Ciro mu, piyasa değeri mi

Bilge Gökçen

Yeni Üye
Üye
Ciro mu, piyasa değeri mi
Capital Dergisi, dünyada ve Türkiye’de zaman zaman gündeme gelen, ’şirketlerde başarıyı ciro artışıyla mı, piyasa değeri büyümesiyle mi ölçelim’ tartışması açtı. Eskiden şirketlerde başarı için ciro ve kárlılığa bakılırken, şimdilerde piyasa değerinin de öne çıkmaya başladığı tartışılıyor.

DÜNYANIN
dev şirketlerinin ciro ve piyasa değeri açısından farklı sıralarda yer alması, iş dünyasında ’Ciro mu, piyasa değeri mi’ önemli tartışmasını gündeme getirdi. Aylık ekonomi dergisi Capital’in ekim sayısında yer alan habere göre, sadece ciro artık bir şirketin performansını değerlendirmede yetersiz kalıyor. İş dünyası ve piyasalar, şirketleri piyasa değerlerine göre de değerlendiriyor. Son yıllarda dünyada esen satın alma ve evlilik rüzgarları da bu trendi etkiliyor. Artık şirketlerin hedefinde ciro ve kárlılıkta büyümenin yanı sıra piyasa değerini artırmak da yer alıyor.

DÜNYA DEVLERİNDEN ÖRNEKLER: Örneğin bilişim devi Microsoft, ciro bakımından dünya sıralamasında 49’uncu sırada yer alırken, piyasa değerinde dünya 3’üncüsü. Ciro sıralamasında 39’uncu sırada kendine yer bulan ilaç devi Pfizer, piyasa değerinde 5’inci durumda. Dünya ciro 1’incisi Wal-Mart ise piyasa değeri sıralamasında ancak 8’inci sırada kendine yer bulabiliyor. Dünyanın en büyük şirketi Wal-Mart, 351 milyar dolarlık cirosu ile dünya listelerinde bir numara. Dünyanın en büyük 120’nci şirketi olan United Airlines ise 22.8 milyar dolarlık kárı ile Wal-Mart’tan 11.6 milyar dolar daha kárlı bir şirket. Dünyanın 49’uncu büyük şirketi olan yazılım devi Microsoft, piyasa değeri bakımından Wal-Mart’ı geride bırakıyor. Microsoft, 274.3 milyar dolarlık piyasa değeri ile Wal-Mart’tan 76 milyar dolar daha değerli. Peki hangi şirket daha büyük?

TÜRKİYE’DE DE DURUM AYNI: Benzer bir durum Türkiye’de de yaşanıyor. Grupların performansları ciro bakımından irdelendiğinde Koç Holding’in, 2000 sonrasında yaptığı atakla Sabancı Holding’i açık ara geçtiği, hatta Sabancı’nın 3 katı büyüklüğe ulaştığı ortaya çıkmıştı. 2006 verilerine göre Koç, 34.5 milyar dolar, Sabancı ise 12 milyar dolar ciroya sahip. Ancak, her iki grup piyasa değeri kriterine göre karşılaştırıldığında ise tablo tam tersine dönüyor. Sabancı Holding, 2006 yıl sonu verisine göre, 8.1 milyar dolarlık piyasa değeri ile Koç’u 2 milyar dolar geride bırakıyor.

BÜYÜME BAŞARIYI MI YANSITIYOR: İş dünyası çok uzun yıllar başarının göstergesi olarak hep ciroyu dikkatealdı. Kárlılığın, şirketin performansındaki rolü ve önemi ise 1990’lı yıllarda zirveye çıktı. Artan üretim ve satışlar büyümeyi getiriyordu. Ancak, bu büyümenin başarıyı ne kadar yansıttığı soru işaretiydi. 2000’li yılların başında rekabetin ve büyümenin zorlaşması ile birlikte performans değerlendirmelerinde kárlılık da kullanılmaya başlandı.

ŞİRKETİN YARININA GÜVEN ARANIYOR: Borsaların gelişmesi, halka açık şirket sayısının artması, likiditenin çoğalması, şirket satın alma ve birleşmelerinin artması ve teknolojinin son 5 yılda geçirdiği değişim ise performansa bakış açısını ciddi anlamda etkiledi. Bugün büyük ve kárlı olan bir şirketin başarılı sayılabilmesi için yarınına da güven duyulması gerekiyordu. İşte bu noktada piyasa değeri gündeme geldi. Çünkü piyasa değeri, şirketlere dair uzun vadeli beklentilerin de bir göstergesi olarak yorumlanıyor.

Akbank: Bizim hedefimiz piyasa değerini artırmak

BANKACILIKTA
performanslar genel olarak aktif büyüklükle değerlendiriliyor. Yabancı sermaye hareketleri ise piyasa değerini öne çıkardı. Akbank Genel Müdürü Zafer Kurtul, başarıyı gösteren unsurun değer olduğuna dikkat çekiyor ve Akbank’ın hedefinin de piyasa değerini artırmak olduğunu söylüyor. Kurtul, "Akbank kendisine kárlılık içinde büyümeyi seçti. Özsermaye ve aktif kárlılığı artırıcı önlemleri yürürlüğe koyuyoruz. Ancak bankamız için piyasa değeri aktif büyüklükten daha önemli" diyor.

Bankaların büyüklüğünü neyle ölçmek gerekiyor

GARANTİ
Bankası Genel Müdürü Ergun Özen, bankaların büyüklüğünü ve başarısını göstermesi açısından piyasa değerinin daha iyi bir ölçüt olduğunu söylüyor. Yapı Kredi Genel Müdürü Tayfun Bayazıt’a göre ise aktif büyüklük tek başına amaçlarını ifade etmiyor. Bayazıt, aktif büyüklük ve piyasa değeri arasında net bir öncelik ayrımı yapmıyor ve "Önemli olan müşteri ve çalışanların ilk tercihi olmak" diye konuşuyor. Fortis CEO’su Yvan De Cock ise kriterlerini kárlı büyüme ve operasyonel maliyetleri düşürmek olarak tanımlıyor.

Dördüncü: Amacımız değer yaratmak

SABANCI
Holding CEO’su Ahmet Dördüncü, "Uzun dönemli planlarımızı yaparken kárlılığımızı yüksek tutacak projelere önem veriyoruz. Yüksek kárlılık beraberinde yüksek piyasa değerini getirir. Bu şekilde hissedarlarımıza en iyi şekilde hizmet ettiğimize inanıyoruz. Amaç değer yaratmak. Kárlı yatırımlar şirketin hissedarın getirisini artırır" dedi.

Piyasa değeri, ciro ve kárın neticesidir

ANADOLU
Grubu Başkanı Tuncay Özilhan, "Ekonomik ölçek için ciro önemli. Piyasa değeri, ciro ve kárın neticesi. Cironuzu arttırırsanız, doğru fiyatlama ile kárınız artar, o da piyasa değerinizi artırır. Neticede üçünü birbirinden koparmak mümkün değildir" diye konuştu.

Başarıları piyasa değeri ile ölçmek daha kolaydır

ENKA
Başkanı Şarık Tara, "Ciro önemlidir. Ancak piyasa değeri şirketin mali durumu, istikbale bakma imkanları ve güvenilirliği bakımından daha önemli. Piyasa değeri yüksek olan şirketlerin kanımca kredi fizibilitesi daha yüksek, hem borçları daha azdır, hem de soyut olarak başarılarını bununla ölçmek daha kolaydır" dedi.

kaynak
 
Geri
Üst