Uzman SühaN
Administrator
DOĞUM KONTROL HAPLARININ KORUNMA DIŞI FAYDALARI
doğum kontrol hapı nedir,doğum kontrol hapı ne için kullanılır,doğum kontrol hapının faydaları,doğum kontrol hapı nelere iyi gelir,doğum kontrol hapının yararları hakkında bilgiler
Günümüzde özellikle yaygın olarak kullanılan birleşik (kombine) hormon içeren doğum kontrol hapları ile ilgili pek çok yanlış inanış mevcuttur. Bu ilaçlar ile ilgili bu yanlış inanışlar sağlık mensupları tarafından bilgilendirmeler ile giderilmektedir. Ancak, bu tür ilaçların iyi bir aile planlaması yöntemi olmalarının yanı sıra sağladıkları korunma (ideal kullanımda yıllık başarısızlık %0,1) dışında birçok faydaları olduğunu da biliyor musunuz? Bu yazıda sizlere, halen kullanımda olan kombine doğum kontrol haplarının çoğunlukla pek bilinmeyen korunma dışı faydalarını anlatmayı arzuladık.
1. Düzenli adet kanamaları, daha az kan kaybı, adet ağrılarının azalması: Yapılan araştırmalar, kombine doğum kontrol haplarının kullanılması ile adet kanamalarının düzenli olduğu ve adet ile olan kan kaybının %60’lara varan oranlarda azaldığı ortaya konmuştur. Yine benzer şekilde kan kaybı azalması ve kansızlığın düzelmesi önemli olumlu etkilerden sayılmaktadır. Ağrılı adet görme, kadınlarda yaşam kalitesini önemli ölçüde azaltan bir sorun olarak bilinmektedir. Kombine doğum kontrol hapları ile ağrılı adet görmenin %70’lere varan oranlarda azaldığı ortaya konmuştur. Ayrıca özellikle yeni bazı uzun kullanımlı doğum kontrol ilaçlarının adet öncesi gerginlikte belirgin düzelme yaptıkları da gösterilmiştir.
2. Daha az Rahim Kanseri: Kombine doğum kontrol hapları rahim (endometriyum) kanseri riskini azaltmaktadır. Yapılan araştırmalar göre en az 1 yıl süreyle kullanımları ile rahim kanseri gelişim riski %50’ler civarında azalmaktadır. Özellikle koruyucu etki 3 yıl kullanımla daha da belirginleşmektedir. Daha ilginç olarak, bu ilaçların kullanımı bırakıldıktan sonra bile rahim kanserine karşı koruyuculukları 20 yıl kadar devam etmektedir.
3. Daha az Yumurtalık Kanseri: Yumurtalık kanserleri geç tanı konması itibariyle kadın üreme sistemi içinde en ölümcül seyreden kanserlerdendir. Yapılan çalışmalar kombine doğum kontrol haplarının, yumurtalık kanseri (epiteliyal over kanserleri) riskinde %40 lar civarında bir azalma sağladığını ve üstelik bu korumanın 20 yıl ve üzerinde bir süre daha devam ettiğini göstermiştir.
4. Daha az bağırsak (kolorektal) kanseri: Yapılan çalışmaların genel analizlerine göre bağırsak kanseri (kolorektal kanser) riski, kombine doğum kontrol hapı kullanan kişilerde %18’ler civarında azalmaktadır.
5. Daha az iltihap (pelvik iltihabi hastalık): En az 1 yıldır kombine doğum kontrol hapı kullananlarda, ciddi tüp-yumurtalık iltihabı nedeniyle hastaneye yatışlarda %50’ler civarında azalma olduğu saptanmıştır. Bu olumlu etkinin nedeni olarak, rahim ağzındaki salgının yapısında değişme gösterilmektedir.
6. Daha az Dış Gebelik: İyi bir korunma sağladıkları bilinen kombine doğum kontrol hapları hem bu nedenle hem de yukarıda belirtildiği üzere yumurtalık-tüp iltihabı riskinde azalma nedeniyle dış gebelik riskinde azalmaya neden olduğu gösterilmiştir.
7. Kemik yoğunluğunda artış: Kullanım süresine de bağlı olmakla birlikte kombine doğum kontrol hapları kullanan kişilerde artmış kemik yoğunluğu ile birlikte gitmektedir.
8. Diğer: Günümüzde kullanılan düşük doz kombine doğum kontrol hapları ile henüz gösterilmemiş olmakla birlikte, daha az romatoid artrit, daha az myom, daha az yumurtalık kisti, daha aza iyi huylu meme kistleri iddia edilen faydalar arasında sayılmaktadır.
Yukarıda belirttiğimiz gerekçeler nedeniyle günümüzde kombine doğum kontrol hapları adet düzensizliği, ağrılı adet, yumurtlama ağrıları ve kanaması, akne ve kıllanma gibi nedenlerle hekimler tarafından tedavi amacıyla kullanılmaktadır.
Görüldüğü üzere doğum kontrol haplarının uygun ve gerektiği gibi kullanılması durumunda aile planlaması için koruma sağlaması dışında oldukça önemli yarar da sağlamaktadır. Bununla birlikte altı çizilmesi gereken bir nokta ilaçların hekim kontrolünde kullanılması gerektiğidir.
Günümüzde özellikle yaygın olarak kullanılan birleşik (kombine) hormon içeren doğum kontrol hapları ile ilgili pek çok yanlış inanış mevcuttur. Bu ilaçlar ile ilgili bu yanlış inanışlar sağlık mensupları tarafından bilgilendirmeler ile giderilmektedir. Ancak, bu tür ilaçların iyi bir aile planlaması yöntemi olmalarının yanı sıra sağladıkları korunma (ideal kullanımda yıllık başarısızlık %0,1) dışında birçok faydaları olduğunu da biliyor musunuz? Bu yazıda sizlere, halen kullanımda olan kombine doğum kontrol haplarının çoğunlukla pek bilinmeyen korunma dışı faydalarını anlatmayı arzuladık.
1. Düzenli adet kanamaları, daha az kan kaybı, adet ağrılarının azalması: Yapılan araştırmalar, kombine doğum kontrol haplarının kullanılması ile adet kanamalarının düzenli olduğu ve adet ile olan kan kaybının %60’lara varan oranlarda azaldığı ortaya konmuştur. Yine benzer şekilde kan kaybı azalması ve kansızlığın düzelmesi önemli olumlu etkilerden sayılmaktadır. Ağrılı adet görme, kadınlarda yaşam kalitesini önemli ölçüde azaltan bir sorun olarak bilinmektedir. Kombine doğum kontrol hapları ile ağrılı adet görmenin %70’lere varan oranlarda azaldığı ortaya konmuştur. Ayrıca özellikle yeni bazı uzun kullanımlı doğum kontrol ilaçlarının adet öncesi gerginlikte belirgin düzelme yaptıkları da gösterilmiştir.
2. Daha az Rahim Kanseri: Kombine doğum kontrol hapları rahim (endometriyum) kanseri riskini azaltmaktadır. Yapılan araştırmalar göre en az 1 yıl süreyle kullanımları ile rahim kanseri gelişim riski %50’ler civarında azalmaktadır. Özellikle koruyucu etki 3 yıl kullanımla daha da belirginleşmektedir. Daha ilginç olarak, bu ilaçların kullanımı bırakıldıktan sonra bile rahim kanserine karşı koruyuculukları 20 yıl kadar devam etmektedir.
3. Daha az Yumurtalık Kanseri: Yumurtalık kanserleri geç tanı konması itibariyle kadın üreme sistemi içinde en ölümcül seyreden kanserlerdendir. Yapılan çalışmalar kombine doğum kontrol haplarının, yumurtalık kanseri (epiteliyal over kanserleri) riskinde %40 lar civarında bir azalma sağladığını ve üstelik bu korumanın 20 yıl ve üzerinde bir süre daha devam ettiğini göstermiştir.
4. Daha az bağırsak (kolorektal) kanseri: Yapılan çalışmaların genel analizlerine göre bağırsak kanseri (kolorektal kanser) riski, kombine doğum kontrol hapı kullanan kişilerde %18’ler civarında azalmaktadır.
5. Daha az iltihap (pelvik iltihabi hastalık): En az 1 yıldır kombine doğum kontrol hapı kullananlarda, ciddi tüp-yumurtalık iltihabı nedeniyle hastaneye yatışlarda %50’ler civarında azalma olduğu saptanmıştır. Bu olumlu etkinin nedeni olarak, rahim ağzındaki salgının yapısında değişme gösterilmektedir.
6. Daha az Dış Gebelik: İyi bir korunma sağladıkları bilinen kombine doğum kontrol hapları hem bu nedenle hem de yukarıda belirtildiği üzere yumurtalık-tüp iltihabı riskinde azalma nedeniyle dış gebelik riskinde azalmaya neden olduğu gösterilmiştir.
7. Kemik yoğunluğunda artış: Kullanım süresine de bağlı olmakla birlikte kombine doğum kontrol hapları kullanan kişilerde artmış kemik yoğunluğu ile birlikte gitmektedir.
8. Diğer: Günümüzde kullanılan düşük doz kombine doğum kontrol hapları ile henüz gösterilmemiş olmakla birlikte, daha az romatoid artrit, daha az myom, daha az yumurtalık kisti, daha aza iyi huylu meme kistleri iddia edilen faydalar arasında sayılmaktadır.
Yukarıda belirttiğimiz gerekçeler nedeniyle günümüzde kombine doğum kontrol hapları adet düzensizliği, ağrılı adet, yumurtlama ağrıları ve kanaması, akne ve kıllanma gibi nedenlerle hekimler tarafından tedavi amacıyla kullanılmaktadır.
Görüldüğü üzere doğum kontrol haplarının uygun ve gerektiği gibi kullanılması durumunda aile planlaması için koruma sağlaması dışında oldukça önemli yarar da sağlamaktadır. Bununla birlikte altı çizilmesi gereken bir nokta ilaçların hekim kontrolünde kullanılması gerektiğidir.
