İşsizlik Sigortası Mevzuatı
T.C.
ÇALI
ŞMA VE SOSYAL GÜVENLİK BAKANLIĞI
TÜRKİYE İŞ KURUMU GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
İŞSİ
ZLİK SİGORTASI FONU
İşsizlik Sigortası Fonu Aylık Basın Bülteni kamuoyunu bilgilendirmek amacıyla, her ayın ilk
haftasında yayımlanmaktadır. 30 Kasım 2007 tarihli verilerle hazırlanan bu bülten internet sayfasında da yer almaktadır.
Tel0312) 418 99 86 e-posta: issizliksigortasi@iskur.gov.tr
İş
sizlik Sigortası Fonundan; 4447 sayılı kanuna göre, işsizlik ödeneği, sağlık güvencesinin
devamlılığı, yeni bir iş bulma, meslek geliştirme, edindirme ve yetiştirme eğitimi ile 4857 sayılı İş
Kanununun 33. maddesi gere
ği ücret garanti ve 65. maddesine göre kısa çalışma ödemelerine ilişkin
hizmetler sunulmaktadır.
I.
İŞSİZLİK SİGORTASI HİZMETLERİ
Sigortal
ı işsizin, işsizlik ödeneği, sağlık sigortası, danışmanlık-işe yerleştirme ve mesleki eğitim
hizmetlerinden yararlanabilmesi için; hizmet akdinin sona ermesinden önceki son 3 yıl içerisinde en az
600 gün prim ödeyerek, son 120 günü kesintisiz çalışmış, kendi istek ve kusuru dışında işini kaybetmiş
olmas
ı gerekmektedir.
Sigortalı işsizlerin hizmet akdinin sona erdiği tarihi izleyen günden itibaren 30 gün içerisinde İşten
Ayrılma Bildirgesi ile birlikte İŞKUR ünitelerine başvurması durumunda, en az 600 gün çalışmış
sigortal
ılar 180 gün, 900 gün çalışmış sigortalılar 240 gün, 1080 gün çalışmış sigortalılar 300 gün süre ile
İş
sizlik Sigortası hizmetlerinden yararlanabileceklerdir. İlk işsizlik ödeneği başvuruyu izleyen ayın
sonunda ödenmektedir. 30 günlük süre yasal başvuru süresi olup, bu süreden sonra başvurulması
halinde, geç kal
ınan süre toplam hak sahipliği süresinden düşülmektedir.
İş
sizlik Sigortasının uygulamaya başladığı Mart 2002 tarihinden 31.10.2007 tarihine kadar sisteme
1.028.854 kişi başvuruda bulunmuş, 923.608 kişi işsizlik ödeneği almaya hak kazanmış, toplam
1.280.497.508,72.-YTL ödemede bulunulmuştur.
Kasım 2007 ayında ise 96.705 kişiye toplam 28.583.653,61.-YTL ödeme yapılmıştır.
96.705
96.171
98.975
102.107
100.443
99.038
100.514
103.251
104.402
104.596
98.032
96.597
94.956
95.904
97.646
101.274
99.664
98.966
98.731
99.820
99.133
97.076
92.425
90.675
90.072
90.221
90.232
93.068
91.114
90.952
89.131
87.394
84.229
83.309
73.752
77.901
72.812
0
20.000
40.000
60.000
80.000
100.000
120.000
140.000
Kas-04
Ara-04
Oca-05
Ş
ub-05
Mar.05
Nis.05
May.05
Haz.05
Tem.05
Ağ
u.05
Eyl.05
Eki.05
Kas.05
Ara.05
Oca.06
Ş
ub.06
Mar.06
Nis.06
May.06
Haz.06
Tem.06
Ağ
u.06
Eyl.06
Eki.06
Kas.06
Ara.06
Oca.07
Ş
ub.07
Mar.07
Nis.07
May.07
Haz.07
Tem.07
Ağ
u.07
Eyl.07
Eki.07
Kas.07
Aylar
Ki
şi Sayısı
K – Q
TSE-ISO-EN
9000
2
II. ÜCRET GARANT
İ FONU ÖDEMELERİ
4857 say
ılı İş Kanununun 33. maddesi gereğince; işverenin konkordato ilan etmesi, işveren için aciz
vesikası alınması veya iflası nedeni ile ödeme güçlüğüne düştüğü hallerde geçerli olmak üzere, işçilerin iş
ili
şkisinden kaynaklanan son üç aylık ücret alacakları, başvuru tarihinden itibaren otuz gün içerisinde
ödenmektedir.
SSK tarafından tahsilatı yapılarak, İşsizlik Sigortası Fonuna aktarılan primler üzerinden işveren payı
olarak hesaplanan miktar
ın yüzde biri, Ağustos 2003 tarihinden itibaren oluşturulan Ücret Garanti
Fonuna aktarılmaktadır. Ücret Garanti Fonu İşsizlik Sigortası Fonu içinde değerlendirilmekte olup Fonun
varlığı, 30.11.2007 tarihi itibariyle, ödemeler toplamı 8.574.001,84.-YTL düşüldükten sonra
61.085.313,60.-YTL’dir.
Ücret Garanti Fonu’ndan yapılan ödemeler aşağıdaki tabloda verilmiştir. Kasım 2007 ayında Ücret
Garanti Fonu’ndan 144 kişiye toplam 205.373,56.-YTL ödeme yapılmıştır.
III. KISA ÇALI
ŞMA ÖDEMELERİ
4857 say
ılı İş Kanunun 65. maddesine göre; genel ekonomik kriz veya zorlayıcı sebeplerle işyerinde
iş
in geçici olarak en az dört hafta durması veya kısa çalışma hallerinde işçilere çalıştırılmadıkları süre için
en fazla üç ay süre ile Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca yapılan tespit işleminden sonra İşsizlik
Sigortası Fonu’ndan kısa çalışma ödeneği ödenmektedir. Kısa çalışma ödeneğinden yararlanma, hizmet
akdinin feshi dışında işsizlik ödeneği ile benzerlik oluşturmaktadır.
2005 yılında 21 kişiye 10.566,94 YTL, 2006 yılında 217 kişiye 64.398,01 YTL kısa çalışma ödeneği
ödenmiştir.
Mart 2007 ayında 7 kişiye 3.661,98 YTL, Haziran 2007 ayında ise 33 kişiye toplam 18.389,15 YTL
kı
sa çalışma ödeneği ödenmiştir.
IV. FONUN MAL
İ DURUMU
İş
sizlik Sigortası Fonunun Gelirleri
Sigortal
ının prime esas aylık brüt kazancı üzerinden hesaplanan %2 işveren, %1 sigortalı kesintileri
ve %1 Devlet payı ile bu primlerin değerlendirilmesinden elde edilen kazanç ve iratlar, işverenlerden alınan
gecikme zammı ve faizler Fonun gelirlerini oluşturmaktadır.
YILLAR
AYLAR
OCAK
Ş
UBAT
MART
Nİ
SAN
MAYIS
HAZİRAN
TEMMUZ
AĞ
USTOS
EYLÜL
EKİM
KASIM
ARALIK
TOPLAM
2005
Ki
şi
Sayısı - 3 8 20 159 10 165 258 251 254 34 107 1269
Ödeme
Miktar
ı - 1.013 5.139 135.708 321.901 36.510 857.091 471.141 647.450 618.261 79.824 109.039 3.283.075
2006
Ki
şi
Sayısı 168 184 26 57 78 44 29 300 48 87 84 29 1134
Ödeme
Miktar
ı 246.619 307.058 53.134 137.583 125.313 115.863 54.662 286.151 68.515 177.361 92.578 46.456 1.711.294
2007
Ki
şi
Sayısı 6 74 657 305 42 44 184 358 160 245 144 2219
Ödeme
Miktar
ı 7.425 113.252 1.428.935 472.701 50.180 69.339 290.835 473.032 217.358 272.548 205.373 3.600.984
3
İş
sizlik Sigortası Fonunun Giderleri
Sigortal
ı işsizlere verilen ödenekler, hastalık ve analık sigortası prim ödemeleri, meslek geliştirme,
değiştirme ve edindirme eğitim giderleri, ücret garanti fonuna ayrılan pay, işsizlik sigortası hizmetlerinin
yerine getirilebilmesi için Yönetim Kurulunun onayı üzerine İŞKUR tarafından yapılan giderler
oluşturmaktadır.
Fon Kaynaklar
ının Değerlendirilmesi
4447 say
ılı İşsizlik Sigortası Kanununun değişik 53 üncü maddesine dayanılarak çıkartılan
yönetmelik gereğince, “serbest piyasa koşullarında, yatırım araçlarının riskleri, vadeleri ve fonun nakit
akış durumu ile aktüaryal dengeler dikkate alınarak” profesyonel bir anlayışla yönetilmektedir. İşsizlik
Sigortası Fonu bir önceki yıl bilançolarına göre aktif büyüklükleri Bankalar Birliği’nce ilan edilen ilk on
ticari banka ile çalışmaktadır.
Fonun Toplam Gelir ve Giderleri
İş
sizlik sigortasına ilişkin olarak, kanunun uygulanmaya başladığı 01.06.2000 tarihinden
30.11.2007 tarihine kadar SSK tarafından tahsilatı yapılarak fona aktarılan primler ve gecikme zamları,
Hazine tarafından aktarılan devlet katkı payı, işverenlerden alınan idari para cezaları ile fonun serbest
piyasa koşullarında, yatırım araçlarının riskleri, vadeleri ve fonun nakit akış durumu dikkate alınarak
Mevduat, ters repo, DTH ve DİBS’lerde değerlendirilmesi sonucunda elde edilen faiz gelirleri ile giderleri,
Ücret Garanti Fonu gelir ve giderleri aşağıdaki tabloda gösterilmiştir.
ÇALI
ŞMA VE SOSYAL GÜVENLİK BAKANLIĞI
TÜRKİYE İŞ KURUMU GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
İŞSİ
ZLİK SİGORTASI FONU
İşsizlik Sigortası Fonu Aylık Basın Bülteni kamuoyunu bilgilendirmek amacıyla, her ayın ilk
haftasında yayımlanmaktadır. 30 Kasım 2007 tarihli verilerle hazırlanan bu bülten internet sayfasında da yer almaktadır.
Tel0312) 418 99 86 e-posta: issizliksigortasi@iskur.gov.tr
İş
sizlik Sigortası Fonundan; 4447 sayılı kanuna göre, işsizlik ödeneği, sağlık güvencesinin
devamlılığı, yeni bir iş bulma, meslek geliştirme, edindirme ve yetiştirme eğitimi ile 4857 sayılı İş
Kanununun 33. maddesi gere
ği ücret garanti ve 65. maddesine göre kısa çalışma ödemelerine ilişkin
hizmetler sunulmaktadır.
I.
İŞSİZLİK SİGORTASI HİZMETLERİ
Sigortal
ı işsizin, işsizlik ödeneği, sağlık sigortası, danışmanlık-işe yerleştirme ve mesleki eğitim
hizmetlerinden yararlanabilmesi için; hizmet akdinin sona ermesinden önceki son 3 yıl içerisinde en az
600 gün prim ödeyerek, son 120 günü kesintisiz çalışmış, kendi istek ve kusuru dışında işini kaybetmiş
olmas
ı gerekmektedir.
Sigortalı işsizlerin hizmet akdinin sona erdiği tarihi izleyen günden itibaren 30 gün içerisinde İşten
Ayrılma Bildirgesi ile birlikte İŞKUR ünitelerine başvurması durumunda, en az 600 gün çalışmış
sigortal
ılar 180 gün, 900 gün çalışmış sigortalılar 240 gün, 1080 gün çalışmış sigortalılar 300 gün süre ile
İş
sizlik Sigortası hizmetlerinden yararlanabileceklerdir. İlk işsizlik ödeneği başvuruyu izleyen ayın
sonunda ödenmektedir. 30 günlük süre yasal başvuru süresi olup, bu süreden sonra başvurulması
halinde, geç kal
ınan süre toplam hak sahipliği süresinden düşülmektedir.
İş
sizlik Sigortasının uygulamaya başladığı Mart 2002 tarihinden 31.10.2007 tarihine kadar sisteme
1.028.854 kişi başvuruda bulunmuş, 923.608 kişi işsizlik ödeneği almaya hak kazanmış, toplam
1.280.497.508,72.-YTL ödemede bulunulmuştur.
Kasım 2007 ayında ise 96.705 kişiye toplam 28.583.653,61.-YTL ödeme yapılmıştır.
96.705
96.171
98.975
102.107
100.443
99.038
100.514
103.251
104.402
104.596
98.032
96.597
94.956
95.904
97.646
101.274
99.664
98.966
98.731
99.820
99.133
97.076
92.425
90.675
90.072
90.221
90.232
93.068
91.114
90.952
89.131
87.394
84.229
83.309
73.752
77.901
72.812
0
20.000
40.000
60.000
80.000
100.000
120.000
140.000
Kas-04
Ara-04
Oca-05
Ş
ub-05
Mar.05
Nis.05
May.05
Haz.05
Tem.05
Ağ
u.05
Eyl.05
Eki.05
Kas.05
Ara.05
Oca.06
Ş
ub.06
Mar.06
Nis.06
May.06
Haz.06
Tem.06
Ağ
u.06
Eyl.06
Eki.06
Kas.06
Ara.06
Oca.07
Ş
ub.07
Mar.07
Nis.07
May.07
Haz.07
Tem.07
Ağ
u.07
Eyl.07
Eki.07
Kas.07
Aylar
Ki
şi Sayısı
K – Q
TSE-ISO-EN
9000
2
II. ÜCRET GARANT
İ FONU ÖDEMELERİ
4857 say
ılı İş Kanununun 33. maddesi gereğince; işverenin konkordato ilan etmesi, işveren için aciz
vesikası alınması veya iflası nedeni ile ödeme güçlüğüne düştüğü hallerde geçerli olmak üzere, işçilerin iş
ili
şkisinden kaynaklanan son üç aylık ücret alacakları, başvuru tarihinden itibaren otuz gün içerisinde
ödenmektedir.
SSK tarafından tahsilatı yapılarak, İşsizlik Sigortası Fonuna aktarılan primler üzerinden işveren payı
olarak hesaplanan miktar
ın yüzde biri, Ağustos 2003 tarihinden itibaren oluşturulan Ücret Garanti
Fonuna aktarılmaktadır. Ücret Garanti Fonu İşsizlik Sigortası Fonu içinde değerlendirilmekte olup Fonun
varlığı, 30.11.2007 tarihi itibariyle, ödemeler toplamı 8.574.001,84.-YTL düşüldükten sonra
61.085.313,60.-YTL’dir.
Ücret Garanti Fonu’ndan yapılan ödemeler aşağıdaki tabloda verilmiştir. Kasım 2007 ayında Ücret
Garanti Fonu’ndan 144 kişiye toplam 205.373,56.-YTL ödeme yapılmıştır.
III. KISA ÇALI
ŞMA ÖDEMELERİ
4857 say
ılı İş Kanunun 65. maddesine göre; genel ekonomik kriz veya zorlayıcı sebeplerle işyerinde
iş
in geçici olarak en az dört hafta durması veya kısa çalışma hallerinde işçilere çalıştırılmadıkları süre için
en fazla üç ay süre ile Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca yapılan tespit işleminden sonra İşsizlik
Sigortası Fonu’ndan kısa çalışma ödeneği ödenmektedir. Kısa çalışma ödeneğinden yararlanma, hizmet
akdinin feshi dışında işsizlik ödeneği ile benzerlik oluşturmaktadır.
2005 yılında 21 kişiye 10.566,94 YTL, 2006 yılında 217 kişiye 64.398,01 YTL kısa çalışma ödeneği
ödenmiştir.
Mart 2007 ayında 7 kişiye 3.661,98 YTL, Haziran 2007 ayında ise 33 kişiye toplam 18.389,15 YTL
kı
sa çalışma ödeneği ödenmiştir.
IV. FONUN MAL
İ DURUMU
İş
sizlik Sigortası Fonunun Gelirleri
Sigortal
ının prime esas aylık brüt kazancı üzerinden hesaplanan %2 işveren, %1 sigortalı kesintileri
ve %1 Devlet payı ile bu primlerin değerlendirilmesinden elde edilen kazanç ve iratlar, işverenlerden alınan
gecikme zammı ve faizler Fonun gelirlerini oluşturmaktadır.
YILLAR
AYLAR
OCAK
Ş
UBAT
MART
Nİ
SAN
MAYIS
HAZİRAN
TEMMUZ
AĞ
USTOS
EYLÜL
EKİM
KASIM
ARALIK
TOPLAM
2005
Ki
şi
Sayısı - 3 8 20 159 10 165 258 251 254 34 107 1269
Ödeme
Miktar
ı - 1.013 5.139 135.708 321.901 36.510 857.091 471.141 647.450 618.261 79.824 109.039 3.283.075
2006
Ki
şi
Sayısı 168 184 26 57 78 44 29 300 48 87 84 29 1134
Ödeme
Miktar
ı 246.619 307.058 53.134 137.583 125.313 115.863 54.662 286.151 68.515 177.361 92.578 46.456 1.711.294
2007
Ki
şi
Sayısı 6 74 657 305 42 44 184 358 160 245 144 2219
Ödeme
Miktar
ı 7.425 113.252 1.428.935 472.701 50.180 69.339 290.835 473.032 217.358 272.548 205.373 3.600.984
3
İş
sizlik Sigortası Fonunun Giderleri
Sigortal
ı işsizlere verilen ödenekler, hastalık ve analık sigortası prim ödemeleri, meslek geliştirme,
değiştirme ve edindirme eğitim giderleri, ücret garanti fonuna ayrılan pay, işsizlik sigortası hizmetlerinin
yerine getirilebilmesi için Yönetim Kurulunun onayı üzerine İŞKUR tarafından yapılan giderler
oluşturmaktadır.
Fon Kaynaklar
ının Değerlendirilmesi
4447 say
ılı İşsizlik Sigortası Kanununun değişik 53 üncü maddesine dayanılarak çıkartılan
yönetmelik gereğince, “serbest piyasa koşullarında, yatırım araçlarının riskleri, vadeleri ve fonun nakit
akış durumu ile aktüaryal dengeler dikkate alınarak” profesyonel bir anlayışla yönetilmektedir. İşsizlik
Sigortası Fonu bir önceki yıl bilançolarına göre aktif büyüklükleri Bankalar Birliği’nce ilan edilen ilk on
ticari banka ile çalışmaktadır.
Fonun Toplam Gelir ve Giderleri
İş
sizlik sigortasına ilişkin olarak, kanunun uygulanmaya başladığı 01.06.2000 tarihinden
30.11.2007 tarihine kadar SSK tarafından tahsilatı yapılarak fona aktarılan primler ve gecikme zamları,
Hazine tarafından aktarılan devlet katkı payı, işverenlerden alınan idari para cezaları ile fonun serbest
piyasa koşullarında, yatırım araçlarının riskleri, vadeleri ve fonun nakit akış durumu dikkate alınarak
Mevduat, ters repo, DTH ve DİBS’lerde değerlendirilmesi sonucunda elde edilen faiz gelirleri ile giderleri,
Ücret Garanti Fonu gelir ve giderleri aşağıdaki tabloda gösterilmiştir.
