lösemı hakkındakı herşey
1. S: Kansızlık (Anemi) nedir?
C: Kansızlık alyuvar kitlesinde veya kan hemoglobin konsantrasyonunda azalma anl..... gelir. Normal hemoglobin ve hematokrit değerleri her yaş ve cinsiyet grubunda farklıdır.
2. S: Kaç çeşit kansızlık vardır?
C: Kansızlık alyuvarların büyüklüğüne göre 3 tipe ayrılır: mikrositik (alyuvar hacminin düşük olduğu kansızlık şekli) normositik (alyuvar hacminin normal olduğu kansızlık şekli) ve makrositik (alyuvar hacminin büyük olduğu kansızlık şekli)
3. S: Çocuklarda en sık görülen kansızlık tipi nedir?
C: Akut enffeksiyonlarda görülen ve hızla düzelen anemi dışında çocukluk çağında kansızlığın en sık nedeni demir eksikliğidir, yani en sık demir eksikliği anemisi görülür.
4. S: Demir eksikliği anemisinin dünyadaki sıklığı nedir?
C: Dünya nüfusunun %30 kadarında demir eksikliği anemisi olduğu tahmin edilmektedir.
5. S: Türkiye’de bu kansızlık şekli ne sıklıkla görülür?
C: Gelişmekte olan ülkeler grubunda yer alan ülkemizde yapılan çeşitli çalışmalarda Dünya Sağlık Örgütü’nün dünya geneli için bildirdiği rakamlara benzer sonuçlara ulaşılmıştır.
6. S: Demir eksikliğine bağlı kansızlık hangi yaşlarda başlar?
C: Demir eksikliğine bağlı kansızlık genellikle çocuğun hızlı büyüdüğü erken çocukluk dönemlerinde ortaya çıkar. Anne sütü ile beslenmenin kesildiği veya ek gıdaların ağırlık kazandığı 6. aydan itibaren 2 yaşına kadar olan dönem riskli dönemdir. Daha ileri yaşlarda ise çocuk ergenlik dönemine geldiği zaman da demir eksikliği anemisi ortaya çıkabilir.
7. S: Anne sütü demir eksikliği anemisini önler mi?
C: Anne sütünde inek sütü veya inek sütü baz alınarak hazırlanmış bebek mamalarından daha iyi emildiğinden biyolojik yararlılığı daha fazladır. Bu nedenle anne sütünün verildiği ilk 6 ayda genellikle demir eksikliği ortaya çıkmaz.
8. S: Anne sütü alımı kesildikten veya azaltıldıktan sonra demir eksikliği anemisinin ortaya çıkış nedenleri nelerdir?
C: Hızlı büyüyen bebek ve giderek artan kan hacmi nedeni ile kan yapımı için daha fazla demire ihtiyaç doğar. Başlanan ek gıdalarda demir içeriğine yeterince dikkat edilmemesi bu dönemde kansızlığa neden olabilir.
9. S: Demir’in kan yapımındaki önemi nedir?
C: Demir vücutta tüm hücreler için gerekli olan bir elementtir. Demirin vücuttaki en önemli görevi hemoglobin aracılığı ile oksijen taşınmasıdır.
10. S: İnek sütünün demir eksikliğine ve kansızlığa neden olduğu doğru mudur?
C: İnek sütü birkaç yoldan demir eksikliğine neden olabilir. Birinci içerdiği bir protein aracılığı ile barsakta yarattığı hasarın gizli kan kaybına neden olması iledir. Bu nedenle bebeklere bir yaşını doldurmadan önce inek sütü başlanması tavsiye edilmez. İkinci olarak aşırı miktarlarda alınan inek sütünün barsaklarda emilmek üzere olan demiri vücuttan uzaklaştırması söz konusudur. Ayrıca inek sütü fazla alındığında tokluk yaratacağından demirden zengin diğer gıdaların alınmasını da önleyecektir.
11. S: Hangi gıdalar demirden zengindir?
C: Demir en çok kırmızı et, baklagiller, yumurta ve daha sonra da yeşil sebzelerde bulunur. Beyaz ette de bol miktarda demir vardır.
12. S: Demir eksikliği kansızlığının bulguları nelerdir?
C: Çocuklarda demir eksikliği anemisinin bulguları çok çeşitlidir. Halsizlik, iştahsızlık, çabuk yorulma, uyuklama, dikkat bozukluğu, boy uzaması ve kilo alımında duraklama olabileceği gibi huzursuzluk, uykusuzluk, davranış bozuklukları da görülebilir. Çocuğun cildinin soluk görünümü kansızlığın ilerlemiş olduğuna işaret eder.
13. S: Demir eksikliği olan çocuklar sık hastalanırlar mı?
C: Demir eksikliğinin bağışıklık sistemini olumsuz yönde etkilediğine dair yayınlar vardır. Sık geçirilen üst ve alt solunum yolu enfeksiyonlarının altta yatan nedenlerinden biri demir eksikliği olabilir.
14. S: Demir eksikliği anemisinde çocuğun öğrenmesi, zekası ve psikolojik gelişimi etkilenir mi?
C: Demir eksikliğinde öğrenme kapasitesi ve dikkat azalmaktadır. Süt çocuklarının zeka ve psikolojik gelişiminin de demir eksikliğinden olumsuz yönde etkilendiği bilinmektedir.
15. S: Küçük yaşta geçirilen demir eksikliği anemisi çocuğun ilerideki okul başarısını etkiler mi?
C: Süt çocukluğu veya erken çocukluk dönemindeki demir eksikliği anemisinin, tedavi edilmesine düşük zeka ve davranış bozukluklarına neden olduğu bildirilmektedir. Bu nedenle kansızlık tipinin oluşmasını engellemek çok önemlidir.
16. S: Demir eksikliği yanlız gıda ile yetersiz alım sonucu mu oluşur?
C: Hayır, yetersiz alım kadar kayıpta önemlidir. Kronik kabızlık, barsak polipleri, divertiküller gibi hastalıklar barsaktan; idrar yolu enfeksiyonu vb. Gibi nedenler de idrar ile gizli kan kaybına neden olabilir. Bu durumlarda da demir eksikliği anemisi ortaya çıkabilir. Bu nedenle gaita ve idrar tetkikleri mutlaka yapılmalıdır. Ayrıca ağızdan gıda ile alınan demirin emilemediği barsak hastalıkları da demir eksikliği anemisi yapabilir.
17. S: Demir eksikliği anemisi nasıl tedavi edilir?
C: Demir emilimini bozan bir barsak hastalığı olmadığı taktirde demir eksikliği ağızdan verilen demir içeren ilaçlar ile tedavi edilir.
18. S: Demir eksikliği anemisinin tedavisi ne kadar sürer?
C: Tedavi uzun sürelidir. Öncelikle kan hemoglobin düzeyinin normale getirilmesi, daha sonra da boşalmış demir depolarının doldurulması gerekir. Bu nedenle tedavinin süresi en az 3 aydır.
C: Kansızlık alyuvar kitlesinde veya kan hemoglobin konsantrasyonunda azalma anl..... gelir. Normal hemoglobin ve hematokrit değerleri her yaş ve cinsiyet grubunda farklıdır.
2. S: Kaç çeşit kansızlık vardır?
C: Kansızlık alyuvarların büyüklüğüne göre 3 tipe ayrılır: mikrositik (alyuvar hacminin düşük olduğu kansızlık şekli) normositik (alyuvar hacminin normal olduğu kansızlık şekli) ve makrositik (alyuvar hacminin büyük olduğu kansızlık şekli)
3. S: Çocuklarda en sık görülen kansızlık tipi nedir?
C: Akut enffeksiyonlarda görülen ve hızla düzelen anemi dışında çocukluk çağında kansızlığın en sık nedeni demir eksikliğidir, yani en sık demir eksikliği anemisi görülür.
4. S: Demir eksikliği anemisinin dünyadaki sıklığı nedir?
C: Dünya nüfusunun %30 kadarında demir eksikliği anemisi olduğu tahmin edilmektedir.
5. S: Türkiye’de bu kansızlık şekli ne sıklıkla görülür?
C: Gelişmekte olan ülkeler grubunda yer alan ülkemizde yapılan çeşitli çalışmalarda Dünya Sağlık Örgütü’nün dünya geneli için bildirdiği rakamlara benzer sonuçlara ulaşılmıştır.
6. S: Demir eksikliğine bağlı kansızlık hangi yaşlarda başlar?
C: Demir eksikliğine bağlı kansızlık genellikle çocuğun hızlı büyüdüğü erken çocukluk dönemlerinde ortaya çıkar. Anne sütü ile beslenmenin kesildiği veya ek gıdaların ağırlık kazandığı 6. aydan itibaren 2 yaşına kadar olan dönem riskli dönemdir. Daha ileri yaşlarda ise çocuk ergenlik dönemine geldiği zaman da demir eksikliği anemisi ortaya çıkabilir.
7. S: Anne sütü demir eksikliği anemisini önler mi?
C: Anne sütünde inek sütü veya inek sütü baz alınarak hazırlanmış bebek mamalarından daha iyi emildiğinden biyolojik yararlılığı daha fazladır. Bu nedenle anne sütünün verildiği ilk 6 ayda genellikle demir eksikliği ortaya çıkmaz.
8. S: Anne sütü alımı kesildikten veya azaltıldıktan sonra demir eksikliği anemisinin ortaya çıkış nedenleri nelerdir?
C: Hızlı büyüyen bebek ve giderek artan kan hacmi nedeni ile kan yapımı için daha fazla demire ihtiyaç doğar. Başlanan ek gıdalarda demir içeriğine yeterince dikkat edilmemesi bu dönemde kansızlığa neden olabilir.
9. S: Demir’in kan yapımındaki önemi nedir?
C: Demir vücutta tüm hücreler için gerekli olan bir elementtir. Demirin vücuttaki en önemli görevi hemoglobin aracılığı ile oksijen taşınmasıdır.
10. S: İnek sütünün demir eksikliğine ve kansızlığa neden olduğu doğru mudur?
C: İnek sütü birkaç yoldan demir eksikliğine neden olabilir. Birinci içerdiği bir protein aracılığı ile barsakta yarattığı hasarın gizli kan kaybına neden olması iledir. Bu nedenle bebeklere bir yaşını doldurmadan önce inek sütü başlanması tavsiye edilmez. İkinci olarak aşırı miktarlarda alınan inek sütünün barsaklarda emilmek üzere olan demiri vücuttan uzaklaştırması söz konusudur. Ayrıca inek sütü fazla alındığında tokluk yaratacağından demirden zengin diğer gıdaların alınmasını da önleyecektir.
11. S: Hangi gıdalar demirden zengindir?
C: Demir en çok kırmızı et, baklagiller, yumurta ve daha sonra da yeşil sebzelerde bulunur. Beyaz ette de bol miktarda demir vardır.
12. S: Demir eksikliği kansızlığının bulguları nelerdir?
C: Çocuklarda demir eksikliği anemisinin bulguları çok çeşitlidir. Halsizlik, iştahsızlık, çabuk yorulma, uyuklama, dikkat bozukluğu, boy uzaması ve kilo alımında duraklama olabileceği gibi huzursuzluk, uykusuzluk, davranış bozuklukları da görülebilir. Çocuğun cildinin soluk görünümü kansızlığın ilerlemiş olduğuna işaret eder.
13. S: Demir eksikliği olan çocuklar sık hastalanırlar mı?
C: Demir eksikliğinin bağışıklık sistemini olumsuz yönde etkilediğine dair yayınlar vardır. Sık geçirilen üst ve alt solunum yolu enfeksiyonlarının altta yatan nedenlerinden biri demir eksikliği olabilir.
14. S: Demir eksikliği anemisinde çocuğun öğrenmesi, zekası ve psikolojik gelişimi etkilenir mi?
C: Demir eksikliğinde öğrenme kapasitesi ve dikkat azalmaktadır. Süt çocuklarının zeka ve psikolojik gelişiminin de demir eksikliğinden olumsuz yönde etkilendiği bilinmektedir.
15. S: Küçük yaşta geçirilen demir eksikliği anemisi çocuğun ilerideki okul başarısını etkiler mi?
C: Süt çocukluğu veya erken çocukluk dönemindeki demir eksikliği anemisinin, tedavi edilmesine düşük zeka ve davranış bozukluklarına neden olduğu bildirilmektedir. Bu nedenle kansızlık tipinin oluşmasını engellemek çok önemlidir.
16. S: Demir eksikliği yanlız gıda ile yetersiz alım sonucu mu oluşur?
C: Hayır, yetersiz alım kadar kayıpta önemlidir. Kronik kabızlık, barsak polipleri, divertiküller gibi hastalıklar barsaktan; idrar yolu enfeksiyonu vb. Gibi nedenler de idrar ile gizli kan kaybına neden olabilir. Bu durumlarda da demir eksikliği anemisi ortaya çıkabilir. Bu nedenle gaita ve idrar tetkikleri mutlaka yapılmalıdır. Ayrıca ağızdan gıda ile alınan demirin emilemediği barsak hastalıkları da demir eksikliği anemisi yapabilir.
17. S: Demir eksikliği anemisi nasıl tedavi edilir?
C: Demir emilimini bozan bir barsak hastalığı olmadığı taktirde demir eksikliği ağızdan verilen demir içeren ilaçlar ile tedavi edilir.
18. S: Demir eksikliği anemisinin tedavisi ne kadar sürer?
C: Tedavi uzun sürelidir. Öncelikle kan hemoglobin düzeyinin normale getirilmesi, daha sonra da boşalmış demir depolarının doldurulması gerekir. Bu nedenle tedavinin süresi en az 3 aydır.
