Demir eksikliği anemisi nedir, ne sıklıkla görülür?
Demir eksikliği anemisi nedir, ne sıklıkla görülür?
Dünya Sağlık Örgütüne (WHO) göre hemoglobin değerinin erkeklerde 14gr/dl, hamile olmayan kadırnlarda 12 gr/dl'nin altına düşmesi, anemi olarak tanımlanır. Demir eksikliği ve buna bağlı olarak oluşan anemi ise demir eskikliği anemisi olarak adlandırılır.. Gelişmiş ülkelerde erkeklerin % 3' ünde, kadınların % 20' sinde, hamilelerin % 5' inde görülür. Kesin rakam olmamakla birlikte, ülkemizde bu oranlar çok daha yüksektir.
Hangi Yakınmaların görüldüğü hastalarda demir eksikliği anemsi düşünülebilir ?
Halsizlik, çabuk yorulma, başağrısı, baş dönmesi, çarpıntı nefes darlığı huzursuluk anemiya ait genel bulgulardır. Demir eksikliğine spesifik bulgular ise tırnaklarda kolay kırılma, uzunlamasına kabarık çizgiler, düzleşme ve çukurlaşma, dil papillalarında düzleşme, dilde yanma ağız köşelerinde ülserasyon ve fissüller, hipofarınks ve bu oluşumuna bağlı yutma güçlüğü ve gastrik yakınmalardır.
Demir eksikliği anemisi düşünülen hastada ne gibi tetkikler yapılır?
Hemoglobin, hematoksit, serum Fe, serum Fe bağlama kapasitesi, ferritin, transferin satürasyonu, MCV (ortalama eritrosit hacmi), MCH (ortalama eritrosit hemoglobini), MCHC (ortalama eritrosit Hb konsantrasyonu) FEP (serbest eritrosit protoporfirini) düzeyleri ve periferik yayma ile tanıyı koyabiliriz.
Günlük demir gereksinimi ve kaybı ne kadardır?
Günlük demir gereksinimi 1-3 mgr. kadardır. Bunun % 5-10'u duedenum ve proksimal jejenumden emilir. Günlük kayıp 1 mgr dır, ter, gayta, idrar, dökülen hücreler ile kaybedilir. Gereksinim bebeklik hamilelik ve emzirmede artar.
Bebeklik dönemindeki Fe eksikliği anemisinin nedenleri nelerdir?
Doğumda total vücut demir depolarının yetersiz olması, düşük doğum ağırlığı, prematürite, ikizlik, umblikal kordun erken bağlanması, fötomaternal kanama, diğer nedenlerle kan kaybı, yetersiz anne sütü alma inek sütüne erken geçiş gibi nedenlerle olur.
Ağızdan demir tedavisinde kullanılan demir formları nelerdir? Tedaviye ne kadar süre ve doz ile devam edilmelidir?
En çok kullanılan oral demir, demirsülfattır. Diğerleri ise demir glukanat ve demir fumorattır. Oral demir tedavisinde günlük doz 200 mgr elemental demir olacak şekilde düzenlenmeli ve tedavi anemi düzeldikten sonra en az 6-8 hafta daha devam etmelidir.
Tedaviye yanıt ne kadar zamanda alınır? Yanıt alınamaması durumunda hangi nedenler düşünülmelidir?
Tedavinin 4-12. günlerinde retikülosit krizi gözlenir. 3. haftadan sonra Hb yükselmeye başlar, 4-10. haftalarda normale döner. Tedaviye yanıt alınamaz ise yanlış tanı, yanlış ilaç kullanımı, emilim bozukluğu, kanama gibi nedenler düşünülmelidir.
Enjeksiyon şeklinde demir tedavisinde hangi durumlarda ağızdan alınacak demir ilaçları verilir.
Hasta oral demir preparatlarını tolere edemiyorsa veya almaktan aciz ise, demir kaybı oral yolla verilenin üstünde ise gastroentestinal sistemde demir tedavisi ile bir hastalık varsa, gastroentestinal sistemde demir absorbsiyonu mümkün değilse parenterat tedavi yeğlenir. En önemli yan etkisi anaflaksidir. Ayrıca lokal ısı artışı, kırmızılık, ağrı, myalji lenfadenopati görülebilir.
Dünya Sağlık Örgütüne (WHO) göre hemoglobin değerinin erkeklerde 14gr/dl, hamile olmayan kadırnlarda 12 gr/dl'nin altına düşmesi, anemi olarak tanımlanır. Demir eksikliği ve buna bağlı olarak oluşan anemi ise demir eskikliği anemisi olarak adlandırılır.. Gelişmiş ülkelerde erkeklerin % 3' ünde, kadınların % 20' sinde, hamilelerin % 5' inde görülür. Kesin rakam olmamakla birlikte, ülkemizde bu oranlar çok daha yüksektir.
Hangi Yakınmaların görüldüğü hastalarda demir eksikliği anemsi düşünülebilir ?
Halsizlik, çabuk yorulma, başağrısı, baş dönmesi, çarpıntı nefes darlığı huzursuluk anemiya ait genel bulgulardır. Demir eksikliğine spesifik bulgular ise tırnaklarda kolay kırılma, uzunlamasına kabarık çizgiler, düzleşme ve çukurlaşma, dil papillalarında düzleşme, dilde yanma ağız köşelerinde ülserasyon ve fissüller, hipofarınks ve bu oluşumuna bağlı yutma güçlüğü ve gastrik yakınmalardır.
Demir eksikliği anemisi düşünülen hastada ne gibi tetkikler yapılır?
Hemoglobin, hematoksit, serum Fe, serum Fe bağlama kapasitesi, ferritin, transferin satürasyonu, MCV (ortalama eritrosit hacmi), MCH (ortalama eritrosit hemoglobini), MCHC (ortalama eritrosit Hb konsantrasyonu) FEP (serbest eritrosit protoporfirini) düzeyleri ve periferik yayma ile tanıyı koyabiliriz.
Günlük demir gereksinimi ve kaybı ne kadardır?
Günlük demir gereksinimi 1-3 mgr. kadardır. Bunun % 5-10'u duedenum ve proksimal jejenumden emilir. Günlük kayıp 1 mgr dır, ter, gayta, idrar, dökülen hücreler ile kaybedilir. Gereksinim bebeklik hamilelik ve emzirmede artar.
Bebeklik dönemindeki Fe eksikliği anemisinin nedenleri nelerdir?
Doğumda total vücut demir depolarının yetersiz olması, düşük doğum ağırlığı, prematürite, ikizlik, umblikal kordun erken bağlanması, fötomaternal kanama, diğer nedenlerle kan kaybı, yetersiz anne sütü alma inek sütüne erken geçiş gibi nedenlerle olur.
Ağızdan demir tedavisinde kullanılan demir formları nelerdir? Tedaviye ne kadar süre ve doz ile devam edilmelidir?
En çok kullanılan oral demir, demirsülfattır. Diğerleri ise demir glukanat ve demir fumorattır. Oral demir tedavisinde günlük doz 200 mgr elemental demir olacak şekilde düzenlenmeli ve tedavi anemi düzeldikten sonra en az 6-8 hafta daha devam etmelidir.
Tedaviye yanıt ne kadar zamanda alınır? Yanıt alınamaması durumunda hangi nedenler düşünülmelidir?
Tedavinin 4-12. günlerinde retikülosit krizi gözlenir. 3. haftadan sonra Hb yükselmeye başlar, 4-10. haftalarda normale döner. Tedaviye yanıt alınamaz ise yanlış tanı, yanlış ilaç kullanımı, emilim bozukluğu, kanama gibi nedenler düşünülmelidir.
Enjeksiyon şeklinde demir tedavisinde hangi durumlarda ağızdan alınacak demir ilaçları verilir.
Hasta oral demir preparatlarını tolere edemiyorsa veya almaktan aciz ise, demir kaybı oral yolla verilenin üstünde ise gastroentestinal sistemde demir tedavisi ile bir hastalık varsa, gastroentestinal sistemde demir absorbsiyonu mümkün değilse parenterat tedavi yeğlenir. En önemli yan etkisi anaflaksidir. Ayrıca lokal ısı artışı, kırmızılık, ağrı, myalji lenfadenopati görülebilir.
Son düzenleme:
