Doktorlar margarini yasakladı
Özellikle Bati ülkelerinde bir epidemi haline gelen obezite sorunu Amerikan hükümetini radikal adimlar atmaya itti. Ülkede 1980 yilindan beri yayinlanan ve tüm dünyada otorite kabul edilen beslenme tavsiyelerinde yazan her sey degistirildi, ilk rapor yalnizca 7 maddeden olusurken 2005 tavsiyeleri 41 maddeden olusuyor. 70 sayfalik rapor, kamuoyuna içinde resim ve grafiklerin de bulundugu 12 sayfalik bir brosürle tanitildi.
ABD'nin en iyi doktorlari tarafindan hazirlanan tavsiyeler Ocak ayinda yayinlandi ancak simdiden tüm dünyada kabul görmeye basladi. Çünkü tavsiyeler sagliksiz zayiflamaya degil saglikli olmaya yönelik hazirlanmis...
5 yilda bir yayinlanan tavsiyelerde tüketilen kalori miktarinin ve seker kullaniminin sinirli olmasi gerektigi ilk kez belirtildi. Raporda ayrica "kötü" yaglarin, kolesterolün, tuz ve alkolün azaltilmasi tavsiye ediliyor. Farkli besin gruplarindan gidalar tüketilmesi gerektiginin üzerinde israrla durulmasi ise son yillarda iyice popülerlesen Atkins gibi düsük karbonhidratli diyetlerin saglikli olmadigina gönderme yapiyor. Zayiflamak isteyenler için tavsiyeler ayri bir bölümde toplaniyor. Bazi tavsiyeler söyle:
En fazla 2000 kalori
* Günlük kalori tüketimi kadinlar için 2000, erkekler için 2400-2600 kalori olmali.
* Her gün 9 porsiyon meyve sebze yenmeli. Bir porsiyon meyve küçük bir elma, portakal ya da 4 çorba kasigi sebzeye esit. Yani ihtiyaci karsilamak için günde 2 büyük elma, 8 kasik sebze ayrica bol domates, salatalik yenmeli.
* Tüketilen tahillarin en az yarisi, islenmemis olmali. Yani günde 3 porsiyon (3 dilim/ 6 çorba kasigi) tam bugdayli ekmek, kepekli pirinç ya da makarna yenmeli.
Margarin yasak
* Gün içinde tükettiginiz yag, toplam kalori aliminin yüzde 30'undan az olmali. Mesela McDonald's restoranlarindan yiyeceginiz bir BigMac hamburger 600 kaloriye esit. Bunun 300 kalorisi ise tamamen yagdan gelir. Yani tek bir BigMac, günlük yag hakkinizin yüzde 15'ini karsilar. Buna patates kizartmasi da eklendiginde günlük hakkinizi doldurmus oluyorsunuz.
* Saglik için zararli doymus yaglarin günlük beslenmedeki orani yüzde 10'un altinda olmali. Zeytinyagi gibi saglikli yag kaynaklari disinda kalan tereyagi, çiçek yagi gibi ürünler günde en fazla 1 çorba kasigi tüketilmeli. Bu hesabi yaparken hazir besinlerde de doymus yaglar bulundugunu unutmayin.
* Cipslerde, kizartmalarda, margarinde bol bol bulunan ve hidrojenin sikistirilmasiyla elde edilen trans yaglari ise olabildigince az tüketin, hatta mümkünse hiç kullanmayin.
Dogal gidalar yiyin
* Dogal gidalari dondurulmus ya da islenmis olanlara tercih edin. Yani meyve suyu içmek yerine meyve yiyin, yemeklerinizde salça yerine taze domates kullanin.
* Protein kaynaklari az yagli etler arasindan seçilmeli. En iyi kaynaklar yagsiz tavuk eti ve balik. Kirmizi etten olabildigince uzak durun.
* Besinler lif açisindan zengin olmali. Kepekli ekmek, elma, portakal, kuru fasulye gibi besinleri tercih edebilirsiniz.
* Besinlerinizde seker bulunmamasina özen gösterin. Çaya, kahveye eklediginiz sekeri azaltin.
* Günlük sodyum tüketimi 2 bin 300 miligrama indirilmeli. Yani günde 1 çay kasigindan fazla tuz tüketmemelisiniz. Özellikle hazir besinlerin içinde belli miktarda tuz bulundugu için saglikli miktarda tuz tüketmeyi ancak yemeklerinize ekstra tuz eklemekten sakinarak ulasabilirsiniz.
* Herkes günde ez az 30-60 dakika egzersiz yapmali. Yürümek, bisiklete binmek en ideal sporlar. Kilo vermek için spor süresi 60-90 dakikaya çikarilmali.
Rapor nasil hazirlaniyor neden önemli?
Amerikan Saglik Bakanligi'nin tavsiyeleri 13 bilimadamindan olusan bir panel tarafindan hazirlaniyor. Harvard, Columbia gibi önemli üniversitelerden gelen bu doktorlar raporu yayinlamdan önce istatistiklerle beraber son 5 yilin beslenme aliskanliklarini da inceliyor. Bu uzmanlarin hazirladigi raporu hükümette görevli 40 doktor kontrol ediyor ve halkin da görüslerini alarak üzerinde degisiklikler yapiyor. Tavsiyelerin son hali. Tarim ve Saglik Bakanlari tarafindan onaylaniyor ve halka açiklaniyor. Tavsiyelerin ne kadar detayli hale geldigini bir örnekle anlatalim: 1980 yili raporunda seker kullanimiyla ilgili yalnizca "Çok fazla seker kullanmayin" denmisti. Bu yilin raporunda ise sekerle ilgili 27 sözcükten olusan bir uyari var.
alıntı
Özellikle Bati ülkelerinde bir epidemi haline gelen obezite sorunu Amerikan hükümetini radikal adimlar atmaya itti. Ülkede 1980 yilindan beri yayinlanan ve tüm dünyada otorite kabul edilen beslenme tavsiyelerinde yazan her sey degistirildi, ilk rapor yalnizca 7 maddeden olusurken 2005 tavsiyeleri 41 maddeden olusuyor. 70 sayfalik rapor, kamuoyuna içinde resim ve grafiklerin de bulundugu 12 sayfalik bir brosürle tanitildi.
ABD'nin en iyi doktorlari tarafindan hazirlanan tavsiyeler Ocak ayinda yayinlandi ancak simdiden tüm dünyada kabul görmeye basladi. Çünkü tavsiyeler sagliksiz zayiflamaya degil saglikli olmaya yönelik hazirlanmis...
5 yilda bir yayinlanan tavsiyelerde tüketilen kalori miktarinin ve seker kullaniminin sinirli olmasi gerektigi ilk kez belirtildi. Raporda ayrica "kötü" yaglarin, kolesterolün, tuz ve alkolün azaltilmasi tavsiye ediliyor. Farkli besin gruplarindan gidalar tüketilmesi gerektiginin üzerinde israrla durulmasi ise son yillarda iyice popülerlesen Atkins gibi düsük karbonhidratli diyetlerin saglikli olmadigina gönderme yapiyor. Zayiflamak isteyenler için tavsiyeler ayri bir bölümde toplaniyor. Bazi tavsiyeler söyle:
En fazla 2000 kalori
* Günlük kalori tüketimi kadinlar için 2000, erkekler için 2400-2600 kalori olmali.
* Her gün 9 porsiyon meyve sebze yenmeli. Bir porsiyon meyve küçük bir elma, portakal ya da 4 çorba kasigi sebzeye esit. Yani ihtiyaci karsilamak için günde 2 büyük elma, 8 kasik sebze ayrica bol domates, salatalik yenmeli.
* Tüketilen tahillarin en az yarisi, islenmemis olmali. Yani günde 3 porsiyon (3 dilim/ 6 çorba kasigi) tam bugdayli ekmek, kepekli pirinç ya da makarna yenmeli.
Margarin yasak
* Gün içinde tükettiginiz yag, toplam kalori aliminin yüzde 30'undan az olmali. Mesela McDonald's restoranlarindan yiyeceginiz bir BigMac hamburger 600 kaloriye esit. Bunun 300 kalorisi ise tamamen yagdan gelir. Yani tek bir BigMac, günlük yag hakkinizin yüzde 15'ini karsilar. Buna patates kizartmasi da eklendiginde günlük hakkinizi doldurmus oluyorsunuz.
* Saglik için zararli doymus yaglarin günlük beslenmedeki orani yüzde 10'un altinda olmali. Zeytinyagi gibi saglikli yag kaynaklari disinda kalan tereyagi, çiçek yagi gibi ürünler günde en fazla 1 çorba kasigi tüketilmeli. Bu hesabi yaparken hazir besinlerde de doymus yaglar bulundugunu unutmayin.
* Cipslerde, kizartmalarda, margarinde bol bol bulunan ve hidrojenin sikistirilmasiyla elde edilen trans yaglari ise olabildigince az tüketin, hatta mümkünse hiç kullanmayin.
Dogal gidalar yiyin
* Dogal gidalari dondurulmus ya da islenmis olanlara tercih edin. Yani meyve suyu içmek yerine meyve yiyin, yemeklerinizde salça yerine taze domates kullanin.
* Protein kaynaklari az yagli etler arasindan seçilmeli. En iyi kaynaklar yagsiz tavuk eti ve balik. Kirmizi etten olabildigince uzak durun.
* Besinler lif açisindan zengin olmali. Kepekli ekmek, elma, portakal, kuru fasulye gibi besinleri tercih edebilirsiniz.
* Besinlerinizde seker bulunmamasina özen gösterin. Çaya, kahveye eklediginiz sekeri azaltin.
* Günlük sodyum tüketimi 2 bin 300 miligrama indirilmeli. Yani günde 1 çay kasigindan fazla tuz tüketmemelisiniz. Özellikle hazir besinlerin içinde belli miktarda tuz bulundugu için saglikli miktarda tuz tüketmeyi ancak yemeklerinize ekstra tuz eklemekten sakinarak ulasabilirsiniz.
* Herkes günde ez az 30-60 dakika egzersiz yapmali. Yürümek, bisiklete binmek en ideal sporlar. Kilo vermek için spor süresi 60-90 dakikaya çikarilmali.
Rapor nasil hazirlaniyor neden önemli?
Amerikan Saglik Bakanligi'nin tavsiyeleri 13 bilimadamindan olusan bir panel tarafindan hazirlaniyor. Harvard, Columbia gibi önemli üniversitelerden gelen bu doktorlar raporu yayinlamdan önce istatistiklerle beraber son 5 yilin beslenme aliskanliklarini da inceliyor. Bu uzmanlarin hazirladigi raporu hükümette görevli 40 doktor kontrol ediyor ve halkin da görüslerini alarak üzerinde degisiklikler yapiyor. Tavsiyelerin son hali. Tarim ve Saglik Bakanlari tarafindan onaylaniyor ve halka açiklaniyor. Tavsiyelerin ne kadar detayli hale geldigini bir örnekle anlatalim: 1980 yili raporunda seker kullanimiyla ilgili yalnizca "Çok fazla seker kullanmayin" denmisti. Bu yilin raporunda ise sekerle ilgili 27 sözcükten olusan bir uyari var.
alıntı
