İhracatın ithalata karşı alım gücü arttı
İhracatın kompozisyonundaki katma değerli ürünlerin payıyla da orantılı olarak ihracatın ithalat karşısındaki alım gücünün son yıllarda giderek arttığı belirlendi.
Gerçekleşen ortalama birim fiyatlar ve miktara göre Türkiye’nin aylık ihracatıyla yapabildiği ithalat miktarı, 2003 yılından bu yana yaklaşık yüzde 50 artış gösterdi.
2003 yılından bu yılın Ağustos sonuna kadar olan dönemde ihracatın ortalama birim fiyatı yüzde 43.9 arttı. Aynı dönemde ihracat miktarında da yüzde 53.9 artış yaşandı. Bu dönemde ithalat fiyatlarında da yüzde 47.6 artış yaşandı. Artan birim fiyat ve miktar sonucu ihracat sepetinin ithalat karşısındaki alım gücü yüzde 49.7 artış gösterdi.
2003 ortalamasında değeri 100 kabul edilen ihracat birim değer endeksi bu yıl Ağustos sonunda 143.9, miktar endeksi ise 153.5 oldu. 2003 bazlı ithalat birim değer endeksi aynı tarihte 147.6’ya, miktar endeksi ise 176’ya yükseldi.
Buna göre ihracatın hem fiyatı hem de miktarı arttığı için bununla alınabilen birim ithalat miktarı da arttı. Ancak, ithalat miktarında çok daha hızlı artış olması nedeniyle Türkiye’nin dış ticaret açığı büyümeye devam etti.
GELİR TİCARET HADDİ YÜZDE 49.7 BÜYÜDÜ
İhracatın ithalat karşısındaki alım gücünü ifade eden “gelir ticaret haddi”nin 2003 ortalamasında 100 kabul edilen değeri, 2004 yılı ortalamasında 115.5, 2005 yılında 125.8, 2006’da 134.6 oldu. Bu yıl aylar itibariyle Mayıs’ta 158.7’ye kadar çıkan had, Ağustos sonu itibariyle 149.7 düzeyinde oluştu.
Gelir ticaret haddinin 100’ün üzerinde olması, ihracat sepetinin ithalat karşısındaki alım gücünün 2003 yılına göre daha yüksek; altında olması ise daha düşük olduğunu gösteriyor. Gelir ticaret haddinin büyümesi ihracatın alım gücünün artması, küçülmesi ise düşmesi anlamına geliyor.
DIŞ TİCARET HADDİ ALEYHTE
Miktar artışı dikkate alınmadan sadece ihracat ve ithalat fiyatları baz alınarak hesaplanan dış ticaret haddi ise Türkiye aleyhinde bulunuyor. 2003 yılı ortalamasında 100 kabul edilmek koşuluyla ihracat fiyat endeksinin ithalat fiyat endeksine oranını gösteren dış ticaret haddi, 2004 yılı ortalamasında 101 ile Türkiye lehinde oluşmuştu. Had, 2005’te 99.7, 2006’da 95.2 ile aleyhte gerçekleşti. Dış ticaret haddi, bu yıl da aylar itibariyle sürekli aleyhte seyretti; Ağustos ayında 97.5 düzeyinde oluştu.
ANKA
Gerçekleşen ortalama birim fiyatlar ve miktara göre Türkiye’nin aylık ihracatıyla yapabildiği ithalat miktarı, 2003 yılından bu yana yaklaşık yüzde 50 artış gösterdi.
2003 yılından bu yılın Ağustos sonuna kadar olan dönemde ihracatın ortalama birim fiyatı yüzde 43.9 arttı. Aynı dönemde ihracat miktarında da yüzde 53.9 artış yaşandı. Bu dönemde ithalat fiyatlarında da yüzde 47.6 artış yaşandı. Artan birim fiyat ve miktar sonucu ihracat sepetinin ithalat karşısındaki alım gücü yüzde 49.7 artış gösterdi.
2003 ortalamasında değeri 100 kabul edilen ihracat birim değer endeksi bu yıl Ağustos sonunda 143.9, miktar endeksi ise 153.5 oldu. 2003 bazlı ithalat birim değer endeksi aynı tarihte 147.6’ya, miktar endeksi ise 176’ya yükseldi.
Buna göre ihracatın hem fiyatı hem de miktarı arttığı için bununla alınabilen birim ithalat miktarı da arttı. Ancak, ithalat miktarında çok daha hızlı artış olması nedeniyle Türkiye’nin dış ticaret açığı büyümeye devam etti.
GELİR TİCARET HADDİ YÜZDE 49.7 BÜYÜDÜ
İhracatın ithalat karşısındaki alım gücünü ifade eden “gelir ticaret haddi”nin 2003 ortalamasında 100 kabul edilen değeri, 2004 yılı ortalamasında 115.5, 2005 yılında 125.8, 2006’da 134.6 oldu. Bu yıl aylar itibariyle Mayıs’ta 158.7’ye kadar çıkan had, Ağustos sonu itibariyle 149.7 düzeyinde oluştu.
Gelir ticaret haddinin 100’ün üzerinde olması, ihracat sepetinin ithalat karşısındaki alım gücünün 2003 yılına göre daha yüksek; altında olması ise daha düşük olduğunu gösteriyor. Gelir ticaret haddinin büyümesi ihracatın alım gücünün artması, küçülmesi ise düşmesi anlamına geliyor.
DIŞ TİCARET HADDİ ALEYHTE
Miktar artışı dikkate alınmadan sadece ihracat ve ithalat fiyatları baz alınarak hesaplanan dış ticaret haddi ise Türkiye aleyhinde bulunuyor. 2003 yılı ortalamasında 100 kabul edilmek koşuluyla ihracat fiyat endeksinin ithalat fiyat endeksine oranını gösteren dış ticaret haddi, 2004 yılı ortalamasında 101 ile Türkiye lehinde oluşmuştu. Had, 2005’te 99.7, 2006’da 95.2 ile aleyhte gerçekleşti. Dış ticaret haddi, bu yıl da aylar itibariyle sürekli aleyhte seyretti; Ağustos ayında 97.5 düzeyinde oluştu.
ANKA
