*MeleK*
♥Ben Aşık Olduğum Adamın Aşık Olduğu Kadınım♥
Yağmur Sulama Sistemleri Montajı
yağmur sulama yağmur sulama sistemleri naan sistemleri
Bitkisel peyzaj alanlarının yağmurlama sulama sistemleriyle sulanması için yapılan projede hatları ve yönleri uygun bir biçimde gösterilen ana boru ve laterallerin montajı, boru hatları boyunca kazılacak kanallar içinde yapılır. Kazı yapılacak hatlar ve başlıkların bulunacağı noktalar projeye uygun olacak şekilde işaretleme boyası ile işaretlenir. Eğer alanda mevcut çim varsa, işaretlenen hattın kenarı boyunca, borunun döşeneceği yerden yaklaşık 60 cm. uzaklığa bir plastik örtü serilerek düzgün olarak çıkartılan çimin toprakla karışmaması ve tekrar kullanılmasını sağlamak amacıyla çim bu örtü üzerine serilir.
Kazı yapılacak kanalların boyutları, boru çapına ve iklim koşullarına göre çeşitli ölçülerde olabilir. Sıcak ve ılıman iklime sahip yerlerde genellikle kanal boyutları 0.80 x 0.60 m. , soğuk iklim koşullarında ise 1.20 x 0.60 m boyutlarında kazılır. Kanalların iklim faktörlerine göre değişik boyutlarda kazılması, özellikle don olaylarının etkin derinlikleriyle ilgilidir. Donun etkilediği toprak katmanlarındaki borular içinde su bırakılmış olması durumunda, donan suyun genleşmesi sonucunda boruları patlatma olasılığı vardır. Bu nedenle soğuk bölgelerde don olayının boruları etkilemesini önleyecek boyutlarda kanal kazılması zorunludur. Ayrıca üzerinden ağır yük geçen ve korumasız yerlerde de kanal derinliği artırılmalıdır.
Özellikle ana boru çaplarının laterallere göre daha büyük olacağı göz önüne alınarak, boru çapının büyüklüğüne göre kanal boyutlarının artırılması gereklidir. Ancak boruların gereğinden fazla derine gömülmesi, özellikle bir arıza olasılığı ile onarım yapılması gerektiğinde derin kanallarda çalışma güçlüğü yaratır. Kanalların projede gösterildiği şekilde, düz olarak kazılmasına önem verilmelidir .
PVC Boruların Montajı
Sulama sisteminde boruların montajı, su kaynağından başlanarak boru hatlarının uzantısı boyunca uç kısımlara doğru yapılmalıdır. Montaj işlemleri, boruların contalı veya yapıştırma tip olmasına göre değişik şekilde uygulanır. Uzunlukları 6 m. olan PVC boruların bir ucu düz diğer ucu muf denilen ve boru gövdesine göre çapı daha geniş, contalı borularda contanın yerleştirileceği bir yatağı bulunan yapıştırma borularda ise düz yapıdadır.
PVC boru ve bağlantı parçalarının birleştirilmesine dikkat edilmesi gereken kurallar aşağıdaki gibidir;
1. Kesme - PVC borular, keskin olmak koşuluyla; demir testeresi, elektrikli testereler ya da makas kesici ile kesilebilir. Boru ucunun düzgün ve eksenine dik açılı kesilmesi, sağlıklı bir yapıştırma için şarttır. Boru ucunda bir hasar veya çatlak gözlenirse, bu bölüm en az 5 cm. geriden kesilerek çıkarılmalıdır.
2. Pahlama - Kesme işleminde borunun iç ve dış yüzeyinde oluşacak çapaklar, sağlıklı yapışmayı engelleyeceğinden; pahlama konisi, eğe veya çakı ile temizlenmelidir. Pahlama konisinin, boru ucuna vereceği hafif eğim, parçaya geçişi kolaylaştıracağı gibi, yapıştırıcının ayrılarak birleşme bölgesinin dibinde toplanmasını da engelleyecektir.
3. Birleştirme hazırlığı - Yapıştırılacak boru ve parça yüzeyi kir, yağ ve nemden arındırılmalıdır.
4. Zımpara veya temizleyici sıvı uygulaması- Zımpara kullanımında borunun dışı ve parçanın içi birleştirilecek yüzeylerin parlaklığı alınacak kadar ince bir zımpara ile zımparalanmalıdır. Temizleyici sıvı kullanımı tercih edilirse yine borunun dışı ve parçanın içine fazla akarak birikinti yaptırmadan sürülmelidir.
5. Yapıştırıcı uygulaması - Sadece PVC ile uyumlu yapıştırıcılar kullanılmalıdır. Yapıştırılacak yüzeyler zımparalanmış olmalıdır. Yapıştırıcı; önce borunun dış ucuna , tüm yüzeye eşit miktarda kalın bir tabaka halinde, daha sonra parçanın yapışacak iç yüzeyine ince bir tabaka olarak uygulanmalıdır. Yapıştırıcının özelliğini kaybetmemesi için kutunun ağzı uzun süre açık bırakılmamalıdır.
6. Birleştirme-Yapıştırıcı uygulandıktan sonra beklemeden; boru, parçanın içinde 1/4 ile 1/2 tur arası döndürülerek yerleştirilmelidir. Böylece yapıştırıcının eşit miktarda dağılımı sağlanmış olur. Tüm kaynamanın gerçekleşmesi için bağlantı yeri hareket ettirilmeden yaklaşık 10 saniye beklenmelidir.
Yapıştırıcı uygulandıktan sonraki kuruma süresi; borunun çapına, ortam sıcaklığına ve nispi neme bağlıdır. Kuru, sıcak ortamlar ve küçük çaplı borular için bu süre daha kısadır. Son yapıştırıcının uygulanmasından sonra sistemin basınç denemesine hazır hale gelmesi için gereken en az bekleme süreleri aşağıdaki tabloda verilmiştir.
Boru dış çapı (20-32 mm)
Ortam sıcaklığı Süre
45°C' nin üzeri 1 saat
4°C – 15°C 2 saat
4°C' nin altı 4 saat
4°C'nin altındaki yada 38°C'nin üzerindeki ortamlarda yapıştırma yapılırken daha dikkatli davranılmalıdır. Çok sıcak ortamlarda yapıştırma yüzeylerine sürülen yapıştırıcının kurumamasına ve donmuş yapıştırıcıların tekrar kullanılmamasına özen gösterilmelidir.
PVC boruların kanallara ters döşenmesinden kaçınılmalıdır. Boru içerisinde ters doğrultuda akan su, basınç ve hızın etkisiyle boruların ek yerlerinde türbülans meydana getirir. Bu olgu zamanla tangiti aşındırarak borudan su sızmasına, hatta borunun patlamasına neden olur.
Contalı borularda ise contanın görevi; suyun sızmasını önlemektir. Sızdırmayı önleme, güç kaynağına göre aksi yönde olan conta kanatlarının, pompanın durmasından sonra suyun geriye doğru hareketinde açılmasıyla gerçekleşir. Boru ters döşendiğinde basınç ve hız, conta kanatlarını zorlayarak suyun sızmasına neden olur. PVC borular kanallara yerleştirilmeden önce kanalın tabanına en az 15 cm. kum serilmeli, boru yerleştirildikten sonra da en az 10 - 15 cm. kum ile örtülmelidir. Bunda amaç; PVC boruların kırılganlığı nedeniyle sert cisimlerin darbelerinden korunmasıdır.
PE Boruların Montajı
PE boruların kangal şeklinde üretilmeleri ve boylarının uzun olması nedeniyle montaj işlemleri PVC boruların yapıştırma işlemine göre daha kolaydır . PE boruların eklenmesi, bağlantı parçaları ile yapılır. Kangal boru eksenine dik olarak bir testere ile kesilir. Kesilen boru uçları bir eğe ile 15° olacak şekilde konikleştirilir. Bağlantı parçasının iki ucunun içinde;
a) Yarık conta
b) Baskı conta
c) O - ring
d) Somun' dan
Oluşan bir düzen vardır. Bağlantının gerçekleşmesi için iki borunun uçları bağlantı parçasının iki tarafından sıkılmak suretiyle birleştirilir. 40 mm' den büyük borularda somun boru anahtarı ile sıkılmalıdır. Boru uçlarının bağlantı parçasına yerleştirilmesi için borular çevrilerek iç kısımdaki çıkıntıya kadar itilerek yerleştirilir.
PE boruların bağlantı elemanlarıyla birleştirilmesi, iki borunun birleştirilmesi işlemi ile aynıdır. PE sistemde, PVC' de olduğu gibi erkek ve dişi dişli ek parçalarda kullanılır. Bunlar birbirleriyle dişli uçları sayesinde birleştirilir. PE borularda yapıştırma işlemi yapılmaz.
Yağmurlama Başlıklarının Montajı
Yağmurlama başlıkları lateral hatta uzatma borusuyla bağlanır. Bu boru galvaniz ya da PE olabilir. Genelde kolay bükülebilmesi özelliğiyle yumuşak PE boru tercih edilir. Bir ucu belirli uzaklıktaki laterale bağlanmış olan PE borunun diğer ucu özel teflon sarılmış dirsekle yağmurlama başlığına bağlanır .
Yağmurlama başlıklarının konumlarının doğru yerde olması gereklidir. Projede belirlenen yerden faklı bir yere yerleştirilirse ıslatılması istenmeyen alanlara da su iletilebilir ya da eş su dağılımı sağlanamaz .
Tasarım ve projelemede; bir yağmurlama başlığının önünde ağaç, bitki grubu veya yüksek boylu bitkilerin yer alması veya geniş çim alanlarında yağmurlama başlıklarının zemin üzerinde kalması çimin biçiminde ya da dış etkilere karşı sorun yaratacak konulardır. Bu durumda proje beklenen sonucu vermeyecektir. Projeleme sırasında farklı boylarda olan yağmurlama başlıklarından yararlanarak ve peyzaj projesini hazırlayan mimarla koordineli çalışarak bu sorunlar çözümlenmelidir.
Bitkisel peyzaj alanlarının yağmurlama sulama sistemleriyle sulanması için yapılan projede hatları ve yönleri uygun bir biçimde gösterilen ana boru ve laterallerin montajı, boru hatları boyunca kazılacak kanallar içinde yapılır. Kazı yapılacak hatlar ve başlıkların bulunacağı noktalar projeye uygun olacak şekilde işaretleme boyası ile işaretlenir. Eğer alanda mevcut çim varsa, işaretlenen hattın kenarı boyunca, borunun döşeneceği yerden yaklaşık 60 cm. uzaklığa bir plastik örtü serilerek düzgün olarak çıkartılan çimin toprakla karışmaması ve tekrar kullanılmasını sağlamak amacıyla çim bu örtü üzerine serilir.
Kazı yapılacak kanalların boyutları, boru çapına ve iklim koşullarına göre çeşitli ölçülerde olabilir. Sıcak ve ılıman iklime sahip yerlerde genellikle kanal boyutları 0.80 x 0.60 m. , soğuk iklim koşullarında ise 1.20 x 0.60 m boyutlarında kazılır. Kanalların iklim faktörlerine göre değişik boyutlarda kazılması, özellikle don olaylarının etkin derinlikleriyle ilgilidir. Donun etkilediği toprak katmanlarındaki borular içinde su bırakılmış olması durumunda, donan suyun genleşmesi sonucunda boruları patlatma olasılığı vardır. Bu nedenle soğuk bölgelerde don olayının boruları etkilemesini önleyecek boyutlarda kanal kazılması zorunludur. Ayrıca üzerinden ağır yük geçen ve korumasız yerlerde de kanal derinliği artırılmalıdır.
Özellikle ana boru çaplarının laterallere göre daha büyük olacağı göz önüne alınarak, boru çapının büyüklüğüne göre kanal boyutlarının artırılması gereklidir. Ancak boruların gereğinden fazla derine gömülmesi, özellikle bir arıza olasılığı ile onarım yapılması gerektiğinde derin kanallarda çalışma güçlüğü yaratır. Kanalların projede gösterildiği şekilde, düz olarak kazılmasına önem verilmelidir .
PVC Boruların Montajı
Sulama sisteminde boruların montajı, su kaynağından başlanarak boru hatlarının uzantısı boyunca uç kısımlara doğru yapılmalıdır. Montaj işlemleri, boruların contalı veya yapıştırma tip olmasına göre değişik şekilde uygulanır. Uzunlukları 6 m. olan PVC boruların bir ucu düz diğer ucu muf denilen ve boru gövdesine göre çapı daha geniş, contalı borularda contanın yerleştirileceği bir yatağı bulunan yapıştırma borularda ise düz yapıdadır.
PVC boru ve bağlantı parçalarının birleştirilmesine dikkat edilmesi gereken kurallar aşağıdaki gibidir;
1. Kesme - PVC borular, keskin olmak koşuluyla; demir testeresi, elektrikli testereler ya da makas kesici ile kesilebilir. Boru ucunun düzgün ve eksenine dik açılı kesilmesi, sağlıklı bir yapıştırma için şarttır. Boru ucunda bir hasar veya çatlak gözlenirse, bu bölüm en az 5 cm. geriden kesilerek çıkarılmalıdır.
2. Pahlama - Kesme işleminde borunun iç ve dış yüzeyinde oluşacak çapaklar, sağlıklı yapışmayı engelleyeceğinden; pahlama konisi, eğe veya çakı ile temizlenmelidir. Pahlama konisinin, boru ucuna vereceği hafif eğim, parçaya geçişi kolaylaştıracağı gibi, yapıştırıcının ayrılarak birleşme bölgesinin dibinde toplanmasını da engelleyecektir.
3. Birleştirme hazırlığı - Yapıştırılacak boru ve parça yüzeyi kir, yağ ve nemden arındırılmalıdır.
4. Zımpara veya temizleyici sıvı uygulaması- Zımpara kullanımında borunun dışı ve parçanın içi birleştirilecek yüzeylerin parlaklığı alınacak kadar ince bir zımpara ile zımparalanmalıdır. Temizleyici sıvı kullanımı tercih edilirse yine borunun dışı ve parçanın içine fazla akarak birikinti yaptırmadan sürülmelidir.
5. Yapıştırıcı uygulaması - Sadece PVC ile uyumlu yapıştırıcılar kullanılmalıdır. Yapıştırılacak yüzeyler zımparalanmış olmalıdır. Yapıştırıcı; önce borunun dış ucuna , tüm yüzeye eşit miktarda kalın bir tabaka halinde, daha sonra parçanın yapışacak iç yüzeyine ince bir tabaka olarak uygulanmalıdır. Yapıştırıcının özelliğini kaybetmemesi için kutunun ağzı uzun süre açık bırakılmamalıdır.
6. Birleştirme-Yapıştırıcı uygulandıktan sonra beklemeden; boru, parçanın içinde 1/4 ile 1/2 tur arası döndürülerek yerleştirilmelidir. Böylece yapıştırıcının eşit miktarda dağılımı sağlanmış olur. Tüm kaynamanın gerçekleşmesi için bağlantı yeri hareket ettirilmeden yaklaşık 10 saniye beklenmelidir.
Yapıştırıcı uygulandıktan sonraki kuruma süresi; borunun çapına, ortam sıcaklığına ve nispi neme bağlıdır. Kuru, sıcak ortamlar ve küçük çaplı borular için bu süre daha kısadır. Son yapıştırıcının uygulanmasından sonra sistemin basınç denemesine hazır hale gelmesi için gereken en az bekleme süreleri aşağıdaki tabloda verilmiştir.
Boru dış çapı (20-32 mm)
Ortam sıcaklığı Süre
45°C' nin üzeri 1 saat
4°C – 15°C 2 saat
4°C' nin altı 4 saat
4°C'nin altındaki yada 38°C'nin üzerindeki ortamlarda yapıştırma yapılırken daha dikkatli davranılmalıdır. Çok sıcak ortamlarda yapıştırma yüzeylerine sürülen yapıştırıcının kurumamasına ve donmuş yapıştırıcıların tekrar kullanılmamasına özen gösterilmelidir.
PVC boruların kanallara ters döşenmesinden kaçınılmalıdır. Boru içerisinde ters doğrultuda akan su, basınç ve hızın etkisiyle boruların ek yerlerinde türbülans meydana getirir. Bu olgu zamanla tangiti aşındırarak borudan su sızmasına, hatta borunun patlamasına neden olur.
Contalı borularda ise contanın görevi; suyun sızmasını önlemektir. Sızdırmayı önleme, güç kaynağına göre aksi yönde olan conta kanatlarının, pompanın durmasından sonra suyun geriye doğru hareketinde açılmasıyla gerçekleşir. Boru ters döşendiğinde basınç ve hız, conta kanatlarını zorlayarak suyun sızmasına neden olur. PVC borular kanallara yerleştirilmeden önce kanalın tabanına en az 15 cm. kum serilmeli, boru yerleştirildikten sonra da en az 10 - 15 cm. kum ile örtülmelidir. Bunda amaç; PVC boruların kırılganlığı nedeniyle sert cisimlerin darbelerinden korunmasıdır.
PE Boruların Montajı
PE boruların kangal şeklinde üretilmeleri ve boylarının uzun olması nedeniyle montaj işlemleri PVC boruların yapıştırma işlemine göre daha kolaydır . PE boruların eklenmesi, bağlantı parçaları ile yapılır. Kangal boru eksenine dik olarak bir testere ile kesilir. Kesilen boru uçları bir eğe ile 15° olacak şekilde konikleştirilir. Bağlantı parçasının iki ucunun içinde;
a) Yarık conta
b) Baskı conta
c) O - ring
d) Somun' dan
Oluşan bir düzen vardır. Bağlantının gerçekleşmesi için iki borunun uçları bağlantı parçasının iki tarafından sıkılmak suretiyle birleştirilir. 40 mm' den büyük borularda somun boru anahtarı ile sıkılmalıdır. Boru uçlarının bağlantı parçasına yerleştirilmesi için borular çevrilerek iç kısımdaki çıkıntıya kadar itilerek yerleştirilir.
PE boruların bağlantı elemanlarıyla birleştirilmesi, iki borunun birleştirilmesi işlemi ile aynıdır. PE sistemde, PVC' de olduğu gibi erkek ve dişi dişli ek parçalarda kullanılır. Bunlar birbirleriyle dişli uçları sayesinde birleştirilir. PE borularda yapıştırma işlemi yapılmaz.
Yağmurlama Başlıklarının Montajı
Yağmurlama başlıkları lateral hatta uzatma borusuyla bağlanır. Bu boru galvaniz ya da PE olabilir. Genelde kolay bükülebilmesi özelliğiyle yumuşak PE boru tercih edilir. Bir ucu belirli uzaklıktaki laterale bağlanmış olan PE borunun diğer ucu özel teflon sarılmış dirsekle yağmurlama başlığına bağlanır .
Yağmurlama başlıklarının konumlarının doğru yerde olması gereklidir. Projede belirlenen yerden faklı bir yere yerleştirilirse ıslatılması istenmeyen alanlara da su iletilebilir ya da eş su dağılımı sağlanamaz .
Tasarım ve projelemede; bir yağmurlama başlığının önünde ağaç, bitki grubu veya yüksek boylu bitkilerin yer alması veya geniş çim alanlarında yağmurlama başlıklarının zemin üzerinde kalması çimin biçiminde ya da dış etkilere karşı sorun yaratacak konulardır. Bu durumda proje beklenen sonucu vermeyecektir. Projeleme sırasında farklı boylarda olan yağmurlama başlıklarından yararlanarak ve peyzaj projesini hazırlayan mimarla koordineli çalışarak bu sorunlar çözümlenmelidir.
