yapan dokuz bölgesel istasyon.) (1998)
Televizyonlar: 100,000 (1999)
Internet kısaltması: .af
Internet servis sağlayıcıları: 22 (2006 verileri)
Ulaşım ve Taşımacılık
Demiryolları: toplam: 24.6 km
Karayolları: toplam: 34,789 km
asfalt: 8,231 km
asfalt olmayan: 26,558 km (2006 tahmini)
Su yolları: 1,200 km (2005)
Boru hatları: gaz 466 km (2006)
Limanları: Keyrabad, Shir Khan
Hava alanları: 46 (2006 tahmini)
Helikopter alanları: 9 (2006 tahmini)