Uzman SühaN
Administrator
Çene eklemi hastalıkları
Temporomandibular eklem’ adı verilen çene eklemi, alt çene kemiği ve kafa kemiği arasında yeralan, konuşma, yemek yeme sırasında devamlı hareket halinde olan bir eklemdir. Hayatın herhangi bir döneminde çeneye gelen bir darbe, diş sıkma, gıcırdatma, tırnak yeme gibi kötü alışkanlıklar, dişlerdeki çapraşıklıklar, gün içinde yaşanılan stres, kulak önünde, kulağa, yanağa, şakak bölgesine vuran ağrılara neden olabilir. Ağrı dışında çeneyi açma-kapama sırasında oluşan takılmalar, eklem bölgesinden alınan çeşitli sesler, ağız açma sırasında çenenin kayması da çene eklemi rahatsızlığının belirtileri arasında sayılabilir.
Çene Eklemi Rahatsızlıkları Neden Oluşur?
Çene eklemi rahatsızlıklarının bilinen tek ve kesin bir nedeni yoktur. Birçok faktörün bir araya gelmesi sonucunda oluşabilir. Çeneye direk olarak gelen bir darbe, düşme, trafik kazası gibi travmalar, diş sıkma, gıcırdatma, tırnak yeme, kalemin arkasını kemirme gibi kötü alışkanlıklar, stres, depresyon gibi davranışsal bozukluklar, eklemin bir takım gelişimsel bozuklukları, diş eksiklikleri ve dişlerdeki çapraşıklıklar sonucunda çeneye gelen dengesiz kuvvetler çene eklemi rahatsızlığına neden olabilir. Diş çekimleri sırasında çeneye dengesiz kuvvet uygulanması, çeneyi dinlendirmeden yapılan uzun süreli dental tedaviler de çene eklemi rahatsızlıklarının başlamasına neden olabilir.
Çene eklemimden ses geliyor? Bu ne anlama gelir? Bunun bir tedavisi var mıdır?
Alt çene kemiği ve kafa kemiği arasında, bu iki kemiğin birbiri üzerinden rahat kaymasını sağlayan kıkırdak yapıda bir eklem diski bulunur. Bu disk, sağlıklı bir eklemde ağız açma ve kapama sırasında bu iki kemik yapı arasındaki pozisyonunu korur. Bazı bireylerde bu disk öne kaymıştır ve ağız açma sırasında ‘klik’ sesi alınarak yerine oturur. Bu ses tamamen hasta tarafından duyulan ve hissedilen, diskin öndeki pozisyonundan yerine oturması sırasında alınan yumuşak bir sestir. Bazı hastalarda bu ses çok daha tok bir sestir ve hastalar sesi ‘yan masada oturan kişiler tarafından da duyuluyor’ şeklinde tanımlar. Buna da ‘popping’ denir. Bir diğer eklem sesi de ‘krepitasyon’ olarak tanımlanan, eklemi oluşturan kemik yüzeylerindeki yapı bozukluğunda oluşan, karda yürürken alınan sese benzeyen, sanki çenede bir şeyler eziyor hissi veren bir sestir.
Eklem seslerinin herhangi bir tedavisi yoktur. Ağrı ve çene hareketlerinde herhangi bir kısıtlılık olmadıkça eklem seslerine müdahale edilmez. Sadece popping sesi, bazen hastaları gerçekten çok rahatsız edebilir. Bunun tedavisi, cerrahi müdahaleyle diskin yeniden konumlandırılmasıdır.
Ağzımı açarken çenemin yana kaydığını hissediyorum, çenemi eskisi kadar rahat açamıyorum. Bunun nedeni ne olabilir?
Çeneye alınan bir travma sonrası eklem bölgesinde oluşan bir kırık, ağız açma sırasında çenenin kaymasına neden olabilir ya da bu daha sıklıkla eklem bölgesinde yer alan eklem diskinin yerinden kayması sonucunda oluşur. Ayna karşısına geçip, ağzınızın açılışını izlerken çene önce bir yana kayıyor sonra ortadaki yerine geliyorsa, eklem diski öne kaymıştır ama ağız açma sırasında yerine oturuyor demektir. Buna ‘redüksiyonlu disk deplasmanı’ denir. Eğer açma sırasında çene sadece bir yana kayıyor ve çeneyi açma sırasında gerginlik hissi duyuyorsanız ve çenenizin eskisi kadar çok açılmadığını hissediyorsanız, eklem diski öne kaymıştır ve açma sırasında yerine oturamıyor demektir. Buna da ‘redüksiyonsuz disk deplasmanı’ denir.
Çene eklemimde bu tür sorunlar var, ne yapmalıyım?
Çene eklemi rahatsızlıkları, çok faktörlü, komplike hastalıklardır. Hastalık ne kadar erken teşhis edilirse, tedavisi o kadar kolay ve kısa süreli olur. Bu nedenle, eklem rahatsızlığı şüphesi bulunan herkesin bir uzmana muayene olmasında fayda vardır. Çene eklemi rahatsızlıkları, kulak ağrılarına, kulak çınlamasına neden olduğu için, hastalar genellikle ilk olarak kulak-burun-boğaz uzmanına başvururlar. Bu rahatsızlığın tedavisi için uzman dişhekimlerine başvurmak gerekir.
Çene eklemi rahatsızlıklarında nasıl bir tedavi uygulanır?
Çene eklemi rahatsızlıkları, çok faktörlü, komplike hastalıklardır. Tek bir ilaçla, tek bir uygulamayla kısa sürede tedavileri mümkün değildir. Tedavideki en önemli nokta düzenli kontrollerdir. Tedaviye en basit yöntemlerle başlanır, alınan cevaplara göre devam edilir. Tedavideki ilk adım, hastaların, bu rahatsızlıkla ilgili bilgilendirilmesidir. Davranışsal tedavi, ilaç tedavisi, fizik tedavi, gece yatarken dişler üzerine uygulanan splint tedavisi, eklem içi ilaç enjeksiyonları, artrosentez denilen eklem boşluğunun yıkama işlemi ve cerrahi tedaviler eklem rahatsızlıklarında uygulanan tedavi seçenekleridir.
Çene Eklemi Rahatsızlıkları Neden Oluşur?
Çene eklemi rahatsızlıklarının bilinen tek ve kesin bir nedeni yoktur. Birçok faktörün bir araya gelmesi sonucunda oluşabilir. Çeneye direk olarak gelen bir darbe, düşme, trafik kazası gibi travmalar, diş sıkma, gıcırdatma, tırnak yeme, kalemin arkasını kemirme gibi kötü alışkanlıklar, stres, depresyon gibi davranışsal bozukluklar, eklemin bir takım gelişimsel bozuklukları, diş eksiklikleri ve dişlerdeki çapraşıklıklar sonucunda çeneye gelen dengesiz kuvvetler çene eklemi rahatsızlığına neden olabilir. Diş çekimleri sırasında çeneye dengesiz kuvvet uygulanması, çeneyi dinlendirmeden yapılan uzun süreli dental tedaviler de çene eklemi rahatsızlıklarının başlamasına neden olabilir.
Çene eklemimden ses geliyor? Bu ne anlama gelir? Bunun bir tedavisi var mıdır?
Alt çene kemiği ve kafa kemiği arasında, bu iki kemiğin birbiri üzerinden rahat kaymasını sağlayan kıkırdak yapıda bir eklem diski bulunur. Bu disk, sağlıklı bir eklemde ağız açma ve kapama sırasında bu iki kemik yapı arasındaki pozisyonunu korur. Bazı bireylerde bu disk öne kaymıştır ve ağız açma sırasında ‘klik’ sesi alınarak yerine oturur. Bu ses tamamen hasta tarafından duyulan ve hissedilen, diskin öndeki pozisyonundan yerine oturması sırasında alınan yumuşak bir sestir. Bazı hastalarda bu ses çok daha tok bir sestir ve hastalar sesi ‘yan masada oturan kişiler tarafından da duyuluyor’ şeklinde tanımlar. Buna da ‘popping’ denir. Bir diğer eklem sesi de ‘krepitasyon’ olarak tanımlanan, eklemi oluşturan kemik yüzeylerindeki yapı bozukluğunda oluşan, karda yürürken alınan sese benzeyen, sanki çenede bir şeyler eziyor hissi veren bir sestir.
Eklem seslerinin herhangi bir tedavisi yoktur. Ağrı ve çene hareketlerinde herhangi bir kısıtlılık olmadıkça eklem seslerine müdahale edilmez. Sadece popping sesi, bazen hastaları gerçekten çok rahatsız edebilir. Bunun tedavisi, cerrahi müdahaleyle diskin yeniden konumlandırılmasıdır.
Ağzımı açarken çenemin yana kaydığını hissediyorum, çenemi eskisi kadar rahat açamıyorum. Bunun nedeni ne olabilir?
Çeneye alınan bir travma sonrası eklem bölgesinde oluşan bir kırık, ağız açma sırasında çenenin kaymasına neden olabilir ya da bu daha sıklıkla eklem bölgesinde yer alan eklem diskinin yerinden kayması sonucunda oluşur. Ayna karşısına geçip, ağzınızın açılışını izlerken çene önce bir yana kayıyor sonra ortadaki yerine geliyorsa, eklem diski öne kaymıştır ama ağız açma sırasında yerine oturuyor demektir. Buna ‘redüksiyonlu disk deplasmanı’ denir. Eğer açma sırasında çene sadece bir yana kayıyor ve çeneyi açma sırasında gerginlik hissi duyuyorsanız ve çenenizin eskisi kadar çok açılmadığını hissediyorsanız, eklem diski öne kaymıştır ve açma sırasında yerine oturamıyor demektir. Buna da ‘redüksiyonsuz disk deplasmanı’ denir.
Çene eklemimde bu tür sorunlar var, ne yapmalıyım?
Çene eklemi rahatsızlıkları, çok faktörlü, komplike hastalıklardır. Hastalık ne kadar erken teşhis edilirse, tedavisi o kadar kolay ve kısa süreli olur. Bu nedenle, eklem rahatsızlığı şüphesi bulunan herkesin bir uzmana muayene olmasında fayda vardır. Çene eklemi rahatsızlıkları, kulak ağrılarına, kulak çınlamasına neden olduğu için, hastalar genellikle ilk olarak kulak-burun-boğaz uzmanına başvururlar. Bu rahatsızlığın tedavisi için uzman dişhekimlerine başvurmak gerekir.
Çene eklemi rahatsızlıklarında nasıl bir tedavi uygulanır?
Çene eklemi rahatsızlıkları, çok faktörlü, komplike hastalıklardır. Tek bir ilaçla, tek bir uygulamayla kısa sürede tedavileri mümkün değildir. Tedavideki en önemli nokta düzenli kontrollerdir. Tedaviye en basit yöntemlerle başlanır, alınan cevaplara göre devam edilir. Tedavideki ilk adım, hastaların, bu rahatsızlıkla ilgili bilgilendirilmesidir. Davranışsal tedavi, ilaç tedavisi, fizik tedavi, gece yatarken dişler üzerine uygulanan splint tedavisi, eklem içi ilaç enjeksiyonları, artrosentez denilen eklem boşluğunun yıkama işlemi ve cerrahi tedaviler eklem rahatsızlıklarında uygulanan tedavi seçenekleridir.
