Anadolu'da Marka Olmak
ANADOLU’DA MARKA OLMAK
Anadolu sahip olduğu kültürel ve tarihi zenginlikle büyük bir potansiyeli içinde barındırıyor. Ne var ki bu potansiyel tüm dünyaya sunulabilecek bir ürün ve hizmet olarak çıkamıyor. Bu anlamda turizm, kültür, sanayi-ticaret potansiyeli ve doğal zenginlileri itibarı ile, Anadolu kendisini ortaya çıkartacak girişimcileri bekliyor. Türkiye’deki sanayileşme hamleleri ile birlikte Anadolu’da da küçük ve orta ölçekli işletmeler ortaya çıkmış ve günden güne gelişen bir KOBİ ağı ile sanayi üretimine önemli katkılar sağlanmıştır. Üretimin büyük bir yaygınlık kazanması ülke kalkınması için sevindirici olsa da üretilen mal ve hizmetlerin yüksek kar marjı oluşturabilmeleri için markalaşmaları gerekmektedir.
Türk Patent Enstitüsü tarafından tescil edilmiş 170 bin ürün markası bulunuyor. 170 bin ürün markasından acaba kaç tanesi büyük bir marka? Günümüz pazarlarında bir işletmenin tutunabilmesi, rakiplerinden farklılaşabilmesi, ancak oluşturduğu marka değeri ile gerçekleşebiliyor. Küresel rekabet ortamında stratejik planlarınız yoksa, bir marka üretememişseniz rekabet gücünüz yok demektir. Türkiye’de gelişen küçük ve orta ölçekli firmalar gelişmiş sanayilere henüz entegrasyon sağlayabilmiş değildir. KOBİ’lerimiz uluslar arası pazarlara açılabilmek için “üretim kabiliyetlerini” stratejik pazarlama enstrümanları ile birleştirmeli ve markalaşma yoluna gitmelidirler.
Üretmek, ekonomi için vazgeçilmez bir dinamiktir. Fakat ürettiklerinizi de satabilmeniz gerekmektedir. Bunun için bir markanız olmalı ve markanız bir değer önerisi sunmalıdır. Günümüz pazarlama anlayışı “müşterinin kral” sayıldığı bir paradigmaya sahip. Artık standartlaşan ürün, kalite gibi unsurlar, firmaların rekabet edebilmeleri için yeterli olmamaktadır. Bunun için markalaşma sürecinde müşteri odaklılık konsepti ile pazarlama iletişimi faaliyetleri gündeme gelmektedir. Böyle bir ortamda firmaların, tüketiciye sundukları vaatler, özgün, tutarlı ve süreklilik arz eden bir yapıya sahip olmalıdır. “Tekstil sektörümüzdeki yaklaşık 48 firma 100’ü aşkın yabancı markaya mal üretmektedir”. Tekstil sektörümüz dünya çapında kaliteli ürünler üretmekte fakat üretici firmalarımızın varlığı bile bilinmemektedir. Bu durum marka olmanın önemini yeterince açıklamaktadır. Bu tür örneklere Anadolu’da daha çok rastlanmaktadır. Örneğin Puma, Nıke, Adidas, Pierre Cardin gibi dünya çapında markalara Konya’da üretim yapılmaktadır. Yine Volvo, Mercedes gibi devlere otomotiv parçası üretilmektedir. Fason üretimin bu kadar yaygınlık kazanmasına, KOBİ’lerin pazarlama ve marka maliyetlerinden çekinmeleri de etkili olmaktadır. Anadolu’da markalaşmaya yaptıkları yatırım açısından bazı iller öne çıkmaktadır. Gazinantep, Kayseri, Denizli, Manisa, Konya ve Adana marka yaratmada ciddi bir performans sergilemektedir.
Büyük çoğunluğu KOBİ olan firmalarımızın yine büyük çoğunluğu aile şirketidir. (%94) Bu durum markalaşma ve kurumsallaşma önündeki engellerden bazılarıdır. Birinci kuşak aile yöneticileri işletmeleri belirli bir yere getirdikten sonra ikinci kuşak yöneticiler “büyüme ve kurumsallaşma” çabaları ile KOBİ’leri bugünkü esnek ve gelişmeye açık duruma getirdiler. Üçüncü kuşak yöneticiler ise marka ve globalleşme vizyonu ile Anadolulu KOBİ’leri dış pazarlarda daha iyi temsil edecektir. Tüm bunlar; üretimden satışa, pazarlamadan bilgi teknolojilerine ve markalaşmaya doğru giden bir süreci temsil ediyor. Şimdi gelinen noktada nerde olduğumuz söylenecek olursa, bazı sektörlerde marka dönemini ve bazılarında ise üretim dönemini yaşadığımız söylenebilir.
Konya bir KOBİ başkenti olarak dış pazarlara dönük yüzü ile dikkat çeken bir şehirdir. Anadolu’nun bizce en gözde ve en stratejik şehridir. Düzenli ve hızlı gelişen sanayisi ile bugün önemli bir üretim ve istihdam bölgesi olmuştur. Coğrafi açıdan uluslar arası hava taşımacılığına müsait bir ildir. Ulaşım, turizm, yükseköğrenim ve şehirleşme açısından da büyük bir potansiyeldir. Konya sanayisi, I.II.III. ve IV. Organize sanayi bölgeleri ve küçük sanayi siteleri ile pek çok sektörde faaliyet göstermektedir. Başta; Tarım, gıda, ambalaj, ayakkabı, makine, imalat ve otomotiv yan sanayi büyük bir gelişme göstermektedir. Bu gelişme parametrelerine oranla markalaşmada daha düşük bir performans gösterilmektedir. Fakat orta vade de ihracat ağırlıklı çalışan Konya sanayisinden pazarlama ve markalaşma yatırımlarını arttırması beklenmektedir. Bunun göstergeleri olarak; KOBİ’lerin toplam kalite, insan kaynakları, bilgi teknolojilerine olan yatırımları ve dış pazarlara açılma çabaları gösterilebilir. Önümüzdeki yıllarda Anadolulu işletmeler kendi bölgelerinde etkin ve dış pazarlarda hızla kendisine yer açan markalar üreteceklerdir. Bunun için ihtiyacımız olan en önemli araç, vizyon ve sermayedir.
Faruk yazar
Anadolu sahip olduğu kültürel ve tarihi zenginlikle büyük bir potansiyeli içinde barındırıyor. Ne var ki bu potansiyel tüm dünyaya sunulabilecek bir ürün ve hizmet olarak çıkamıyor. Bu anlamda turizm, kültür, sanayi-ticaret potansiyeli ve doğal zenginlileri itibarı ile, Anadolu kendisini ortaya çıkartacak girişimcileri bekliyor. Türkiye’deki sanayileşme hamleleri ile birlikte Anadolu’da da küçük ve orta ölçekli işletmeler ortaya çıkmış ve günden güne gelişen bir KOBİ ağı ile sanayi üretimine önemli katkılar sağlanmıştır. Üretimin büyük bir yaygınlık kazanması ülke kalkınması için sevindirici olsa da üretilen mal ve hizmetlerin yüksek kar marjı oluşturabilmeleri için markalaşmaları gerekmektedir.
Türk Patent Enstitüsü tarafından tescil edilmiş 170 bin ürün markası bulunuyor. 170 bin ürün markasından acaba kaç tanesi büyük bir marka? Günümüz pazarlarında bir işletmenin tutunabilmesi, rakiplerinden farklılaşabilmesi, ancak oluşturduğu marka değeri ile gerçekleşebiliyor. Küresel rekabet ortamında stratejik planlarınız yoksa, bir marka üretememişseniz rekabet gücünüz yok demektir. Türkiye’de gelişen küçük ve orta ölçekli firmalar gelişmiş sanayilere henüz entegrasyon sağlayabilmiş değildir. KOBİ’lerimiz uluslar arası pazarlara açılabilmek için “üretim kabiliyetlerini” stratejik pazarlama enstrümanları ile birleştirmeli ve markalaşma yoluna gitmelidirler.
Üretmek, ekonomi için vazgeçilmez bir dinamiktir. Fakat ürettiklerinizi de satabilmeniz gerekmektedir. Bunun için bir markanız olmalı ve markanız bir değer önerisi sunmalıdır. Günümüz pazarlama anlayışı “müşterinin kral” sayıldığı bir paradigmaya sahip. Artık standartlaşan ürün, kalite gibi unsurlar, firmaların rekabet edebilmeleri için yeterli olmamaktadır. Bunun için markalaşma sürecinde müşteri odaklılık konsepti ile pazarlama iletişimi faaliyetleri gündeme gelmektedir. Böyle bir ortamda firmaların, tüketiciye sundukları vaatler, özgün, tutarlı ve süreklilik arz eden bir yapıya sahip olmalıdır. “Tekstil sektörümüzdeki yaklaşık 48 firma 100’ü aşkın yabancı markaya mal üretmektedir”. Tekstil sektörümüz dünya çapında kaliteli ürünler üretmekte fakat üretici firmalarımızın varlığı bile bilinmemektedir. Bu durum marka olmanın önemini yeterince açıklamaktadır. Bu tür örneklere Anadolu’da daha çok rastlanmaktadır. Örneğin Puma, Nıke, Adidas, Pierre Cardin gibi dünya çapında markalara Konya’da üretim yapılmaktadır. Yine Volvo, Mercedes gibi devlere otomotiv parçası üretilmektedir. Fason üretimin bu kadar yaygınlık kazanmasına, KOBİ’lerin pazarlama ve marka maliyetlerinden çekinmeleri de etkili olmaktadır. Anadolu’da markalaşmaya yaptıkları yatırım açısından bazı iller öne çıkmaktadır. Gazinantep, Kayseri, Denizli, Manisa, Konya ve Adana marka yaratmada ciddi bir performans sergilemektedir.
Büyük çoğunluğu KOBİ olan firmalarımızın yine büyük çoğunluğu aile şirketidir. (%94) Bu durum markalaşma ve kurumsallaşma önündeki engellerden bazılarıdır. Birinci kuşak aile yöneticileri işletmeleri belirli bir yere getirdikten sonra ikinci kuşak yöneticiler “büyüme ve kurumsallaşma” çabaları ile KOBİ’leri bugünkü esnek ve gelişmeye açık duruma getirdiler. Üçüncü kuşak yöneticiler ise marka ve globalleşme vizyonu ile Anadolulu KOBİ’leri dış pazarlarda daha iyi temsil edecektir. Tüm bunlar; üretimden satışa, pazarlamadan bilgi teknolojilerine ve markalaşmaya doğru giden bir süreci temsil ediyor. Şimdi gelinen noktada nerde olduğumuz söylenecek olursa, bazı sektörlerde marka dönemini ve bazılarında ise üretim dönemini yaşadığımız söylenebilir.
Konya bir KOBİ başkenti olarak dış pazarlara dönük yüzü ile dikkat çeken bir şehirdir. Anadolu’nun bizce en gözde ve en stratejik şehridir. Düzenli ve hızlı gelişen sanayisi ile bugün önemli bir üretim ve istihdam bölgesi olmuştur. Coğrafi açıdan uluslar arası hava taşımacılığına müsait bir ildir. Ulaşım, turizm, yükseköğrenim ve şehirleşme açısından da büyük bir potansiyeldir. Konya sanayisi, I.II.III. ve IV. Organize sanayi bölgeleri ve küçük sanayi siteleri ile pek çok sektörde faaliyet göstermektedir. Başta; Tarım, gıda, ambalaj, ayakkabı, makine, imalat ve otomotiv yan sanayi büyük bir gelişme göstermektedir. Bu gelişme parametrelerine oranla markalaşmada daha düşük bir performans gösterilmektedir. Fakat orta vade de ihracat ağırlıklı çalışan Konya sanayisinden pazarlama ve markalaşma yatırımlarını arttırması beklenmektedir. Bunun göstergeleri olarak; KOBİ’lerin toplam kalite, insan kaynakları, bilgi teknolojilerine olan yatırımları ve dış pazarlara açılma çabaları gösterilebilir. Önümüzdeki yıllarda Anadolulu işletmeler kendi bölgelerinde etkin ve dış pazarlarda hızla kendisine yer açan markalar üreteceklerdir. Bunun için ihtiyacımız olan en önemli araç, vizyon ve sermayedir.
Faruk yazar
