Uzman SühaN
Administrator
Doğumdan sonra bebeğin kafasının şiş olması normalmi?
doğumdan sonra bebeğin kafasının şiş olması,yeni doğan bebeğin kafasında şekil bozukluğu,yeni doğan bebekte skalp ödemi,sklap ödemi hakkında bilgiler
Bebek doğar doğmaz veya doğumda birkaç gün sonra kafasında bir şişlik ve şekil bozukluğu olduğu izlenebilir. Bunun çeşitli nedenleri olabilmekle beraber en sık neden kaput suksadeneum ve sefal hematomdur.
Kaput suksadenum (Caput succedaneum) (Skalp ödemi)
Bebek doğum kanalında ilerlerken normalde başı önde olduğu için başına doğru bir basınç mevcuttur. Doğumun ilerlemesi esnasında başın önündeki en önemli engel serviks yani rahim ağzıdır. Baş serviksin açıklık olan kısmından ileriye geçmek için zorlandıkça serviks tarafından başa uygulanan basınç turnike etkisi yaratır ve ortada kalan kısımda sıvı birikmesi ileriye doğru çıkıntı şeklinde şekil bozukluğu meydana gelir. Nadiren çok az miktarda kan da içerebilir.
Kaput suksadenum'da meydana gelen sıvı birikmesi cilt ile epicranial aponeurosis arasındadır yani kemik periostunun dışındadır. Bu nedenle kafa kemikleri arasındaki sınırları geçerek ilerleyebilir ve genellikle çok keskin bir sınırla sonlanmaz. Üzerine parmak ucuyla bastırılıp çekildiğinde çukur iz kaldığı görülmesi tipiktir. Halk arasında bebeğin kafasında su toplaması olarak da adlandırılır.
Kaput suksedaneum genellikle bir komplikasyona yol açmadan doğumdan sonra iki üç gün içerisinde kendiliğinden kaybolur. Özel bir tedavi gerektirmez genellikle.
Kaput suksadenum ve sefal hematom genellikle normal doğum sırasında doğum yolunda ilerlerken bebeğin kafasına etki eden basınç neticesinde veya vakum, forseps gibi doğuma müdahale aletleri nedeniyle meydana gelir ancak nadiren sezaryen ile gerçekleştirilen doğumlarda da izlenebilir. Hatta çok nadiren doğum başlamadan önce intrauterin tanı konulan vakalar da bildirilmiştir, bu konuda aşağıda detaylı örnekler verilmiştir.
Kaput suksadenum oluşmasını arttıran etkenler:
Kaput suksadenum çok nadiren enfekte olabilir ve sepsise neden olabilir (kaynak 1, 2).
Molding (Bebeğin kafasında uzunlamasına şekil bozukluğu olması)
Doğum kanalından geçerken bebeğin kafasına uygulanan basınçtan dolayı kafatasını oluşturan kemikler kısmen üstüste gelebilir aralarındaki boşluklar kaybolabilir. Bu durumda kafa yanlardan basık, uzun, diktörtgen bir şekil alacaktır. Bu durum tamamen basınca bağlı geçici bir durumdur ve doğumdan birkaç gün sonra hızla düzelir kendi kendine.
Sefal hematom
Sefal hematom (cephalo hematoma) kafatasını oluşturan bir kemik ile üzerindeki periost arasında hematom oluşmasıdır. Hematom periost ile çevrildiği için bulunduğu kemiğin sınırlarını geçip yayılamaz. Nadiren iki kemikte birden sefal hematom meydana gelebilir (biparietal sefal hematom), bu durumda her iki hematom arasında nismeten normal bir ayırıcı alan bulunur. Parmak ucu ile üzerine bastırıldığında kan etrafa yayılır ve parmak çekilirse hemen eski yerini doldurur, çukur izi kalmaz, hemen normal şeklini alır. Bu açıdan kaput suksadenum ile farklıdır. Sefal hematomda genellikle az miktarda kan bulunmakla beraber nadiren fazla miktarda bulunabilir. Sefal hamatom genellikle doğumdan sonraki bir kaç saat içerisinde görünür, bazen doğumdan bir gün sonra farkedilebilir. Kaybolması genellikle birkaç hafta alır.
Zor doğum ve vakum, forseps kullanılması etkili olabilir.
Subgaleal hematom
Epikranial aponevroz ve kemik periostu arsında olan kanamalardır. Şişliğe basıç uygulandığında sefal hematom gibi etrafa yayıldığı görülür. Ellendiğinde su dolu bir balona dokunmuş hissi yaratır. Özellikle koagulopati bulunan bebeklerde çok ciddi miktarda kan içerebilir.
Büyük hematomlar fazla miktarda kan kaybına neden olduğu için bebekte anemiye neden olabilir. Hematom içerisindeki kanın yıkımına bağlı bilirubin yükselmesi ve sarılık meydana gelebilir. Nadiren hematom içerisinde kalsiyum depolanması meydana gelebilir, bu durumda hematomon rezolüsyonu bir kaç ay kadar uzun sürebilir.
Bazı durumlarda kafanın şeklinde değişikliğe neden olan diğer patolojiler kaput suksadenum veya sefal hematom ile karışabilir. Örnek ve ender görülebilecek bir vaka örneği olarak: 2011 yılında Hollanda'da bildirilen bir vakada doğumdan sonra başın ön taradında kaput suksadenuma benzer bir şişlik meydana gelmiştir. Değerlendirme sonucunda bunun vakum kullanımına bağlı meydana gelmiş "iatrojenik ensefalosel" olduğu farkedilmiştir
Bebek doğar doğmaz veya doğumda birkaç gün sonra kafasında bir şişlik ve şekil bozukluğu olduğu izlenebilir. Bunun çeşitli nedenleri olabilmekle beraber en sık neden kaput suksadeneum ve sefal hematomdur.
Kaput suksadenum (Caput succedaneum) (Skalp ödemi)
Bebek doğum kanalında ilerlerken normalde başı önde olduğu için başına doğru bir basınç mevcuttur. Doğumun ilerlemesi esnasında başın önündeki en önemli engel serviks yani rahim ağzıdır. Baş serviksin açıklık olan kısmından ileriye geçmek için zorlandıkça serviks tarafından başa uygulanan basınç turnike etkisi yaratır ve ortada kalan kısımda sıvı birikmesi ileriye doğru çıkıntı şeklinde şekil bozukluğu meydana gelir. Nadiren çok az miktarda kan da içerebilir.
Kaput suksadenum'da meydana gelen sıvı birikmesi cilt ile epicranial aponeurosis arasındadır yani kemik periostunun dışındadır. Bu nedenle kafa kemikleri arasındaki sınırları geçerek ilerleyebilir ve genellikle çok keskin bir sınırla sonlanmaz. Üzerine parmak ucuyla bastırılıp çekildiğinde çukur iz kaldığı görülmesi tipiktir. Halk arasında bebeğin kafasında su toplaması olarak da adlandırılır.
Kaput suksedaneum genellikle bir komplikasyona yol açmadan doğumdan sonra iki üç gün içerisinde kendiliğinden kaybolur. Özel bir tedavi gerektirmez genellikle.
Kaput suksadenum ve sefal hematom genellikle normal doğum sırasında doğum yolunda ilerlerken bebeğin kafasına etki eden basınç neticesinde veya vakum, forseps gibi doğuma müdahale aletleri nedeniyle meydana gelir ancak nadiren sezaryen ile gerçekleştirilen doğumlarda da izlenebilir. Hatta çok nadiren doğum başlamadan önce intrauterin tanı konulan vakalar da bildirilmiştir, bu konuda aşağıda detaylı örnekler verilmiştir.
Kaput suksadenum oluşmasını arttıran etkenler:
- Amnion suyu kesesinin erkenden kendiliğinden açılması (EMR)
- Bebeğin normalden iri olması
- Doğum eyleminin uzun olması
- Zor doğum
- Vakum, forseps uygulanması
Kaput suksadenum çok nadiren enfekte olabilir ve sepsise neden olabilir (kaynak 1, 2).
Molding (Bebeğin kafasında uzunlamasına şekil bozukluğu olması)
Doğum kanalından geçerken bebeğin kafasına uygulanan basınçtan dolayı kafatasını oluşturan kemikler kısmen üstüste gelebilir aralarındaki boşluklar kaybolabilir. Bu durumda kafa yanlardan basık, uzun, diktörtgen bir şekil alacaktır. Bu durum tamamen basınca bağlı geçici bir durumdur ve doğumdan birkaç gün sonra hızla düzelir kendi kendine.
Sefal hematom
Sefal hematom (cephalo hematoma) kafatasını oluşturan bir kemik ile üzerindeki periost arasında hematom oluşmasıdır. Hematom periost ile çevrildiği için bulunduğu kemiğin sınırlarını geçip yayılamaz. Nadiren iki kemikte birden sefal hematom meydana gelebilir (biparietal sefal hematom), bu durumda her iki hematom arasında nismeten normal bir ayırıcı alan bulunur. Parmak ucu ile üzerine bastırıldığında kan etrafa yayılır ve parmak çekilirse hemen eski yerini doldurur, çukur izi kalmaz, hemen normal şeklini alır. Bu açıdan kaput suksadenum ile farklıdır. Sefal hematomda genellikle az miktarda kan bulunmakla beraber nadiren fazla miktarda bulunabilir. Sefal hamatom genellikle doğumdan sonraki bir kaç saat içerisinde görünür, bazen doğumdan bir gün sonra farkedilebilir. Kaybolması genellikle birkaç hafta alır.
Zor doğum ve vakum, forseps kullanılması etkili olabilir.
Subgaleal hematom
Epikranial aponevroz ve kemik periostu arsında olan kanamalardır. Şişliğe basıç uygulandığında sefal hematom gibi etrafa yayıldığı görülür. Ellendiğinde su dolu bir balona dokunmuş hissi yaratır. Özellikle koagulopati bulunan bebeklerde çok ciddi miktarda kan içerebilir.
Büyük hematomlar fazla miktarda kan kaybına neden olduğu için bebekte anemiye neden olabilir. Hematom içerisindeki kanın yıkımına bağlı bilirubin yükselmesi ve sarılık meydana gelebilir. Nadiren hematom içerisinde kalsiyum depolanması meydana gelebilir, bu durumda hematomon rezolüsyonu bir kaç ay kadar uzun sürebilir.
Bazı durumlarda kafanın şeklinde değişikliğe neden olan diğer patolojiler kaput suksadenum veya sefal hematom ile karışabilir. Örnek ve ender görülebilecek bir vaka örneği olarak: 2011 yılında Hollanda'da bildirilen bir vakada doğumdan sonra başın ön taradında kaput suksadenuma benzer bir şişlik meydana gelmiştir. Değerlendirme sonucunda bunun vakum kullanımına bağlı meydana gelmiş "iatrojenik ensefalosel" olduğu farkedilmiştir
