Ticaret sektörü: Türbanı bırak ekonomiye bak
Ankara Ticaret Odası’nın (ATO) Ekonomi Anketi’nde Türkiye’nin birincil sorunu ”ekonomik istikrarsızlık” çıkarken, türban en alt sırada yer aldı. Ekonomideki sorunlar konusunda ise birinci sırada iç talepteki daralma, ikinci sırada da işsizlik dile getirildi.
ATO, Başkent’in en işlek 42 alışveriş ve ticaret merkezindeki toplam 4 bin 46 işyerinde gerçekleştirdiği “Ekonomi Anketi”nin 2008 beklentileri ve Türkiye’nin güncel sorunlarına ilişkin ikinci bölümünü açıkladı. Buna göre, Irak’a yapılan kara operasyonuna rağmen, hala Türkiye’nin gündeminin baş sırasını işgal etmeye devam eden “türban” sorunu, çarşı pazarın gündeminde yer almıyor. En büyük sorun olarak “ekonomik istikrarsızlığı” gören ticaret kesimi, 2008 yılında ekonomiden kaygı duyuyor.
SORUN EKONOMİK İSTİKRARSIZLIK
Anketi yanıtlayan işletmelerin yüzde 59.7’si Türkiye’nin en önemli sorunu olarak ekonomik istikrarsızlığı görüyor. İkinci sırada yüzde 16.5 ile “terör” gelirken, “yolsuzluk” yüzde 13.6 ile üçüncü sırada bulunuyor. “İyi yönetilmeme, eğitim“ gibi cevapların verildiği “diğer” şıkkı yüzde 5.5 ile dördüncü sırada yer alırken, “türban, ifade özgürlüğü vb. kişisel özgürlüklerin yetersizliği” yanıtını veren işletmelerin oranı yüzde 4.7 oldu.
EN GÜVENİLEN KURUM ORDU
Yapılan pek çok ankette olduğu gibi ATO’nun anketinde en güvenilir kurum ordu oldu. “En çok hangi kuruma güveniyorsunuz” sorusuna, ankete katılanların yüzde 55.1’i “ordu” yanıtını verdi.
Orduyu yüzde 14.3 ile Hükümet ve yüzde 9.7 ile Cumhurbaşkanı takip ediyor. Yargı yüzde 8.1 ile en güvenilir kurum sıralamasında dördüncü olurken, yüzde 7.1 ile TBMM beşinci, yüzde 5.3 ile sivil toplum kuruluşları altıncı, yüzde 0.3 ile medya yedinci sırada bulunuyor.
MERKEZ’İN TAŞINMASINA HAYIR
Kamuoyunu uzun süre meşgul eden Merkez Bankası’nın İstanbul’ a taşınmasına esnaf ve tüccar olumlu bakmadı. Ankete katılanların yüzde 89.4’ü “Merkez Bankası’nın İstanbul’a taşınmasını destekliyor musunuz” sorusuna “hayır” yanıtını verdi.
İÇ PAZARIN ALIM GÜCÜ
Tüccar, Türkiye’nin en önemli sorunu ekonomik istikrar derken, “en önemli ekonomik sorun” olarak da “iç pazarın alım gücünün düşmesi”ni görüyor. Anketi yanıtlayanların yüzde 21.1’i bu görüşü paylaşırken, ikinci sırada yüzde 18.8 ile “işsizlik” geliyor.
“Ekonomik durgunluk” yüzde 18.6 ile üçüncü sırada yer alırken, “sıcak para”yı en önemli ekonomik sorun olarak görenlerin oranı yüzde 12.7 çıktı. Bunu yüzde 10’la “borçların artışı”, yüzde 7.5 ile “cari açık” izledi.
Yıllarca en büyük ekonomik sorun olan “enflasyon” yüzde 3.3 ile son sıralarda bulunuyor. “İstihdam üzerindeki yükler”i en önemli ekonomik sorun olarak görenlerin oranı da yüzde 3.
2008 ENDİŞESİ
2007 yılında ekonomik zorluklar yaşayan ticaret sektörü, 2008’e de korkuyla bakıyor. İşletmelerin yüzde 55.3’ü 2008 yılının işletmeleri için 2007 yılından daha olumsuz olacağını düşünüyor. 2007 yılından daha iyi bir yıl geçireceklerini düşünen işletmelerin oranı yüzde 25.2, “değişmez” diyenlerin oranı yüzde 19.5 oldu.
2007’ye kıyasla daha iyi bir yıl geçireceğini düşünen sektörlerin başında inşaat sektörü ve emlak komisyoncuları geliyor.
Anketi yanıtlayan işletmelerin yüzde 52.1’i 2008’de satışlarının düşmesinden kaygı duyuyor. Satışların 2007 yılından daha fazla olacağını umut edenlerin oranı yüzde 26.4, değişmeyeceğini düşünenlerin oranı ise yüzde 21.5 oldu.
2007 yılında yurt içi satışların azalmasıyla birlikte kar marjı da düşen işletmeler 2008 yılında biraz daha olumlu düşünme eğilimi içindeler. 2007 yılında işletmelerin yüzde 12’si karlarının arttığını ifade ederken, yüzde 21.6’sı 2008 yılında karlarının artacağı beklentisi içinde bulunuyor.
Ankete katılan işletmelerin yüzde 57.4’ü 2008 yılında karlarının azalacağını düşünürken, yüzde 21’i değişmeyeceğini tahmin ediyor.
Enerji fiyatlarında yaşanan yüksek artışlar, işletmelerde 2008 yılında da işletmecilik maliyetlerinin yüksek seyredeceği kaygısı yarattı. İşletmelerin dörtte üçü 2008 yılında da işletmecilik maliyetlerinin artacağını öngörürken, maliyetin düşeceğini öngören işletme oranı yüzde 9’da kaldı. İşletmelerin yüzde 15.4’ü ise maliyetin değişmeyeceğini düşünüyor.
İşletmelerde, tahsilat sıkıntısının 2008’de daha da artacağı kaygısı geçerli. İşletmelerin yüzde 50.7’si tahsilat güçlüğünün artacağını beklerken, yüzde 24.8’i 2007’deki durumun değişmeyeceği, yüzde 12.8’i de azalacağı öngörüsünde bulundu.
BORÇLARI ARTACAK
Anketi yanıtlayanların yüzde 61.2’si işletmecilik borçlarının artacağı, yüzde 9.5’i azalacağı, yüzde 29.3’ü değişmeyeceği görüşünde. Yaşadıkları tüm ekonomik zorluklara karşın işletmeler 2008 yılında çalışan sayılarını korumaya çalışacaklar. İşletmelerin dörtte biri işçi çıkarmayı düşünüyor. Personel almayı düşünenlerin oranı ise yüzde 11.3.
Geçen yıl yeterli yatırım yapamayan ticaret sektörü açısından 2008 yılı da parlak görünmüyor. İşletmelerin yarısı yatırımlarının değişmeyeceğini ifade ederken, yüzde 33.7’si azalacağını, yüzde 15.9’u artacağını düşünüyor.
AYGÜN: “TÜRKİYE GERÇEK GÜNDEM OLAN EKONOMİ İLE İLGİLENMELİ”
ATO Başkanı Sinan Aygün, Ankara tüccarından gelen durgunluk şikayetinin bu anketle tescillendiğini belirterek, Türkiye’nin suni gündemlerle değil gerçek gündem olan ekonomi ile ilgilenmesi gerektiğini söyledi.
Üst üste gelen içsel ve dışsal etkilerle tüccar ve esnafın tedirgin bir bekleyiş içerisine girdiğini kaydeden Aygün, şöyle dedi:
“İyimser beklentiler yörüngesinden çıkmaya başladı. Halkın alım gücünün düştüğü, tüketime yönelik harcamaların halkın borçlarını artırdığı bir dönemdeyiz. Halkımız ileriye dönük yaptığı borçları ödemekten günlük ihtiyaçları karşılamaya bile para bulamıyor. Bu nedenle harcama yapamıyor, bu da çarşı pazarın durgunluk içerisine girmesine neden oluyor. Ekonomi için kötümser değilim ama iyimser olmak için de bir neden bulamıyorum. İşaretler iyi değil. Hükümetin bu işaretlere azami dikkat göstermesini bekliyorum.”
ANKA
Hürriyet Ekonomi Servisi
ATO, Başkent’in en işlek 42 alışveriş ve ticaret merkezindeki toplam 4 bin 46 işyerinde gerçekleştirdiği “Ekonomi Anketi”nin 2008 beklentileri ve Türkiye’nin güncel sorunlarına ilişkin ikinci bölümünü açıkladı. Buna göre, Irak’a yapılan kara operasyonuna rağmen, hala Türkiye’nin gündeminin baş sırasını işgal etmeye devam eden “türban” sorunu, çarşı pazarın gündeminde yer almıyor. En büyük sorun olarak “ekonomik istikrarsızlığı” gören ticaret kesimi, 2008 yılında ekonomiden kaygı duyuyor.
SORUN EKONOMİK İSTİKRARSIZLIK
Anketi yanıtlayan işletmelerin yüzde 59.7’si Türkiye’nin en önemli sorunu olarak ekonomik istikrarsızlığı görüyor. İkinci sırada yüzde 16.5 ile “terör” gelirken, “yolsuzluk” yüzde 13.6 ile üçüncü sırada bulunuyor. “İyi yönetilmeme, eğitim“ gibi cevapların verildiği “diğer” şıkkı yüzde 5.5 ile dördüncü sırada yer alırken, “türban, ifade özgürlüğü vb. kişisel özgürlüklerin yetersizliği” yanıtını veren işletmelerin oranı yüzde 4.7 oldu.
EN GÜVENİLEN KURUM ORDU
Yapılan pek çok ankette olduğu gibi ATO’nun anketinde en güvenilir kurum ordu oldu. “En çok hangi kuruma güveniyorsunuz” sorusuna, ankete katılanların yüzde 55.1’i “ordu” yanıtını verdi.
Orduyu yüzde 14.3 ile Hükümet ve yüzde 9.7 ile Cumhurbaşkanı takip ediyor. Yargı yüzde 8.1 ile en güvenilir kurum sıralamasında dördüncü olurken, yüzde 7.1 ile TBMM beşinci, yüzde 5.3 ile sivil toplum kuruluşları altıncı, yüzde 0.3 ile medya yedinci sırada bulunuyor.
MERKEZ’İN TAŞINMASINA HAYIR
Kamuoyunu uzun süre meşgul eden Merkez Bankası’nın İstanbul’ a taşınmasına esnaf ve tüccar olumlu bakmadı. Ankete katılanların yüzde 89.4’ü “Merkez Bankası’nın İstanbul’a taşınmasını destekliyor musunuz” sorusuna “hayır” yanıtını verdi.
İÇ PAZARIN ALIM GÜCÜ
Tüccar, Türkiye’nin en önemli sorunu ekonomik istikrar derken, “en önemli ekonomik sorun” olarak da “iç pazarın alım gücünün düşmesi”ni görüyor. Anketi yanıtlayanların yüzde 21.1’i bu görüşü paylaşırken, ikinci sırada yüzde 18.8 ile “işsizlik” geliyor.
“Ekonomik durgunluk” yüzde 18.6 ile üçüncü sırada yer alırken, “sıcak para”yı en önemli ekonomik sorun olarak görenlerin oranı yüzde 12.7 çıktı. Bunu yüzde 10’la “borçların artışı”, yüzde 7.5 ile “cari açık” izledi.
Yıllarca en büyük ekonomik sorun olan “enflasyon” yüzde 3.3 ile son sıralarda bulunuyor. “İstihdam üzerindeki yükler”i en önemli ekonomik sorun olarak görenlerin oranı da yüzde 3.
2008 ENDİŞESİ
2007 yılında ekonomik zorluklar yaşayan ticaret sektörü, 2008’e de korkuyla bakıyor. İşletmelerin yüzde 55.3’ü 2008 yılının işletmeleri için 2007 yılından daha olumsuz olacağını düşünüyor. 2007 yılından daha iyi bir yıl geçireceklerini düşünen işletmelerin oranı yüzde 25.2, “değişmez” diyenlerin oranı yüzde 19.5 oldu.
2007’ye kıyasla daha iyi bir yıl geçireceğini düşünen sektörlerin başında inşaat sektörü ve emlak komisyoncuları geliyor.
Anketi yanıtlayan işletmelerin yüzde 52.1’i 2008’de satışlarının düşmesinden kaygı duyuyor. Satışların 2007 yılından daha fazla olacağını umut edenlerin oranı yüzde 26.4, değişmeyeceğini düşünenlerin oranı ise yüzde 21.5 oldu.
2007 yılında yurt içi satışların azalmasıyla birlikte kar marjı da düşen işletmeler 2008 yılında biraz daha olumlu düşünme eğilimi içindeler. 2007 yılında işletmelerin yüzde 12’si karlarının arttığını ifade ederken, yüzde 21.6’sı 2008 yılında karlarının artacağı beklentisi içinde bulunuyor.
Ankete katılan işletmelerin yüzde 57.4’ü 2008 yılında karlarının azalacağını düşünürken, yüzde 21’i değişmeyeceğini tahmin ediyor.
Enerji fiyatlarında yaşanan yüksek artışlar, işletmelerde 2008 yılında da işletmecilik maliyetlerinin yüksek seyredeceği kaygısı yarattı. İşletmelerin dörtte üçü 2008 yılında da işletmecilik maliyetlerinin artacağını öngörürken, maliyetin düşeceğini öngören işletme oranı yüzde 9’da kaldı. İşletmelerin yüzde 15.4’ü ise maliyetin değişmeyeceğini düşünüyor.
İşletmelerde, tahsilat sıkıntısının 2008’de daha da artacağı kaygısı geçerli. İşletmelerin yüzde 50.7’si tahsilat güçlüğünün artacağını beklerken, yüzde 24.8’i 2007’deki durumun değişmeyeceği, yüzde 12.8’i de azalacağı öngörüsünde bulundu.
BORÇLARI ARTACAK
Anketi yanıtlayanların yüzde 61.2’si işletmecilik borçlarının artacağı, yüzde 9.5’i azalacağı, yüzde 29.3’ü değişmeyeceği görüşünde. Yaşadıkları tüm ekonomik zorluklara karşın işletmeler 2008 yılında çalışan sayılarını korumaya çalışacaklar. İşletmelerin dörtte biri işçi çıkarmayı düşünüyor. Personel almayı düşünenlerin oranı ise yüzde 11.3.
Geçen yıl yeterli yatırım yapamayan ticaret sektörü açısından 2008 yılı da parlak görünmüyor. İşletmelerin yarısı yatırımlarının değişmeyeceğini ifade ederken, yüzde 33.7’si azalacağını, yüzde 15.9’u artacağını düşünüyor.
AYGÜN: “TÜRKİYE GERÇEK GÜNDEM OLAN EKONOMİ İLE İLGİLENMELİ”
ATO Başkanı Sinan Aygün, Ankara tüccarından gelen durgunluk şikayetinin bu anketle tescillendiğini belirterek, Türkiye’nin suni gündemlerle değil gerçek gündem olan ekonomi ile ilgilenmesi gerektiğini söyledi.
Üst üste gelen içsel ve dışsal etkilerle tüccar ve esnafın tedirgin bir bekleyiş içerisine girdiğini kaydeden Aygün, şöyle dedi:
“İyimser beklentiler yörüngesinden çıkmaya başladı. Halkın alım gücünün düştüğü, tüketime yönelik harcamaların halkın borçlarını artırdığı bir dönemdeyiz. Halkımız ileriye dönük yaptığı borçları ödemekten günlük ihtiyaçları karşılamaya bile para bulamıyor. Bu nedenle harcama yapamıyor, bu da çarşı pazarın durgunluk içerisine girmesine neden oluyor. Ekonomi için kötümser değilim ama iyimser olmak için de bir neden bulamıyorum. İşaretler iyi değil. Hükümetin bu işaretlere azami dikkat göstermesini bekliyorum.”
ANKA
Hürriyet Ekonomi Servisi
