Uzman SühaN
Administrator
Yaz kış ayaklarınız üşüyormu ?
Soğuk havalarda ilk olarak burun, el ve ayak gibi, vücutta dolaşan kanın daha geç ulaştığı bölgelerin üşümesi normal karşılanır. Hava çok soğuduğunda, vücudumuz hayati organların ısınmasına öncelik verdiğinden, kan bu organlarda toplanır ve bu şekilde el ve ayakların ısınması daha uzun sürer. Bu açıklama akla hemen şu soruyu getiriyor: Peki, hava sıcak olsa bile ayakların ısınmasını engelleyen nedir, normal olmadığını hissedilen ayak üşümesi neden olur?
Eğer hava sıcaklığı fark etmeksizin, sıklıkla ayaklarınızın üşümesinden şikayetçiyseniz, bu durum henüz fark etmediğiniz bir rahatsızlık yüzünden kaynaklanıyor olabilir. Ayaklarınızı bir türlü ısıtamıyor oluşunuza yol açabilecek dolaşım sorunları, hormonal problemler ya da kansızlık gibi çeşitli sağlık sorunları vardır. Bu sağlık sorunlarının çoğu, ayakların yanı sıra aynı zamanda ellerinizin üşümesine de neden olabilir.
Kan Dolaşımı Bozukluğu
Kan dolaşımı yetersizliği ayak üşümesi nedenlerinin başında gelir ve bu durum, ayaklarınıza onları ısıtmaya yetecek kadar kan gitmediği anlamına gelir. Bazı durumlarda ayaklar kadar eller de kan dolaşımı yetersizliğinden etkilenir ve ayaklarla birlikte eller de sürekli üşür. Hareketsiz bir yaşam tarzı, örneğin bütün gün iş yerinde, okulda masa başında oturuyor olmak, bu duruma zemin hazırlıyor olabilir. Gün içinde biraz daha hareketli olmak, yürüyüş yapmaya zaman ayırmak kan dolaşımını düzenlemek ve ayaklarınızın üşümesine engel olmak için faydalı olabilir.
Ancak kan dolaşımı bozukluğu, kan pıhtılaşması ve kalp rahatsızlıkları gibi ciddi sorunlara yol açabilir. Bu nedenle dolaşım sorununuz olduğunu düşünüyorsanız, şikayetinizle ilgili bir doktora danışmanız en iyisidir.
Tiroid Bezinin Az Çalışması
Tiroid bezinin ürettiği hormonlar, sağlık dengesinin korunması ve vücudun pek çok işlevi adın oldukça önemli bir rol oynar. Tiroid bezi yeterince tiroid hormonu üretemediğinde bu duruma hipotiroidi adı verilir ve vücutta metabolizma yavaşlar ve çeşitli sorunlar baş gösterir. Halsizlik, saç dökülmesi, cilt kuruluğu, kilo artışı gibi belirtilerin yanı sıra el ve ayak üşümesi de hipotiroidi belirtileri arasındadır. Basit bir kan testi ile hipotiroidi sorununuz olup olmadığını öğrenebilir ve ilaç tedavisine başlayabilirsiniz.
Raynaud Hastalığı
Hipotiroidi için çoktan ilaç kullanmaya başlamış olan kişilerde, el ve ayak üşümesi şikayeti geçmek bilmiyorsa ya da hipotiroidi söz konsu değilse, bu durumda el ve ayak üşümelerinde Raynaud (Reyno) adlı rahatsızlıktan şüphelenilebilir. Raynaud hastalığında, soğuk hava veya stres nedeniyle kan damarlarında meydana gelen kasılmalar yüzünden, el ve ayaklara doğru daha az kan gider. Ayak parmaklarının rengi kaçar veya tam tersi kırmızı ya da maviye dönük bir renk alabilir. Damarlar açıldıktan sonra cildin rengi ve ısısı normale dönecektir. Raynaud sendromu başka bir rahatsızlıktan dolayı gelişebileceği gibi, nedensiz bir şekilde tek başına Raynaud fenomeni ortaya çıkabilir.
B12 Vitamini Eksikliği Anemisi (Kansızlık)
Vücudunuz B12 vitamini eksikliği yüzünden yeterli miktarda sağlıklı, kırmızı kan hücresi üretemiyorsa, bu durumda tıp dilinde ‘pernisiyöz anemi‘ adı verilen bir tür kansızlık ortaya çıkar. Kırmızı kan hücrelerinin sayısındaki eksiklik, vücut dokularına giden oksijen miktarının azalması anlamına gelir. Kansızlık nedeniyle halsizlik, nefes darlığı, baş dönmesi, soluk cilt rengi, baş ağrısı ve el ve ayaklarda üşüme hissi görülebilir. B12 eksikliğinden kaynaklanan kansızlık sinir sistemini de etkileyebilir ve denge kaybı, uyuşma, kaslarda güçsüzlük gibi şikayetler ortaya çıkabilir. Kötü beslenme, sindirim sistemindeki kusurlar, enfeksiyonlar ve kullanılan ilaçlar B12 vitamini eksikliğine yol açabilen nedenlerden bazılarıdır.
Kas Romatizması (Fibromiyalji )
Yaz kış demeden, en sıcak havalarda bile ayak üşümesinden şikayetçi olup da yaptırdığı tahliller temiz çıkan ve ayak üşümesi için neden gösterilemeyen kişilerde bu durum kas romatizması habercisi olabilir. Ancak kas romatizmasının öne çıkan, başlıca belirtileri vücut genelinde hissedilecek şekilde vücut kaslarında hissedilen ağrılar, sızlamalar, sabahları tutukluk ve sabah başlayıp akşama doğru azalan yorgunluktur. Hastalarda sıklıkla ‘her yerim ağrıyor‘ şikayeti vardır. Kas romatizmasına kadınlarda daha çok rastlanır. Düzenli uyku, doğru beslenme ve egzersizin yanı sıra kas gevşetici ilaçlar, antidepresanlar, fizik tedavi ve masaj benzeri yöntemlerle tedavi yoluna gidilebilir.
Periferik Nöropati
Sinir hasarına işaret eden ve el ve ayaklarda uyuşma, karıncalanma, yanma hissi gibi belirtileri olan periferik nöropati diyabet, toksinlere maruz kalma, enfeksiyon veya vitamin eksikliği gibi nedenlerden kaynaklanabilir. Özellikle diyabet hastaları bu durumdan korunmak için kan şekerini kontrol altında tutmaya özen göstermelidir. Dokunulduğunda hiç de soğuk olmadığı halde, periferik nöropati şikayeti olan kişiler el ve ayakları üşüyormuş gibi hissederler. Sinirlerle ilgili bir şikayetten şüpheleniyorsanız hemen bir doktora danışmalısınız. Beklemek, sinir hasarının daha çok sinire yayılmasına ve ciddi sorunlara yol açabilir.
Periferik Arter Hastalığı
PAH olarak da kısaltılan Periferik Arter Hastalığı, bacaklardaki damarların daralmasına ve tıkanmasına yol açan bir hastalıktır. Hastalığın nedeni genellikle damarlarda kolesterol plaklarının birikmesi ve damar sertliği oluşmasıdır. Bacaklara yeterince kan gitmemesi sonucu, vücudun geri kalanına kıyasla ayaklar daha soğuk olur. Eğer sadece tek bir bacak PAH’tan etkileniyorsa, bu durumda iki ayak arasında ısı farkı olabilir. Periferik arter hastalığında ayak üşümesinin yanı sıra hareketle birlikte kötüleşen bacak ağrıları, kramplar ve ayakta geç iyileşen yaralar, sık rastlanan diğer belirtilerdir.
Ayak Üşümesinin Diğer Nedenleri
Dolaşım sorunlarına yol açan alkol, sigara, stres gibi etkenler, vücudun susuz kalması, çeşitli hormonal dengesizlikler ve bazı ilaçlar da ayak üşümesinde rol oynayabilir.
Ayak Üşümesi İçin Hangi Doktora Görünmeli?
Ayak üşümesi problemi için ilk önce bir dahiliye uzmanına görünebilirsiniz. Dolaşım sorunlarından şüpheleniliyorsa kalp ve damar cerrahisi uzmanları yardımcı olacaktır. Kişideki diğer belirtilere göre hasta fizik tedavi, romatoloji ya da nöroloji uzmanına da yönlendirilebilir.
Eğer hava sıcaklığı fark etmeksizin, sıklıkla ayaklarınızın üşümesinden şikayetçiyseniz, bu durum henüz fark etmediğiniz bir rahatsızlık yüzünden kaynaklanıyor olabilir. Ayaklarınızı bir türlü ısıtamıyor oluşunuza yol açabilecek dolaşım sorunları, hormonal problemler ya da kansızlık gibi çeşitli sağlık sorunları vardır. Bu sağlık sorunlarının çoğu, ayakların yanı sıra aynı zamanda ellerinizin üşümesine de neden olabilir.
Kan Dolaşımı Bozukluğu
Kan dolaşımı yetersizliği ayak üşümesi nedenlerinin başında gelir ve bu durum, ayaklarınıza onları ısıtmaya yetecek kadar kan gitmediği anlamına gelir. Bazı durumlarda ayaklar kadar eller de kan dolaşımı yetersizliğinden etkilenir ve ayaklarla birlikte eller de sürekli üşür. Hareketsiz bir yaşam tarzı, örneğin bütün gün iş yerinde, okulda masa başında oturuyor olmak, bu duruma zemin hazırlıyor olabilir. Gün içinde biraz daha hareketli olmak, yürüyüş yapmaya zaman ayırmak kan dolaşımını düzenlemek ve ayaklarınızın üşümesine engel olmak için faydalı olabilir.
Ancak kan dolaşımı bozukluğu, kan pıhtılaşması ve kalp rahatsızlıkları gibi ciddi sorunlara yol açabilir. Bu nedenle dolaşım sorununuz olduğunu düşünüyorsanız, şikayetinizle ilgili bir doktora danışmanız en iyisidir.
Tiroid Bezinin Az Çalışması
Tiroid bezinin ürettiği hormonlar, sağlık dengesinin korunması ve vücudun pek çok işlevi adın oldukça önemli bir rol oynar. Tiroid bezi yeterince tiroid hormonu üretemediğinde bu duruma hipotiroidi adı verilir ve vücutta metabolizma yavaşlar ve çeşitli sorunlar baş gösterir. Halsizlik, saç dökülmesi, cilt kuruluğu, kilo artışı gibi belirtilerin yanı sıra el ve ayak üşümesi de hipotiroidi belirtileri arasındadır. Basit bir kan testi ile hipotiroidi sorununuz olup olmadığını öğrenebilir ve ilaç tedavisine başlayabilirsiniz.
Raynaud Hastalığı
Hipotiroidi için çoktan ilaç kullanmaya başlamış olan kişilerde, el ve ayak üşümesi şikayeti geçmek bilmiyorsa ya da hipotiroidi söz konsu değilse, bu durumda el ve ayak üşümelerinde Raynaud (Reyno) adlı rahatsızlıktan şüphelenilebilir. Raynaud hastalığında, soğuk hava veya stres nedeniyle kan damarlarında meydana gelen kasılmalar yüzünden, el ve ayaklara doğru daha az kan gider. Ayak parmaklarının rengi kaçar veya tam tersi kırmızı ya da maviye dönük bir renk alabilir. Damarlar açıldıktan sonra cildin rengi ve ısısı normale dönecektir. Raynaud sendromu başka bir rahatsızlıktan dolayı gelişebileceği gibi, nedensiz bir şekilde tek başına Raynaud fenomeni ortaya çıkabilir.
B12 Vitamini Eksikliği Anemisi (Kansızlık)
Vücudunuz B12 vitamini eksikliği yüzünden yeterli miktarda sağlıklı, kırmızı kan hücresi üretemiyorsa, bu durumda tıp dilinde ‘pernisiyöz anemi‘ adı verilen bir tür kansızlık ortaya çıkar. Kırmızı kan hücrelerinin sayısındaki eksiklik, vücut dokularına giden oksijen miktarının azalması anlamına gelir. Kansızlık nedeniyle halsizlik, nefes darlığı, baş dönmesi, soluk cilt rengi, baş ağrısı ve el ve ayaklarda üşüme hissi görülebilir. B12 eksikliğinden kaynaklanan kansızlık sinir sistemini de etkileyebilir ve denge kaybı, uyuşma, kaslarda güçsüzlük gibi şikayetler ortaya çıkabilir. Kötü beslenme, sindirim sistemindeki kusurlar, enfeksiyonlar ve kullanılan ilaçlar B12 vitamini eksikliğine yol açabilen nedenlerden bazılarıdır.
Kas Romatizması (Fibromiyalji )
Yaz kış demeden, en sıcak havalarda bile ayak üşümesinden şikayetçi olup da yaptırdığı tahliller temiz çıkan ve ayak üşümesi için neden gösterilemeyen kişilerde bu durum kas romatizması habercisi olabilir. Ancak kas romatizmasının öne çıkan, başlıca belirtileri vücut genelinde hissedilecek şekilde vücut kaslarında hissedilen ağrılar, sızlamalar, sabahları tutukluk ve sabah başlayıp akşama doğru azalan yorgunluktur. Hastalarda sıklıkla ‘her yerim ağrıyor‘ şikayeti vardır. Kas romatizmasına kadınlarda daha çok rastlanır. Düzenli uyku, doğru beslenme ve egzersizin yanı sıra kas gevşetici ilaçlar, antidepresanlar, fizik tedavi ve masaj benzeri yöntemlerle tedavi yoluna gidilebilir.
Periferik Nöropati
Sinir hasarına işaret eden ve el ve ayaklarda uyuşma, karıncalanma, yanma hissi gibi belirtileri olan periferik nöropati diyabet, toksinlere maruz kalma, enfeksiyon veya vitamin eksikliği gibi nedenlerden kaynaklanabilir. Özellikle diyabet hastaları bu durumdan korunmak için kan şekerini kontrol altında tutmaya özen göstermelidir. Dokunulduğunda hiç de soğuk olmadığı halde, periferik nöropati şikayeti olan kişiler el ve ayakları üşüyormuş gibi hissederler. Sinirlerle ilgili bir şikayetten şüpheleniyorsanız hemen bir doktora danışmalısınız. Beklemek, sinir hasarının daha çok sinire yayılmasına ve ciddi sorunlara yol açabilir.
Periferik Arter Hastalığı
PAH olarak da kısaltılan Periferik Arter Hastalığı, bacaklardaki damarların daralmasına ve tıkanmasına yol açan bir hastalıktır. Hastalığın nedeni genellikle damarlarda kolesterol plaklarının birikmesi ve damar sertliği oluşmasıdır. Bacaklara yeterince kan gitmemesi sonucu, vücudun geri kalanına kıyasla ayaklar daha soğuk olur. Eğer sadece tek bir bacak PAH’tan etkileniyorsa, bu durumda iki ayak arasında ısı farkı olabilir. Periferik arter hastalığında ayak üşümesinin yanı sıra hareketle birlikte kötüleşen bacak ağrıları, kramplar ve ayakta geç iyileşen yaralar, sık rastlanan diğer belirtilerdir.
Ayak Üşümesinin Diğer Nedenleri
Dolaşım sorunlarına yol açan alkol, sigara, stres gibi etkenler, vücudun susuz kalması, çeşitli hormonal dengesizlikler ve bazı ilaçlar da ayak üşümesinde rol oynayabilir.
Ayak Üşümesi İçin Hangi Doktora Görünmeli?
Ayak üşümesi problemi için ilk önce bir dahiliye uzmanına görünebilirsiniz. Dolaşım sorunlarından şüpheleniliyorsa kalp ve damar cerrahisi uzmanları yardımcı olacaktır. Kişideki diğer belirtilere göre hasta fizik tedavi, romatoloji ya da nöroloji uzmanına da yönlendirilebilir.
