*MeleK*
♥Ben Aşık Olduğum Adamın Aşık Olduğu Kadınım♥
suçtan doğan ceza ilişkisi ve iştirak
suç ve ceza arasındaki ilişki
GİRİŞ
Tabiat kanunları her zaman ve her yerde değişmez bir şekilde etkilerini gösterirler. Buna karşılık hukuk kuralları ihlal edilebilir, nitelik taşırlar. Bu nedenle hukuk kuralına uyulmasının sağlanması büyük bir sorun olarak karşımıza çıkar. Hukuk düzeni kendisine riayeti sağlamak amacıyla belirli zorlayıcı önlemleri almak ve bir disiplin kurmak ihtiyacını duymuştur. Böylece bir takım yaptırımlar ortaya çıkmıştır. Bu hukuk kuralı yaptırımının arkasında bulunan devlet otoritesi yani zorlayıcı devlet gücüdür.
SUÇTAN DOĞAN CEZA İLİŞKİSİ VE TARAFLARI
Devlet, bireylerin toplumda huzur ve güven içerisinde yaşamaları için bir takım kurallar koyar ve egemenlik gücüne dayanarak bu kurallara uyulmasını ister. Bireylerin bu kurallara uymaması halinde devletin kendilerini cezalandırma hak ve görevi doğar.
Suçu işleyen kişi ile devlet arasında bir ilişki doğar (Suçlunun takibi, yakalanması, mahkûmiyeti, infazı gibi). Devlet ile suçlu arasında meydana gelen bu ilişkiye "suçtan doğan ceza ilişkisi" adı verilir. Bu ilişkide iki taraf vardır :
a. Suçlu Taraf :
Kanunun yasakladığı ve suç teşkil eden eylemi yapan kişi veya kişilerdir. Suç faili, ancak gerçek ve yaşayan bir kişi olabilir. Ölmüş gerçek kişiler, tüzel kişiler, hayvanlar ve eşyalar suç faili olamazlar. Tüzel kişilerin yönetim kurulunda yer alan gerçek kişiler ise suç faili olabilir.
b. Mağdur :
Suç ile ihlal edilen hak ya da menfaatin sahibine denir. Suçtan zarar gören veya görenler ise mağdurla birlikte menfaati zarara uğrayan kişi ya da kişilerdir. Bazı suçlarda mağdurla suçtan zarar gören aynı şahıs olabilir. Tüzel kişiler mağdur olabilir; hayvanlar ise mağdur olamazlar. Ayrıca, her suçun değişmez, zorunlu, ilk ve dolaylı mağduru devlettir. Çünkü, kuralları koyan devlettir ve devletin koyduğu kurallar ihlal edildiği için devletin her suçta dolaylı olarak zarar görmesi söz konusudur. İhlal edilen kural aynı zamanda devletin hak ve çıkarlarını doğrudan ilgilendiriyorsa, bu tür suçlarda devlet artık dolaylı değil, doğrudan mağdurdur. Örneğin, memurların işlediği zimmet, ihtilas, irtikap suçları gibi.
TEK VE ÇOK FAİLLİ SUÇLAR
a. Tek Failli (bireysel) Suçlar :
Suçun bir kişi tarafından işlenebilme özelliğine sahip olmasıdır. Örneğin, adam öldürme suçu bir kişi tarafından gerçekleştirilebilme özelliğine sahiptir.
b. Çok Failli Suçlar :
Suçun gerçekleştirilebilmesi için birden fazla failin varlığının zorunlu olduğu suçlardır. Örneğin, kavga, rüşvet suçları gibi.
SUÇA İŞTİRAK
İştirak birden fazla şahsın suçu işlemek için özgür iradeleri ile birleşmeleri ve suçun da birleşmeden meydana gelmesi halidir. Birden fazla şahsın suçun işlenmesine katkılarından dolayı sorumlu tutulabilmesi için her iştirakçide suça iştirak etme kastının olması gerekir. Zorlanarak ya da bilmeden suçun işlenmesine katkıda bulunan kişilerin bu katkısının boyutu ne olursa olsun sorumlu tutulması olanaksızdır.
Suça iştirak; Asli ve Fer’i iştirak olmak üzere ikiye ayrılır. Asli iştirak, fiili irtikap etme veya fiili doğrudan doğruya beraber işleme ile suçu işlemeye azmettirme eylemlerinden ibarettir.
Fiili irtikap etme tabirinden anlaşılan kanuni suç tipinde yer alan hareketi gerçekleştirmektir. Örneğin, hırsızlıkta malın taşınmasına yardım eden kişinin bu hareketi fiili irtikap etmektir. Kanuni tipteki hareketleri yapmayan; ancak suçun gerçekleşmesinde birinci derecede rol oynayanlar da asli iştirak yoluyla suça katılanlar arasında yer alır.(TCK md.64)
Suçun işlenmesinde ikinci derecede önemli hareketlerin yapılması anlamına gelen fer’i iştirak, fiilin işlenmesine yarayacak iş ve vasıta tedarik etmek, suçun işlenmesini kolaylaştıracak birtakım hizmetlerde bulunmak, veya suç işlemeden evvel ya da işlendiği sırada yardım ederek suçun işlenmesini kolaylaştırmaktır. Ayrıca suç işlemeye teşvik etmek, suç işleme kararını takviye etmek, suçtan sonra yardımda bulunacağını vaat etmek, suçun nasıl işleneceği konusunda faile yol göstermek de suça fer’i iştirak olarak kabul edilmektedir.(TCK md.65)
GİRİŞ
Tabiat kanunları her zaman ve her yerde değişmez bir şekilde etkilerini gösterirler. Buna karşılık hukuk kuralları ihlal edilebilir, nitelik taşırlar. Bu nedenle hukuk kuralına uyulmasının sağlanması büyük bir sorun olarak karşımıza çıkar. Hukuk düzeni kendisine riayeti sağlamak amacıyla belirli zorlayıcı önlemleri almak ve bir disiplin kurmak ihtiyacını duymuştur. Böylece bir takım yaptırımlar ortaya çıkmıştır. Bu hukuk kuralı yaptırımının arkasında bulunan devlet otoritesi yani zorlayıcı devlet gücüdür.
SUÇTAN DOĞAN CEZA İLİŞKİSİ VE TARAFLARI
Devlet, bireylerin toplumda huzur ve güven içerisinde yaşamaları için bir takım kurallar koyar ve egemenlik gücüne dayanarak bu kurallara uyulmasını ister. Bireylerin bu kurallara uymaması halinde devletin kendilerini cezalandırma hak ve görevi doğar.
Suçu işleyen kişi ile devlet arasında bir ilişki doğar (Suçlunun takibi, yakalanması, mahkûmiyeti, infazı gibi). Devlet ile suçlu arasında meydana gelen bu ilişkiye "suçtan doğan ceza ilişkisi" adı verilir. Bu ilişkide iki taraf vardır :
a. Suçlu Taraf :
Kanunun yasakladığı ve suç teşkil eden eylemi yapan kişi veya kişilerdir. Suç faili, ancak gerçek ve yaşayan bir kişi olabilir. Ölmüş gerçek kişiler, tüzel kişiler, hayvanlar ve eşyalar suç faili olamazlar. Tüzel kişilerin yönetim kurulunda yer alan gerçek kişiler ise suç faili olabilir.
b. Mağdur :
Suç ile ihlal edilen hak ya da menfaatin sahibine denir. Suçtan zarar gören veya görenler ise mağdurla birlikte menfaati zarara uğrayan kişi ya da kişilerdir. Bazı suçlarda mağdurla suçtan zarar gören aynı şahıs olabilir. Tüzel kişiler mağdur olabilir; hayvanlar ise mağdur olamazlar. Ayrıca, her suçun değişmez, zorunlu, ilk ve dolaylı mağduru devlettir. Çünkü, kuralları koyan devlettir ve devletin koyduğu kurallar ihlal edildiği için devletin her suçta dolaylı olarak zarar görmesi söz konusudur. İhlal edilen kural aynı zamanda devletin hak ve çıkarlarını doğrudan ilgilendiriyorsa, bu tür suçlarda devlet artık dolaylı değil, doğrudan mağdurdur. Örneğin, memurların işlediği zimmet, ihtilas, irtikap suçları gibi.
TEK VE ÇOK FAİLLİ SUÇLAR
a. Tek Failli (bireysel) Suçlar :
Suçun bir kişi tarafından işlenebilme özelliğine sahip olmasıdır. Örneğin, adam öldürme suçu bir kişi tarafından gerçekleştirilebilme özelliğine sahiptir.
b. Çok Failli Suçlar :
Suçun gerçekleştirilebilmesi için birden fazla failin varlığının zorunlu olduğu suçlardır. Örneğin, kavga, rüşvet suçları gibi.
SUÇA İŞTİRAK
İştirak birden fazla şahsın suçu işlemek için özgür iradeleri ile birleşmeleri ve suçun da birleşmeden meydana gelmesi halidir. Birden fazla şahsın suçun işlenmesine katkılarından dolayı sorumlu tutulabilmesi için her iştirakçide suça iştirak etme kastının olması gerekir. Zorlanarak ya da bilmeden suçun işlenmesine katkıda bulunan kişilerin bu katkısının boyutu ne olursa olsun sorumlu tutulması olanaksızdır.
Suça iştirak; Asli ve Fer’i iştirak olmak üzere ikiye ayrılır. Asli iştirak, fiili irtikap etme veya fiili doğrudan doğruya beraber işleme ile suçu işlemeye azmettirme eylemlerinden ibarettir.
Fiili irtikap etme tabirinden anlaşılan kanuni suç tipinde yer alan hareketi gerçekleştirmektir. Örneğin, hırsızlıkta malın taşınmasına yardım eden kişinin bu hareketi fiili irtikap etmektir. Kanuni tipteki hareketleri yapmayan; ancak suçun gerçekleşmesinde birinci derecede rol oynayanlar da asli iştirak yoluyla suça katılanlar arasında yer alır.(TCK md.64)
Suçun işlenmesinde ikinci derecede önemli hareketlerin yapılması anlamına gelen fer’i iştirak, fiilin işlenmesine yarayacak iş ve vasıta tedarik etmek, suçun işlenmesini kolaylaştıracak birtakım hizmetlerde bulunmak, veya suç işlemeden evvel ya da işlendiği sırada yardım ederek suçun işlenmesini kolaylaştırmaktır. Ayrıca suç işlemeye teşvik etmek, suç işleme kararını takviye etmek, suçtan sonra yardımda bulunacağını vaat etmek, suçun nasıl işleneceği konusunda faile yol göstermek de suça fer’i iştirak olarak kabul edilmektedir.(TCK md.65)
