Nasıl Bir Veliyim?
Uzmanlar farklı isimler verseler de gruplandırmalarını genel olarak 3 değişik tip veli olarak yapıyorlar. Biz hangi guruptanız ve hangi yöne daha çok uzanmalıyız!...
OTORİTER Veli: Özgürlüksüz, katı hudutlar kuran velidir. Son söz hep ondadır. Tek yönlü saygı vardır. Kurallar bükülemez. Ceza uygulanır ve sert olabilir. Çocuğun davranışları tehditle yönlendirilir, aşağılayıcı sözler, alaycılık ve utandırmayla kontrol edilir. Baş kaldırmadığında ödül ve övgü ile mükafatlandırılır. Çocuğa "ne düşünmesi gerektiği" öğretilir. Sevgi; “Cici çocuk yada uslu çocuk olursan seni severim…” şeklinde cümlelerle koşullu verilir ve sadece çocuk velinin istediği şekilde davrandığında gösterilir. Bu tip velinin çocuğu bağımlı kalır. Kendine güveni çok azdır. Sürekli "mükemmel olmak ve beğenilmek” gereksinimindedir. Eylemleri veliyi memnun etmeye eğilimlidir. Yaratıcılık ve atılımcılık engellidir. İsyan, asabiyet, intikam duygusu ve "ileride gösteririm" gibi olumsuz duyguları besler. Ya kazanırım ya kaybederim düşüncesiyle hareket etmeye güdümlüdür; ortası yoktur.
YUMUSAK Veli: Çocuğuna hudutsuz özgürlük tanıyan velidir. Bu veli anarşi olur olmaz teslim bayrağı çeken türdendir. Saygı yoktur. Kural, hudut, tutarlılık ve düzen yoktur. Veli çocuğun davranışlarının sonuçlarından çocuğu sürekli korur. Bununla iyi veli olduğunu zanneder. Vaazlar, aşağılamalar ve rüşvetler yersiz ve tutarsız kullanılır. Çocuklar eve katkıda bulunmayı, aile düzenini öğrenemezler. Veli köle haline gelebilir. Düşünmekten ziyade tepki gösteren velidir. Sevgi oldukça şartlı verilir. Çocuk kendi yeteneklerini tanıyamadığından özgüveni de gelişemez. Bu velinin çocuğunun aklı sürekli bocalamaktadır ve etrafına güvensizlik duygusu içindedir. Dünyanın ekseninin kendisi olduğunu sanır yani sağlıksız bir özgüveni vardır. Kendisine güvenilemez, iş birliği yapmak istemeyen, doyumsuz ve mutsuz çocuktur. Bencil ve duyarsızdır. Ya kazanırım ya kaybederim düşünce esasıyla hareket etmeye güdümlüdür; ortası yoktur.
DEMOKRATİK Veli: Hudutlar içinde özgürlük tanıyan velidir. Bu aile yapısında veli liderdir. Karşılıklı saygı gösterilir. Kurallar kesin ama adildir. Çocuğun davranışlarının sonunda doğal ve mantıki semereler vardır. Çocuğun fikirleri, çabaları ve emeği değerlendirilir. Deneyimle öğrenim cesaretlendirilir. Hatalar öğrenmek için fırsatlar şeklinde değerlendirilir. Nasıl düşünülmesi gerektiği değil beyin esnetilerek "düşünme" öğretilir. Sevgi kayıtsız şartsızdır. Demokratik Velinin çocuğu etek çocuğu olmadan kurallara saygı içinde bağımsız büyümeyi öğrenir. Kendine ve başkalarına değer verir. Yaratıcılık, liderlik ve sorumluluk geliştirir. Kendi yeteneklerine ve sevilebilirliğine güvenlidir. İş birliği ve düzen sever. "İlla kazanmalıyım !" düşüncesinde değildir.
OTORİTER Veli: Özgürlüksüz, katı hudutlar kuran velidir. Son söz hep ondadır. Tek yönlü saygı vardır. Kurallar bükülemez. Ceza uygulanır ve sert olabilir. Çocuğun davranışları tehditle yönlendirilir, aşağılayıcı sözler, alaycılık ve utandırmayla kontrol edilir. Baş kaldırmadığında ödül ve övgü ile mükafatlandırılır. Çocuğa "ne düşünmesi gerektiği" öğretilir. Sevgi; “Cici çocuk yada uslu çocuk olursan seni severim…” şeklinde cümlelerle koşullu verilir ve sadece çocuk velinin istediği şekilde davrandığında gösterilir. Bu tip velinin çocuğu bağımlı kalır. Kendine güveni çok azdır. Sürekli "mükemmel olmak ve beğenilmek” gereksinimindedir. Eylemleri veliyi memnun etmeye eğilimlidir. Yaratıcılık ve atılımcılık engellidir. İsyan, asabiyet, intikam duygusu ve "ileride gösteririm" gibi olumsuz duyguları besler. Ya kazanırım ya kaybederim düşüncesiyle hareket etmeye güdümlüdür; ortası yoktur.
YUMUSAK Veli: Çocuğuna hudutsuz özgürlük tanıyan velidir. Bu veli anarşi olur olmaz teslim bayrağı çeken türdendir. Saygı yoktur. Kural, hudut, tutarlılık ve düzen yoktur. Veli çocuğun davranışlarının sonuçlarından çocuğu sürekli korur. Bununla iyi veli olduğunu zanneder. Vaazlar, aşağılamalar ve rüşvetler yersiz ve tutarsız kullanılır. Çocuklar eve katkıda bulunmayı, aile düzenini öğrenemezler. Veli köle haline gelebilir. Düşünmekten ziyade tepki gösteren velidir. Sevgi oldukça şartlı verilir. Çocuk kendi yeteneklerini tanıyamadığından özgüveni de gelişemez. Bu velinin çocuğunun aklı sürekli bocalamaktadır ve etrafına güvensizlik duygusu içindedir. Dünyanın ekseninin kendisi olduğunu sanır yani sağlıksız bir özgüveni vardır. Kendisine güvenilemez, iş birliği yapmak istemeyen, doyumsuz ve mutsuz çocuktur. Bencil ve duyarsızdır. Ya kazanırım ya kaybederim düşünce esasıyla hareket etmeye güdümlüdür; ortası yoktur.
DEMOKRATİK Veli: Hudutlar içinde özgürlük tanıyan velidir. Bu aile yapısında veli liderdir. Karşılıklı saygı gösterilir. Kurallar kesin ama adildir. Çocuğun davranışlarının sonunda doğal ve mantıki semereler vardır. Çocuğun fikirleri, çabaları ve emeği değerlendirilir. Deneyimle öğrenim cesaretlendirilir. Hatalar öğrenmek için fırsatlar şeklinde değerlendirilir. Nasıl düşünülmesi gerektiği değil beyin esnetilerek "düşünme" öğretilir. Sevgi kayıtsız şartsızdır. Demokratik Velinin çocuğu etek çocuğu olmadan kurallara saygı içinde bağımsız büyümeyi öğrenir. Kendine ve başkalarına değer verir. Yaratıcılık, liderlik ve sorumluluk geliştirir. Kendi yeteneklerine ve sevilebilirliğine güvenlidir. İş birliği ve düzen sever. "İlla kazanmalıyım !" düşüncesinde değildir.
