ATATÜRK'ün hayatından bölümler
Mustafa Kemal Atatürk 1881 yılında Selânik te Kocakasım Mahallesi, Islâhhâne Caddesi ndeki üç katlı pembe evde doğdu. Babası Ali Rıza Efendi, annesi Zübeyde Hanım dır. Baba tarafından dedesi Hafız Ahmet Efendi XIV-XV. yüzyıllarda Konya ve Aydın dan Makedonya ya yerleştirilmiş Kocacık Yörüklerindendir. Annesi Zübeyde Hanım ise Selânik yakınlarındaki Langaza kasabasına yerleşmiş eski bir Türk ailesinin kızıdır. Milis subaylığı, evkaf katipliği ve kereste ticareti yapan Ali Rıza Efendi, 1871 yılında Zübeyde Hanım la evlendi. Atatürk ün beş kardeşinden dördü küçük yaşlarda öldü, sadece Makbule (Atadan) 1956 yılına değin yaşadı.
Küçük Mustafa öğrenim çağına gelince Hafız Mehmet Efendi nin mahalle mektebinde öğrenime başladı, sonra babasının isteğiyle Şemsi Efendi Mektebi ne geçti. Bu sırada babasını kaybetti (1888). Bir süre Rapla Çiftliği nde dayısının yanında kaldıktan sonra Selânik e dönüp okulunu bitirdi. Selânik Mülkiye Rüştiyesi ne kaydoldu. Kısa bir süre sonra 1893 yılında Askeri Rüştiye ye girdi. Bu okulda Matematik öğretmeni Mustafa Bey adına "Kemal" i ilave etti. 1896-1899 yıllarında Manastır Askeri İdâdi sini bitirip, İstanbul da Harp Okulunda öğrenime başladı. 1902 yılında teğmen rütbesiyle mezun oldu., Harp Akademisi ne devam etti. 11 Ocak 1905 te yüzbaşı rütbesiyle Akademi yi tamamladı. 1905-1907 yılları arasında Şam da 5. Ordu emrinde görev yaptı. 1907 de Kolağası (Kıdemli Yüzbaşı) oldu. Manastır a III. Ordu ya atandı. 19 Nisan 1909 da İstanbul a giren Hareket Ordusu nda Kurmay Başkanı olarak görev aldı. 1910 yılında Fransa ya gönderildi. Picardie Manevraları na katıldı. 1911 yılında İstanbul da Genel Kurmay Başkanlığı emrinde çalışmaya başladı.
1911 yılında İtalyanların Trablusgarp a hücumu ile başlayan savaşta, Mustafa Kemal bir grup arkadaşıyla birlikte Tobruk ve Derne bölgesinde görev aldı. 22 Aralık 1911 de İtalyanlara karşı Tobruk Savaşını kazandı. 6 Mart 1912 de Derne Komutanlığına getirildi.
Ekim 1912 de Balkan Savaşı başlayınca Mustafa Kemal Gelibolu ve Bolayır daki birliklerle savaşa katıldı. Dimetoka ve Edirne nin geri alınışında büyük hizmetleri görüldü. 1913 yılında Sofya Ateşemiliterliğine atandı. Bu görevde iken 1914 yılında yarbaylığa yükseldi. Ateşemiliterlik görevi Ocak 1915 te sona erdi. Bu sırada I. Dünya Savaşı başlamış, Osmanlı İmparatorluğu savaşa girmek zorunda kalmıştı. Mustafa Kemal 19. Tümeni kurmak üzere Tekirdağ da görevlendirildi.
1914 yılında başlayan I. Dünya Savaşı nda, Mustafa Kemal Çanakkale de bir kahramanlık destanı yazıp İtilaf Devletlerine "Çanakkale geçilmez! " dedirtti. 18 Mart 1915 te Çanakkale Boğazını geçmeye kalkan İngiliz ve Fransız donanması ağır kayıplar verince Gelibolu Yarımadası na asker çıkarmaya karar verdiler. 25 Nisan 1915 te Arıburnu na çıkan düşman kuvvetlerini, Mustafa Kemal in komuta ettiği 19. Tümen Conkbayırı nda durdurdu. Mustafa Kemal, bu başarı üzerine albaylığa yükseldi. İngilizler 6-7 Ağustos 1915 te Arıburnu nda tekrar taarruza geçti. Anafartalar Grubu Komutanı Mustafa Kemal 9-10 Ağustos ta Anafartalar Zaferini kazandı. Bu zaferi 17 Ağustos ta Kireçtepe, 21 Ağustos ta II. Anafartalar zaferleri takip etti. Çanakkale Savaşlarında yaklaşık 253.000 şehit veren Türk ulusu onurunu İtilaf Devletlerine karşı korumasını bilmiştir. Mustafa Kemal in askerlerine "Ben size taarruzu emretmiyorum, ölmeyi emrediyorum!" emri cephenin kaderini değiştirmiştir.
Mustafa Kemal Çanakkale Savaşları dan sonra 1916 da Edirne ve Diyarbakır da görev aldı. 1 Nisan 1916 da tümgeneralliğe yükseldi. Rus kuvvetleriyle savaşarak Muş ve Bitlis in geri alınmasını sağladı. Şam ve Halep teki kısa süreli görevlerinden sonra 1917 de İstanbul a geldi. Velihat Vahidettin Efendi yle Almanya ya giderek cephede incelemelerde bulundu. Bu seyehatten sonra hastalandı. Viyana ve Karisbad a giderek tedavi oldu. 15 Ağustos 1918 de Halep e 7. Ordu Komutanı olarak döndü. Bu cephede İngiliz kuvvetlerine karşı başarılı savunma savaşları yaptı. Mondros Mütarekesi nin imzalanmasından bir gün sonra, 31 Ekim 1918 de Yıldırım Orduları Grubu Komutanlığına getirildi. Bu ordunun kaldırılması üzerine 13 Kasım 1918 de İstanbul a gelip Harbiye Nezâreti nde (Bakanlığında) göreve başladı.
Mondros Mütarekesi nden sonra İtilaf Devletleri nin Osmanlı ordularını işgale başlamaları üzerine; Mustafa Kemal 9. Ordu Müfettişi olarak 19 Mayıs 1919 da Samsun a çıktı. 22 Haziran 1919 da Amasya da yayımladığı genelgeyle "Milletin istiklâlini yine milletin azim ve kararının kurtaracağını " ilan edip Sivas Kongresi ni toplantıya çağırdı. 23 Temmuz - 7 Ağustos 1919 tarihleri arasında Erzurum, 4 - 11 Eylül 1919 tarihleri arasında da Sivas Kongresi ni toplayarak vatanın kurtuluşu için izlenecek yolun belirlenmesini sağladı. 27 Aralık 1919 da Ankara da heyecanla karşılandı. 23 Nisan 1920 de Türkiye Büyük Millet Meclisi nin açılmasıyla Türkiye Cumhuriyeti nin kurulması yolunda önemli bir adım atılmış oldu. Meclis ve Hükümet Başkanlığına Mustafa Kemal seçildi Türkiye Büyük Millet Meclisi, Kurtuluş Savaşı nın başarıyla sonuçlanması için gerekli yasaları kabul edip uygulamaya başladı.
Türk Kurtuluş Savaşı 15 Mayıs 1919 da Yunanlıların İzmir I işgali sırasında düşmana ilk kurşunun atılmasıyla başladı. 10 Ağustos 1920 tarihinde Sevr Antlaşması nı imzalayarak aralarında Osmanlı İmparatorluğu nu paylaşan I. Dünya Savaşı nın galip devletlerine karşı önce Kuvâ-yi Milliye adı verilen milis kuvvetleriyle savaşıldı. Türkiye Büyük Millet Meclisi düzenli orduyu kurdu, Kuvâ-yi Milliye - ordu bütünleşmesini sağlayarak savaşı zaferle sonuçlandırdı.
Mustafa Kemal Atatürk 1881 yılında Selânik te Kocakasım Mahallesi, Islâhhâne Caddesi ndeki üç katlı pembe evde doğdu. Babası Ali Rıza Efendi, annesi Zübeyde Hanım dır. Baba tarafından dedesi Hafız Ahmet Efendi XIV-XV. yüzyıllarda Konya ve Aydın dan Makedonya ya yerleştirilmiş Kocacık Yörüklerindendir. Annesi Zübeyde Hanım ise Selânik yakınlarındaki Langaza kasabasına yerleşmiş eski bir Türk ailesinin kızıdır. Milis subaylığı, evkaf katipliği ve kereste ticareti yapan Ali Rıza Efendi, 1871 yılında Zübeyde Hanım la evlendi. Atatürk ün beş kardeşinden dördü küçük yaşlarda öldü, sadece Makbule (Atadan) 1956 yılına değin yaşadı.
Küçük Mustafa öğrenim çağına gelince Hafız Mehmet Efendi nin mahalle mektebinde öğrenime başladı, sonra babasının isteğiyle Şemsi Efendi Mektebi ne geçti. Bu sırada babasını kaybetti (1888). Bir süre Rapla Çiftliği nde dayısının yanında kaldıktan sonra Selânik e dönüp okulunu bitirdi. Selânik Mülkiye Rüştiyesi ne kaydoldu. Kısa bir süre sonra 1893 yılında Askeri Rüştiye ye girdi. Bu okulda Matematik öğretmeni Mustafa Bey adına "Kemal" i ilave etti. 1896-1899 yıllarında Manastır Askeri İdâdi sini bitirip, İstanbul da Harp Okulunda öğrenime başladı. 1902 yılında teğmen rütbesiyle mezun oldu., Harp Akademisi ne devam etti. 11 Ocak 1905 te yüzbaşı rütbesiyle Akademi yi tamamladı. 1905-1907 yılları arasında Şam da 5. Ordu emrinde görev yaptı. 1907 de Kolağası (Kıdemli Yüzbaşı) oldu. Manastır a III. Ordu ya atandı. 19 Nisan 1909 da İstanbul a giren Hareket Ordusu nda Kurmay Başkanı olarak görev aldı. 1910 yılında Fransa ya gönderildi. Picardie Manevraları na katıldı. 1911 yılında İstanbul da Genel Kurmay Başkanlığı emrinde çalışmaya başladı.
1911 yılında İtalyanların Trablusgarp a hücumu ile başlayan savaşta, Mustafa Kemal bir grup arkadaşıyla birlikte Tobruk ve Derne bölgesinde görev aldı. 22 Aralık 1911 de İtalyanlara karşı Tobruk Savaşını kazandı. 6 Mart 1912 de Derne Komutanlığına getirildi.
Ekim 1912 de Balkan Savaşı başlayınca Mustafa Kemal Gelibolu ve Bolayır daki birliklerle savaşa katıldı. Dimetoka ve Edirne nin geri alınışında büyük hizmetleri görüldü. 1913 yılında Sofya Ateşemiliterliğine atandı. Bu görevde iken 1914 yılında yarbaylığa yükseldi. Ateşemiliterlik görevi Ocak 1915 te sona erdi. Bu sırada I. Dünya Savaşı başlamış, Osmanlı İmparatorluğu savaşa girmek zorunda kalmıştı. Mustafa Kemal 19. Tümeni kurmak üzere Tekirdağ da görevlendirildi.
1914 yılında başlayan I. Dünya Savaşı nda, Mustafa Kemal Çanakkale de bir kahramanlık destanı yazıp İtilaf Devletlerine "Çanakkale geçilmez! " dedirtti. 18 Mart 1915 te Çanakkale Boğazını geçmeye kalkan İngiliz ve Fransız donanması ağır kayıplar verince Gelibolu Yarımadası na asker çıkarmaya karar verdiler. 25 Nisan 1915 te Arıburnu na çıkan düşman kuvvetlerini, Mustafa Kemal in komuta ettiği 19. Tümen Conkbayırı nda durdurdu. Mustafa Kemal, bu başarı üzerine albaylığa yükseldi. İngilizler 6-7 Ağustos 1915 te Arıburnu nda tekrar taarruza geçti. Anafartalar Grubu Komutanı Mustafa Kemal 9-10 Ağustos ta Anafartalar Zaferini kazandı. Bu zaferi 17 Ağustos ta Kireçtepe, 21 Ağustos ta II. Anafartalar zaferleri takip etti. Çanakkale Savaşlarında yaklaşık 253.000 şehit veren Türk ulusu onurunu İtilaf Devletlerine karşı korumasını bilmiştir. Mustafa Kemal in askerlerine "Ben size taarruzu emretmiyorum, ölmeyi emrediyorum!" emri cephenin kaderini değiştirmiştir.
Mustafa Kemal Çanakkale Savaşları dan sonra 1916 da Edirne ve Diyarbakır da görev aldı. 1 Nisan 1916 da tümgeneralliğe yükseldi. Rus kuvvetleriyle savaşarak Muş ve Bitlis in geri alınmasını sağladı. Şam ve Halep teki kısa süreli görevlerinden sonra 1917 de İstanbul a geldi. Velihat Vahidettin Efendi yle Almanya ya giderek cephede incelemelerde bulundu. Bu seyehatten sonra hastalandı. Viyana ve Karisbad a giderek tedavi oldu. 15 Ağustos 1918 de Halep e 7. Ordu Komutanı olarak döndü. Bu cephede İngiliz kuvvetlerine karşı başarılı savunma savaşları yaptı. Mondros Mütarekesi nin imzalanmasından bir gün sonra, 31 Ekim 1918 de Yıldırım Orduları Grubu Komutanlığına getirildi. Bu ordunun kaldırılması üzerine 13 Kasım 1918 de İstanbul a gelip Harbiye Nezâreti nde (Bakanlığında) göreve başladı.
Mondros Mütarekesi nden sonra İtilaf Devletleri nin Osmanlı ordularını işgale başlamaları üzerine; Mustafa Kemal 9. Ordu Müfettişi olarak 19 Mayıs 1919 da Samsun a çıktı. 22 Haziran 1919 da Amasya da yayımladığı genelgeyle "Milletin istiklâlini yine milletin azim ve kararının kurtaracağını " ilan edip Sivas Kongresi ni toplantıya çağırdı. 23 Temmuz - 7 Ağustos 1919 tarihleri arasında Erzurum, 4 - 11 Eylül 1919 tarihleri arasında da Sivas Kongresi ni toplayarak vatanın kurtuluşu için izlenecek yolun belirlenmesini sağladı. 27 Aralık 1919 da Ankara da heyecanla karşılandı. 23 Nisan 1920 de Türkiye Büyük Millet Meclisi nin açılmasıyla Türkiye Cumhuriyeti nin kurulması yolunda önemli bir adım atılmış oldu. Meclis ve Hükümet Başkanlığına Mustafa Kemal seçildi Türkiye Büyük Millet Meclisi, Kurtuluş Savaşı nın başarıyla sonuçlanması için gerekli yasaları kabul edip uygulamaya başladı.
Türk Kurtuluş Savaşı 15 Mayıs 1919 da Yunanlıların İzmir I işgali sırasında düşmana ilk kurşunun atılmasıyla başladı. 10 Ağustos 1920 tarihinde Sevr Antlaşması nı imzalayarak aralarında Osmanlı İmparatorluğu nu paylaşan I. Dünya Savaşı nın galip devletlerine karşı önce Kuvâ-yi Milliye adı verilen milis kuvvetleriyle savaşıldı. Türkiye Büyük Millet Meclisi düzenli orduyu kurdu, Kuvâ-yi Milliye - ordu bütünleşmesini sağlayarak savaşı zaferle sonuçlandırdı.
