ilaç alerjileri
İLAÇ ALLERJİLERİ: Tanımlama ve Klinik Bulgular
İlaç allerjileri ve ilaç reaksiyonları çok sık gözlenen, ancak hakkında çok fazla bilgi sahibi olunmayan konulardır. Eksik ya da yanlış bilgilendirilme, hastalarda çoğu kez gereksiz endişelere hatta ilaç kullanma korkusuna neden olmaktadır.
İlaç allerjilerinin teşhis ve tedavisinde hasta-hekim işbirliği çok önemlidir. Bu nedenle hastaların bilmesi gereken bazı genel konular vardır.
İLAÇ ALLERJİSİ NEDİR ?
İlaç allerjisi, bağışıklık sisteminin ilaçlara karşı geliştirdiği aşırı duyarlılık reaksiyonlarıdır.
İlaç ilk kullanımda bağışıklık sistemi tarafından tanınır ve o ilaca karşı duyarlılık gelişir. Daha sonraki kullanımlarda ise allerji ortaya çıkar. Bu olay, her birey için geçerli değildir. Aynı ilaç bir hastada allerjiye neden olurken, diğer bir hastada sorunsuz olarak kullanılabilir. Çünkü ilaç allerjilerinin gelişmesinde birçok faktör söz konusudur ve bu faktörler çoğu kez her birey için farklıdır.
Teorik olarak her ilacın allerjik reaksiyon oluşturma kapasitesi vardır. Çünkü ilaçlar bağışıklık sistemi için “yabancı” maddelerdir. Bağışıklık sistemi yabancı olan herşeyi tanıma ve gerekirse müdahale etmek üzere programlanmıştır.
İLAÇLARLA GELİŞEN HER REAKSİYON ALLERJİ DEĞİLDİR. Kullanım dozlarında görülebilen çeşitli yan etkiler, yüksek dozlarda kullanımlara bağlı istenmeyen etkiler ve bazı durumlarda ortaya çıkan reaksiyonlar da çoğu kez hatalı olarak “allerji” olarak yorumlanmaktadır.
İLAÇ ALLERJİLERİNDE BELİRTİLER NELERDİR ?
1. Sık görülen belirtiler :
İlaç allerji ve reaksiyonlarında en sık deri belirtileri gözlenir.
ÜRTİKER :
Değişik büyüklüklerde olan kaşıntılı kabarıklıklardır. “Kurdeşen” veya “dabaz” olarak ta adlandırılır.
ANJiOÖDEM: Derinin alt tabakalarında sıvı birikmesi yani ödem ile ortaya çıkan şişliklerdir. Genellikle yüz, göz kapakları, dudaklar ve genital bölgede oluşur.
İLAÇ DÖKÜNTÜSÜ :
Deriden hafifçe kabarık, küçük, genellikle kaşıntılı, kızamık benzeri döküntülerdir.
SABİT İLAÇ DÖKÜNTÜSÜ :
Sorumlu olan ilaca her maruziyette, daha öncekiyle aynı deri bölgesinde ortaya çıkan bir çeşit allerjik döküntüdür.
2. Daha seyrek görülen belirtiler:
GÖZ VE ÜST SOLUNUM YOLLARINDA
Gözlerde kızarıklık ve kaşıntı, burun tıkanıklığı ya da burun akıntısı, burunda kaşıntı ve hapşırma.
ALT SOLUNUM YOLLARINDA
Solunum zorluğu, hışırtılı solunum (vizing), öksürük.
KALP VE DAMAR SİSTEMİNDE
Çarpıntı (nabız sayısında artma), tansiyon düşüklüğü.
MİDE BARSAK SİSTEMİNDE
Bulantı – kusma, karın ağrısı ya da karın krampları.
SİNİR SİSTEMİNDE
Şuur bulanıklığı, bayılma
3. Anafilaksi (allerjik şok) :
Nadir de olsa tüm sistemlere ait bu bulguların hepsi birarada görülebilir ve anafilaksi olarak adlandırılır. İlaç allerjilerinin en ağır şeklidir.
İlaç allerjileri ve ilaç reaksiyonları çok sık gözlenen, ancak hakkında çok fazla bilgi sahibi olunmayan konulardır. Eksik ya da yanlış bilgilendirilme, hastalarda çoğu kez gereksiz endişelere hatta ilaç kullanma korkusuna neden olmaktadır.
İlaç allerjilerinin teşhis ve tedavisinde hasta-hekim işbirliği çok önemlidir. Bu nedenle hastaların bilmesi gereken bazı genel konular vardır.
İLAÇ ALLERJİSİ NEDİR ?
İlaç allerjisi, bağışıklık sisteminin ilaçlara karşı geliştirdiği aşırı duyarlılık reaksiyonlarıdır.
İlaç ilk kullanımda bağışıklık sistemi tarafından tanınır ve o ilaca karşı duyarlılık gelişir. Daha sonraki kullanımlarda ise allerji ortaya çıkar. Bu olay, her birey için geçerli değildir. Aynı ilaç bir hastada allerjiye neden olurken, diğer bir hastada sorunsuz olarak kullanılabilir. Çünkü ilaç allerjilerinin gelişmesinde birçok faktör söz konusudur ve bu faktörler çoğu kez her birey için farklıdır.
Teorik olarak her ilacın allerjik reaksiyon oluşturma kapasitesi vardır. Çünkü ilaçlar bağışıklık sistemi için “yabancı” maddelerdir. Bağışıklık sistemi yabancı olan herşeyi tanıma ve gerekirse müdahale etmek üzere programlanmıştır.
İLAÇLARLA GELİŞEN HER REAKSİYON ALLERJİ DEĞİLDİR. Kullanım dozlarında görülebilen çeşitli yan etkiler, yüksek dozlarda kullanımlara bağlı istenmeyen etkiler ve bazı durumlarda ortaya çıkan reaksiyonlar da çoğu kez hatalı olarak “allerji” olarak yorumlanmaktadır.
İLAÇ ALLERJİLERİNDE BELİRTİLER NELERDİR ?
1. Sık görülen belirtiler :
İlaç allerji ve reaksiyonlarında en sık deri belirtileri gözlenir.
ÜRTİKER :
Değişik büyüklüklerde olan kaşıntılı kabarıklıklardır. “Kurdeşen” veya “dabaz” olarak ta adlandırılır.
ANJiOÖDEM: Derinin alt tabakalarında sıvı birikmesi yani ödem ile ortaya çıkan şişliklerdir. Genellikle yüz, göz kapakları, dudaklar ve genital bölgede oluşur.
İLAÇ DÖKÜNTÜSÜ :
Deriden hafifçe kabarık, küçük, genellikle kaşıntılı, kızamık benzeri döküntülerdir.
SABİT İLAÇ DÖKÜNTÜSÜ :
Sorumlu olan ilaca her maruziyette, daha öncekiyle aynı deri bölgesinde ortaya çıkan bir çeşit allerjik döküntüdür.
2. Daha seyrek görülen belirtiler:
GÖZ VE ÜST SOLUNUM YOLLARINDA
Gözlerde kızarıklık ve kaşıntı, burun tıkanıklığı ya da burun akıntısı, burunda kaşıntı ve hapşırma.
ALT SOLUNUM YOLLARINDA
Solunum zorluğu, hışırtılı solunum (vizing), öksürük.
KALP VE DAMAR SİSTEMİNDE
Çarpıntı (nabız sayısında artma), tansiyon düşüklüğü.
MİDE BARSAK SİSTEMİNDE
Bulantı – kusma, karın ağrısı ya da karın krampları.
SİNİR SİSTEMİNDE
Şuur bulanıklığı, bayılma
3. Anafilaksi (allerjik şok) :
Nadir de olsa tüm sistemlere ait bu bulguların hepsi birarada görülebilir ve anafilaksi olarak adlandırılır. İlaç allerjilerinin en ağır şeklidir.
