Yumurta allerjisi nedir?

Uzman SühaN

Administrator
Yumurta allerjisi nedir?
Yumurta, çocuklarda en yaygın şekilde alerjiye neden olan besinler arasında yer alır. Yumurta alerjisinin ortaya çıkardığı belirtiler genellikle yumurta veya yumurta içeren yiyecekler yendikten sonraki birkaç dakika ya da saat içinde oluşur. Belirti ve bulgular hafiften yüksek şiddete kadar bir aralıkta yaşanır.

Yaygın olarak deri döküntüleri, kurdeşen, burun iltihabı, kusma veya diğer sindirim sorunları şeklinde belirtiler içermektedir. Yumurta alerjisi nadir olarak da, “anafilaksi” adı verilen ve yaşamı tehdit eden reaksiyonlara neden olabilir.


Yumurta alerjisi genellikle erken bebeklik dönemlerinde ortaya çıkmaya başlar. Çoğu çocukta ergenlik öncesi yumurta alerjisi kendiliğinden kaybolmaktadır. Ancak bazı durumlarda yetişkinlikte de devam edebilir.



7.jpg









BELİRTİLER


Yumurta alerjisi belirtileri genellikle yumurta ve yumurta içerikli besinler yendikten kısa bir süre sonra ortaya çıkar ve kişiden kişiye değişebilir. En çok karşılaşılan belirtiler şunlardır:
• Cilt iltihabı ya da ürtiker (en sık görülen belirtidir)
• Alerjik burun iltihabı (alerjik rinit)
• Sindirim sisteminde görülen kramp, bulantı ve kusma gibi belirtiler
• Öksürük, göğüste sıkışma hissi veya nefes darlığı gibi astım belirtileri


Anafilaksi
Ciddi bir alerjik reaksiyon olan anafilaksi, acilen epinefrin (adrenalin) iğnesi yapılması ve acil servise ulaştırılması gereken bir durumdur. Anafilaksi’ ye ait belirti ve bulgular şunlardır:
• Rahat nefes alınmasını engelleyecek şekilde boğazda daralma, şişkinlik ve yumru oluşması
• Karın ağrısı ve kramp
• Nabız hızında artış
• Kan basıncında ciddi bir düşüşe bağlı olarak baş dönmesi ya da bilinç kaybı gibi belirtiler oluşur.



Sizde veya çocuğunuzda yumurtaya karşı hafif de olsa bir belirti fark ettiğinizde bir doktora görünün. Yumurta alerjisi reaksiyonlarının şiddeti zamanla değişebilmektedir. Geçmişte hafif belirtiler vermiş olsa bile daha sonra daha ciddi reaksiyonlar oluşabileceği anlamına gelmektedir.
Doktorunuz çocuğunuzun ciddi bir reaksiyon riski altında olduğunu düşünürse, anafilaksi durumunda kullanılmak üzere acil “epinefrin iğnesi” reçete edecektir. İğne, yapılması kolay olacak şekilde “otoenjektör” denilen haliyle sunulmaktadır.



Ne zaman doktora görünmelidir?


Sizin veya çocuğunuzun yumurta ve yumurta içeren besinleri yedikten kısa bir süre sonra alerji oluşması durumunda gecikmeden ilgili doktora görünmeniz önerilir. Mümkünse, alerjik reaksiyon belirtileri devam ettiğinde doktora başvurunuz. Belirtiler belirgin iken doktora başvurmanız tanı konmasını kolaylaştıracaktır.
Anafilaksi belirtileri ortaya çıktığında en kısa sürede acil servise ulaşınız ve eğer reçete edilmişse otoenjektör kullanınız.


NEDENLERİ NELERDİR?


Tüm gıda alerjileri bağışıklık sisteminin aşırı tepki vermesinden kaynaklanır. Yumurta alerjisinde de bağışıklık sistemi yumurta proteinlerini zararlı besinler olarak tanımlar. Yumurta ve yumurta içeren besinler yediğinizde bağışıklık sistemi hücreleri (antikorlar), yumurta içindeki proteinleri fark edip bağışıklı sisteminin “histamin” ve diğer kimyasallar salgılayarak alerjik belirtiler oluşturmasına yol açar. Yumurtanın hem sarısı hem de akı alerjiye neden olabilen proteini içerir, ancak yumurta akından kaynaklanan alerjiler daha sık görülür. Anne sütü ile beslenen bebeklerde de annenin yumurta tüketmesinden dolayı yumurta alerjisi görülebilir.


RİSK FAKTÖRLERİ NELERDİR?

Bazı faktörler yumurta alerjisi gelişme riskini artırmaktadır. Bunlar:
• Atopik dermatit: Bu tür deri reaksiyonu yaşayan çocuklarda gıda alerjisi cilt sorunu olmayan çocuklara göre daha sık olmaktadır.

• Aile öyküsü: Ebeveynlerden birinin ya da her ikisinin astım, gıda alerjisi veya saman nezlesi, kurdeşen ya da egzama gibi başka tür bir alerjiye sahip olması çocukta de görülme riskini arttırır.

• Yaş: Yumurta alerjisi çocuklarda yaygındır. Yaş büyüdükçe, sindirim sistemi olgunlaşır ve alerjik gıda reaksiyonları daha az ortaya çıkar.


KOMPLİKASYONLAR


Yumurta alerjisi ile ilgili karşılaşılabilecek en önemli komplikasyon, bir epinefrin enjeksiyonu ve acil tedavi gerektirecek şekilde ciddi bir alerjik reaksiyon yaşanması olacaktır. Yumurta alerjisine neden olan aynı bağışıklık sistemi başka reaksiyonlara da neden olabilir. Yumurta alerjisi olan kişiler aşağıdaki riskleri taşırlar:



• Süt, soya veya yer fıstığı gibi diğer besinlere karşı da alerji gelişmesi
• Hayvan dışkısı, toz akarları veya çimen polenine karşı saman nezlesi reaksiyonunun gelişmesi
• Atopik dermatit gibi alerjik deri reaksiyonları
• Yumurta veya diğer besinlere karşı ciddi alerjik reaksiyon oluşma riskini artıran astım gibi komplikasyonların yaşanma riski bulunmaktadır.


TESTLER VE TEŞHİS
Yumurta alerjisini teşhis etmek için sadece bir test kullanılmaz. Çeşitli yaklaşımlar kullanılarak alerji benzeri belirtilere neden olabilen koşullar ekarte edilecektir. Birçok durumda, ilk başta bir yumurta alerjisi gibi görünen durum aslında vücudun çeşitli gıdalara tolerans gösterememesi sonucu oluşmaktadır. Tüketilen gıdalara karşı gösterilen bu tür tepkiler bir yumurta alerjisi kadar ciddi olmamakta ve bağışıklık sistemini uğraştırmamaktadır. Yumurta alerjisi tanısı için aşağıdaki iki temel adım ile başlanır:



• Tıbbi öykünün dinlenmesi: Doktor çocuğunuzun sağlığı ve belirtileri hakkında ayrıntılı sorular soracaktır.


• Fiziki muayene yapılması: Çocuktaki belirtilerin niteliğini öğrenmek için fiziki muayene yapılacaktır.


Ayrıca aşağıdaki testlerden bir ya da bir kaçı da yaptırılabilir:
• Deri prick testi: Bu testte, cilt iğne benzeri bir şeyle delinir ve bölgeye az miktarda yumurta proteini bırakılır. Çocukta yumurta alerjisi varsa, vücudun o bölgesinde kabarmalar şeklinde kurdeşen belirtileri oluşacaktır.


• Kan testi: Bir kan testi (IgE antikor testi) ile bağışıklık sisteminin yumurtaya karşı alerjisi kanda bulunan bazı antikor miktarları kontrol edilerek ölçülebilir. Kan testi ile bazı diğer bilgiler de edinilir.


• Gıda ile test: Bu testte yumurtanın alerjiye neden olup olmadığını belirlemek için bir miktar yumurta yemeniz istenecektir. Herhangi bir belirti oluşmadıysa biraz daha yumurta verilir ve tekrar belirtilerin oluşması beklenir.


• Gıda izleme veya eliminasyon diyeti: Bu testte doktorunuz diyetinizde yer alan besinlerin ayrıntılı şekilde listesini isteyecek ve yumurta içeren ürünleri diyetinizden çıkarttığınızda belirtilerin geçip geçmediğini öğrenmeye çalışacaktır.


TEDAVİ VE İLAÇLAR
Yumurta alerjisini tedavi edecek veya diğer gıda alerjilerini önleyecek herhangi bir ilaç ya da tedavi bulunmamaktadır. Yumurta alerjisi nedeniyle oluşan belirtileri önlemenin tek yolu yumurta veya yumurta içeren ürünleri tüketmemektir. Yumurta yaygın olarak kullanılan temel besinlerden biri olduğu için tüketmemek zor olabilir. Ancak, çocuk bünyesi ya da sizin bünyeniz diğer pişmiş gıdalara karıştırılan yumurtayı tolere edebilir.


Semptomları hafifletmek için antihistaminiklerin kullanılası


Tüm çabalarınıza rağmen yemeklerinizde hala yumurta tüketiyorsanız “antihistaminikler” gibi ilaçlar hafif yumurta alerjilerini azaltabilir. Bu ilaçlar yumurta ya da yumurta içeren ürünleri tükettikten sonra alınabilir. Ancak bu tür ilaçlar ciddi alerjilerin önlenmesi ve tedavisinde etkili değildir.


Acil epinefrin iğnesi

Ciddi bir reaksiyon oluşma riski taşıyan kişilerin yada çocukların yanında her zaman bir acil epinefrin enjektörü taşımaları gerekir. Yumurta tükettikten sonra “anafilaksi” gelişirse, acilen epinefrin iğnesi kullanılması ve acil servise gidilmesi gerekir. Acil serviste anafilaksi belirtileri geçene kadar bir süre müşahade altında tutulabilirsiniz.


Epinefrin (adrenalin) otoenjektörleri riskli yumurta alerjisi olan kişilerin yanında her zaman kullanılabilir şekilde bulunmalıdır. Nasıl kullanılacağı da önceden öğrenilmiş olmalıdır. Çocuğunuz kadar eski ise, o da nasıl kullanılacağını anladığından emin olun. Son kullanma tarihinden önce otoenjektörü değiştirin. Aksi takdirde, düzgün çalışmayabilir. Yumurta alerjisi için bir tedavi seçeneği yoktur ama çocukların çoğu büyüyünce bu alerjiden kurtulmaktadır.


NASIL ÖNLENİR?


Bir alerjik reaksiyon oluşmasını önlemek ve meydana gelirse daha kötüye gitmesini engellemek için neler yapılabileceğine dair aşağıdaki öneriler faydalı olacaktır:


• Çocuğunuzun ne yiyip içtiğine dikkat ediniz. Satın aldığınız gıdaların üzerindeki etiketleri dikkatlice okuyun. Bazı kişilerde, besinlerin içinde bulunan çok az miktarda yumurta bile reaksiyona neden olmaktadır. Bu nedenle tüketilen besinlerde seçici davranılması ve yumurta içermeyen yiyecekler yenmesi çocuğunuzun hoş olmayan reaksiyonlarla karşılaşmasını önleyecektir.


• Dışarıda yemek yediğinizde de dikkatli olunuz. Yemeği size sunan garson yemeğin içeriğini tam olarak bilmeyebilir.


• Alerji bileziği ya da kolyesi takınız. Ölümcül alerjik hastalık riski bulunan kişilerin alerji türünün yazılı olduğu bir künye veya bilezik takmaları çok önemlidir. Özellikle acil durumlarda ve hastanın şuurunun açık olmadığı hallerde, bileziğin veya künyenin iç kısmına bakılarak doğru ve zamanında müdahale yapılabilir.


• Çocuğunuz kreş ya da bakıcı gibi bir yerde kalıyorsa buradaki ilgili kişilere yumurta alerjisi hakkında bilgi verilmesi gerekir.


• Eğer bebek emziriyorsanız yumurta tüketmekten kaçının. Çünkü çocuğunuz yumurta alerjisi varsa, süt ile geçiş yapan proteinlerden etkilenir.

Gizli yumurta içeren ürünler


Malesef, ürünlerin üzerinde “yumurta içermez” ibaresi olmasına rağmen bazı alerjiye neden olan yumurta proteinleri içerebilirler.



Yumurta içeren gıdalar aşağıdaki gibi sıralanabilir:
• Marshmallows (bir çeşit şekerleme)
• Mayonez
• Beze (pasta üzerine konan bir çeşit krema)
• Hamur işleri
• Karışımlar, hamurlar ve soslar
• Frosting (keklerin üzerine konan şekerli karışım)
• İşlenmiş et ve köfte
• Puding
• Salata sosu
• Birçok makarnalar
• Bira, özel kahve veya alkollü içecekler


İşlenmiş gıdalarda kullanılan bazı terimler yumurta ürünlerinin kullanıldığını göstermektedir. Bu terimler şunlardır:
• Albumin
• Globulin
• Lesitin
• Livetin
• Lizozim
• Simplesse
• Vitellin
• “Ovo” ya da “ova” ile başlayan ovalbumin veya ovoglobulin gibi kelimeler.



Alerji yapan yumurta proteinlerine misafirlikte yediğiniz yemeklerle de maruz kalabilirsiniz. Yumurta proteinlerine karşı aşırı derecede hassas olan insanlar yumurta veya yumurta içeren ürünlere dokunduklarında bile vücutları olumsuz tepkiler verir. Yumurta içeren gıda dışındaki ürünlere:


• Şampuan
• İlaçlar
• Kozmetik ürünleri
• Parmak boyaları örnek verilebilir.


Aşılar ve yumurta alerjisi


Hastalıklardan korunmaya yarayan bazı aşıların içerisinde de yumurta proteinleri bulunmaktadır. Bu aşılar bazı kişilerde alerjik reaksiyonları tetikleme riski oluşturmaktadır.


• Kızamık-kabakulak-kızamıkçık (KKK) aşılarının üretim aşamasında yumurta kullanılmasına rağmen yumurta alerjisi olan çocuklar için güvenlidir.


• Grip (influenza) aşıları bazen az miktarda yumurta proteini içerir. Bu proteini içermeyen bir grip aşısının kullanımı 18 yaş üstü yetişkinler için onaylanmıştır. Çoğu aşı yumurta proteinleri içermesine rağmen herhangi bir sorun olmadan yumurta alerjisi olan çoğu insanda bile güvenli bir şekilde kullanılabilmektedir.


• Sarı humma aşısı yumurta alerjisi olan bazı kişilerde alerjik reaksiyona sebep olabilir. Genellikle “Sarı humma” hastalığına yakalanma riski olan ülkelere giren kişilere bu aşı yapılır. Çoğunlukla yumurta alerjisi olan kişiler için tavsiye edilmez, ama bazen meydana gelecek tepki test edildikten sonra tıbbi gözetim altında verilebilir.


• Kuduz aşıları da aynı şekilde yumurta alerjisi olan kişilerde reaksiyona neden olabilir. Sarı humma aşısında olduğu gibi gerekli test işlemi yapıldıktan sonra tıbbi gözetim altında verildiğinde kuduz aşıları da güvenlidir.

• Diğer aşılar genellikle yumurta alerjisi olan kişiler için riskli oluşturmaz.
 
Geri
Üst