Kusursuz dişlerin sırrı
dişlerimizi beyaz tutmak için neler yapmalıyız
Bebeğimizin güzel bir gülüşe ve yaşam boyu sağlıklı dişlere sahip olması için iki basit yöntem yeterli: İlk dişten itibaren fırçalama alışkanlığı kazandırmak ve şekerli gıdalardan uzak tutmak. Yetişkinlerin bile diş bakımını yeterince önemsemediği ülkemizde, bebeklerin dişlerinin de fırçalanması gerektiği konusunda ikna edici olmak biraz zor. Bazı Avrupa ülkelerinde, aileleri teşvik etmek amacıyla hükümetlerin beş yaş altı çocuklar için milyonlarca bedava diş fırçası ve diş macunu dağıtması, konunun ciddiyetinin iyi bir göstergesi olabilir.
Bakım anne karnında başlıyor
Uzmanlar, bebeklerimizin yetişkinlikte sağlıklı dişleri olabilmesi için hamilelikten itibaren özen gösterilmesi gerektiğini belirtiyor. Bebeklerin çoğunun dişleri altı aylıkken çıkmaya başlasa bile, süt dişleri hamileliğin altıncı haftasında, kalıcı dişler ise hamileliğin 12'inci haftasında oluşmaya başlıyor. Bu nedenle, hamilelerin taze sebze - meyve ve süt ürünleri ağırlıklı beslenmeleri ve şekerli gıdalardan kaçınmaları, bebeklerinin genel sağlığının yanı sıra diş sağlığı için de önemli. Aynı şekilde hamilelikte alınan antibiyotik de bebeğin diş minesini bozup dişleri sarartacağından, gerekli durumlarda mutlaka doktora danışılmalı.
Süt dişleri de önemli
Birçok aile, süt dişleri nasıl olsa döküldüğü için, onların bakımını yeterince çok önemsemiyor. Bu da çocukların küçük yaşlarda dolgu, diş çekilmesi gibi tatsız deneyimlere maruz kalmalarına, dişçi fobisi geliştirmelerine ve yetişkinlikte de sorunlu dişlere sahip olmalarına neden oluyor. Uzmanlar süt dişlerinin bebeğin gelişimindeki önemini şöyle özetliyor:
Daha düzgün konuşmasına yardımcı olurlar.
Kalıcı dişlerin düzgün yerlerden çıkması ve yeterince yere sahip olmalarına yardımcı olurlar. Kalıcı dişlerin sağlamlığının garantisidirler.
Çene kemiği ve kaslarının gelişimine katkıda bulunurlar. Düzgün çiğnemesini sağlarlar.
Tek önlem fırçalama
Bütün bu avantajlara sahip olmak için yapılması gereken ise çok basit: Diş fırçalamak. Uzmanlar, bebeklerde henüz diş çıkmadan bile diş etlerine nemli bir bezle veya parmakla masaj yapmanın, hem daha ileriki dönemde diş fırçalamaya alıştırmaya, hem de diş çıkma dönemindeki acıyı azaltmaya yardımcı olduğunu belirtiyorlar. İlk diş göründüğü andan itibaren ise yumuşak bir bebek fırçası kullanılmaya başlanabiliyor. Bazı diş hekimleri küçük miktarda bebe diş macunu kullanılmasının sakıncalı olmadığını söylese de, bu hususta dikkat edilmesi gerekiyor. Çünkü bebekler bu dönemde ağızlarındaki her şeyi yutma eğiliminde oluyor. Hekimlerin çoğu ise, ilk azı dişleri çıkana kadar diş macununun gerekli olmadığı görüşünde. Fırçalama işleminin diş etleri ve dişin birleştiği yerde yuvarlak hareketlerle yapılması öneriliyor. Dişlerin çıkmasıyla birlikte rutin dişçi kontrolleri de ihmal edilmemeli. Tavsiye edilen, alıştırmak için bebeğinizi ilk aylardan itibaren kendi diş kontrollerinizde yanınızda götürmek. Hem bebeğiniz o ortama alışıyor hem de siz onun diş sağlığı ile ilgili faydalı tavsiyeler alma imkanı bulabiliyorsunuz.
Şekerden uzak durun
Diş problemlerinin en büyük tetikleyicisi beslenme alışkanlıkları. Birçok aile katı gıdaya geçiş ile birlikte, kendi damaklarına tatsız tuzsuz gelen bebek mamalarını daha cazip kılmak için tatlandırıyor. Oysa bebeklerin damakları yetişkinlerinki gibi değil. Bize çok yavan gelen bir tadı, onların yiyeceğe alışkın olmayan damakları daha güçlü hissedebiliyor. Bebeklerin çok tatlı ve tuzlu gibi güçlü tatlara ihtiyacı yok. Bu beslenme modeli tatlı alışkanlığına neden olabiliyor ve bu da uzun yıllar süren bir yeme problemini ve diş sorunlarını tetikliyor. Bu sorunları engellemek için yapılması gerekenlerse yine çok basit:
Emziği asla reçel gibi şeker içeren gıdalara batırmayın.
Su yerine meyve suyu vermeyin. Meyve suyu vereceğiniz zaman suyla karıştırın. Biberonla değil, kaşık veya bardakla içirin.
Bebeğinizin biberonla uyuma alışkanlığı varsa, biberona süt veya meyve suyu yerine saf su koyun. Çünkü bebek uyurken biberonun içindeki sıvı dişlerin etrafına dökülür ve diş minesini sarartan asitler oluşturur.
Ülkemizde hazır mamalarda bol miktarda şeker bulunduğundan, mamayı evde hazırlamayı tercih edin. Hazır mamalarda 'şekersiz' ibaresi olmasına dikkat edin.
Erken diş kaybı ve yer tutucular
Küçük çocuklar için süt dişlerinin dökülmesi ve yerine yenilerinin gelmesi neredeyse birolaydır. Çünkü böylece bir anlamda artık 'gençliğe' adım atarlar. Süt dişleri; ya alttan gelen daimi dişin uyguladığı baskı sonucu düşer ya da tedavi edilemeyecek kadar derin çürükler sonucu çekilmek zorunda kalır. Böylece erken diş ve yer kayıpları meydana gelir. Bunun sonucunda oluşan boşluğu doldurmak için komşu dişler boşluğa doğru kayar ve alttan gelecek olan daimi dişler çıkacak yer bulamaz. 'Yer tutucu' adı verilen plastik veya l apereyler ise ileride sorun oluşturacak bozuklukları engelleyebilir. 'Hareketli' (çocuğun kendi çıkarıp takabileceği) ve 'sabit' olmak üzere iki tip yer tutucu bulunuyor. Hareketli; çocuğun ağzından ölçü alınarak laboratuvarda plastik bazlı bir maddeden ağza uyumlu olarak yapılıyor. Birden fazla sayıda ve çenenin her iki tarafında eksik diş olması durumunda tercih ediliyor. Tek taraflı ve bir diş eksikliğinde, özellikle çocuğun da yaşı küçükse, sabit yer tutucu kullanılıyor. Bunlar klinikte tek seansta hekim tarafından yapılıyor.
Nelere dikkat edilmeli?
Şeker, sakızdan uzak durulmalı ve yemek yeme haricinde her zaman takılmalı.
Yer tutucunun kırılmasını önlemek için takıp çıkarırken kuvvet uygulanmamalı.
Mutlaka özel kabında saklanmalı. Yer tutucu ağza takılmadan önce de dişler kesinlikle fırçalanmalı ve temizlenmeli.
Bebeğimizin güzel bir gülüşe ve yaşam boyu sağlıklı dişlere sahip olması için iki basit yöntem yeterli: İlk dişten itibaren fırçalama alışkanlığı kazandırmak ve şekerli gıdalardan uzak tutmak. Yetişkinlerin bile diş bakımını yeterince önemsemediği ülkemizde, bebeklerin dişlerinin de fırçalanması gerektiği konusunda ikna edici olmak biraz zor. Bazı Avrupa ülkelerinde, aileleri teşvik etmek amacıyla hükümetlerin beş yaş altı çocuklar için milyonlarca bedava diş fırçası ve diş macunu dağıtması, konunun ciddiyetinin iyi bir göstergesi olabilir.
Bakım anne karnında başlıyor
Uzmanlar, bebeklerimizin yetişkinlikte sağlıklı dişleri olabilmesi için hamilelikten itibaren özen gösterilmesi gerektiğini belirtiyor. Bebeklerin çoğunun dişleri altı aylıkken çıkmaya başlasa bile, süt dişleri hamileliğin altıncı haftasında, kalıcı dişler ise hamileliğin 12'inci haftasında oluşmaya başlıyor. Bu nedenle, hamilelerin taze sebze - meyve ve süt ürünleri ağırlıklı beslenmeleri ve şekerli gıdalardan kaçınmaları, bebeklerinin genel sağlığının yanı sıra diş sağlığı için de önemli. Aynı şekilde hamilelikte alınan antibiyotik de bebeğin diş minesini bozup dişleri sarartacağından, gerekli durumlarda mutlaka doktora danışılmalı.
Süt dişleri de önemli
Birçok aile, süt dişleri nasıl olsa döküldüğü için, onların bakımını yeterince çok önemsemiyor. Bu da çocukların küçük yaşlarda dolgu, diş çekilmesi gibi tatsız deneyimlere maruz kalmalarına, dişçi fobisi geliştirmelerine ve yetişkinlikte de sorunlu dişlere sahip olmalarına neden oluyor. Uzmanlar süt dişlerinin bebeğin gelişimindeki önemini şöyle özetliyor:
Daha düzgün konuşmasına yardımcı olurlar.
Kalıcı dişlerin düzgün yerlerden çıkması ve yeterince yere sahip olmalarına yardımcı olurlar. Kalıcı dişlerin sağlamlığının garantisidirler.
Çene kemiği ve kaslarının gelişimine katkıda bulunurlar. Düzgün çiğnemesini sağlarlar.
Tek önlem fırçalama
Bütün bu avantajlara sahip olmak için yapılması gereken ise çok basit: Diş fırçalamak. Uzmanlar, bebeklerde henüz diş çıkmadan bile diş etlerine nemli bir bezle veya parmakla masaj yapmanın, hem daha ileriki dönemde diş fırçalamaya alıştırmaya, hem de diş çıkma dönemindeki acıyı azaltmaya yardımcı olduğunu belirtiyorlar. İlk diş göründüğü andan itibaren ise yumuşak bir bebek fırçası kullanılmaya başlanabiliyor. Bazı diş hekimleri küçük miktarda bebe diş macunu kullanılmasının sakıncalı olmadığını söylese de, bu hususta dikkat edilmesi gerekiyor. Çünkü bebekler bu dönemde ağızlarındaki her şeyi yutma eğiliminde oluyor. Hekimlerin çoğu ise, ilk azı dişleri çıkana kadar diş macununun gerekli olmadığı görüşünde. Fırçalama işleminin diş etleri ve dişin birleştiği yerde yuvarlak hareketlerle yapılması öneriliyor. Dişlerin çıkmasıyla birlikte rutin dişçi kontrolleri de ihmal edilmemeli. Tavsiye edilen, alıştırmak için bebeğinizi ilk aylardan itibaren kendi diş kontrollerinizde yanınızda götürmek. Hem bebeğiniz o ortama alışıyor hem de siz onun diş sağlığı ile ilgili faydalı tavsiyeler alma imkanı bulabiliyorsunuz.
Şekerden uzak durun
Diş problemlerinin en büyük tetikleyicisi beslenme alışkanlıkları. Birçok aile katı gıdaya geçiş ile birlikte, kendi damaklarına tatsız tuzsuz gelen bebek mamalarını daha cazip kılmak için tatlandırıyor. Oysa bebeklerin damakları yetişkinlerinki gibi değil. Bize çok yavan gelen bir tadı, onların yiyeceğe alışkın olmayan damakları daha güçlü hissedebiliyor. Bebeklerin çok tatlı ve tuzlu gibi güçlü tatlara ihtiyacı yok. Bu beslenme modeli tatlı alışkanlığına neden olabiliyor ve bu da uzun yıllar süren bir yeme problemini ve diş sorunlarını tetikliyor. Bu sorunları engellemek için yapılması gerekenlerse yine çok basit:
Emziği asla reçel gibi şeker içeren gıdalara batırmayın.
Su yerine meyve suyu vermeyin. Meyve suyu vereceğiniz zaman suyla karıştırın. Biberonla değil, kaşık veya bardakla içirin.
Bebeğinizin biberonla uyuma alışkanlığı varsa, biberona süt veya meyve suyu yerine saf su koyun. Çünkü bebek uyurken biberonun içindeki sıvı dişlerin etrafına dökülür ve diş minesini sarartan asitler oluşturur.
Ülkemizde hazır mamalarda bol miktarda şeker bulunduğundan, mamayı evde hazırlamayı tercih edin. Hazır mamalarda 'şekersiz' ibaresi olmasına dikkat edin.
Erken diş kaybı ve yer tutucular
Küçük çocuklar için süt dişlerinin dökülmesi ve yerine yenilerinin gelmesi neredeyse birolaydır. Çünkü böylece bir anlamda artık 'gençliğe' adım atarlar. Süt dişleri; ya alttan gelen daimi dişin uyguladığı baskı sonucu düşer ya da tedavi edilemeyecek kadar derin çürükler sonucu çekilmek zorunda kalır. Böylece erken diş ve yer kayıpları meydana gelir. Bunun sonucunda oluşan boşluğu doldurmak için komşu dişler boşluğa doğru kayar ve alttan gelecek olan daimi dişler çıkacak yer bulamaz. 'Yer tutucu' adı verilen plastik veya l apereyler ise ileride sorun oluşturacak bozuklukları engelleyebilir. 'Hareketli' (çocuğun kendi çıkarıp takabileceği) ve 'sabit' olmak üzere iki tip yer tutucu bulunuyor. Hareketli; çocuğun ağzından ölçü alınarak laboratuvarda plastik bazlı bir maddeden ağza uyumlu olarak yapılıyor. Birden fazla sayıda ve çenenin her iki tarafında eksik diş olması durumunda tercih ediliyor. Tek taraflı ve bir diş eksikliğinde, özellikle çocuğun da yaşı küçükse, sabit yer tutucu kullanılıyor. Bunlar klinikte tek seansta hekim tarafından yapılıyor.
Nelere dikkat edilmeli?
Şeker, sakızdan uzak durulmalı ve yemek yeme haricinde her zaman takılmalı.
Yer tutucunun kırılmasını önlemek için takıp çıkarırken kuvvet uygulanmamalı.
Mutlaka özel kabında saklanmalı. Yer tutucu ağza takılmadan önce de dişler kesinlikle fırçalanmalı ve temizlenmeli.
