Sayın misafirimiz,
Nefsin tezkiyesi iki ayrı mânâya geliyor: Birincisi nefsini temize çıkarmak, ona toz kondurmamak, kusurlarını örtmek, hatta elinden gelirse bunları faziletmiş gibi göstermektir. Yukarıdaki ifadelerde, tezkiye bu mânâda kullanılmıştır.
Nefislerinizi temize çıkarmayın. (Necm, 53/32)
Nefis yenilir mi?
İnsan günlük hayatında devamlı suretle nefsiyle savaş halinde. Zaman zaman nefsimiz sırtımızı yere getiriyor. Zaman zaman da biz onu tuş ediyoruz. İnsanın nefsini yenmesi çok mühim, mühim olduğu kadar da çok zor bir meseledir. Allah Resulü bir hadislerinde, En can alıcı düşmanın, benliğin, muhtevan içindeki nefsindir. buyurarak nefsin insan için ne denli bir tehlike oluşturduğuna dikkatleri çekiyor. Nefsin insanı yoldan çıkarmak için kullandığı değişik silahlar vardır. Bunlardan bir tanesi kuvve-i şeheviyye (Cinsi istek kudreti.. yemek, içmek, konuşmak, uyumak gibi kabiliyetler.)dir. Nefis, yeme, içme ve uyuma gibi hisleri tahrik ederek insanı tuş etmek ister. Arap şairlerinden birisi bu hakikati şu dizelerle anlatır: Nefis, çocuk gibidir, sütten kesti mi kesilir. Kesmezsen emzirdikçe emmek ister. Bir de onun üzerinde gelişirse öyle gelişir ki, üstesinden gelemezsin. Kuvvet kazanır, önüne geçemezsin. Bu sebeple onu sütünden kesmek gerekir.
Nefis terbiyesini nefsi öldürmek şeklinde uygulayanlar, nefsin hoşuna giden her şeyden uzak kalırlar. Bunun neticesinde; dünyayı sevmez, hırs göstermez, inat etmez, hiç öfkelenmez bir hale gelebilirler. Bunun da bir nefis terbiyesi olduğunu kabulle beraber, nefsi öldürmek yerine, onu hayra yönlendirmenin daha iyi olacağı kanaatindeyiz. Birincisi, huysuz atın yemini kısıp, onu zayıflatarak ona hakim olmaya; ikincisi ise, yemini normal verip, ama onu iyi bir terbiyeden geçirerek güçlü bir atla hedefe daha kısa zamanda varmaya benzer.
Nefsin mahiyetinde yer alan duyguların, arzuların hayra yönlendirilmesi, nefsin öldürülmesinden, yani büsbütün sesini kesmekten çok daha faydalıdır.(3) Bu ise, nefsin arzu ve isteklerine iyi bir mecra bulmak, onu hayırlı şeylere sevk etmekle olur; coşarak çevreye zarar veren bir nehrin önüne baraj yapmak ve onunla çevreyi sulamak gibi.
