Tarihte Bugün

[PaSikA]

28 Ocak

1918. Lev Troçki Sovyetler Birliği'nde Kızıl Ordu'yu kurmaya başladı.
1920. Osmanlı Meclis_i Mebusanının gayri resmi oturumunda Misak-ı Milli (Ulusal And) oybirliği ile kabul edildi.
1921. Albert Einstein evrenin ölçülebileceğini öne sürdü. Bilim dünyasında bir tartışma başlattı.
1923. İçişleri bakanlığı İzmit ilinin adının Kocaeli olarak değiştirdi.
1925. Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası İstanbul şubesi açıldı.
1929. İstanbul'da bir otomobil montaj fabrikası kurmak için Ford şirketi ile Maliye Vekaleti arasında imzalanan anlaşma Meclis'te kabul edildi.
1932. Japonlar Şanghay'ı işgal etti.
1939. İstanbul Tramvay Şirketi 1.570.000 liraya devletçe satın alındı.
1956. Personel Kanunu açıklandı; en yüksek maaş 2 bin lira olacak.
1957. Danıştay'a ilk kez iki kadın üye seçildi: Nezahat Martı ve Şükran Esmerer.
1959. Çukurova'da sel oldu. 200 bin portakal ağacı sel altında kaldı, bir mensucat fabrikasını sel bastı. Zararın 5 milyon TL olduğu tahmin ediliyor. Bölgede yiyecek sıkıntısı başladı.
1963. İstanbul'da İstinye'deki Kavel Kablo Fabrikası'nda çalışan 170 işçi oturma grevi yaptı. İşçiler sendikalaşma nedeniyle işten çıkarılan dört arkadaşlarının işe geri alınmasını istiyorlardı.
1971. İzmir'de gençler Amerikan 6. Filo'sunu protesto ettiler; 20 genç gözaltına alındı.
1975. Cumhuriyet Halk Partisi Genel Başkanı Bülent Ecevit, "Olayların baş sorumlusu Milliyetçi Cephe'dir" dedi.
1982. Türkiye'nin Los Angeles Başkonsolosu Kemal Arıkan öldürüldü; saldırıyı "Ermeni Katliamı Adalet Komandoları" örgütü üstlendi.
Aynı gün, idam hükümlü firari sağ eylemci İsa Armağan İran'da tutuklandı.
1983. Ermeni militan Levon Ekmekçiyan Ankara Kapalı Cezaevi'nde idam edildi. Levon Ekmekçiyan dokuz kişinin öldüğü Esenboğa baskınını gerçekleştirmekten yargılanmıştı.
1986. Sakıp Sabancı, Türkiye Sanayici ve İşadamları Derneği TÜSİAD) başkanlığına seçildi.
Aynı gün Amerikan uzay mekiği Challanger kalktıktan 72 saniye sonra patladı; mekikte bulunan 7 kişi öldü.
1987. Türkiye, Avrupa Konseyi İnsan Hakları Komisyonu'na kişisel başvuru hakkını çekince koyarak kabul ettiğini açıkladı.
1992. Anayasa Mahkemesi Türkiye Birleşik Komünist Partisi'ni kapattı.
1993. Genelkurmay Başkanlığı, "darbe devrinin" kapandığını açıkladı.
1994. Türk savaş uçakları PKK'nın (Kürdistan İşçi Partisi) Kuzey Irak'taki Zeli kampını bombaladı.
1997. Güney Afrika'da ırkçı yönetim döneminde görevli dört polis devrimci öğrenci lideri Stephen Biko'yu 1977'de öldürdüklerini resmen itiraf etti.

Bugün Doğanlar:
1717. Başlattığı idari ve askeri reformlarla Osmanlı İmparatorluğunun gerilemesini durdurmaya çaba gösteren Osmanlı Sultanı III. Mustafa.
1825. Risorgimento döneminin sol kanat lideri ve üç kez İtalya Başbakanı olan Benedetto Cairoli.
1840. 1871 Paris Komünü'ne katıldığı için sürgüne gönderilen Fransız devrimci yayıncı ve siyasetçi Édouard-Marie Vaillant.
1853. Küba'nın İspanya'ya karşı verdiği bağımsızlık savaşında yaşamını kaybeden ve bütün Latin Amerika'nın özgürlük simgesi olan devrimci şair ve yazar José Julián Martí.
1872. Sosyal Demokrat Parti önderlerinden Alman sosyalist teorisyen Otto Braun.
1873. 20. yüzyılın ilk yarısında Fransız edebiyatında tarzıyla çığır açan kadın romancı Colette (Sidonie-Gabrielle).
1875. Mikrotonal müziğin öncülerinden Meksikalı besteci Julián Carrillo.
1897. Devrim sonrası Rusya'da özgün tarzıyla dikkat çeken romancı ve oyun yazarı Valentin Petroviç Katayev.
1906. Yunanistan Komünist Partisi kurucularından ve iç savaşta Demokratik Ordu komutanlarından Markos Vafiades.
1929. İsveç kökenli, Amerikalı pop-art heykelci Claes Oldenburg.
1935. Portekiz sömürgeciliğine karşı mücadeleden esinlenen yapıtlarıyla tanınan Angolalı şair, dramaturg ve romancı Maria Eugenia Lima.
1938. 1964 ve 1968 Olimpiyatlarında süper ağır sıklet şampiyonu ve 17 dünya rekoru sahibi Sovyet halterci Leonid İvanoviç Jabotinskiy.
1948. Sovyet kökenli Amerikalı dansçı Mikhail Barişnikov.

Bugün Ölenler:
1939. İrlandalı şair, yazar 1923 Nobel Edebiyat Ödülü sahibi William Butler Yeats.
1953. Şair Neyzen Tevfik Kolaylı.
1981. Şair Özdemir Asaf.
1989. Tiyatro sanatçısı Gürbüz Bora.
2001. Tabu konularda yaptığı yayınlarla tanınan yayıncı ve yazar, insan hakları savunucusu Ayşenur Zarakolu.

 

[PaSikA]

29 Ocak

1915. İlk zeplinli saldırı Paris üzerinde yapıldı.
1921. Mustafa Suphi ve on dört arkadaşı öldürüldü.
1923. Mustafa Kemal Paşa İzmir'de Latife Hanım'la evlendi.
1928. Bursa Amerikan Kız Koleji Bakanlar Kurulu kararıyla kapatıldı. Okulda Hıristiyanlık propogandası yapıldığı iddia edildi.
1930. İspanya diktatörü General Primo de Rivera öğrencilerin gösterileri sonucu istifa etmek zorunda kaldı; başbakanlığa General Damosa Berenguer atandı.
1931. Menemen Olayı davasında 37 kişi idama mahkum edildi ve karar Meclis'in onayına sunuldu.
1932. Sultanahmet Camii'nde sekiz hafız Türkçe Kuran okudu.
1934. Leblebici Horhor Ağa filminin çekimi bitti.
1937. Sovyetler Birliği'nde Stalin muhalifi13 kişi ölüm cezasına çarptırıldı.
1947. İçişleri Bakanı Şükrü Sökmensüer, Meclis'te Türkiye'de sol etkinlikleri konu alan bir konuşma yaptı. Solcuların bazı kişi ve kurumlardan destek gördüğünü, bu kurumlar arasında muhalefet partisi Demokrat Partinin de (DP) bulunduğunu ileri sürdü. Demokrat Parti'nin (DP) kurucuları Celal Bayar ve Adnan Menderes'i solcularla ilişkileri olmakla suçladı.
1950. İran'da üç deprem oldu;1500 kişi öldü.
Aynı gün savaştan sonraki ilk turist kafilesi İstanbul'a geldi.
1957. Evli Kadınların Uyrukluğu sözleşmesi imzaya açıldı. Türkiye bu sözleşmeyi onaylamadı.
1967. Şair Hüseyin Korkmazgil tutuklandı. Kızılırmak adlı şiir kitabında komünizm propagandası yapmakla "suçlandı".
1971. Güven Partisi adını Milli Güven Partisi olarak değiştirdi.
1978. Türkiye İşçi Köylü Partisi (TİKP) kuruldu.12 Eylül askeri darbesinden sonra16 Ekim1981'de diğer partilerle birlikte kapatıldı.
1979. Çin Başkan yardımcısı Deng Xiaoping, ABD Başkanı Jimmy Carter ile Çin ve ABD arasındaki düşmanlığa son veren tarihi anlaşmayı imzaladılar.
1983. Sol görüşlü Ramazan Yukarıgöz, Ömer Yazgan, Erdoğan Yazgan ve Mehmet Kambur İzmit'te idam edildi.
1988. Dolar 1385 liraya fırladı. Polis Tahtakale'yi bastı ve döviz alışverişini engelledi.

Bugün Doğanlar:
1737. Amerikan devriminin fikir babalarından İngiliz kökenli yazar ve siyasal propagandacı Thomas Paine.
1860. Modern kısa öykü yazarlığının ustası Rus edebiyatçı Anton Pavloviç Çehov.
1866. Fransız romancı daramaturg ve denemeci 1915 Nobel edebiyat ödülü sahibi Romain Rolland.

Bugün Ölenler:
1957. Ziya Osman Saba.
1991. Prof. Dr. Tarık Zafer Tunaya.

 

[PaSikA]

30 Ocak

"Cüzzam Haftası"
1923. Yunanistan'la Türkiye arasında nüfus mübadelesine ilişkin sözleşme ve protokol imzalandı. Protokol Türk topraklarında yerleşmiş Rum Ortodoks dininden Türk uyruklarıyla Yunan topraklarında yaşayan Müslüman dininden Yunan uyrukların,1 Mayıs 1923 tarihinden başlayarak zorunlu mübadelesini öngörüyordu.
1931. Boksör Küçük Kemal Yunanistan şampiyonu Angelidis'i yendi.
1933. Adolf Hitler Almanya şansölyesi oldu.
1942. İran'da Tudeh Partisi kuruldu.
Aynı gün Türkiye'de pasta yapımı ve ticareti yasaklandı, stokçulara uygulanacak cezalar belirlendi.
1946. Macaristan'da cumhuriyet ilan edildi.
1948. Hindistan lideri Mahatma Gandhi Yeni Delhi'de öldürüldü.
1950. Sovyetler Birliği Kuzey Vietnam rejimini tanıdı; Fransa Sovyetler Birliği'ni protesto etti.
1951. Sağlık Bakanı Ekrem Üstündağ bakımsızlıktan her yıl 300 bin yurttaşın hayatını kaybettiğini açıkladı.
1969. Türkiye'de ilk böbrek nakli Beyoğlu Devlet Hastanesi'nde yılında bugün Yusuf Özer adlı hastaya yapıldı. Ancak Yusuf Özer, kendisine takılan böbreğin bir akıl hastasından alındığını öne sürerek savcılığa başvurdu.
1971. İstanbul'da Dev-Genç'liler "Özel Eğitimin Devletleştirilmesi" isteğiyle yürüyüş düzenledi.
1975. Türk Hava Yolları'nın Bursa adlı uçağı Marmara Denizi'ne düştü; 34 yolcu ve 4 kişilik mürettebat öldü.
1980. Yabancı bankaların Türkiye'de şube açmaları Yabancı Sermaye ile ilgili kanun kapsamına alındı. Banka şubelerine kârlarını transfer etme hakkı tanındı.
1983. Adi suçtan hükümlü Ahmet Kerse Gaziantep'te idam edildi.
Aynı gün Nijerya hükümeti,1 milyondan fazla Ganalı ve 700 bine yakın Batı Afrikalı işçiyi sınır dışı etti.
1985. "Deniz Kurdu-85" tatbikatında kaza tatbikata katılan bir tank çıkarma gemisi fırtınada battı; 39 subay, astsubay ve er yaşamını yitirdi.
1986. Kapatılan Adalet Partisi (AP) genel başkanı Süleyman Demirel "Bir ülkede işkence varsa siyasi sorumluluk da vardır" dedi.
1987. Bakanlar kurulu askerlik yasasındaki yeni düzenlemeyi onayladı. Çağdışı kalma yaşı 46'dan 41'e indirdi, mesleği öğretmen olanlar askerliğini öğretmen olarak yapacak; her isteyen bedelli askerlikten yararlanacak.

Bugün Doğanlar :
1882. Aynı göreve dört kez seçilen tek kişi olan ABD'nin 32. Başkanı Franklin D Roosevelt. .
1927. İki kez İsveç başbakanlığı yapan Sosyal Demokrat Parti lideri Olof Palme.
1937. 1969-72 arasında dünya şampiyonluğunu elinde tutan Sovyet satranççı.

Bugün Ölenler:
1946. Lugatçe-i Felsefe yazarı İsmail Fenni Ertuğrul.
1955. Ord. Prof. Dr. Mim Kemal Öke.
1972. Siyasetçi Şefik İnan.
1988. Karikatürist Ali Ulvi Ersoy.

 

[PaSikA]

31 Ocak

1729- Türkiye'de ilk kitap, Mehmet Bin Mustafa'nın (Vanlı)
kaleme aldığı Sıhahı Cevheri (Vankulu) adlı sözlük basıldı.
İbrahim Müteferrika, ilk Türk matbaasını İstanbul'da
Sultanselim'deki konağında kurmuştu.
1797- Besteci Franz Schubert doğdu.
1914- Edebiyatçı (Üstat) Recaizade Ekrem öldü.
1924- Kültür magazin dergisi Resimli Ay kapandı.
1928- Türk Maarif Cemiyeti (Türk Eğitim Derneği) kuruldu.
1938- Atatürk, Gemlik Sun'i İpek Fabrikasını açtı.
1952- Yunan Başbakan Vekili ve Dışişleri Bakanı S. Venizelos'un
Türkiye'ye yaptığı resmi gezi sırasında (31 Ocak-5 Şubat),
Türk-Elen Dostluk Derneğinin kurulması kararlaştırıldı.
1964- Kıbrıs sorununu görüşmek üzere 15 Ocak günü toplanan III.
Londra Konferansı, 19 günlük çalışmanın ardından bir sonuç
alınamadan dağıldı.
1968- TRT Ankara Televizyonu deneme yayınına başladı.
1985- Başbakan Turgut Özal, Gökova'da termik santral kurulacağını açıkladı.
1990- Atatürkçü Düşünce Derneği ve Türk Hukuk Kurumu Başkanı
73 yaşındaki Prof. Dr. Muammer Aksoy, Ankara'da evinin önünde
kurşunlanarak öldürüldü.
1999- Türk pop müziği sanatçısı Barış Manço kalp krizi sonucu
vefat etti.
2004- TL'den 6 sıfır atılması ve Türkiye Cumhuriyeti devleti para
biriminin ''Yeni Türk Lirası'' olmasını öngören yasa, Resmi Gazete'de
yayımlandı.
2005- Afganistan'daki Türk birlikleri, Kabil'deki uluslararası
havaalanının sorumluluğunu üstlendi.
2006- Terör örgütü elebaşının avukatlarından İrfan Dündar, müvekkilinin
yeniden yargılanmaya ilişkin dilekçesini, bu konuda yetkili olan Ankara
11. Ağır Ceza Mahkemesine göndererek başvuruda bulunduğunu bildirdi.

 

[PaSikA]

1 Şubat

Teksas'a ilk defa 1528'de İspanyol gemici Cabeza Da Vaca ile gelenler ayak bastı. O günden sonra sırasıyla Fransa, İspanya, Meksika'nın eline geçti.

1836'da bağımsız bir cumhuriyet oldu. 1845'te Amerika Birleşik Devletleri'ne katıldı. Teksas iç savaş sırasında 1861 yılında ABD'den ayrıldı.

O sıralarda Texas'ta birkaç küçük şehir ve hayvan beslenen büyük çiftliklerden başka bir şey yoktu.

Gerek hayvancılık, gerek tarım, gerekse petrol'ün bulunması 20'nci yüzyıl içinde Teksas'ın gelişmesinde en önemli etkenlerdi.

Texas eyaletinin diğer eyaletlere nazaran ayrıcalıklı olduğu söylenebilir. Halk oylaması sonucu gerekli çoğunluğa ulaştığı takdirde Amerika Birleşik Devletleri'nden ayrılma hakkı vardır.

* 1793 - Fransa, İngiltere ve Hollanda'ya savaş ilan etti.
* 1915 - 20th Century Fox film şirketi kuruldu.
* 1918 - Rusya Gregoryen takvimi'ne geçti.
* 1923 - Almanya'da enflasyon artıyor; 1 sterlin 220 bin mark değerine ulaştı.
* 1924 - İngiltere, SSCB'yi resmen tanıdı.
* 1935 - Ayasofya, müze olarak halkın ziyaretine açıldı.
* 1979 - Milliyet Gazetesi genel yayın yönetmeni Abdi İpekçi, suikast sonucu öldürüldü.
* 1990 - Yugoslav ordusu Kosova'ya girdi.
* 2003 - Columbia Uzay Mekiği, dünyaya dönüşü sırasında, Teksas üzerinde parçalandı: mekikteki yedi astronot öldü.

Bugün doğanlar

* 1552 - Edward Coke, İngiliz sömürge girişimcisi
* 1894 - John Ford, Amerikalı yönetmen ve yapımcı
* 1901 - Clark Gable, ABD'li sinema oyuncusu
* 1931 - Boris Yeltsin, Rus devlet adamı
* 1980 - Kenan Hasagić, Boşnak futbolcu

Bugün ölenler

* 1851 - Mary Shelley, İngiliz yazar
* 1979 - Abdi İpekçi, Gazeteci
* 1979 - Niyazi Akıncıoğlu, Şair
* 1999 - Barış Manço, Anadolu Rock müziği yorumcusu

 

[PaSikA]

2 Şubat

1924. Sovyetler Birliği'nde Vladimir İlyiç Lenin'in ölümüyle boşalan Komiserler Konseyi Başkanlığı'na Aleksey İvanoviç Rikov getirildi.
1938. Bursa Merinos Fabrikası Atatürk tarafından işletmeye açıldı.
1957. İstanbul İşçi Sendikaları Birliği bir bildiri yayımlayarak grev hakkı istedi. İstanbul İşçi Sendikaları Birliği'ne 47 sendika bağlıydı.
1958. Ünlü soprano Maria Callas, Roma'da Bellini'nin Norma operasının galasında hastalığını ileri sürerek konser bitmeden sahneyi terk etti.
1959. Hindistan'da Kongre Partisi liderliğine İndira Gandhi seçildi. İndra Gandhi Hindistan'da parlamenter sistemin kurucusu Cavarahlal Nehru'nun kızıydı.
1967. Devlet Planlama Teşkilatı müsteşarlığına, Başbakanlık Özel Teknik Müşaviri Turgut Özal getirildi.
1981. Milli Güvenlik Konseyi (MGK), eski Sosyal Güvenlik Bakanı Hilmi İşgüzar'ı Yüce Divan'a sevketti. Hilmi İşgüzar yolsuzlukla suçlanıyordu ve o güne kadar Yüce Divan'a sevkedilen altıncı bakan oldu.
1984. Vergi iadesine ilişkin yasa yürürlüğe girdi. Böylece 1 Ocak 1984 tarihinden itibaren ücretlilerin, memurların, emeklilerin, bunların eş ve çocuklarının ve bakmakla yükümlü olduğu yakınlarının kira giderleri hariç, ev eşyaları, yiyecek, giyecek için yaptıkları harcamalar ile eğitim ve sağlık harcamaları vergi iadesine tabi olacak.
1990. Güney Afrika Devlet Başkanı De Klerk Afrika Ulusal Kongresi'ne konan 30 yıllık yasağı kaldırdı, aralarında Nelson Mandela'nın da bulunduğu siyasi mahkumların en kısa zamanda serbest bırakılacağını söyledi.
1991. Silopi ve Cizre'ye gazetecilerin girmesi yasaklandı.
1995. İstanbul Devlet Güvenlik Mahkemesi Düşünce Özgürlüğü ve Türkiye kitabını toplatma kararı aldı.
Aynı gün Özelleştirme Yüksek Kurulu, Et ve Balık Kurumu'nu 2 yıl hiç ödemesiz 1,5 trilyona Hak-İş'e bağlı Öz Gıda İş sendikasına sattı.
1997. Ankara Sincan'da Refah Partili belediyenin düzenlediği "Kudüs Gecesi" tepkiye yol açtı. Türkiye Sincan'daki konuşması nedeniyle İran Büyükelçisi Muhammed Reza Bagheri'yi resmen protesto etti.
2000. Fildişi Sahili Milli Takımı, Afrika Kupası'nın ilk turunda elenince, ülkenin diktatörü futbolcuların tümünü bir askeri kampa hapsettirdi.

Bugün Doğanlar:
1882. İrlandalı romancı James Joyce.
1936. Galatasaray'lı futbolcu (Kral) Metin Oktay.

Bugün Ölenler:l
1996. İşadamı Hacı Ömer Sabancı.
1970. İngiliz filozof Bertrand Russell.
1974. Müzisyen Orhan Avşar.

 

[PaSikA]

3 Şubat

1880. İdare-i Mahsusa İşçileri greve çıktı.
1930. Türk- Fransız Dostluk Antlaşması imzalandı.
Aynı gün Vietnam Komünist Partisi kuruldu.
1931. Menemen Olayı hükümlülerinden 27 kişi idam edildi; mahkûmlardan biri idam sehpası önünden kaçtı.
1933. Ankara İstanbul arasında ilk deneme uçuşu yapıldı.
1954. İlk Orta Afrika Federasyonu Rodezya'da kuruldu.
1962. Amerika Birleşik Devletleri Küba mallarına ambargo koydu.
1966. Başbakan Süleyman Demirel, " Hür ve demokratik memleketlerin kalkınması planla olmamıştır," dedi. Demirel'in bu sözleri üzerine Profesör Besim Üstünel, "Hür ülkelerin kalkınması planlı olmuştur. Avrupa ülkelerinin çoğunda bu bir metot haline gelmiştir. Bazı örnekler verirsek, Japonya ve İsrail de plan uygulayan ülkeler arasındadır." dedi.
Aynı gün Sovyet uzay aracı Luna-9 Ay'a indi, televizyon görüntüleri yolladı.
1969. El-Fetih örgütünün resmi sözcüsü Yaser Arafat, Filistin Ulusal Konseyi tarafından Filistin Kurtuluş Örgütü'nün (FKÖ) başkanlığına getirildi. Yaser Arafat, İsrail'le olan tüm barış girişimlerini reddettiğini açıkladı.
1971. 11 OPEC ülkesi bir toplantı yaptı. Petrol alıcısı ülkeleri petrol fiyatlarını arttırmakla tehdit ettiler.
1973. Türkiye'de polise elektrikli coplar verildi.
1977. Bir süredir kayıp olan İstanbul Teknik Üniversite (İTÜ) öğrencisi Zeki Erginbay ölü olarak bulundu.
1978. Başbakan Bülent Ecevit Kontrgerilla diye resmi bir kuvvet olmadığını söyledi. "Dışa dönük olarak oluşturulan bu gayri nizami savaş veya savunma kavramı öyle anlaşılıyor ki geçmiş yıllarda, ülkemizin yine bunalımlı bir döneminde dönemin bazı sorumlularınca içe dönük olarak uygulanmıştır" dedi.
1980. İstanbul'da dur ihtarına uymayan bir Fransız turist öldürüldü.
1981. Gro Harlem Brundtland Norveç'in ilk kadın başkanı oldu.
Aynı gün gazeteci Şükrü Doğan Yurdakul 7,5 yıl hapse mahkûm oldu.
1984. Sağlık Bakanlığı'na bağlı tüm hastane ve doğumevlerinde kürtaja izin verildi.
1990. Doğru Yol Partisi (DYP) Genel Başkanı Süleyman Demirel partisinin yeni programını açıkladı. "Devletin Kamu İktisadi Teşebbüsleri'nden (KİT) kurtulması gerekir. Ama bunun yolu Kamu İktisadi Teşebbüsleri'ni yabancılara satmak değildir," dedi . Kaynak bularak tarım toplumundan sanayi toplumuna geçmenin şart olduğunu belirtti. Süleyman Demirel, "Eğer bu ülkede ateş yönetenler tarafından düşürülemiyorsa, millet doktoru değiştirecektir" dedi.
1995. Yazar Metin Kaçan ve spiker Alp Buğdaycı işkenceyle tecavüz gerekçesiyle tutuklandılar.
1998. Türkiye, (Uluslararası Çalışma Örgütü) İLO'nun "Çocuk İşçi Çalıştırmayı Yasaklayan" iki maddesine imza attı.

Bugün Doğanlar:
1809. Evrim kuramını geliştirerek insanın maymundan geldiğini kanıtlayan İngiliz biyolog Charles Darwin.
1809. Klasik müzik bestecisi Felix Mendelssohn.
1947. Amerikalı yazar Paul Auster.


Bugün Ölenler:
1468. Matbaayı keşfeden Johannes Gutenberg.
1899. İlk tiyatro yazarlarımızdan Ali Bey.
1956. Besteci ve udi Şerif İçli.
1961. Besteci Sadettin Kaynak.
1976. Heykel sanatçısı Kuzgun Acar.

 

[PaSikA]

4 Şubat

1902. Paris'te 1. Jön Türk Kongresi yapıldı.
1926. Yazar İskilipli Atıf Hoca şapka inkılabına muhalefetten Ankara'da idam edildi. Atıf Hoca "Frenk Mukallitliği ve Şapka" adlı risalenin yazarıydı.
1928. Avusturyalı Naziler siyah sanatçı Josephine Baker'i protesto etti.
1947. Hatay ilinde yer adlarının Türkçeleştirilmesine karar verildi.
Aynı gün Isparta Senirkent'te jandarmanın bazı vatandaşlara işkence yaptığı ortaya çıktı.
1948. Ankara'da valilik ve belediye başkanlığının ayrılmasına ilişkin kanun kabul edildi.
1954. İstanbul'da yakacak, et, ekmek ve çeşitli gıda maddeleri sıkıntısı bir türlü önlenemiyor. İstanbul Valisi ve Belediye Başkanı Fahrettin Kerim Gökay, yılında bugün bir açıklama yaparak halktan yardım istedi. "Evlerinizde odun, kömür istifçiliği yapmayın, haftada iki defadan fazla et yemeyin, yiyebileceğinizden fazla ekmek almayın" dedi.
1956. Fazıl Hüsnü Dağlarca Yedi Tepe Şiir Armağanı'nı kazandı. Şair bu ödülü "Asu" adlı şiir kitabıyla aldı.
1964. 20-21 Mayıs olayları sanıklarından Talat Aydemir, Fethi Gürcan, Osman Deniz ve Erol Dinçer'in ölüm cezaları Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde onaylandı.
1972. Milli İstihbarat Teşkilatı (MİT) parti liderlerine bir brifing verdi. "Siyasi suçlarda idam affının" sol bir slogan olduğu belirtildi.
1975. İngiltere'de Muhafazakâr Parti genel başkanlığına Margaret Thatcher seçildi.
1980. Bani Sadr İran devlet başkanı oldu.
1981. İngiltere'de Margaret Thatcher özelleştirme çalışmalarının hızlandırıldığını açıkladı
1985. Başbakan Turgut Özal resmi bir ziyaret için Cezayir'e gitti. Cezayir'i ziyaret eden ilk Türk başbakanı olan Turgut Özal,1958'de Birleşmiş Milletler'de Cezayir'in bağımsızlığı aleyhinde oy kullanan Türkiye'nin hatalı olduğunu açıkladı.
1987. Yazar Aziz Nesin, Cumhurbaşkanı Kenan Evren aleyhine tazminat davası açtı. Aziz Nesin, "bir yurttaşın devlet başkanına dava açması Türkiye'de ilk kez görülüyor, ancak bir devlet başkanının yurttaşına vatan haini demesi de dünyada ilk kez görülen bir olaydır," dedi.
1989. İstanbul'da Kadın Kültür Evi açıldı. Şener Macit, Canan Toksöz, Selma Atabek, Nermin Coşkun, Saadet Özkol, Munise Sökmen kurucularıydı. İstanbul Tünel'deki lokalde Medeni Yasa Kampanyası, Cinsel Tacize Karşı Kampanya organize edildi, çeşitli toplantılar ve etkinlikler düzenlendi.
1997. 2 Şubat'ta Sincan belediyesinin düzenlediği geceye tepki olarak tanklar Ankara Sincan'dan geçti. Genelkurmay 2. Başkanı Org. Çevik Bir bunun "Demokrasi'de Balans Ayarı" olduğunu söyledi. Sincan Belediye Başkanı Bekir Yıldız İçişleri Bakanlığı'nca görevden alındı.
2000. Dışişleri Bakanı İsmail Cem Atina'ya gitti. Cem, 40 yıl aradan sonra Yunanistan'ı resmen ziyaret eden ilk Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanı oldu.

Bugün Doğanlar:
1948. Rock şarkıcısı Alice Cooper.

Bugün Ölenler:
1941. Hürriyet ve İtilaf Fırkası mensubu Miralay Sadık.
1960. 2,20 metre boyuyla ün yapan Milli Piyango bayii Uzun Ömer.
1983. Nöropsikiyatri alanında çalışmalarla tanınan Profesör Doktor Rasim Adasal.

 

[PaSikA]

5 Şubat

1924. Nezihe Muhittin'in başkanlığında Türk Kadınlar Birliği kuruldu.
1932. İlk Türkçe hutbe Süleymaniye Camii'nde okundu.
1937. Anayasa'nın 2. maddesinde değişiklik yapıldı. Cumhuriyet Halk partisi'nin 6 ilkesi Anayasa metnine girdi: "Türkiye Devleti cumhuriyetçi, milliyetçi, halkçı, devletçi, laik ve inkılapçıdır".
1952. İstanbul Ticaret Odası'ndan ayrılan 750 kişi İstanbul Sanayi Odası'nı kurdu.
1956. Meriç ve Tunca nehirleri dondu; Yeşilköy ve Mecidiyeköy'e kurtlar indi ve İstanbul halkı ekmeksiz kaldı.
1963. 25 yıllık tiyatro sanatçısı Cahit Irgat'ı Mecidiyeköy'de balık satarken gören vatandaşlar önce onun film çevirdiğini sandılar. Ancak Irgat bu işi, Mecidiyeköy'de bir gecekonduda birlikte yaşadığı bir zamanların ünlü sinema ve tiyatro sanatçısı Cahide Sonku'yla zor yaşamını sürdürmek için yapıyordu. Gecekonduda yaşayan bu ünlü sanatçıların durumu vatandaşlar arasında üzüntü yarattı.
1968. İçişleri Bakanı Faruk Sükan yılında bugün, Türkiye İşçi Partisi'nin (TİP) Suriye Baas Partisi'yle bağlantısı olduğunu ileri sürdü ve " Bilimsel sosyalistlerin nefes alışlarını bile biliyoruz" dedi.
1971. Genelkurmay Başkanı Memduh Tağmaç, "Silahlı Kuvvetler'in kendisine dil uzatılmasına ne kadar sabırla mukavemet edeceğini kestirmek artık mümkün değildir" dedi. Türkiye İşçi Partisi, Genelkurmay Başkanı Memduh Tağmaç'ın mesajını "tehdit" olarak niteledi.
1972. Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Genel Başkanı İsmet İnönü "Bülent Ecevit hizbi başarılı olursa başa geleceklerden ciddi olarak endişe ederim" dedi.
1973. Güney Afrika'da 20 bin Siyah işçi greve başladı.
1975. Amerika Birleşik Devletleri Türkiya'ye silah ambargosu uygulamaya başladı. Ambargonun gerekçesi Türkiye'nin Temmuz-Ağustos1974'te Kıbrıs'a askeri müdahalede bulunmasıydı.
1976. Amerikan uçak firması Lockheed Türkiye'de rüşvet verdiklerini açıkladı.
1977. Tüm Öğretmenler Birleşme ve Dayanışma Derneği (Töb-Der), Tüm Memurlar Birleşme ve Dayanışma Derneği (Tüm-Der) ve Tüted "Ekonomik ve Demokratik Haklar" mitingi düzenledi. Polis müdahale etti; 65 kişi yaralandı.
1983. Adi suçtan hükümlü Rıdvan Karaköse, Cavit Karaköse ve Süleyman Karaköse Akşehir'de idam edildi.
1988.Yunan uyrukluların Türkiye'de bulunan gayrimenkulleri üzerindeki haklarınnı donduran1964 tarihli kararname kaldırıldı.
1991. Son 6 ay içinde 60.000 sendikalı işçi işten çıkarıldı.
1994. Saraybosna'da pazar yerinde havan mermisi patladı; 68 kişi öldü, 200 kişi yaralandı.
Aynı gün DEP Genel Sekreteri Murat Bozlak silahlı saldırı sonucu yaralandı.
1997. Sincan Belediye Başkanı Bekir Yıldız gözaltına alındı.

Bugün Doğanlar :
1911. Ressam Eren Eyüboğlu.
1914. Yazar William Burroughs.
1917. Romancı Kerime Nadir Arzak.
1919. 1981-89 ve 1993-96 arasında Yunanistan Başbakanı olan politikacı Andreas Papandreou.

Bugün Ölenler:
1993. Anavatan Partisi (ANAP) İstanbul Milletvekili Adnan Kahveci trafik kazasında.

 

[PaSikA]

6 Şubat

1928. Anayasa'ya Laiklik ilkesi kondu.
1930. İspanya'da siyasi tutuklular için genel af ilan edildi.
1935. İki kadın, Nezihe Muhittin ve Şaziye Berrin genel seçimlerde bağımsız olarak aday oldular.
1953. Basın suçlarına sadece sivil mahkemelerin bakmasını öngören kanun tasarısı Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde kabul edildi. Kanun gereği, gazeteciler artık askeri mahkemelerde yargılanmayacaklar.
1958. Münih Havaalanı pistinde uçak kazası oldu; Manchester United takımından 7 futbolcu ve 8 gazeteci öldü.
1961. Mutedil Liberal Parti kuruldu.
1967. Cumhuriyet Halk partisi Genel Başkan İsmet İnönü, "Demokratik rejimi, komünist düşmanlığı perdesi altında kuşa çevirmek isteyen dikta heveslilerine yardımcı olmayacağım," dedi ve Cumhuriyet Halk Partisi'nin (CHP) sosyalist olmadığını bir defa daha vurguladı.
Aynı gün Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı'nın Batman Rafinerisi'nde grev başladı. Greve, Türkiye Petrol-İş Sendikası üyesi 1900 işçi katıldı.
1968. Zonguldak ve Kozlu'da10.000 maden işçisi işbaşı yapmadı.
1974. Türkiye Yazarlar Sendikası kuruldu.
1979. 12 Mart döneminin İstanbul Emniyeti Siyasi Şube müdürlüğü görevini yürüten Ilgız Aykutlu, kimliği bilinmeyen iki kişinin silahlı saldırısına uğrayarak öldürüldü.
1981. İstanbul Emniyet Müdür Muavini Mahmut Dikler, uğradığı silahlı saldırıda öldürüldü.
1986. Nokta dergisinin 2 sayısı toplatıldı. Derginin toplanan iki sayısında polis memuru Sedat Caner'in işkence itirafları yer almıştı. Aynı gün Başbakan Turgut Özal işkence iddialarını yalanladı, "suimuamele" var dedi.
1987. Yargıtay 4. Hukuk Dairesi işkence olaylarında, işkencecilerin yanı sıra devletin de sorumlu tutulmasını kararlaştırdı.
1991. Genel Maden-İş Sendikası, Zonguldak'taki 42.000 maden işçisini kapsayan toplu sözleşmeyi imzaladı.
1992. İstanbul Devlet Güvenlik Mahkemeleri (DGM) Başsavcısı Yaşar Günaydın ile koruması ve şoförü silahlı saldırı sonucu öldürüldü.
2000. Tokyo'da Pan Pasifik Tenis Turnuvası düzenlendi. Finalde Martina Hingis, Fransız Sandrine Testud'u 2-0 mağlup etti. Bu galibiyetle Martina Hingis kariyerinin 27. tekler şampiyonluğunu da kazanmış oldu.
Aynı gün Türkiye'de Sanayi Bakanlığı, traktöre rastgele oturulmasını yasakladı. Yayınlanan bir genelgeyle, traktöre "Avrupa Birliği standartlarına göre" binilmesi kararlaştırıldı.

Bugün Doğanlar:
1919. Amerikalı sinema oyuncusu Zsa Zsa Gabor.
1932. Fransız sinema yönetmeni François Truffaut.

Bugün Ölenler:
1955. Asker, iş adamı Süreyya İlmen (Süreyya Paşa).
1956. Bestekar Şerif İçli.
1960. Bestekar Selahattin Pınar1960.
1977. Sinema dublajcı ve oyuncusu Hayri Esen.