Çocuğunuzu Başarıya Nasıl Heveslendirebilirsiniz?
“Bir insana bir şey öğretemezsin. Ancak kendi içindekini keşfetmesini sağlayabilirsin”
Galile
İnsanlara ne kadar bizden istediklerini verirsek onlar da bize onlardan istediklerimizi vermeye heveslenebilirler. Kimseyi heveslendirip, güdümlemeye garanti vermeyiz fakat eyleme girişmelerini cesaretlendirecek özendiriciler sağlayabiliriz.
1 – Öz-Güvene Dayalı Heveslendirme
Çocukların da aynı büyükler gibi başarılarından ve kendilerinden hoşnut hissetmeye gereksinimleri vardır.
Kendilerine güvenlerini besleyin, çabalarını cesaretlendirin, kimliklerine genel bakışa değil tek tek davranışlarına bakın.
Örneğin;
“Çok iyi bir çocuksun“ gibi kişilik genellemesi yerine “masayı kurmama yardım ettiğin için teşekkür ederim” diyerek davranışının güzelliğini gördüğünüzü belli edin.
“Oyuncaklarını topla” gibi komutlar vermek yerine, “oyuncaklarını yalnız mı toplayacaksın yoksa birlikte mi toplayalım? ” gibi seçenekler verin.
Çocuğunuzu dinleyin. Dinlemek demek her zaman istediklerini yapmak değildir. Sözlerinin ardındaki duygularını da anlamaya çalışarak dinleyin. “Süt dökülmüş hemen bir bez getir” gibi cümlelerle tanımlayıcı bir dil kullanınki sözleriniz çocuğu yapılması gerekenlere yöneltip, aklını suçlamalara takmasın.
Konuşmalarınızda kısa ve açık bilgiler verin. “Süt şişesi dışarıda kalırsa bozulur, işin biter bitmez tekrar buzdolabına koymalısın” gibi bilgi taşıyan cümlelerle yaklaşırsanızaranızda “çocuk-veli kontrol sürtüşmeleri” yaratılmaz.
2 – Ödüllere Dayalı Heveslendirme
Ödül metodunun sık kullanımı çocuğun maddiyat kavramını geliştirmekten başka fayda getirmeyecektir, ama zaman zaman elle tutulur cinsten ödüllere gereksinimleri vardır.
Ödüllerin onların ilgi alanlarından uygun şekilde seçilebilmesi için gerekiyorsa çocuklarınıza danışın.
Ödülleriniz çok pahalı yada uzun beklemeyi gerektşrecek cinsten olmasın.
“....dığında ....ırsın” şeklinde başarılarını gösterdikten sonra ödülü alabileceklerini belirtin.
“Çıkartma” gibi şeyleri çocuğu heveslendirmek için uzun süreli kullanmayın. Her zaman aynı ödüller sunulması baklava-börek olsa kıymetini kaybedecektir.
3 – Düzene Dayalı Heveslendirmeler
Çocuklar düzenli ve tutarlı bir yaşam şeklini severler çünkü bu onların kendilerini güvenlikte hissetmelerini sağlar. Daha önceden çocuğa da belirttiğiniz ve sorgulamasına izin verip Onu bilgilendirdiğiniz şekilde, mantıklı ve anlamlı kurallar koyun.
Bu kuralların takibinde doğal ve mantıklı ceremeler yada semereler kullanın.
Doğal cereme davranışı takip eden doğal sonuctur. Örneğin çocuk sıcak sobaya elini tutarsa elinin yanması doğal bir ceremedir. Yaşamın da davranışlarımızın sonuçlarına katlanma kuralını taşıdığını bilmelidir. Onların davranışlarının ceremesini velilerin üstlenmesi hatalı bir öğreti olur.
Mantıki cereme veli tarafından düzenlenilen sonuçtur. Çocuğun da rızasını almak anlamını arttırır. Örneğin çocuk sofraya gelmiyorsa herkes yemeğini yer ve sofra toplanır. O gece yatana kadar istese de kendi isteğiyle kaçırdığı yemek hakkı verilmez.
Etkin uygulama yapabilmek için;
I)Mantıki ceremeler davranışa uygun seçilmelidirler.
II)Veli tarafından normal bir ses tonu kullanılarak uygulanmalıdırlar.
III)“Ben sana demedim mi!... İşte beni dinleseydin bunlar olmazdı...” gibilerinden nutuk çekmek yada ahlaki derslere girişmek hatası yapılmamalıdır.
IV)Bir kere karar verilen cereme neyse yerine getirilmeli, bunun pazarlığı yapılmamalı.
V)Çocuğun cevaplarına tepki gösterilmemeli...
VI)Konulacak ceremeyi önceden enine boyuna düşünüp kararlaştırmalı. Böylece davranışın sonucunda ağzınızdan kontrolsuz bir şekilde tehdit kelimelerinin dökülmesini önleyebilirsiniz.
4 – Espriye Dayalı Heveslendirme
İnsanoğlu esprili durumlarda daha olumlu tepki gösterir.
“Sevgili sahibim, bugünkü yürüyüşümü henüz yapmadım!
Bilginize, Fifo”
Yada
“Tatlı cadım,
Burnunu bir oynat da, odan yemekten önce toplanıversin!
Sevgiler, sihirsiz annen”
şeklinde yazılmış bir notu çocuğun görebileceği bir yere asmanız sözle hatırlatmanızdan daha etkili sonuç getirebilir. Her yaştan çocuklar mesaj almayı severler. Sözlü tartışmaların getireceği karşılıklı iddia ve cevaplamaları da bu şekilde engelleyebilirsiniz.
5 – Çocuğun Öğrenme Tarzına Göre Heveslendirme
Çocuğunuzdan en iyi tepkileri nasıl alırsınız! Göze hitap eden mi, kulaktan duyduklarına mı daha olumlu tepki veriyor? Yoksa siz de yanında olur ve yol yöntem gösterirseniz daha mı çabuk kavrıyor?
Unutmayın karşılıklı saygı ve olumlu bir ilişkiyle çocuğunuzu başarıyı elde edebilecek şekilde heveslendirebilmeniz mümkündür. Başarıyı tattıkça da elde etmeyi istemesi doğal olacaktır.
Galile
İnsanlara ne kadar bizden istediklerini verirsek onlar da bize onlardan istediklerimizi vermeye heveslenebilirler. Kimseyi heveslendirip, güdümlemeye garanti vermeyiz fakat eyleme girişmelerini cesaretlendirecek özendiriciler sağlayabiliriz.
1 – Öz-Güvene Dayalı Heveslendirme
Çocukların da aynı büyükler gibi başarılarından ve kendilerinden hoşnut hissetmeye gereksinimleri vardır.
Kendilerine güvenlerini besleyin, çabalarını cesaretlendirin, kimliklerine genel bakışa değil tek tek davranışlarına bakın.
Örneğin;
“Çok iyi bir çocuksun“ gibi kişilik genellemesi yerine “masayı kurmama yardım ettiğin için teşekkür ederim” diyerek davranışının güzelliğini gördüğünüzü belli edin.
“Oyuncaklarını topla” gibi komutlar vermek yerine, “oyuncaklarını yalnız mı toplayacaksın yoksa birlikte mi toplayalım? ” gibi seçenekler verin.
Çocuğunuzu dinleyin. Dinlemek demek her zaman istediklerini yapmak değildir. Sözlerinin ardındaki duygularını da anlamaya çalışarak dinleyin. “Süt dökülmüş hemen bir bez getir” gibi cümlelerle tanımlayıcı bir dil kullanınki sözleriniz çocuğu yapılması gerekenlere yöneltip, aklını suçlamalara takmasın.
Konuşmalarınızda kısa ve açık bilgiler verin. “Süt şişesi dışarıda kalırsa bozulur, işin biter bitmez tekrar buzdolabına koymalısın” gibi bilgi taşıyan cümlelerle yaklaşırsanızaranızda “çocuk-veli kontrol sürtüşmeleri” yaratılmaz.
2 – Ödüllere Dayalı Heveslendirme
Ödül metodunun sık kullanımı çocuğun maddiyat kavramını geliştirmekten başka fayda getirmeyecektir, ama zaman zaman elle tutulur cinsten ödüllere gereksinimleri vardır.
Ödüllerin onların ilgi alanlarından uygun şekilde seçilebilmesi için gerekiyorsa çocuklarınıza danışın.
Ödülleriniz çok pahalı yada uzun beklemeyi gerektşrecek cinsten olmasın.
“....dığında ....ırsın” şeklinde başarılarını gösterdikten sonra ödülü alabileceklerini belirtin.
“Çıkartma” gibi şeyleri çocuğu heveslendirmek için uzun süreli kullanmayın. Her zaman aynı ödüller sunulması baklava-börek olsa kıymetini kaybedecektir.
3 – Düzene Dayalı Heveslendirmeler
Çocuklar düzenli ve tutarlı bir yaşam şeklini severler çünkü bu onların kendilerini güvenlikte hissetmelerini sağlar. Daha önceden çocuğa da belirttiğiniz ve sorgulamasına izin verip Onu bilgilendirdiğiniz şekilde, mantıklı ve anlamlı kurallar koyun.
Bu kuralların takibinde doğal ve mantıklı ceremeler yada semereler kullanın.
Doğal cereme davranışı takip eden doğal sonuctur. Örneğin çocuk sıcak sobaya elini tutarsa elinin yanması doğal bir ceremedir. Yaşamın da davranışlarımızın sonuçlarına katlanma kuralını taşıdığını bilmelidir. Onların davranışlarının ceremesini velilerin üstlenmesi hatalı bir öğreti olur.
Mantıki cereme veli tarafından düzenlenilen sonuçtur. Çocuğun da rızasını almak anlamını arttırır. Örneğin çocuk sofraya gelmiyorsa herkes yemeğini yer ve sofra toplanır. O gece yatana kadar istese de kendi isteğiyle kaçırdığı yemek hakkı verilmez.
Etkin uygulama yapabilmek için;
I)Mantıki ceremeler davranışa uygun seçilmelidirler.
II)Veli tarafından normal bir ses tonu kullanılarak uygulanmalıdırlar.
III)“Ben sana demedim mi!... İşte beni dinleseydin bunlar olmazdı...” gibilerinden nutuk çekmek yada ahlaki derslere girişmek hatası yapılmamalıdır.
IV)Bir kere karar verilen cereme neyse yerine getirilmeli, bunun pazarlığı yapılmamalı.
V)Çocuğun cevaplarına tepki gösterilmemeli...
VI)Konulacak ceremeyi önceden enine boyuna düşünüp kararlaştırmalı. Böylece davranışın sonucunda ağzınızdan kontrolsuz bir şekilde tehdit kelimelerinin dökülmesini önleyebilirsiniz.
4 – Espriye Dayalı Heveslendirme
İnsanoğlu esprili durumlarda daha olumlu tepki gösterir.
“Sevgili sahibim, bugünkü yürüyüşümü henüz yapmadım!
Bilginize, Fifo”
Yada
“Tatlı cadım,
Burnunu bir oynat da, odan yemekten önce toplanıversin!
Sevgiler, sihirsiz annen”
şeklinde yazılmış bir notu çocuğun görebileceği bir yere asmanız sözle hatırlatmanızdan daha etkili sonuç getirebilir. Her yaştan çocuklar mesaj almayı severler. Sözlü tartışmaların getireceği karşılıklı iddia ve cevaplamaları da bu şekilde engelleyebilirsiniz.
5 – Çocuğun Öğrenme Tarzına Göre Heveslendirme
Çocuğunuzdan en iyi tepkileri nasıl alırsınız! Göze hitap eden mi, kulaktan duyduklarına mı daha olumlu tepki veriyor? Yoksa siz de yanında olur ve yol yöntem gösterirseniz daha mı çabuk kavrıyor?
