Evlat Edinme Şartları Nelerdir ?
- Konbuyu başlatan ASİMELEK
- Başlangıç tarihi
Ülkemizde evlat edinme işlemleri Medeni Yasanın 305’den 320’ye kadar maddelerinde belirlenmiştir. Buna göre;
EVLÂT EDİNME
A. Küçüklerin evlât edinilmesi
I. Genel koşulları
Madde 305- Bir küçüğün evlât edinilmesi, evlât edinen tarafından bir yıl süreyle bakılmış ve eğitilmiş olması koşuluna bağlıdır.
Evlât edinmenin her hâlde küçüğün yararına bulunması ve evlât edinenin diğer çocuklarının yararlarının hakkaniyete aykırı bir biçimde zedelenmemesi de gerekir.
II. Birlikte evlât edinme
Madde 306- Eşler, ancak birlikte evlât edinebilirler; evli olmayanlar birlikte evlât edinemezler.
Eşlerin en az beş yıldan beri evli olmaları veya otuz yaşını doldurmuş bulunmaları gerekir.
Eşlerden biri, en az iki yıldan beri evli olmaları veya kendisinin otuz yaşını doldurmuş bulunması koşuluyla diğerinin çocuğunu evlât edinebilir.
III. Tek başına evlât edinme
Madde 307-Evli olmayan kişi otuz yaşını doldurmuş ise tek başına evlât edinebilir.
Otuz yaşını doldurmuş olan eş, diğer eşin ayırt etme gücünden sürekli olarak yoksunluğu veya iki yılı aşkın süreden beri nerede olduğunun bilinmemesi ya da mahkeme kararıyla iki yılı aşkın süreden beri eşinden ayrı yaşamakta olması yüzünden birlikte evlât edinmesinin mümkün olmadığını ispat etmesi hâlinde, tek başına evlât edinebilir.
IV. Küçüğün rızası ve yaşı
Madde 308- Evlât edinilenin, evlât edinenden en az onsekiz yaş küçük olması şarttır.
Ayırt etme gücüne sahip olan küçük, rızası olmadıkça evlât edinilemez.
Vesayet altındaki küçük, ayırt etme gücüne sahip olup olmadığına bakılmaksızın vesayet dairelerinin izniyle evlât edinilebilir.
V. Ana ve babanın rızası
1.Şekil
Madde 309- Evlât edinme, küçüğün ana ve babasının rızasını gerektirir.
Rıza, küçüğün veya ana ve babasının oturdukları yer mahkemesinde sözlü veya yazılı olarak açıklanarak tutanağa geçirilir.
Verilen rıza, evlât edinenlerin adları belirtilmemiş veya evlât edinenler henüz belirlenmemiş olsa dahi geçerlidir.
2. Zamanı
Madde 310- Rıza, küçüğün doğumunun üzerinden altı hafta geçmeden önce verilemez.
Rıza, tutanağa geçirilme tarihinden başlayarak altı hafta içinde aynı usulle geri alınabilir.
Geri almadan sonra yeniden verilen rıza kesindir.
3. Rızanın aranmaması
a. Koşulları
Madde 311- Aşağıdaki hâllerde ana ve babadan birinin rızası aranmaz:
l. Kim olduğu veya uzun süreden beri nerede oturduğu bilinmiyorsa veya ayırt etme gücünden sürekli olarak yoksun bulunuyorsa,
2. Küçüğe karşı özen yükümlülüğünü yeterince yerine getirmiyorsa.
b. Karar
Madde 312- Küçük, gelecekte evlât edinilmek amacıyla bir kuruma yerleştirilir ve ana ve babadan birinin rızası eksik olursa, evlât edinenin veya evlât edinmede aracılık yapan kurumun istemi üzerine ve kural olarak küçüğün yerleştirilmesinden önce, onun oturduğu yer mahkemesi bu rızanın aranıp aranmamasına karar verir.
Diğer hâllerde, bu konudaki karar evlât edinme işlemleri sırasında verilir.
Ana ve babadan birinin küçüğe karşı özen yükümlülüğünü yeterince yerine getirmemesi sebebiyle rızasının aranmaması hâlinde, bu konudaki karar kendisine yazılı olarak bildirilir.
B. Erginlerin ve kısıtlıların evlât edinilmesi
Madde 313-(Değişik birinci cümle: 3/7/2005-5399/1 md.) Evlât edinenin altsoyunun açık muvafakatiyle ergin veya kısıtlı aşağıdaki hallerde evlât edinilebilir.
1. Bedensel veya zihinsel özrü sebebiyle sürekli olarak yardıma muhtaç ve evlât edinen tarafından en az beş yıldan beri bakılıp gözetilmekte ise,
2. Evlât edinen tarafından, küçükken en az beş yıl süreyle bakılıp gözetilmiş ve eğitilmiş ise,
3. Diğer haklı sebepler mevcut ve evlât edinilen, en az beş yıldan beri evlât edinen ile aile hâlinde birlikte yaşamakta ise.
Evli bir kimse ancak eşinin rızasıyla evlât edinilebilir.
Bunlar dışında küçüklerin evlât edinilmesine ilişkin hükümler kıyas yoluyla uygulanır.
C. Hükümleri
Madde 314 - Ana ve babaya ait olan haklar ve yükümlülükler evlât edinene geçer.
Evlâtlık, evlât edinenin mirasçısı olur.
Evlâtlık küçük ise evlât edinenin soyadını alır. Evlât edinen isterse çocuğa yeni bir ad verebilir. Ergin olan evlâtlık, evlât edinilme sırasında dilerse evlât edinenin soyadını alabilir.
Eşler tarafından birlikte evlât edinilen ve ayırt etme gücüne sahip olmayan küçüklerin nüfus kaydına ana ve baba adı olarak evlât edinen eşlerin adları yazılır.
Evlâtlığın, miras ve başka haklarının zedelenmemesi, aile bağlarının devam etmesi için evlâtlığın naklen geldiği aile kütüğü ile evlât edinenin aile kütüğü arasında her türlü bağ kurulur. Ayrıca evlâtlıkla ilgili kesinleşmiş mahkeme kararı her iki nüfus kütüğüne işlenir.
Evlât edinme ile ilgili kayıtlar, belgeler ve bilgiler mahkeme kararı olmadıkça veya evlâtlık istemedikçe hiçbir şekilde açıklanamaz.
D. Şekil ve usul
I. Genel olarak
Madde 315- Evlât edinme kararı, evlât edinenin oturma yeri; birlikte evlât edinmede eşlerden birinin oturma yeri mahkemesince verilir. Mahkeme kararıyla birlikte evlâtlık ilişkisi kurulmuş olur.
Evlât edinme başvurusundan sonra evlât edinenin ölümü veya ayırt etme gücünü kaybetmesi, diğer koşullar bundan etkilenmediği takdirde evlât edinmeye engel olmaz.
Başvurudan sonra küçük ergin olursa, koşulları daha önceden yerine getirilmiş olmak kaydıyla küçüklerin evlât edinilmesine ilişkin hükümler uygulanır.
II. Araştırma
Madde 316- Evlât edinmeye, ancak esaslı sayılan her türlü durum ve koşulların kapsamlı biçimde araştırılmasından, evlât edinen ile edinilenin dinlenmelerinden ve gerektiğinde uzmanların görüşünün alınmasından sonra karar verilir.
Araştırmada özellikle evlât edinen ile edinilenin kişiliği ve sağlığı, karşılıklı ilişkileri, ekonomik durumları, evlât edinenin eğitme yeteneği, evlât edinmeye yönelten sebepler ve aile ilişkileri ile bakım ilişkilerindeki gelişmelerin açıklığa kavuşturulması gerekir.
Evlât edinenin altsoyu varsa, onların evlât edinme ile ilgili tavır ve düşünceleri de değerlendirilir.
E. Evlâtlık ilişkisinin kaldırılması
I. Sebepleri
1. Rızanın bulunmaması
Madde 317- Yasal sebep bulunmaksızın rıza alınmamışsa, rızası alınması gereken kişiler, küçüğün menfaati bunun sonucunda ağır biçimde zedelenmeyecekse, hâkimden evlâtlık ilişkisinin kaldırılmasını isteyebilirler.
2. Diğer noksanlıklar
Madde 318- Evlât edinme esasa ilişkin diğer noksanlıklardan biriyle sakatsa, Cumhuriyet savcısı veya her ilgili evlâtlık ilişkisinin kaldırılmasını isteyebilir.
Noksanlıklar bu arada ortadan kalkmış veya sadece usule ilişkin olup ilişkinin kaldırılması evlâtlığın menfaatini ağır biçimde zedeleyecek olursa, bu yola gidilemez.
II. Hak düşürücü süre
Madde 319- Dava hakkı, evlâtlık ilişkisinin kaldırılması sebebinin öğrenilmesinden başlayarak bir yıl ve her hâlde evlât edinme işleminin üzerinden beş yıl geçmekle düşer.
F. Evlâtlık işlemlerinde aracılık
Madde 320- Küçüklerin evlât edinilmesine ilişkin aracılık faaliyetleri, ancak Bakanlar Kurulunca yetki verilen kurum ve kuruluşlarca yapılır.
Aracılık faaliyetlerinin yürütülmesine ilişkin hususlar tüzükle düzenlenir.
Hükümleri yer almaktadır.
---------------------------------------------------------------------------------------------------------
[FONT=&]Evlat Edinme Hizmetleri[/FONT]
[FONT=&]Evlat Edinme[/FONT]
[FONT=&]Evlat Edinme; bir çocukla, durumu evlat edinmeye uygun bir kişi arasında hukuki bağlar sağlanarak çocuk ebeveyn ilişkisinin kurulmasıdır.[/FONT]
[FONT=&]Evlat edinme hizmeti, Türk Medeni Kanunu'nun (01.01.2002 tarihinde yürürlüğe giren) 305-320 maddeleri ile Genel Müdürlüğümüzce aynı kapsamda hazırlanan 01.08.2002 tarih ve 145 sayılı Evlat Edinme Yönergesi ve 14.1.2004 tarihinde kabul edilerek 1 Eylül 2004'de yürürlüğe giren Çocukların Korunması ve Ülkelerarası Evlat Edinme Konusunda İşbirliğine Dair Sözleşmenin Onaylanmasının Uygun Bulunduğu Hakkında Kanun çerçevesinde yürütülmektedir.[/FONT]
[FONT=&]Genel Müdürlüğümüze bağlı kuruluşlarda bakılan korunmaya muhtaç çocuklardan durumu evlat edinme hizmetinden yararlandırılmaya uygun bulunanlar, sosyal çalışmacının hazırladığı rapor ile evlat edinebileceği belirlenmiş aileler yanına yerleştirilmektedir. Yılda ortalama 500 çocuğun evlat edinme işlemi tamamlanmaktadır.[/FONT]
[FONT=&]Evlat Edinme Koşulları[/FONT]
[FONT=&]-En az 5 yıldan beri evli olan veya
-Otuz yaşını doldurmuş bulunan,
-Evli ya da bekar,
-Çocuklu ya da çocuksuz[/FONT]
[FONT=&]kişiler, evlat edinmek üzere başvuruda bulunabilmektedir.[/FONT]
[FONT=&]Evlat edinecek kişiler, isterlerse aynı anda ya da değişik zamanlarda birden fazla çocuğu evlat edinebilirler.[/FONT]
[FONT=&]-Eşler, birlikte evlat edinebilmektedir.[/FONT]
[FONT=&]-Evli olmayanlar birlikte evlat edinememektedir.[/FONT]
[FONT=&]-Eşlerden biri, en az iki yıldan beri evli olmaları veya kendisinin otuz yaşını doldurmuş bulunması koşulu ile diğerinin çocuğunu evlat edinebilmektedir. [/FONT]
[FONT=&]-Evlat edinecek kişilerin, evlat edinecekleri çocuktan en az 18 yaş büyük olması,[/FONT]
[FONT=&]-Evlat edinilecek çocuk ile evlat edinecek kişi arasında en fazla 40 yaş farkının bulunması (Eşler arasında 10 veya daha fazla yaş farkı olması halinde, eşlerin yaş ortalaması dikkate alınır, diğer durumlarda küçük olan eşin yaşı esas alınır, 40 yaş üzerindeki kişilere yaşlarıyla orantılı olarak çocuk önerilir. Örneğin;başvuru yaparken 40 yaşında olmasına rağmen, yerleştirme sırasında 44 yaşında olan bir kişi yanına 4 yaşından küçük çocuk yerleştirilemez.) ,[/FONT]
[FONT=&]-Tutarlı, dengeli, çocuğa yeterli sevgi verebilecek kişilik yapısında olması,[/FONT]
[FONT=&]-Sosyal ilişkiler açısından toplumun norm ve değerlerine aykırı düşmeyecek özellikler taşıması, kılık kıyafet, yaşam tarzıyla çağdaş görünüm ile Atatürk İlke ve İnkılaplarını yaşamında uygulayabilecek düşünce yapısına sahip olması, [/FONT]
[FONT=&]-Evlat edinenin çocuğun bakım ve eğitimini sağlayabilecek yeterli gelir düzeyine, sosyal güvenlik hakkına, uygun çevre ve yaşam koşullarına sahip olması,[/FONT]
[FONT=&]-Evlat edinenin çocuğun sosyo-kültürel gelişimini sağlayabilecek kültürel özelliklerde ve en az ilkokul mezunu olması,[/FONT]
[FONT=&]Bilindiği gibi Anayasa'mızın 42. maddesi, her Türk vatandaşının ilköğretimi tamamlamasını zorunlu tutmaktadır. Genel Müdürlüğümüz, bağlı kuruluşları ile birlikte bir Devlet Kurumudur. Dolayısıyla Kurumumuzca verilen hizmetin yasalardan bağımsız gerçekleşmesi düşünülememektedir.[/FONT]
[FONT=&]Bir çocuğun bakımı, yerleştirilmesi ve eğitilmesi süreci, bu sorumluluğu üstlenen kişilerin fiziksel sağlığından, psikolojik durumundan, sosyal becerilerinden, yakın ve dış çevredeki sosyal desteklerin varlığından, hayata bakış açısını oluşturan geçmiş yaşantısından, gelecekten, çevresinden ve çocuktan beklentilerinden, sorunları çözme yönteminden, bir çocukla yaşamaya hazır olma durumundan, ekonomik yeterliliğinden direkt olarak etkilenmektedir.[/FONT]
[FONT=&]Ayrıca, çağımızın gereği olarak eğitimin planlanması büyük önem taşımaktadır. Çocuğun gelecek yaşantısındaki sosyo-ekonomik durumu, aldığı eğitimle bağlantılı olacaktır. Çocukların okulda öğretmenlerinden öğrendiklerinin pekiştirilmesi için ebeveynlerin de evde çocuğa destek olmaları gerekmektedir.[/FONT]
[FONT=&]Ailelerin çocuk büyütmeye hakları olduğu kadar, kendi isteklerini ifade edemeyen korunmaya muhtaç çocukların da kendileri için en uygun olduğu titizlikle belirlenmiş ortamlarda yaşamaya hakları bulunmaktadır. Herhangi bir işyerinde çalışmak veya sosyal ortamda kabul görmenin belirli kuralları bulunmaktadır. Biyolojik aileleri yanında örselenmiş çocukların bakım sorumluluğunun Devlet ile paylaşılması hususu da ülkemizin geleceğini teslim edeceğimiz çocuklar söz konusu olduğu için oldukça önemlidir ve kuralların olmaması düşünülememektedir. Başvuruların reddedilmesi sadece ailenin olumsuz olduğu yönünde algılanmamalıdır. Kurumumuz, korunmaya muhtaç çocukların özelliklerine en uygun ortamı sağlayabilecek aileleri seçmek sorumluluğunu da taşımaktadır.[/FONT]
[FONT=&]-Evlat edinenin fizik ve ruh sağlığı açısından çocuğa bakabilecek durumda olması, çocuğu toplum içinde psiko-sosyal açıdan mağdur edecek herhangi bir özelliğinin olmaması,[/FONT]
[FONT=&]-Çocuğun toplum içindeki alacağı konumu olumsuz etkileyecek herhangi bir suçtan ve yüz kızartıcı bir suçtan ceza almamış olması[/FONT]
[FONT=&]gerekmektedir.[/FONT]
[FONT=&]Bir küçüğün evlat edinilmesi, evlat edinen tarafından bir yıl süreyle bakılmış ve eğitilmiş olması koşuluna bağlıdır.[/FONT]
[FONT=&]Evlat Edinmenin Yolları[/FONT]
[FONT=&]Evlat edinme şartlarına sahip bir insanın evlat edinmesi ülkemizde iki yolla olmaktadır.[/FONT]
[FONT=&]-Genel Müdürlüğümüze bağlı kuruluşlardan,[/FONT]
[FONT=&]-Çocuğun öz ailesinden ya da vasisinden. (Bu grupta yer alan evlat edinmelerde taraflar doğrudan Aile Mahkemesine, bulunmadığı durumlarda Asliye Hukuk Mahkemesine başvurmalıdır. Medeni Kanunun 316. maddesi gereği, ilgili mahkeme hakimince taraflar hakkında araştırma yapılması Kurumumuzdan istenmektedir. Tarafların yurt içinde yaşaması halinde bu istek İl Sosyal Hizmetler Müdürlüklerimizce yerine getirilmektedir. Ancak, taraflardan birinin yurt dışında olması halinde, evlat edinecek ailenin öncelikle bulunduğu ülkenin yetkili birimine başvurması gerekmektedir. Yurt dışı bağlantılı işlemler Genel Müdürlükçe yürütülmektedir. Yapılan araştırmada oluşan kanaati bildirir rapor evlat edinme mevzuatı kapsamında hazırlanarak ilgili mahkeme hakiminin takdirine sunulmaktadır)[/FONT]
[FONT=&]Evlat Edinmede Aracılık Faaliyetleri[/FONT]
[FONT=&]-Yurt İçi;
Medeni Kanunun 320. maddesi gereği 'Küçüklerin evlat edindirilmesine ilişkin aracılık faaliyetlerinin ancak Bakanlar Kurulunca yetki verilen kurumlarca yapılacağı hüküm altına alınarak Genel Müdürlüğümüzce fiilen yürütülen evlat edinme hizmetine hukuki statü kazandırılmıştır.[/FONT]
[FONT=&]-Yurt Dışı;
Çocukların Korunması ve Ülkelerarası Evlat Edinme Konusunda İşbirliğine Dair Lahey Sözleşmesi, kanunlaşarak 1 Eylül 2004 tarihinden itibaren Ülkemizde yürürlüğe girmiştir.[/FONT]
[FONT=&]Bu kapsamda, Dış İşleri Bakanlığı tarafından, Lahey Uluslar arası Özel Hukuk Daimi Bürosu'na yapılan bildirim ile Genel Müdürlüğümüz, ülkelerarası evlat edinme işlemlerinde Ülkemizin Merkezi Yetkili Makamı statüsünü kazanmıştır.[/FONT]
[FONT=&]Evlat Edinme Süreci[/FONT]
[FONT=&]-Yurt İçi;
Başvurular, kişilerin ikamet ettikleri yerdeki İl Sosyal Hizmetler Müdürlüğü'ne şahsen ve eşler birlikte olmak üzere yapılmaktadır.[/FONT]
[FONT=&]Başvuruyu takiben;[/FONT]
[FONT=&]-Sosyal Çalışmacı gerekli araştırmayı yaparak, dosyayı hazırlar.[/FONT]
[FONT=&]-Uygun bulunan dosyalar, başvuru tarihi esas alınarak sıraya yerleştirilir.[/FONT]
[FONT=&]-Her yıl ocak ayını takip eden günlerde ailenin bulunduğu sıra ile muhtemel sırada bekleme süresi hakkında yazılı olarak bilgi verilir. Çocuk yuvası bulunmayan illerde ve yurt dışında ikamet eden ailelerin dosyaları çocuk yuvası bulunan illerde yine başvuru tarihi ile sıraya alınmaktadır. Bu nedenle ailelere bildirilen sıra numarasında yıl içinde değişiklik olabilecektir.[/FONT]
[FONT=&]Her hangi bir İl'de evlat edinme sırasına alınan ailelerin bulundukları sıra veya sırada bekleme süreleri hakkındaki soruları için ilgili İl Sosyal Hizmetler Müdürlüğüne başvurmaları gerekmektedir.[/FONT]
[FONT=&]Benzer şekilde çocuk yuvası bulunmayan illerdeki çocuklar da aile yanına yerleştirilmek üzere uygun illere bildirilmektedir. İl dışındaki çocuğu görmek üzere gidebileceğine dair dilekçesi bulunan evlat edinme sırasındaki aileler durumdan haberdar edilmektedir.[/FONT]
[FONT=&]-Sırası gelen aileye çocuk yerleştirilir.[/FONT]
[FONT=&]Sırası gelen aileye kendi istedikleri özelliklerde önce bir çocuk gösterilir. Bu çocuğu görme sırasında benimseyememe ya da olumlu iletişim kurulamadığı belirlenirse aile yanına yerleştirilmez. Eğer yasal olarak durumu evlat edindirilmeye uygun başka bir çocuk varsa, bu çocuk da aileye tek olarak gösterilir ya da aile ikinci bir çocuğu görmek üzere sırada bekler. Evlat edinme ailelerine birden fazla çocuk gösterilme zorunluluğu da bulunmamaktadır. Ayrıca ailenin çocuğu istememesi ile ilgili konuda sosyal çalışmacı tarafından değerlendirilir. Tüm çocukların bulunduğu ortamı, ailenin seçim yapmak üzere ziyaret etmesi isteğine olumlu yanıt verilemez. Çocukların ruh sağlığı açısından bu konuya özen gösterilmektedir.[/FONT]
[FONT=&]-Bu süreçte, aile ve çocuk sosyal çalışmacı tarafından belirli aralıklarla izlenir ve üçer aylık periyotlarla raporları hazırlanır.[/FONT]
[FONT=&]-Mahkemede dava açılarak evlat edinme işlemi tamamlanır.[/FONT]
[FONT=&]-Mahkeme kararı ile birlikte evlat edinen kişi, çocuğun önceki nüfusunu kapattırıp, kendi nüfus hanesine kaydettirir.[/FONT]
[FONT=&]-Yurt Dışı;
Yurt dışında ikamet eden Türkiye Cumhuriyeti vatandaşları ile bir yıldan fazla süre için Türkiye'de ikamet izni almış yabancı uyruklular evlat edinme başvurularını doğrudan Genel Müdürlüğümüze yapmaktadır. Ancak, Lahey Sözleşmesi gereği, yurt dışında yaşayan T.C. vatandaşlarının da Kurumumuza başvurduklarını yaşadıkları ülkedeki yetkili birime bildirmeleri gerekmektedir.[/FONT]
[FONT=&]Yurt dışında ikamet eden yabancı uyruklular ise bulundukları ülkenin evlat edinme ile ilgili merkezi otoritelerine yapmaktadırlar.[/FONT]
[FONT=&]Çocuk Hakları Sözleşmesi (21/b) maddesi gereği; 'Çocuğun kendi ülkesinde elverişli biçimde bakılması mümkün olmadığı veya evlat edinecek aile bulunmadığı takdirde ülkeler arası evlat edinmenin çocuk bakımından uygun bir çözüm olduğu' kabul edilmektedir.[/FONT]
[FONT=&]Lahey Sözleşmesi de aynı kapsamda uygulamayı gerektirmektedir.[/FONT]
[FONT=&]Türkiye'de evlat edinme başvurularının çok olması ve uzun süreler sırada beklenmesi nedenleriyle, 1.9.2004 tarihinden itibaren yapılan başvurularda, Yurt dışında yaşayan T.C. vatandaşları da dahil olmak üzere, yabancı ülke vatandaşlarının yanına Sözleşme'de belirtilen koşulları taşıyan yani; Türkiye'de evlat edindirilemeyen çocuklar yerleştirilmektedir.[/FONT]
[FONT=&]Aile yanına yerleştirilmeyen çocukların,[/FONT]
[FONT=&]-Çeşitli doğum kusurları (tavşan dudak, yarık damak v.b.)[/FONT]
[FONT=&]-Sürekli tedaviyi gerektiren sağlık sorunları(kalp, böbrek rahatsızlığı v.b.)[/FONT]
[FONT=&]-Çeşitli özürleri (fiziksel, zihinsel v.b.) bulunmaktadır.[/FONT]
[FONT=&]Her çocuğun sahip olduğu özellik aynı olmamakta, daha hafif ya da ağır durumlar bulunmaktadır.[/FONT]
[FONT=&]-Yaşının büyük olması ve kardeşinin bulunması nedeniyle evlat edindirilemeyen çocuklar da bu grupta yer almaktadır. Ancak, 3 yaşından büyük çocukları evlat edinecek ailelerde, eşlerden birinin Türkçe bilmesi şartı aranmaktadır. Bunun yanı sıra, okul dönemi başlamış çocukların, hem aile yaşantısına, hem anne-baba adaylarına, hem de sosyal çevre ve yeni bir dile uyum sağlamaları konusundaki güçlükler nedeniyle, sürecin olumsuz sonuçlanması halinde, çocukların kendileri hakkındaki düşüncelerini olumsuzlamamaları için, başka bir ülkeye gönderilmeleri konusu ayrıntılı olarak incelenmekte ve her durumda onaylanmamaktadır.[/FONT]
[FONT=&]Yabancı ülke vatandaşı olup Türkçe bilmeyen kişiler yaşlarının da uygun olması halinde yalnızca 0-3 yaş grubundan evlat edinebilmektedir.[/FONT]
[FONT=&]Evlat edinme işlemleriyle ilgili diğer Avrupa ülkeleri ve Amerika'daki uygulamalara baktığımızda;[/FONT]
[FONT=&]-Evlat edinme hizmetinden yararlanacak kişi ve aileler için ciddi standartların belirlendiği görülmektedir.[/FONT]
[FONT=&]-Aileler ebeveynlik eğitimlerine alınmakta, okumaları için kitaplar ve dökümanlar önerilmekte, bunlar üzerinde konuşulmaktadır.[/FONT]
[FONT=&]-Oluşan kanaat bağlamında, genellikle 2 yıl süreyle geçerli olan izin verilmektedir.[/FONT]
[FONT=&]-Süre bitiminde halen çocuk yerleştirilmemiş ise dosya en başından tekrar hazırlanmaktadır ya da iptal edilmektedir.[/FONT]
[FONT=&]Ailelerin evlat edinme işlemleri için, bu ülkelerde de önemli sayılabilecek düzeyde ücret ödedikleri dikkate alındığında, Ülkemizdeki evlat edinme işlemleri daha kolay görünmekte ve cazip hale gelmektedir.[/FONT]
[FONT=&]Lahey Sözleşmesi'ne uygun olarak, ülkemizde evlat edindirilemeyen çocukları evlat edinmeyi kabul ederek, Kurumumuza başvuran aileler çocukta istedikleri özellikleri ayrıntılı olarak bildirmelidir. Kuruluşlarımızda ailenin bildirdiği özelliklere uygun, evlat edindirilmek üzere bekleyen çocuk bulunması halinde, çocuğa ilişkin bilgi verilerek, ailenin kararını kesinleştirmesi ardından bulunduğu ülkede dosyalarının hazırlanması mümkün olabilecektir. Bu aşamadan sonraki işlemler yurt içindeki işlemlerle paralel gitmektedir.[/FONT]
[FONT=&]Türk Medeni Kanunu'nun 305. Maddesi, evlat edinme mahkemesi öncesinde çocuğun evlat edinecek aile tarafından 1 yıl süre ile bakılıp- eğitilmesi koşulunu getirmiştir. Bu bağlamda, yurt dışı yerleştirmelerde aileye ve eş zamanlı olarak yaşadığı ülkenin yetkili birimine çocuk hakkında bilgilerin gönderilmesi, ailenin yaşadığı ülkeden onay alarak Türkiye'ye gelmesi gerekmektedir. Bu süreç, çocukların uzun süreler Kurum bakımında kalmasına neden olmaktadır. Ayrıca, Fransa ve Amerika, bir yıllık geçici bakım süreci için evlat edinilecek çocuğa kısa süreli geçici vize vermeyi kabul etmemektedir. Dolayısıyla bu ülkelerde yaşayan kişilerin, 1 yıllık geçici bakım sürecini Türkiye'de geçirmeyi aile olarak kabul etmeleri gündeme gelmektedir. Eşlerden birinin çocukla birlikte ülkemizde kalması, ana-baba-çocuk ilişkisinin kurulması ve eşler arasındaki iletişim açısından olumsuz etkiler yaptığından kabul edilememekte her iki eşin de Türkiye'de kalması gerekmektedir.[/FONT]
[FONT=&]Kurumumuza yapılan başvurular genelde ülkemizden çocuk almak konusundadır.Yurt dışından çocuk evlat edinmek isteyen kişi/eşler genelde belirledikleri bir çocuk hakkında işlem sürdürürken kurumumuza başvurmaktadırlar.Bu başvuruyu da çocuğun bulunduğu ülkenin evlat edinme konusundaki yetkili kurumu resmi olarak yapmaktadır. Yurt dışında (afet bölgesinden) belirlenmiş bir çocuk yok ise, Kurumumuza başvurulmaktadır. Uluslar arası evlat edinmelerde, çocuk evlat edinilmek istenen ülkeden, talepte bulunan kişi/eşlerin yanına yerleştirilebilecek özelliklerde uygun çocuk olup-olmadığının araştırılması gerekmektedir.Kurumumuz Lahey sözleşmesi kapsamındaki ülkeler ile yetkilendirilmiş merkezi makamlar aracılığıyla işlem sürdürmektedir. Diğer ülkelerle ise ISS kanalı ile iletişim kurulmaktadır.Ancak bahsedilen kurumların bulunmadığı ülkelerde, evlat edinme talebindeki kişi/eşlerin o ülkenin yetkili kurumu hakkındaki iletişim bilgilerini Kurumumuza bildirmesi işlemleri hızlandırmaktadır. [/FONT]
[FONT=&]Evlat edinme dosyasıyla ilgili olarak yalnızca evlat edinecek aileye bilgi verilecek olup, ilgili aile dışındaki hiç kimseye yazılı ya da sözlü bilgi verilmeyecektir.[/FONT]
[FONT=&]Evlat Edineceklerden İstenilen Belgeler[/FONT]
[FONT=&]Haklarında yapılan sosyal inceleme sonucu evlat edinmesi uygun görülen müracaatçılardan aşağıdaki belgeler istenir.[/FONT]
[FONT=&] -Vukuatlı nüfus kaydı (Ailenin nüfus kütüğünün kayıtlı bulunduğu nüfus müdürlüğü tarafından hazırlanan belge),[/FONT]
[FONT=&]- Evlat edinecek kişilerin ve birlikte yaşadıkları aile fertlerinin çocuğun bakımını etkileyecek fiziksel engeli ve bulaşıcı hastalığının olmadığını ve ruh sağlığının yerinde olduğunu gösterir rapor (Sosyal Çalışmacı gerekli gördüğü hallerde kişinin sağlığına, süreğen hastalığına veya bağımlılığına ilişkin ayrıntılı rapor da isteyebilir.),[/FONT]
[FONT=&]- Evlat edinecek kişilerin ve birlikte yaşadıkları aile fertlerinin Cumhuriyet Savcılığından sabıka kayıtları (sosyal çalışmacı gerekli gördüğü hallerde bölge karakolundan ayrıca emniyet soruşturması da isteyebilir). Sabıka kaydı var ise, buna neden olan suça ilişkin mahkeme kararı istenir,[/FONT]
[FONT=&]- Gelir ve sosyal güvenlik durumunu gösterir belgeler,[/FONT]
[FONT=&]Aileye ait 'yeterli gelir düzeyi' ifadesi belgelendirilen geliri ifade eder ve bu gelir, ikamet edilen ilin yaşam standardı ile yerleştirilecek çocuğa sağlanacak sağlık ve eğitim standardının ülke düzeyindeki durumu dikkate alınarak değerlendirilir. Gelir düzeyi ortalamanın altında olması halinde müracaat olumsuz değerlendirilir. Yine gelir düzeyinin çocuğun gelecekteki yaşantısı ve eğitimini karşılayacak yeterlilikte olması, ailenin beklentisi ve var olan koşullarının uygunluğunun bununla örtüşmesi sosyal çalışmacı tarafından mutlaka değerlendirilir.[/FONT]
[FONT=&]Örneğin; aile çevresinden belli zamanlarda bağ, bahçeden gelen ürün ya da ürün karşılığı gelir veya henüz paylaşılmamış olan taşınır-taşınmaz mal, oturulan evin kira vermemekle birlikte başkasına ait olması süreklilik taşımadığından bir teminat olarak kabul edilemez.[/FONT]
[FONT=&]Kırsal kesimde hasat ürününe ait gelir, ofislerce ya da yetkili ita amiri tarafından verilen belgeye dayandırılmalıdır.[/FONT]
[FONT=&]Sosyal güvenlik çocuğun gerek sağlık gerekse ebeveynlerin birinin ya da her ikisinin kaybı, ayrılık veya çalışma gücünün kaybedilmesi hallerinde maddi ve sağlık güvencesi anlamı da taşıdığından eşlerin her ikisinden de sosyal güvenliğe ilişkin belge istenmektedir. Sosyal güvenlik süresinin başlama tarihi, aktif olup olmadığı, sürekliliği, pirim düzeyi ve kapsamı araştırılır. Bu bağlamda ailenin işinin sürekliliği olup-olmadığı, devamlı iş değiştirme söz konusu ise nedenlerin açıklanması istenir. Sosyal çalışmacı bu bağlamda yaptığı değerlendirme ardından eşlerden birinin sosyal güvenliğini yeterli bulabilir.[/FONT]
[FONT=&]SSK ve Bağ-Kur kapsamında olan kişilerin sigortalarının kendileri hayattayken ve sonrasında evlat edinilecek çocuğun sağlık hizmetinden yararlanmasını sağlayıp sağlamadığı ilgili kurum tarafından yazılı olarak belgelenmelidir.[/FONT]
[FONT=&]- İkamet belgesi (Mahalle muhtarlığından),[/FONT]
[FONT=&]- Öğrenim durumunu gösterir belge.[/FONT]
[FONT=&]Milli Eğitim Bakanlığı Çıraklık ve Yaygın Eğitim Genel Müdürlüğü'nün verdiği bilgilere göre; 18.08.1997 tarih ve 23084 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 4306 sayılı Yasa ile ilkokul kavramı kaldırılarak yerine, ilköğretim okulu kavramı getirilmiştir. 1998/73 sayılı Genelge ile de Yetişkinler İlkokul Diploması, Yetişkinler 2. Kademe Eğitimi Başarı Belgesine dönüştürülmüştür. II. Kademe Eğitimi Başarı Belgesi ile İlköğretimin 6,7 ve 8. sınıflarını tamamlamak üzere Açık İlköğretim Okuluna başvurulabilmektedir. Ancak bu kişiler ilkokul mezunu sayılmamakta ve bu belge ilkokul diploması niteliği taşımamaktadır. Bu nedenle 2. Kademe Eğitimi Başarı Belgesine yasanın çıktığı 1997 yılından sonra sahip olanlar ilkokul mezunu sayılamamaktadır.[/FONT]
[FONT=&]- Yurt dışında yaşayan Türkiye Cumhuriyeti Vatandaşları ile Türkiye'de ve yurt dışında yaşayan yabancı uyruklu ailelerden bu belgelerden başka oturma izin belgesi ve evlat edinilen çocuğu ülkelerine kabul edilebileceklerine ilişkin belgeler istenir.[/FONT]
[FONT=&]Başvuru tarihinden itibaren 2 yıl sonunda çocuk yerleştirilemeyen ailelerin dosyaları ile ilgili olarak sosyal çalışmacı gerekli gördüğü belgeleri yeniler.Geçen her yıl içinde bir görüşme yapılır ve gerek görülen belgeler yenilenir.[/FONT]
[FONT=&]Başvuranın durumunda olan herhangi bir farklılaşma (adres,sağlık,iş,medeni durum,evlilik ilişkisi değişiklikleri, çocuk sahibi olmak için tekrar tedavi sürecini başlatmaya karar vermek, hamilelik, çocuğun olması,kişiler arası evlat edinme, evlat edinme kararından vazgeçme veya ertelemeye ilişkin herhangi bir düşünce) olması halinde ailenin gerekçeli olarak Genel Müdürlüğümüz ile yaşadığı ülkedeki ilgili birime mutlaka yazılı bilgi vermesi zorunludur. Bu kapsamda ilgili Sosyal Çalışmacı ile ortak karar alınması halinde, belirlenecek sürelerle dosya işlemleri askıya alınabilmektedir. Ancak, bu süreçte aile gelişmeler hakkında Kurumu yazılı olarak bilgilendirmekle yükümlüdür.[/FONT]
[FONT=&]Evlat Edindirilen Çocukların Özellikleri[/FONT]
[FONT=&]Durumu evlat edindirilmeye uygun olan çocuklarımız genel anlamda 2 grupta toplanmaktadır;[/FONT]
[FONT=&]- Evlat edindirilmesi için mahkeme kararı ile ana-babası tarafından rıza verilen çocuklar,[/FONT]
[FONT=&]-Kurumumuz tarafından ebeveynlerinin rızasının aranmaması yönünde mahkeme kararı alınan çocuklar.[/FONT]
[FONT=&]Rıza Aranmamasını Gerektiren Durumlar;[/FONT]
[FONT=&]-Ana-babanın kim olduğunun veya nerede bulunduğunun bilinmemesi,[/FONT]
[FONT=&]-Ruhsal rahatsızlığının olması,[/FONT]
[FONT=&]-Ayırt etme gücünden yoksun bulunması,[/FONT]
[FONT=&]-Kişisel özen yükümlülüğünü yerine getirmemesi.[/FONT]
[FONT=&]Ailelerimiz genellikle (0-1) yaş grubu ve kimsesi olmayan bir çocuğu evlat edinmek istemektedirler. Bunun nedeni ise günün birinde ailesinin ortaya çıkarak çocuğu ellerinden alacağı korkusundan kaynaklanmaktadır.Bir çocuğun kimsesinin olmaması terk/buluntu olarak nitelendirilen grup için dahi mümkün olmayıp sadece ailesine ilişkin bir bilginin olmadığı anlamı taşımaktadır.[/FONT]
[FONT=&]Ancak şunun açıklanmasında yarar görmekteyiz;[/FONT]
[FONT=&]Oldukça düşük bir olasılık olmakla birlikte yukarıda belirttiğimiz gruplarda yer alan çocukların ebeveynlerinin günün birinde ortaya çıkarak çocuklarını arama ya da verdikleri rıza kararından vazgeçme riski bulunmaktadır. Ancak bu itirazlar ilgili mahkemeye başvurularak yapılması gerekmektedir. Dosya bilgileri Kurumumuz tarafından düzenlenen gerekçeli raporla birlikte gizlilik kaydıyla ilgili mahkemeye gönderilir. Sonucu ise hakim kararı belirlemektedir.[/FONT]
[FONT=&]Ailelerimizin (0-1) yaş grubu çocukları evlat edinmek istemelerinin önemli bir nedeni de evlat edinecekleri çocuğun yaşı büyüdükçe iletişim kurmakta zorlanacakları kaygısıdır. Oysa ki korunmaya muhtaç çocuklarımızın özelliklerinin (olumsuz aile koşullarından gelmeleri, kuruluşa gelinceye kadar olan yaşamlarında örselenmiş olmaları, tutarlı ve dengeli bir sevgi almamış olmaları ... vb.) yanı sıra ailelerimizin yıllardır çocuk özlemi çekmesi nedeniyle taraflar arasında sosyal çalışmacının da danışmanlığı ile kolaylıkla iletişim kurabilmektedir. Ancak öncelikle çocuğun aile sıcaklığını ilk kez tatması nedeniyle bocalayabileceği, sevgiyi sınayacağı unutulmamalıdır. Bu güvensizliğin aşılması ancak, ailenin sorun çözme becerisi, sabrı ve olumlu yaklaşımıyla mümkün olabilmektedir.[/FONT]
[FONT=&]Çocuk büyürken gelişim dönemlerine bağlı olarak pek çok farklı sorunla karşılaşılması olasıdır. Bu sorunlarla karşılaşıldığında biyolojik anne babalar gibi çözümü bulmak için çaba sarf edilmesi beklenmektedir. Çünkü çocuğun kişiliğinin öncelikle büyütüldüğü ailedeki ilişkiler ve sosyal çevre tarafından şekillendirildiği unutulmamalıdır.[/FONT]
[FONT=&]Bebek grubundan evlat edinmek isteyen bazı ailelerimizin sıraları gelip çocuk görmeye gittiklerinde beklenti düzeylerinin yüksek olması sebebiyle hayal kırklığı yaşadıkları gözlemlenmektedir. Bu nedenle korunmaya muhtaç çocuklarımızın gelişim özellikleri konusunda bilgi vermekte de yarar görmekteyiz;[/FONT]
[FONT=&]Korunmaya muhtaç çocuklarımız genellikle sağlıksız hamilelikler sonucu doğmakta ve kuruluş bakımına gelinceye kadar olumsuz koşullarda (Soğukta kalma, yetersiz beslenme, uyaran eksikliği, teke tek ilgi yoksunluğu... vb.) yaşamaktadırlar. Bu nedenle gelişimlerinin sağlıklı aile ortamında yetişen bir çocuk gibi olmamaktadır. Ancak aile yanına yerleştikten kısa bir süre sonra hızlı bir şekilde aradaki farkı kapatmaktadırlar.[/FONT]
[FONT=&]Evlat Edinilen Çocuğa Gerçeğin Söylenmesi[/FONT]
[FONT=&]Çocuğa evlat edinildiği sosyal çalışmacının önerdiği yaş ve zamanda mutlaka söylenmelidir![/FONT]
[FONT=&]-Çocuk psikolojisi alanında yapılan çalışmalar ışığında çocukların bu durumu normal kabul ederek sorun yaşamamaları ve yaşatmamaları için evlat edinmenin açıklanacağı en uygun dönemin çocuğun henüz sosyal yaşama tam olarak açılmadığı, anne ve baba objesinin yaşamında birinci derecede önem taşıdığı okul öncesi çağ (4-6 yaş) olduğu bilinmektedir. Bu açıklamanın zamanında yapılmaması halinde çocuğun hazır olmadığı dönemde herhangi bir kaynaktan (aile dışı kişiler/belgeler vb.) gerçeği öğrenme olasılığı çok yüksek olup,başta size olan güveninin sarsılmasının yanı sıra diğer insanlarla iletişimi bozulacak ve yaşamında onarılamayacak büyük bir yara açılacaktır.[/FONT]
[FONT=&]-Aile açısından ise yaşam boyu böyle bir gerçeği saklama zorunluluğu her zaman omuzlarında ağır bir yük olarak kalacaktır. Uygun olmayan şekilde gerçeği öğrenen çocuk da evlat edinen aileyi suçlayacaktır.[/FONT]
[FONT=&]-Çocuğa onu karnınızda değil kalbinizde büyüttüğünüzü, onun kendi çocuğunuz olmasını çok istediğinizi açıklarken asla biyolojik ailesini kötüleyen ifadeler kullanmamaya dikkat edilmesi, çocuğun kendi hakkındaki 'beni ailem istememiş' duygusunun oluşmaması için büyük önem taşımaktadır. [/FONT]
[FONT=&]Evlat Edinme İle Çocuğun Kazandığı Haklar[/FONT]
[FONT=&]-Evlat edinilmiş çocuklar yasal olarak öz çocukların haklarına sahip olurlar.[/FONT]
[FONT=&]-Ana ve babaya ait olan haklar ve hükümlülükler evlat edinene geçer.[/FONT]
[FONT=&]-Evlatlık, evlat edinenin mirasçısı olur.[/FONT]
[FONT=&]-Evlatlık küçük ise evlat edinenin soyadını alır.[/FONT]
[FONT=&]-Evlat edinen isterse çocuğa yeni bir ad verebilir.[/FONT]
[FONT=&]-Eşler tarafından birlikte evlat edinilen ve ayırt etme gücüne sahip olmayan küçüklerin nüfus kaydına ana ve baba adı olarak evlat edinen eşlerin adları yazılır.[/FONT]
[FONT=&]-Evlatlığın miras ve başka haklarının zedelenmemesi, aile bağlarının devam etmesi için evlatlığın naklen geldiği aile kütüğü ile evlat edinen ailenin aile kütüğü arasında her türlü bağ kurulur. Ayrıca evlatlıkla ilgili kesinleşmiş mahkeme kararı her iki nüfus kütüğüne işlenir.[/FONT]
[FONT=&]Evlat edinme ile ilgili kayıtlar, belgeler ve bilgiler mahkeme kararı olmadıkça veya evlatlık istemedikçe hiçbir şekilde açıklanamaz. [/FONT]
[FONT=&]Evlat edinilmiş olup, öz ailesi hakkındaki bilgilere ulaşmak isteyen kişilerin varsa aşağıdaki bilgi ve belgeleri öncelikle evlat edinme mahkemesinin yapıldığı İl biliniyorsa ve kişi aynı İl'de halen ikamet ediyorsa, İl Sosyal Hizmetler Müdürlüğüne, aksi takdirde Genel Müdürlüğe sunmaları halinde haklarında gerekli araştırma yapılabilmektedir. Sunulan bilgi ve belgenin kapsamının geniş olması araştırmanın daha kısa sürede yapılmasını sağlamaktadır. Söz konusu Başvuru ancak şahsen yapılabilecek olup, posta yoluyla yapılan başvurular hakkında da araştırma yapılacaktır. Ancak, araştırma sonucu kişinin ikamet ettiği yerdeki İl Sosyal Hizmetler Müdürlüğüne bildirilecektir. Bilginin kişiye verilmesi, mevcut kimlik aslı ile yapılacak şahsen başvurusu ile mümkün olabilecektir.[/FONT]
[FONT=&]- Kişinin mevcut kimlik fotokopisi,[/FONT]
[FONT=&]- Evlat Edinme Mahkeme Kararı,[/FONT]
[FONT=&]- Mahkeme kararından önceki kimlik bilgileri,[/FONT]
[FONT=&]- İsim değişikliğine dair mahkeme kararı,[/FONT]
[FONT=&]- Evlat edinme öncesinde kalınan İl ve kuruluşun adı,[/FONT]
[FONT=&]- Kuruluşa kabul ve evlat edinme tarihleri.[/FONT]
[FONT=&]Kişinin bu kapsamdaki belgelere sahip olmaması halinde edindiği bilgileri bildirmesi gerekmektedir.[/FONT]
[FONT=&]Kurumumuz 1983 yılında faaliyete başlamış olup, önceki yıllara ait arşiv bilgileri Çocuk Koruma Birlikleri ve Sağlık Bakanlığı tarafından devredilen belgelerle sınırlıdır.[/FONT]
[FONT=&]Evlatlık İşleminin İptali[/FONT]
[FONT=&]Evlat edinme dosyalarının ilgili mevzuat gereği belirlenen süreler içinde tamamlanma zorunluluğu olup aileden kaynaklanan nedenlerle gecikmelerin olması halinde ilgili sosyal çalışmacının hazırlayacağı tutanak ailenin dosyasına konulur ve dosyanın bir daha işleme konulmamak üzere İPTAL edildiği yazılı olarak bildirilir. İptal nedenleri;[/FONT]
[FONT=&]-Ailenin belgeleri verilen süre içinde tamamlamaması,[/FONT]
[FONT=&]-Sosyal Çalışmacının görüşme taleplerinin ve yerleştirme için çağrı yapıldığında çocuğu görmenin geçerli neden bildirmeksizin ertelenmesi,[/FONT]
[FONT=&]-Ailenin bildirmekle yükümlü olduğu halde adres, telefon değişikliğini bildirmemesi nedeniyle kendilerine ulaşılamaması,[/FONT]
[FONT=&]-Evlat edinme geçici bakım sürecinde, devlet ya da üniversite hastanesinden alınan tetkik belgeleriyle kanıtlanmış olmaksızın, sadece şüphe nedeniyle evlat edinilecek çocuğun sağlık sorunu öne sürülerek geri verilmek istenmesidir.[/FONT]
[FONT=&]Ailelerin vazgeçme dilekçeleri ardından bir daha başvurmaları halinde, eski dosya bilgileri de araştırılmaktadır. Ancak, iptal edilen eski dosyalar bir daha işleme konulmamaktadır. Aile yeni başvuru tarihi ile değerlendirilmektedir.[/FONT]
[FONT=&]Ancak, çocuğa karşı veya çevresine yönelik insan haklarına aykırı nitelikte işlenen suçların varlığı, evlat edineceği çocuğun geçmişine ve onunla yaşayacağı geleceğine ilişkin olumsuz önyargıların belirlenmesi, eşlerden birinin diğerinin yaşamını ve becerilerini yok edecek düzeyde baskı uyguladığının gözlemlenmesi, öfke kontrolünün sağlanamaması, yanına yerleştirilen çocuğu dayanaksız bir nedenle geri verme söz konusu ise aile bir daha evlat edinmek üzere başvuruda bulunamamaktadır.[/FONT]
[FONT=&]Evlat edinme işleminin iptali yoluna, Cumhuriyet Savcısı, Kurumumuz ya da çocuğun biyolojik ailesinin istemi üzerine, dosya daki belgelerin esas ve usul açısından incelenmesi sonucunda küçüğün menfaati ağır biçimde zedelenmeyecekse gidilebilmektedir. Ancak, evlatlık ilişkisinin kaldırılması evlatlığın menfaatini ağır biçimde zedeleyecek olursa, bu yola gidilmez.[/FONT]
[FONT=&]Dava hakkı, evlatlık ilişkisinin kaldırılması sebebinin öğrenilmesinden başlayarak bir yıl ve her halde evlat edinme işleminin üzerinden beş yıl geçmekle düşer. [/FONT]
[FONT=&]Gizlilik[/FONT]
[FONT=&]Evlat edinme ile ilgili kayıtlar, belgeler ve bilgiler mahkeme kararı olmadıkça veya evlatlık istemedikçe hiçbir şekilde açıklanamamaktadır.[/FONT]
[FONT=&]Evlat edinmelerde Genel Müdürlüğümüz gizlilik ve resmiyeti nedeniyle evlat edinecek kişiler arasında daima tercih edilen bir Kurum olmaktadır. Ancak sürekli olarak evlat edinecek aile sayısına oranla çocuk sayısı yetersiz kalmaktadır.[/FONT]
[FONT=&]Bir çocuğun hakkında mahkeme kararı olmaksızın nüfus bilgilerinin (nesep) değiştirilmesi ciddi bir suçtur. Çocuk Haklarının korunmasından sorumlu koordinatör kuruluş olan Kurumumuz tarafından bu durumun tespit edilmesi halinde öncelikle ailenin nesep düzeltme işlemlerini başlatması istenmektedir. Ailenin gerekli hukuksal süreci başlatmaması halinde ise Cumhuriyet Savcılığına suç duyurusunda bulunulmaktadır.[/FONT]
[FONT=&]Evlat edinmek üzere başvurduğunuzda işlemlerin gerektirdiği tüm yükümlülükleri kabul etmiş sayılırsınız.[/FONT]
[FONT=&]Hakkınızda olumlu karar verilmesi halinde evlat edineceğiniz çocuğumuz yasal olarak sizin öz çocuğunuz gibi eşit haklara sahip olacaktır.[/FONT]
[FONT=&]BİR ÇOCUĞUN BAKIMI SEVGİ, SABIR, HOŞGÖRÜ VE ÖZVERİ GEREKTİRMEKTEDİR. VERECEĞİNİZ BU KARARIN GERİ DÖNÜŞÜ OLMAYIP, SİZİN DE BU BİLİNÇLE EBEVEYNLİK SORUMLULUĞUNUZU YERİNE GETİRECEĞİNİZE İNANIYORUZ.[/FONT]
[FONT=&]EVLAT EDİNMENİN BİR ÇOCUĞA SICAK YUVA SUNMANIN YANINDA SİZE TOPLUM İÇİNDE EBEVEYN OLMA AYRICALIĞINI SUNDUĞUNU UNUTMAYIN![/FONT]
[FONT=&]Kaynak: Evlat Edinme Hizmetleri | Shçek | Aile ve Sosyal Politiklar Bakanlığı Çocuk Hizmetleri Genel Müdürlüğü[/FONT]
------------------------------------------------------------------------------------------------
KORUYUCU AİLE
[FONT=&]Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Türkiye'nin en köklü Kurumlarından birisi olarak; ekonomik, sosyal ve psikolojik yönlerden desteğe, korunma ve bakıma gereksinimi olan başta çocuklarımız olmak üzere tüm yurttaşlarımıza hizmet vermektedir. Sınırlı olanaklar çerçevesinde azami bir gayret ve özveri ile sürdürülen tüm çalışmalarının temel amacı; bu özel ihtiyaç gruplarına en iyi şekilde hizmet sunulmasıdır.
Biliyoruz ki; sağlıklı bir toplum ve mutlu yarınlar için sahip olduğumuz en değerli varlıklarımızdır çocuklar... Ve inanıyoruz ki; en az toprak erozyonu kadar önemli olan insan erozyonunun önüne geçmek ancak ve ancak toplumsal bir paylaşımla mümkün olabilecektir. Bu nedenle Kurumumuz kimsesiz ve korunmaya muhtaç çocuklar alanında öncelikle hizmet vermeye çalışmaktadır.
Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu; bu düşünceden yola çıkarak sınırlı olanakları çerçevesinde yıllardır vermekte olduğu bu hizmeti sizlerin katkılarıyla güçlendirmeyi ve korunmaya muhtaç durumdaki çocuklarımızı toplumsal bir bütünleşme, toplumsal bir paylaşım ile kucaklamayı hedeflemektedir.
Ülkemizdeki ilk koruyucu aile uygulaması 1949 yılında yapılmıştır. Hizmetin geniş olarak uygulanmasına ise 1952 yılında başlanılmıştır.[/FONT]
[FONT=&]
KORUYUCU AİLE HİZMETİ; çeşitli nedenlerle öz ailesi yanında bakılamayan çocukların, kısa veya uzun süreli olarak bakımlarını üstlenen aile ya da kişilerin yanında, devlet denetiminde yetiştirilmeleri olarak tanımlanmakta ve bu hizmeti veren aile ya da kişilere KORUYUCU AİLE denilmektedir.
02 Eylül 1990 tarihli Çocuk Hakları Sözleşmesinde; çocuğun öncelikle ailesi yanında, bu mümkün olmadığı taktirde ise uygun bir aile ortamı içinde yaşamını sürdürmesi ve gelişmesi hakkına özel bir yer verilmektedir. Ülkemizin de imzalamış olduğu bu sözleşme ile Koruyucu Aile Hizmeti daha da önem kazanmaktadır.
Çocuk Hakları Sözleşmesi ile vurgulanan Koruyucu Aile Hizmeti'nin dayanağı Türk Medeni Kanunu'nun 347.maddesi ile 24.05.1983 tarih ve 2828 sayılı Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Kanunu'nun 22. ve 23. maddeleridir. Koruyucu Aile Hizmeti bu maddeleri temel alarak hazırlanan 14.10.1993 tarih ve 21728 sayılı Koruyucu Aile Yönetmeliği ile Yönetmeliğin bazı maddelerini değiştiren 30.12.2006 tarih ve 26392 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Yönetmeliğe uygun olarak yürütülmektedir.[/FONT]
[FONT=&]
NİÇİN KORUYUCU AİLE ?
Çocukların sağlıklı gelişebilmeleri için kendilerini koruyacak, sevecek, destekleyecek, güven sağlayacak, sosyal ve maddi gereksinimlerini karışlayabilecek sıcak bir aile ortamına ihtiyaçları vardır. Kuşkusuz anne-babalar da çocuklarını en iyi şekilde yetiştirmek için çaba harcarlar. Ancak yaşam her zaman düşünülenler gibi olmayabilir. Bazı aileler zihinsel, bedensel ya da psikolojik sorunları veya ekonomik yetersizlikleri, boşanma, ölüm, hükümlülük gibi sosyal sorunları nedeniyle bütünlüklerini devam ettiremez ve çocuklarının gereksinimlerini karşılayamaz hale gelmektedirler.
Böyle durumlarda çocuklara yardım etmenin en iyi yolu öz ailesinin koşulları iyileşinceye kadar başka bir ailenin yanında bakımlarının sağlanması amacıyla Koruyucu Aile hizmetinden yararlandırılmasıdır.
Koruyucu aile bakımının, çocuğa sağladığı aile ortamı çocuğun psiko-sosyal gelişiminin sağlıklı bir şekilde gerçekleştirilmesi açısından önem taşımaktadır. Kurum bakımının çocuk üzerindeki etkilerine yönelik yapılan araştırmalar incelendiğinde de bu bakım türünün sadece pahalı olmadığı, çocuğun gelişimini bazı yönlerden eksik tamamlamasına da yol açtığı ortaya çıkmıştır. Bu nedenle tüm dünya da korunmaya muhtaç çocuklar için en çok tercih edilen bakım şekli Koruyucu Aile bakımıdır.
Koruyucu aile hizmetinde amaç, çocuk için karmaşık ve sorunlu olan bir dönemde özenli davranılarak çocuğun bu dönemi örselenmeden geçirmesini ve normal hayatını devam ettirmesini sağlamaktır.
Koruyucu aile çocuklara, öz ailesi, okulu ve çevresiyle ilişkilerini devam ettirmelerini sağlayarak yardımcı olur. Böylece koruyucu aileler sadece çocuğa yardım etmekle kalmayıp, desteğe gereksinimi olan güç durumdaki aileye de yardım etmiş olmaktadırlar.
Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu bir elinden tuttuğu ve tutmaya devam edeceği çocukların öteki elinin koruyucu aileler ve toplum tarafından tutulmasını istemektedir. İster koruyucu aile olarak, ister koruyucu aile hizmetini tanıtarak, ister koruyucu ailelere özel indirimler, destekler, teşvikler sağlayarak daha çok çocuğun koruyucu aileler yanında yetişmesine ortam yaratılması olanaklıdır.
Bu çok anlamlı ve toplumsal geleceğimiz açısından hayati değere sahip alanda Devlet olarak her türlü olanağı sağlamaya çalıştığımız korunmaya muhtaç çocuklarımızın aile sıcaklığını yeterince yaşayabilmeleri için Koruyucu Aile Hizmetinin toplumun gereksinimleri doğrultusunda geliştirilerek yaygınlaştırılmasına yönelik çalışmalar yapılmaktadır. Yılda ortalama 100 çocuk Koruyucu Aileler yanına yerleştirilmektedir.
Koruyucu aile yanına yerleştirilebilen, korunan, tehlikeli ortamlardan uzak tutulan her çocuk sorumluluğu paylaşan herkesin sevinci, başarısı olacaktır.
Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu olarak sizleri Koruyucu Aile Hizmetini desteklemeye davet ediyoruz. Sizlerin de destekleriyle çocuklarımız için büyük ve anlamlı bir adım atacağımıza inanıyoruz.[/FONT]
[FONT=&]
KORUYUCU AİLEDE HANGİ ÇOCUKLARA BAKILIR ?
Koruyucu aile yanına yerleştirilen çocuklar; öz ailesi bulunan, öz ailesince bir süre için bakılamayan, çeşitli nedenlerle evlat edindirilme şansını tümüyle yitirmiş olan, kız ya da erkek, sağlıklı ya da özürlü tek ya da kardeş olup, durumunun koruyucu aile yanına yerleştirilmeye uygun olduğu sosyal çalışmacı tarafından belirlenmiş çocuklardır.
Bu yasal çerçevede, haklarında korunma kararı alınmış çocukların koruyucu aileler yanına yerleştirilmeleri için öz ailelerinden muvafakat alınması zorunluluğu yoktur. Bu çocuklar ailelerinden izin alınmaksızın uygun kuruluşlara ya da koruyucu aileler yanına yerleştirilebilmektedir.[/FONT]
[FONT=&]
KORUYUCU AİLE YANINA KAÇ ÇOCUK YERLEŞTİRİLEBİLİR ?
Koruyucu aile yanına en fazla 3 çocuk, aynı anda yerleştirilebilir. Ancak, buna karar verilirken özellikle çocuklarla bire bir ilişki kurulma konusu irdelenir.
İl Müdürlükleri ile yanına çocuk yerleştirilen koruyucu aile arasında, Kurumun ve koruyucu ailenin yükümlülüklerini içeren bir sözleşme imzalanır. Sözleşmenin Valilikçe onayından sonra çocuk bir tutanakla aileye teslim edilir.[/FONT]
[FONT=&]
KİŞİ YA DA AİLELERİN KORUYUCU AİLE OLMASINA NASIL KARAR VERİLİR?
Akrabaların koruyucu aile olmak istemesi halinde yapılacak sosyal inceleme sonucuna göre yaş ve eğitim koşulları değerlendirilmektedir.
Koruyucu aile olmak isteyen kişi bekar ise yerleştirilecek çocuğa diğer ebeveynin yoksunluğunu hissettirmeyecek akraba ilişkilerine sahip olması konusu değerlendirilmektedir.
Başvuru sırasında ilgili Sosyal Çalışmacı tarafından Koruyucu Aile Hizmetinin esasları, işleyişi ve aileye yerleştirilecek çocukların özellikleri hakkında bilgi verilmektedir.
Üçüncü aşamada, verilen bilgiler ışığında koruyucu aile olmaya kesin karar verilirse, Sosyal Çalışmacı tarafından evde, işyerinde, başvuran ailenin çocuklarıyla vb. bir dizi görüşmeler yapılmaktadır. Bu görüşmelerde amaç ailenin ve çevresinin yerleştirilecek çocuğa her açıdan uygun olup olmadığının belirlenmesidir. Bu bağlamda, koruyucu aile başvurusu kabul edilenler hakkında çevre ve ekonomik koşulları, yaşları, kişilik özellikleri, evlilik ve sosyal ilişkiler, çocuk yetiştirme konusunda tutum ve davranışları, diğer aile üyelerinin bu konudaki düşünceleri ve çocuk ile koruyucu aile ilişkileri açısından önem taşıyan benzeri hususlar dikkate alınarak yapılan görüşmelerden elde edilen bilgilere ilişkin sosyal inceleme raporu hazırlanmaktadır.[/FONT]
[FONT=&]
KORUYUCU AİLE ADAYLARININ HAZIRLAMASI GEREKEN BELGELER [/FONT]
Aile ile birlikte yaşayan kişiler varsa, adli sicil raporu ve ruhsal rahatsızlığı ile bulaşıcı hastalığı bulunmadığına dair rapor bu kişilerden de istenir. [/FONT]
[FONT=&]
KORUYUCU AİLELERİN YÜKÜMLÜLÜKLERİ NELERDİR?[/FONT]
[FONT=&]
İZLEME
Koruyucu aile ve yanına yerleştirilen çocuk, görevli sosyal çalışmacı tarafından vakanın özelliklerine göre belirlenen aralıklarla, düzenli olarak izlenmektedir. Ortaya çıkan sorunların çözümüne yönelik gerekli mesleki çalışmalar yapılmaktadır.[/FONT]
[FONT=&]
KORUYUCU AİLELERE VE YERLEŞTİRİLEN ÇOCUĞA SAĞLANAN OLANAKLAR[/FONT]
Çocuklara verilen, Genel Müdürlükçe hazırlanıp bastırılan fotoğraflı seri numaralı sağlık karneleri her yıl İl Müdürlüklerince vizelenmektedir.[/FONT]
Koruyucu ailelere ödenen ücret ek gösterge dahil en yüksek devlet memuru aylık göstergesinin (9500) memur maaş katsayısıyla (Ocak ve Temmuz aylarında değişmektedir.) çarpımıyla elde edilen rakamın sırasıyla %45'i, %50'si, %55'i ve %60'ı alınarak belirlenmektedir. 2011 yılında ücretli koruyucu aile yanındaki çocuklar için ödenen aylık aşağıdaki gibidir. (Özürlü çocuklar için iki katına kadar arttırılmaktadır.) Harçlıklar ise kuruluş bakımındaki çocuklar için yapılan hesaplama ile belirlenmektedir (Çocuk Yuvaları Yönetmeliği Md. 46 ve Yetiştirme Yurtları Yönetmeliği Md.48 ). Memur maaş katsayısı, sırasıyla 600 (İlköğretim 1-4. sınıfı), 900 (İlköğretim 5-8. sınıfı), 1200 (Lise ve dengi okul) ve 2000 (Yüksek öğrenime devam eden) gösterge rakamı ile çarpılarak bulunan miktar kadar ödeme yapılmaktadır; [/FONT]
[FONT=&]2011 YILININ 2. yarısı İÇİN;[/FONT][FONT=&]
KATSAYI: 0,06446
EK GÖSTERGE: 9500
0,061954 X 9500 = 612,37 YTL[/FONT]
[FONT=&]SERVİS : 120,00 TL iken 2011 için % 4 artışla 125,00 TL olacak.
KURS : 1.025,00 TL iken 2011 için % 4 artışla 1066,00 TL olacak.(Meslek Edinme.)
1.928,00 TL iken 2011 için % 4 artışla 2.005,00 TL olacak.(S.B.S için)
3.012,00 TL iken 2011 için % 4 artışla 3.133,00 TL olacak.( Ünv.Hazırlık)[/FONT]
[FONT=&]Özürlüler için bu miktarlar ( Servis, Kurs ve harçlık hariç ) 2 kat olarak ödenecektir.
GİYİM Yardımı senede iki kez ( Şubat ve Ağustos ) ayında ( 1 kat)
EĞİTİM Yardımı bir kez ( Eylül) ayında ( 2 kat) [/FONT]
[FONT=&]"Koruyucu aile ödemeleriyle ilgili olan ve aşağıda yer alan çizelgelerin zamanında doldurularak Genel Müdürlüğe bildrilmesi sonrasında koruyucu ailelere ödeme yapılması için İl Müdürlüklerine ödenek gönderilmektedir." [/FONT]
[FONT=&]
KORUYUCU AİLE BAKIMININ SONA ERDİRİLME NEDENLERİ[/FONT]
[FONT=&]
KORUYUCU AİLE STATÜSÜNÜN İPTALİ
Koruyucu aile statüsünün devam etmesinin sakıncalı olduğu saptanan;
[FONT=&]KORUYUCU AİLEDEN GERİ ALINAN ÇOCUK [/FONT][FONT=&]
Koruyucu aileden geri alınan çocuk;
-Öncelikle öz ailesi yanına,
-Bunun mümkün veya uygun olmaması durumunda başka bir koruyucu aile yanına yerleştirilmektedir.
-Uygun koruyucu aile bulunamaması halinde çocuk, yaş durumu dikkate alınarak bir kuruluşta bakım altına alınmaktadır.
Koruyucu Aile ve Evlat Edinme Hizmetlerinin odağı, çocuğun aile yanında yetişmesi olduğundan, her ikisinde de ailelerin seçim kriterleri temelde aynıdır. Ancak aile, evlat edinme yolu ile hukuksal bir süreci tamamlayarak velayet hakkını alırken, koruyucu aile sisteminde aile, çocuğun bakım, yetişme ve eğitim sorumluluğunu Devlet ile paylaşmaktadır, çocuğun velayeti biyolojik ailesinde kalmaktadır. Ailelerin hangi kapsamda yer alacaklarına kesin karar vermeleri gerekmektedir. Çünkü, evlat edindirilebilecek çocukların koruyucu aile yanına yerleştirilmeleri mümkün değildir. Koruyucu aile başvuruları ne yazık ki bu hizmetten yararlanabilecek çocuk sayısından çok daha azdır.[/FONT]
[FONT=&]Kaynak: Koruyucu Aile Hizmetleri | Shçek | Aile ve Sosyal Politiklar Bakanlığı Çocuk Hizmetleri Genel Müdürlüğü[/FONT]
--------------------------------------------------------
[FONT=&]Ancak yukarıdaki bilgilere ek olarak şunu da belirtmek isterim ki; 9 Mart 2012 günlü Resmi Gazete’de yayınlanan Küçüklerin Evlat Edinilmesinde Aracılık Faaliyetlerinin Yürütülmesine İlişkin Tüzükte Değişiklik Yapılmasına Dair Tüzük” ile [/FONT][FONT=&]25/2/2009 tarih ve 2009/14729 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan Küçüklerin Evlat Edinilmesinde Aracılık Faaliyetlerinin Yürütülmesine İlişkin Tüzüğün 7 nci maddesinin birinci fıkrasının dördüncü cümlesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir. [/FONT]
[FONT=&]“Ancak korunmaya muhtaç olmayan küçüklerin evlat edinilmesi veya oluşmuş anne, baba ve küçük ilişkisinin bulunması, hısımlığın söz konusu olması ya da koruyucu ailenin bakmakta olduğu çocuğu evlat edinmeye ilişkin talebinin Kurum tarafından uygun bulunması durumlarında bu esasa bağlı kalınmaz.”[/FONT]
İş yoğunluğu nedeniyle şimdilik bu kadar yazıyorum. Daha sonra metin üzerinde ekleme ve çıkarmalarım olacaktır.
EVLÂT EDİNME
A. Küçüklerin evlât edinilmesi
I. Genel koşulları
Madde 305- Bir küçüğün evlât edinilmesi, evlât edinen tarafından bir yıl süreyle bakılmış ve eğitilmiş olması koşuluna bağlıdır.
Evlât edinmenin her hâlde küçüğün yararına bulunması ve evlât edinenin diğer çocuklarının yararlarının hakkaniyete aykırı bir biçimde zedelenmemesi de gerekir.
II. Birlikte evlât edinme
Madde 306- Eşler, ancak birlikte evlât edinebilirler; evli olmayanlar birlikte evlât edinemezler.
Eşlerin en az beş yıldan beri evli olmaları veya otuz yaşını doldurmuş bulunmaları gerekir.
Eşlerden biri, en az iki yıldan beri evli olmaları veya kendisinin otuz yaşını doldurmuş bulunması koşuluyla diğerinin çocuğunu evlât edinebilir.
III. Tek başına evlât edinme
Madde 307-Evli olmayan kişi otuz yaşını doldurmuş ise tek başına evlât edinebilir.
Otuz yaşını doldurmuş olan eş, diğer eşin ayırt etme gücünden sürekli olarak yoksunluğu veya iki yılı aşkın süreden beri nerede olduğunun bilinmemesi ya da mahkeme kararıyla iki yılı aşkın süreden beri eşinden ayrı yaşamakta olması yüzünden birlikte evlât edinmesinin mümkün olmadığını ispat etmesi hâlinde, tek başına evlât edinebilir.
IV. Küçüğün rızası ve yaşı
Madde 308- Evlât edinilenin, evlât edinenden en az onsekiz yaş küçük olması şarttır.
Ayırt etme gücüne sahip olan küçük, rızası olmadıkça evlât edinilemez.
Vesayet altındaki küçük, ayırt etme gücüne sahip olup olmadığına bakılmaksızın vesayet dairelerinin izniyle evlât edinilebilir.
V. Ana ve babanın rızası
1.Şekil
Madde 309- Evlât edinme, küçüğün ana ve babasının rızasını gerektirir.
Rıza, küçüğün veya ana ve babasının oturdukları yer mahkemesinde sözlü veya yazılı olarak açıklanarak tutanağa geçirilir.
Verilen rıza, evlât edinenlerin adları belirtilmemiş veya evlât edinenler henüz belirlenmemiş olsa dahi geçerlidir.
2. Zamanı
Madde 310- Rıza, küçüğün doğumunun üzerinden altı hafta geçmeden önce verilemez.
Rıza, tutanağa geçirilme tarihinden başlayarak altı hafta içinde aynı usulle geri alınabilir.
Geri almadan sonra yeniden verilen rıza kesindir.
3. Rızanın aranmaması
a. Koşulları
Madde 311- Aşağıdaki hâllerde ana ve babadan birinin rızası aranmaz:
l. Kim olduğu veya uzun süreden beri nerede oturduğu bilinmiyorsa veya ayırt etme gücünden sürekli olarak yoksun bulunuyorsa,
2. Küçüğe karşı özen yükümlülüğünü yeterince yerine getirmiyorsa.
b. Karar
Madde 312- Küçük, gelecekte evlât edinilmek amacıyla bir kuruma yerleştirilir ve ana ve babadan birinin rızası eksik olursa, evlât edinenin veya evlât edinmede aracılık yapan kurumun istemi üzerine ve kural olarak küçüğün yerleştirilmesinden önce, onun oturduğu yer mahkemesi bu rızanın aranıp aranmamasına karar verir.
Diğer hâllerde, bu konudaki karar evlât edinme işlemleri sırasında verilir.
Ana ve babadan birinin küçüğe karşı özen yükümlülüğünü yeterince yerine getirmemesi sebebiyle rızasının aranmaması hâlinde, bu konudaki karar kendisine yazılı olarak bildirilir.
B. Erginlerin ve kısıtlıların evlât edinilmesi
Madde 313-(Değişik birinci cümle: 3/7/2005-5399/1 md.) Evlât edinenin altsoyunun açık muvafakatiyle ergin veya kısıtlı aşağıdaki hallerde evlât edinilebilir.
1. Bedensel veya zihinsel özrü sebebiyle sürekli olarak yardıma muhtaç ve evlât edinen tarafından en az beş yıldan beri bakılıp gözetilmekte ise,
2. Evlât edinen tarafından, küçükken en az beş yıl süreyle bakılıp gözetilmiş ve eğitilmiş ise,
3. Diğer haklı sebepler mevcut ve evlât edinilen, en az beş yıldan beri evlât edinen ile aile hâlinde birlikte yaşamakta ise.
Evli bir kimse ancak eşinin rızasıyla evlât edinilebilir.
Bunlar dışında küçüklerin evlât edinilmesine ilişkin hükümler kıyas yoluyla uygulanır.
C. Hükümleri
Madde 314 - Ana ve babaya ait olan haklar ve yükümlülükler evlât edinene geçer.
Evlâtlık, evlât edinenin mirasçısı olur.
Evlâtlık küçük ise evlât edinenin soyadını alır. Evlât edinen isterse çocuğa yeni bir ad verebilir. Ergin olan evlâtlık, evlât edinilme sırasında dilerse evlât edinenin soyadını alabilir.
Eşler tarafından birlikte evlât edinilen ve ayırt etme gücüne sahip olmayan küçüklerin nüfus kaydına ana ve baba adı olarak evlât edinen eşlerin adları yazılır.
Evlâtlığın, miras ve başka haklarının zedelenmemesi, aile bağlarının devam etmesi için evlâtlığın naklen geldiği aile kütüğü ile evlât edinenin aile kütüğü arasında her türlü bağ kurulur. Ayrıca evlâtlıkla ilgili kesinleşmiş mahkeme kararı her iki nüfus kütüğüne işlenir.
Evlât edinme ile ilgili kayıtlar, belgeler ve bilgiler mahkeme kararı olmadıkça veya evlâtlık istemedikçe hiçbir şekilde açıklanamaz.
D. Şekil ve usul
I. Genel olarak
Madde 315- Evlât edinme kararı, evlât edinenin oturma yeri; birlikte evlât edinmede eşlerden birinin oturma yeri mahkemesince verilir. Mahkeme kararıyla birlikte evlâtlık ilişkisi kurulmuş olur.
Evlât edinme başvurusundan sonra evlât edinenin ölümü veya ayırt etme gücünü kaybetmesi, diğer koşullar bundan etkilenmediği takdirde evlât edinmeye engel olmaz.
Başvurudan sonra küçük ergin olursa, koşulları daha önceden yerine getirilmiş olmak kaydıyla küçüklerin evlât edinilmesine ilişkin hükümler uygulanır.
II. Araştırma
Madde 316- Evlât edinmeye, ancak esaslı sayılan her türlü durum ve koşulların kapsamlı biçimde araştırılmasından, evlât edinen ile edinilenin dinlenmelerinden ve gerektiğinde uzmanların görüşünün alınmasından sonra karar verilir.
Araştırmada özellikle evlât edinen ile edinilenin kişiliği ve sağlığı, karşılıklı ilişkileri, ekonomik durumları, evlât edinenin eğitme yeteneği, evlât edinmeye yönelten sebepler ve aile ilişkileri ile bakım ilişkilerindeki gelişmelerin açıklığa kavuşturulması gerekir.
Evlât edinenin altsoyu varsa, onların evlât edinme ile ilgili tavır ve düşünceleri de değerlendirilir.
E. Evlâtlık ilişkisinin kaldırılması
I. Sebepleri
1. Rızanın bulunmaması
Madde 317- Yasal sebep bulunmaksızın rıza alınmamışsa, rızası alınması gereken kişiler, küçüğün menfaati bunun sonucunda ağır biçimde zedelenmeyecekse, hâkimden evlâtlık ilişkisinin kaldırılmasını isteyebilirler.
2. Diğer noksanlıklar
Madde 318- Evlât edinme esasa ilişkin diğer noksanlıklardan biriyle sakatsa, Cumhuriyet savcısı veya her ilgili evlâtlık ilişkisinin kaldırılmasını isteyebilir.
Noksanlıklar bu arada ortadan kalkmış veya sadece usule ilişkin olup ilişkinin kaldırılması evlâtlığın menfaatini ağır biçimde zedeleyecek olursa, bu yola gidilemez.
II. Hak düşürücü süre
Madde 319- Dava hakkı, evlâtlık ilişkisinin kaldırılması sebebinin öğrenilmesinden başlayarak bir yıl ve her hâlde evlât edinme işleminin üzerinden beş yıl geçmekle düşer.
F. Evlâtlık işlemlerinde aracılık
Madde 320- Küçüklerin evlât edinilmesine ilişkin aracılık faaliyetleri, ancak Bakanlar Kurulunca yetki verilen kurum ve kuruluşlarca yapılır.
Aracılık faaliyetlerinin yürütülmesine ilişkin hususlar tüzükle düzenlenir.
Hükümleri yer almaktadır.
---------------------------------------------------------------------------------------------------------
[FONT=&]Evlat Edinme Hizmetleri[/FONT]
[FONT=&]Evlat Edinme[/FONT]
[FONT=&]Evlat Edinme; bir çocukla, durumu evlat edinmeye uygun bir kişi arasında hukuki bağlar sağlanarak çocuk ebeveyn ilişkisinin kurulmasıdır.[/FONT]
[FONT=&]Evlat edinme hizmeti, Türk Medeni Kanunu'nun (01.01.2002 tarihinde yürürlüğe giren) 305-320 maddeleri ile Genel Müdürlüğümüzce aynı kapsamda hazırlanan 01.08.2002 tarih ve 145 sayılı Evlat Edinme Yönergesi ve 14.1.2004 tarihinde kabul edilerek 1 Eylül 2004'de yürürlüğe giren Çocukların Korunması ve Ülkelerarası Evlat Edinme Konusunda İşbirliğine Dair Sözleşmenin Onaylanmasının Uygun Bulunduğu Hakkında Kanun çerçevesinde yürütülmektedir.[/FONT]
[FONT=&]Genel Müdürlüğümüze bağlı kuruluşlarda bakılan korunmaya muhtaç çocuklardan durumu evlat edinme hizmetinden yararlandırılmaya uygun bulunanlar, sosyal çalışmacının hazırladığı rapor ile evlat edinebileceği belirlenmiş aileler yanına yerleştirilmektedir. Yılda ortalama 500 çocuğun evlat edinme işlemi tamamlanmaktadır.[/FONT]
[FONT=&]Evlat Edinme Koşulları[/FONT]
[FONT=&]-En az 5 yıldan beri evli olan veya
-Otuz yaşını doldurmuş bulunan,
-Evli ya da bekar,
-Çocuklu ya da çocuksuz[/FONT]
[FONT=&]kişiler, evlat edinmek üzere başvuruda bulunabilmektedir.[/FONT]
[FONT=&]Evlat edinecek kişiler, isterlerse aynı anda ya da değişik zamanlarda birden fazla çocuğu evlat edinebilirler.[/FONT]
[FONT=&]-Eşler, birlikte evlat edinebilmektedir.[/FONT]
[FONT=&]-Evli olmayanlar birlikte evlat edinememektedir.[/FONT]
[FONT=&]-Eşlerden biri, en az iki yıldan beri evli olmaları veya kendisinin otuz yaşını doldurmuş bulunması koşulu ile diğerinin çocuğunu evlat edinebilmektedir. [/FONT]
[FONT=&]-Evlat edinecek kişilerin, evlat edinecekleri çocuktan en az 18 yaş büyük olması,[/FONT]
[FONT=&]-Evlat edinilecek çocuk ile evlat edinecek kişi arasında en fazla 40 yaş farkının bulunması (Eşler arasında 10 veya daha fazla yaş farkı olması halinde, eşlerin yaş ortalaması dikkate alınır, diğer durumlarda küçük olan eşin yaşı esas alınır, 40 yaş üzerindeki kişilere yaşlarıyla orantılı olarak çocuk önerilir. Örneğin;başvuru yaparken 40 yaşında olmasına rağmen, yerleştirme sırasında 44 yaşında olan bir kişi yanına 4 yaşından küçük çocuk yerleştirilemez.) ,[/FONT]
[FONT=&]-Tutarlı, dengeli, çocuğa yeterli sevgi verebilecek kişilik yapısında olması,[/FONT]
[FONT=&]-Sosyal ilişkiler açısından toplumun norm ve değerlerine aykırı düşmeyecek özellikler taşıması, kılık kıyafet, yaşam tarzıyla çağdaş görünüm ile Atatürk İlke ve İnkılaplarını yaşamında uygulayabilecek düşünce yapısına sahip olması, [/FONT]
[FONT=&]-Evlat edinenin çocuğun bakım ve eğitimini sağlayabilecek yeterli gelir düzeyine, sosyal güvenlik hakkına, uygun çevre ve yaşam koşullarına sahip olması,[/FONT]
[FONT=&]-Evlat edinenin çocuğun sosyo-kültürel gelişimini sağlayabilecek kültürel özelliklerde ve en az ilkokul mezunu olması,[/FONT]
[FONT=&]Bilindiği gibi Anayasa'mızın 42. maddesi, her Türk vatandaşının ilköğretimi tamamlamasını zorunlu tutmaktadır. Genel Müdürlüğümüz, bağlı kuruluşları ile birlikte bir Devlet Kurumudur. Dolayısıyla Kurumumuzca verilen hizmetin yasalardan bağımsız gerçekleşmesi düşünülememektedir.[/FONT]
[FONT=&]Bir çocuğun bakımı, yerleştirilmesi ve eğitilmesi süreci, bu sorumluluğu üstlenen kişilerin fiziksel sağlığından, psikolojik durumundan, sosyal becerilerinden, yakın ve dış çevredeki sosyal desteklerin varlığından, hayata bakış açısını oluşturan geçmiş yaşantısından, gelecekten, çevresinden ve çocuktan beklentilerinden, sorunları çözme yönteminden, bir çocukla yaşamaya hazır olma durumundan, ekonomik yeterliliğinden direkt olarak etkilenmektedir.[/FONT]
[FONT=&]Ayrıca, çağımızın gereği olarak eğitimin planlanması büyük önem taşımaktadır. Çocuğun gelecek yaşantısındaki sosyo-ekonomik durumu, aldığı eğitimle bağlantılı olacaktır. Çocukların okulda öğretmenlerinden öğrendiklerinin pekiştirilmesi için ebeveynlerin de evde çocuğa destek olmaları gerekmektedir.[/FONT]
[FONT=&]Ailelerin çocuk büyütmeye hakları olduğu kadar, kendi isteklerini ifade edemeyen korunmaya muhtaç çocukların da kendileri için en uygun olduğu titizlikle belirlenmiş ortamlarda yaşamaya hakları bulunmaktadır. Herhangi bir işyerinde çalışmak veya sosyal ortamda kabul görmenin belirli kuralları bulunmaktadır. Biyolojik aileleri yanında örselenmiş çocukların bakım sorumluluğunun Devlet ile paylaşılması hususu da ülkemizin geleceğini teslim edeceğimiz çocuklar söz konusu olduğu için oldukça önemlidir ve kuralların olmaması düşünülememektedir. Başvuruların reddedilmesi sadece ailenin olumsuz olduğu yönünde algılanmamalıdır. Kurumumuz, korunmaya muhtaç çocukların özelliklerine en uygun ortamı sağlayabilecek aileleri seçmek sorumluluğunu da taşımaktadır.[/FONT]
[FONT=&]-Evlat edinenin fizik ve ruh sağlığı açısından çocuğa bakabilecek durumda olması, çocuğu toplum içinde psiko-sosyal açıdan mağdur edecek herhangi bir özelliğinin olmaması,[/FONT]
[FONT=&]-Çocuğun toplum içindeki alacağı konumu olumsuz etkileyecek herhangi bir suçtan ve yüz kızartıcı bir suçtan ceza almamış olması[/FONT]
[FONT=&]gerekmektedir.[/FONT]
[FONT=&]Bir küçüğün evlat edinilmesi, evlat edinen tarafından bir yıl süreyle bakılmış ve eğitilmiş olması koşuluna bağlıdır.[/FONT]
[FONT=&]Evlat Edinmenin Yolları[/FONT]
[FONT=&]Evlat edinme şartlarına sahip bir insanın evlat edinmesi ülkemizde iki yolla olmaktadır.[/FONT]
[FONT=&]-Genel Müdürlüğümüze bağlı kuruluşlardan,[/FONT]
[FONT=&]-Çocuğun öz ailesinden ya da vasisinden. (Bu grupta yer alan evlat edinmelerde taraflar doğrudan Aile Mahkemesine, bulunmadığı durumlarda Asliye Hukuk Mahkemesine başvurmalıdır. Medeni Kanunun 316. maddesi gereği, ilgili mahkeme hakimince taraflar hakkında araştırma yapılması Kurumumuzdan istenmektedir. Tarafların yurt içinde yaşaması halinde bu istek İl Sosyal Hizmetler Müdürlüklerimizce yerine getirilmektedir. Ancak, taraflardan birinin yurt dışında olması halinde, evlat edinecek ailenin öncelikle bulunduğu ülkenin yetkili birimine başvurması gerekmektedir. Yurt dışı bağlantılı işlemler Genel Müdürlükçe yürütülmektedir. Yapılan araştırmada oluşan kanaati bildirir rapor evlat edinme mevzuatı kapsamında hazırlanarak ilgili mahkeme hakiminin takdirine sunulmaktadır)[/FONT]
[FONT=&]Evlat Edinmede Aracılık Faaliyetleri[/FONT]
[FONT=&]-Yurt İçi;
Medeni Kanunun 320. maddesi gereği 'Küçüklerin evlat edindirilmesine ilişkin aracılık faaliyetlerinin ancak Bakanlar Kurulunca yetki verilen kurumlarca yapılacağı hüküm altına alınarak Genel Müdürlüğümüzce fiilen yürütülen evlat edinme hizmetine hukuki statü kazandırılmıştır.[/FONT]
[FONT=&]-Yurt Dışı;
Çocukların Korunması ve Ülkelerarası Evlat Edinme Konusunda İşbirliğine Dair Lahey Sözleşmesi, kanunlaşarak 1 Eylül 2004 tarihinden itibaren Ülkemizde yürürlüğe girmiştir.[/FONT]
[FONT=&]Bu kapsamda, Dış İşleri Bakanlığı tarafından, Lahey Uluslar arası Özel Hukuk Daimi Bürosu'na yapılan bildirim ile Genel Müdürlüğümüz, ülkelerarası evlat edinme işlemlerinde Ülkemizin Merkezi Yetkili Makamı statüsünü kazanmıştır.[/FONT]
[FONT=&]Evlat Edinme Süreci[/FONT]
[FONT=&]-Yurt İçi;
Başvurular, kişilerin ikamet ettikleri yerdeki İl Sosyal Hizmetler Müdürlüğü'ne şahsen ve eşler birlikte olmak üzere yapılmaktadır.[/FONT]
[FONT=&]Başvuruyu takiben;[/FONT]
[FONT=&]-Sosyal Çalışmacı gerekli araştırmayı yaparak, dosyayı hazırlar.[/FONT]
[FONT=&]-Uygun bulunan dosyalar, başvuru tarihi esas alınarak sıraya yerleştirilir.[/FONT]
[FONT=&]-Her yıl ocak ayını takip eden günlerde ailenin bulunduğu sıra ile muhtemel sırada bekleme süresi hakkında yazılı olarak bilgi verilir. Çocuk yuvası bulunmayan illerde ve yurt dışında ikamet eden ailelerin dosyaları çocuk yuvası bulunan illerde yine başvuru tarihi ile sıraya alınmaktadır. Bu nedenle ailelere bildirilen sıra numarasında yıl içinde değişiklik olabilecektir.[/FONT]
[FONT=&]Her hangi bir İl'de evlat edinme sırasına alınan ailelerin bulundukları sıra veya sırada bekleme süreleri hakkındaki soruları için ilgili İl Sosyal Hizmetler Müdürlüğüne başvurmaları gerekmektedir.[/FONT]
[FONT=&]Benzer şekilde çocuk yuvası bulunmayan illerdeki çocuklar da aile yanına yerleştirilmek üzere uygun illere bildirilmektedir. İl dışındaki çocuğu görmek üzere gidebileceğine dair dilekçesi bulunan evlat edinme sırasındaki aileler durumdan haberdar edilmektedir.[/FONT]
[FONT=&]-Sırası gelen aileye çocuk yerleştirilir.[/FONT]
[FONT=&]Sırası gelen aileye kendi istedikleri özelliklerde önce bir çocuk gösterilir. Bu çocuğu görme sırasında benimseyememe ya da olumlu iletişim kurulamadığı belirlenirse aile yanına yerleştirilmez. Eğer yasal olarak durumu evlat edindirilmeye uygun başka bir çocuk varsa, bu çocuk da aileye tek olarak gösterilir ya da aile ikinci bir çocuğu görmek üzere sırada bekler. Evlat edinme ailelerine birden fazla çocuk gösterilme zorunluluğu da bulunmamaktadır. Ayrıca ailenin çocuğu istememesi ile ilgili konuda sosyal çalışmacı tarafından değerlendirilir. Tüm çocukların bulunduğu ortamı, ailenin seçim yapmak üzere ziyaret etmesi isteğine olumlu yanıt verilemez. Çocukların ruh sağlığı açısından bu konuya özen gösterilmektedir.[/FONT]
[FONT=&]-Bu süreçte, aile ve çocuk sosyal çalışmacı tarafından belirli aralıklarla izlenir ve üçer aylık periyotlarla raporları hazırlanır.[/FONT]
[FONT=&]-Mahkemede dava açılarak evlat edinme işlemi tamamlanır.[/FONT]
[FONT=&]-Mahkeme kararı ile birlikte evlat edinen kişi, çocuğun önceki nüfusunu kapattırıp, kendi nüfus hanesine kaydettirir.[/FONT]
[FONT=&]-Yurt Dışı;
Yurt dışında ikamet eden Türkiye Cumhuriyeti vatandaşları ile bir yıldan fazla süre için Türkiye'de ikamet izni almış yabancı uyruklular evlat edinme başvurularını doğrudan Genel Müdürlüğümüze yapmaktadır. Ancak, Lahey Sözleşmesi gereği, yurt dışında yaşayan T.C. vatandaşlarının da Kurumumuza başvurduklarını yaşadıkları ülkedeki yetkili birime bildirmeleri gerekmektedir.[/FONT]
[FONT=&]Yurt dışında ikamet eden yabancı uyruklular ise bulundukları ülkenin evlat edinme ile ilgili merkezi otoritelerine yapmaktadırlar.[/FONT]
[FONT=&]Çocuk Hakları Sözleşmesi (21/b) maddesi gereği; 'Çocuğun kendi ülkesinde elverişli biçimde bakılması mümkün olmadığı veya evlat edinecek aile bulunmadığı takdirde ülkeler arası evlat edinmenin çocuk bakımından uygun bir çözüm olduğu' kabul edilmektedir.[/FONT]
[FONT=&]Lahey Sözleşmesi de aynı kapsamda uygulamayı gerektirmektedir.[/FONT]
[FONT=&]Türkiye'de evlat edinme başvurularının çok olması ve uzun süreler sırada beklenmesi nedenleriyle, 1.9.2004 tarihinden itibaren yapılan başvurularda, Yurt dışında yaşayan T.C. vatandaşları da dahil olmak üzere, yabancı ülke vatandaşlarının yanına Sözleşme'de belirtilen koşulları taşıyan yani; Türkiye'de evlat edindirilemeyen çocuklar yerleştirilmektedir.[/FONT]
[FONT=&]Aile yanına yerleştirilmeyen çocukların,[/FONT]
[FONT=&]-Çeşitli doğum kusurları (tavşan dudak, yarık damak v.b.)[/FONT]
[FONT=&]-Sürekli tedaviyi gerektiren sağlık sorunları(kalp, böbrek rahatsızlığı v.b.)[/FONT]
[FONT=&]-Çeşitli özürleri (fiziksel, zihinsel v.b.) bulunmaktadır.[/FONT]
[FONT=&]Her çocuğun sahip olduğu özellik aynı olmamakta, daha hafif ya da ağır durumlar bulunmaktadır.[/FONT]
[FONT=&]-Yaşının büyük olması ve kardeşinin bulunması nedeniyle evlat edindirilemeyen çocuklar da bu grupta yer almaktadır. Ancak, 3 yaşından büyük çocukları evlat edinecek ailelerde, eşlerden birinin Türkçe bilmesi şartı aranmaktadır. Bunun yanı sıra, okul dönemi başlamış çocukların, hem aile yaşantısına, hem anne-baba adaylarına, hem de sosyal çevre ve yeni bir dile uyum sağlamaları konusundaki güçlükler nedeniyle, sürecin olumsuz sonuçlanması halinde, çocukların kendileri hakkındaki düşüncelerini olumsuzlamamaları için, başka bir ülkeye gönderilmeleri konusu ayrıntılı olarak incelenmekte ve her durumda onaylanmamaktadır.[/FONT]
[FONT=&]Yabancı ülke vatandaşı olup Türkçe bilmeyen kişiler yaşlarının da uygun olması halinde yalnızca 0-3 yaş grubundan evlat edinebilmektedir.[/FONT]
[FONT=&]Evlat edinme işlemleriyle ilgili diğer Avrupa ülkeleri ve Amerika'daki uygulamalara baktığımızda;[/FONT]
[FONT=&]-Evlat edinme hizmetinden yararlanacak kişi ve aileler için ciddi standartların belirlendiği görülmektedir.[/FONT]
[FONT=&]-Aileler ebeveynlik eğitimlerine alınmakta, okumaları için kitaplar ve dökümanlar önerilmekte, bunlar üzerinde konuşulmaktadır.[/FONT]
[FONT=&]-Oluşan kanaat bağlamında, genellikle 2 yıl süreyle geçerli olan izin verilmektedir.[/FONT]
[FONT=&]-Süre bitiminde halen çocuk yerleştirilmemiş ise dosya en başından tekrar hazırlanmaktadır ya da iptal edilmektedir.[/FONT]
[FONT=&]Ailelerin evlat edinme işlemleri için, bu ülkelerde de önemli sayılabilecek düzeyde ücret ödedikleri dikkate alındığında, Ülkemizdeki evlat edinme işlemleri daha kolay görünmekte ve cazip hale gelmektedir.[/FONT]
[FONT=&]Lahey Sözleşmesi'ne uygun olarak, ülkemizde evlat edindirilemeyen çocukları evlat edinmeyi kabul ederek, Kurumumuza başvuran aileler çocukta istedikleri özellikleri ayrıntılı olarak bildirmelidir. Kuruluşlarımızda ailenin bildirdiği özelliklere uygun, evlat edindirilmek üzere bekleyen çocuk bulunması halinde, çocuğa ilişkin bilgi verilerek, ailenin kararını kesinleştirmesi ardından bulunduğu ülkede dosyalarının hazırlanması mümkün olabilecektir. Bu aşamadan sonraki işlemler yurt içindeki işlemlerle paralel gitmektedir.[/FONT]
[FONT=&]Türk Medeni Kanunu'nun 305. Maddesi, evlat edinme mahkemesi öncesinde çocuğun evlat edinecek aile tarafından 1 yıl süre ile bakılıp- eğitilmesi koşulunu getirmiştir. Bu bağlamda, yurt dışı yerleştirmelerde aileye ve eş zamanlı olarak yaşadığı ülkenin yetkili birimine çocuk hakkında bilgilerin gönderilmesi, ailenin yaşadığı ülkeden onay alarak Türkiye'ye gelmesi gerekmektedir. Bu süreç, çocukların uzun süreler Kurum bakımında kalmasına neden olmaktadır. Ayrıca, Fransa ve Amerika, bir yıllık geçici bakım süreci için evlat edinilecek çocuğa kısa süreli geçici vize vermeyi kabul etmemektedir. Dolayısıyla bu ülkelerde yaşayan kişilerin, 1 yıllık geçici bakım sürecini Türkiye'de geçirmeyi aile olarak kabul etmeleri gündeme gelmektedir. Eşlerden birinin çocukla birlikte ülkemizde kalması, ana-baba-çocuk ilişkisinin kurulması ve eşler arasındaki iletişim açısından olumsuz etkiler yaptığından kabul edilememekte her iki eşin de Türkiye'de kalması gerekmektedir.[/FONT]
[FONT=&]Kurumumuza yapılan başvurular genelde ülkemizden çocuk almak konusundadır.Yurt dışından çocuk evlat edinmek isteyen kişi/eşler genelde belirledikleri bir çocuk hakkında işlem sürdürürken kurumumuza başvurmaktadırlar.Bu başvuruyu da çocuğun bulunduğu ülkenin evlat edinme konusundaki yetkili kurumu resmi olarak yapmaktadır. Yurt dışında (afet bölgesinden) belirlenmiş bir çocuk yok ise, Kurumumuza başvurulmaktadır. Uluslar arası evlat edinmelerde, çocuk evlat edinilmek istenen ülkeden, talepte bulunan kişi/eşlerin yanına yerleştirilebilecek özelliklerde uygun çocuk olup-olmadığının araştırılması gerekmektedir.Kurumumuz Lahey sözleşmesi kapsamındaki ülkeler ile yetkilendirilmiş merkezi makamlar aracılığıyla işlem sürdürmektedir. Diğer ülkelerle ise ISS kanalı ile iletişim kurulmaktadır.Ancak bahsedilen kurumların bulunmadığı ülkelerde, evlat edinme talebindeki kişi/eşlerin o ülkenin yetkili kurumu hakkındaki iletişim bilgilerini Kurumumuza bildirmesi işlemleri hızlandırmaktadır. [/FONT]
[FONT=&]Evlat edinme dosyasıyla ilgili olarak yalnızca evlat edinecek aileye bilgi verilecek olup, ilgili aile dışındaki hiç kimseye yazılı ya da sözlü bilgi verilmeyecektir.[/FONT]
[FONT=&]Evlat Edineceklerden İstenilen Belgeler[/FONT]
[FONT=&]Haklarında yapılan sosyal inceleme sonucu evlat edinmesi uygun görülen müracaatçılardan aşağıdaki belgeler istenir.[/FONT]
[FONT=&] -Vukuatlı nüfus kaydı (Ailenin nüfus kütüğünün kayıtlı bulunduğu nüfus müdürlüğü tarafından hazırlanan belge),[/FONT]
[FONT=&]- Evlat edinecek kişilerin ve birlikte yaşadıkları aile fertlerinin çocuğun bakımını etkileyecek fiziksel engeli ve bulaşıcı hastalığının olmadığını ve ruh sağlığının yerinde olduğunu gösterir rapor (Sosyal Çalışmacı gerekli gördüğü hallerde kişinin sağlığına, süreğen hastalığına veya bağımlılığına ilişkin ayrıntılı rapor da isteyebilir.),[/FONT]
[FONT=&]- Evlat edinecek kişilerin ve birlikte yaşadıkları aile fertlerinin Cumhuriyet Savcılığından sabıka kayıtları (sosyal çalışmacı gerekli gördüğü hallerde bölge karakolundan ayrıca emniyet soruşturması da isteyebilir). Sabıka kaydı var ise, buna neden olan suça ilişkin mahkeme kararı istenir,[/FONT]
[FONT=&]- Gelir ve sosyal güvenlik durumunu gösterir belgeler,[/FONT]
[FONT=&]Aileye ait 'yeterli gelir düzeyi' ifadesi belgelendirilen geliri ifade eder ve bu gelir, ikamet edilen ilin yaşam standardı ile yerleştirilecek çocuğa sağlanacak sağlık ve eğitim standardının ülke düzeyindeki durumu dikkate alınarak değerlendirilir. Gelir düzeyi ortalamanın altında olması halinde müracaat olumsuz değerlendirilir. Yine gelir düzeyinin çocuğun gelecekteki yaşantısı ve eğitimini karşılayacak yeterlilikte olması, ailenin beklentisi ve var olan koşullarının uygunluğunun bununla örtüşmesi sosyal çalışmacı tarafından mutlaka değerlendirilir.[/FONT]
[FONT=&]Örneğin; aile çevresinden belli zamanlarda bağ, bahçeden gelen ürün ya da ürün karşılığı gelir veya henüz paylaşılmamış olan taşınır-taşınmaz mal, oturulan evin kira vermemekle birlikte başkasına ait olması süreklilik taşımadığından bir teminat olarak kabul edilemez.[/FONT]
[FONT=&]Kırsal kesimde hasat ürününe ait gelir, ofislerce ya da yetkili ita amiri tarafından verilen belgeye dayandırılmalıdır.[/FONT]
[FONT=&]Sosyal güvenlik çocuğun gerek sağlık gerekse ebeveynlerin birinin ya da her ikisinin kaybı, ayrılık veya çalışma gücünün kaybedilmesi hallerinde maddi ve sağlık güvencesi anlamı da taşıdığından eşlerin her ikisinden de sosyal güvenliğe ilişkin belge istenmektedir. Sosyal güvenlik süresinin başlama tarihi, aktif olup olmadığı, sürekliliği, pirim düzeyi ve kapsamı araştırılır. Bu bağlamda ailenin işinin sürekliliği olup-olmadığı, devamlı iş değiştirme söz konusu ise nedenlerin açıklanması istenir. Sosyal çalışmacı bu bağlamda yaptığı değerlendirme ardından eşlerden birinin sosyal güvenliğini yeterli bulabilir.[/FONT]
[FONT=&]SSK ve Bağ-Kur kapsamında olan kişilerin sigortalarının kendileri hayattayken ve sonrasında evlat edinilecek çocuğun sağlık hizmetinden yararlanmasını sağlayıp sağlamadığı ilgili kurum tarafından yazılı olarak belgelenmelidir.[/FONT]
[FONT=&]- İkamet belgesi (Mahalle muhtarlığından),[/FONT]
[FONT=&]- Öğrenim durumunu gösterir belge.[/FONT]
[FONT=&]Milli Eğitim Bakanlığı Çıraklık ve Yaygın Eğitim Genel Müdürlüğü'nün verdiği bilgilere göre; 18.08.1997 tarih ve 23084 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 4306 sayılı Yasa ile ilkokul kavramı kaldırılarak yerine, ilköğretim okulu kavramı getirilmiştir. 1998/73 sayılı Genelge ile de Yetişkinler İlkokul Diploması, Yetişkinler 2. Kademe Eğitimi Başarı Belgesine dönüştürülmüştür. II. Kademe Eğitimi Başarı Belgesi ile İlköğretimin 6,7 ve 8. sınıflarını tamamlamak üzere Açık İlköğretim Okuluna başvurulabilmektedir. Ancak bu kişiler ilkokul mezunu sayılmamakta ve bu belge ilkokul diploması niteliği taşımamaktadır. Bu nedenle 2. Kademe Eğitimi Başarı Belgesine yasanın çıktığı 1997 yılından sonra sahip olanlar ilkokul mezunu sayılamamaktadır.[/FONT]
[FONT=&]- Yurt dışında yaşayan Türkiye Cumhuriyeti Vatandaşları ile Türkiye'de ve yurt dışında yaşayan yabancı uyruklu ailelerden bu belgelerden başka oturma izin belgesi ve evlat edinilen çocuğu ülkelerine kabul edilebileceklerine ilişkin belgeler istenir.[/FONT]
[FONT=&]Başvuru tarihinden itibaren 2 yıl sonunda çocuk yerleştirilemeyen ailelerin dosyaları ile ilgili olarak sosyal çalışmacı gerekli gördüğü belgeleri yeniler.Geçen her yıl içinde bir görüşme yapılır ve gerek görülen belgeler yenilenir.[/FONT]
[FONT=&]Başvuranın durumunda olan herhangi bir farklılaşma (adres,sağlık,iş,medeni durum,evlilik ilişkisi değişiklikleri, çocuk sahibi olmak için tekrar tedavi sürecini başlatmaya karar vermek, hamilelik, çocuğun olması,kişiler arası evlat edinme, evlat edinme kararından vazgeçme veya ertelemeye ilişkin herhangi bir düşünce) olması halinde ailenin gerekçeli olarak Genel Müdürlüğümüz ile yaşadığı ülkedeki ilgili birime mutlaka yazılı bilgi vermesi zorunludur. Bu kapsamda ilgili Sosyal Çalışmacı ile ortak karar alınması halinde, belirlenecek sürelerle dosya işlemleri askıya alınabilmektedir. Ancak, bu süreçte aile gelişmeler hakkında Kurumu yazılı olarak bilgilendirmekle yükümlüdür.[/FONT]
[FONT=&]Evlat Edindirilen Çocukların Özellikleri[/FONT]
[FONT=&]Durumu evlat edindirilmeye uygun olan çocuklarımız genel anlamda 2 grupta toplanmaktadır;[/FONT]
[FONT=&]- Evlat edindirilmesi için mahkeme kararı ile ana-babası tarafından rıza verilen çocuklar,[/FONT]
[FONT=&]-Kurumumuz tarafından ebeveynlerinin rızasının aranmaması yönünde mahkeme kararı alınan çocuklar.[/FONT]
[FONT=&]Rıza Aranmamasını Gerektiren Durumlar;[/FONT]
[FONT=&]-Ana-babanın kim olduğunun veya nerede bulunduğunun bilinmemesi,[/FONT]
[FONT=&]-Ruhsal rahatsızlığının olması,[/FONT]
[FONT=&]-Ayırt etme gücünden yoksun bulunması,[/FONT]
[FONT=&]-Kişisel özen yükümlülüğünü yerine getirmemesi.[/FONT]
[FONT=&]Ailelerimiz genellikle (0-1) yaş grubu ve kimsesi olmayan bir çocuğu evlat edinmek istemektedirler. Bunun nedeni ise günün birinde ailesinin ortaya çıkarak çocuğu ellerinden alacağı korkusundan kaynaklanmaktadır.Bir çocuğun kimsesinin olmaması terk/buluntu olarak nitelendirilen grup için dahi mümkün olmayıp sadece ailesine ilişkin bir bilginin olmadığı anlamı taşımaktadır.[/FONT]
[FONT=&]Ancak şunun açıklanmasında yarar görmekteyiz;[/FONT]
[FONT=&]Oldukça düşük bir olasılık olmakla birlikte yukarıda belirttiğimiz gruplarda yer alan çocukların ebeveynlerinin günün birinde ortaya çıkarak çocuklarını arama ya da verdikleri rıza kararından vazgeçme riski bulunmaktadır. Ancak bu itirazlar ilgili mahkemeye başvurularak yapılması gerekmektedir. Dosya bilgileri Kurumumuz tarafından düzenlenen gerekçeli raporla birlikte gizlilik kaydıyla ilgili mahkemeye gönderilir. Sonucu ise hakim kararı belirlemektedir.[/FONT]
[FONT=&]Ailelerimizin (0-1) yaş grubu çocukları evlat edinmek istemelerinin önemli bir nedeni de evlat edinecekleri çocuğun yaşı büyüdükçe iletişim kurmakta zorlanacakları kaygısıdır. Oysa ki korunmaya muhtaç çocuklarımızın özelliklerinin (olumsuz aile koşullarından gelmeleri, kuruluşa gelinceye kadar olan yaşamlarında örselenmiş olmaları, tutarlı ve dengeli bir sevgi almamış olmaları ... vb.) yanı sıra ailelerimizin yıllardır çocuk özlemi çekmesi nedeniyle taraflar arasında sosyal çalışmacının da danışmanlığı ile kolaylıkla iletişim kurabilmektedir. Ancak öncelikle çocuğun aile sıcaklığını ilk kez tatması nedeniyle bocalayabileceği, sevgiyi sınayacağı unutulmamalıdır. Bu güvensizliğin aşılması ancak, ailenin sorun çözme becerisi, sabrı ve olumlu yaklaşımıyla mümkün olabilmektedir.[/FONT]
[FONT=&]Çocuk büyürken gelişim dönemlerine bağlı olarak pek çok farklı sorunla karşılaşılması olasıdır. Bu sorunlarla karşılaşıldığında biyolojik anne babalar gibi çözümü bulmak için çaba sarf edilmesi beklenmektedir. Çünkü çocuğun kişiliğinin öncelikle büyütüldüğü ailedeki ilişkiler ve sosyal çevre tarafından şekillendirildiği unutulmamalıdır.[/FONT]
[FONT=&]Bebek grubundan evlat edinmek isteyen bazı ailelerimizin sıraları gelip çocuk görmeye gittiklerinde beklenti düzeylerinin yüksek olması sebebiyle hayal kırklığı yaşadıkları gözlemlenmektedir. Bu nedenle korunmaya muhtaç çocuklarımızın gelişim özellikleri konusunda bilgi vermekte de yarar görmekteyiz;[/FONT]
[FONT=&]Korunmaya muhtaç çocuklarımız genellikle sağlıksız hamilelikler sonucu doğmakta ve kuruluş bakımına gelinceye kadar olumsuz koşullarda (Soğukta kalma, yetersiz beslenme, uyaran eksikliği, teke tek ilgi yoksunluğu... vb.) yaşamaktadırlar. Bu nedenle gelişimlerinin sağlıklı aile ortamında yetişen bir çocuk gibi olmamaktadır. Ancak aile yanına yerleştikten kısa bir süre sonra hızlı bir şekilde aradaki farkı kapatmaktadırlar.[/FONT]
[FONT=&]Evlat Edinilen Çocuğa Gerçeğin Söylenmesi[/FONT]
[FONT=&]Çocuğa evlat edinildiği sosyal çalışmacının önerdiği yaş ve zamanda mutlaka söylenmelidir![/FONT]
[FONT=&]-Çocuk psikolojisi alanında yapılan çalışmalar ışığında çocukların bu durumu normal kabul ederek sorun yaşamamaları ve yaşatmamaları için evlat edinmenin açıklanacağı en uygun dönemin çocuğun henüz sosyal yaşama tam olarak açılmadığı, anne ve baba objesinin yaşamında birinci derecede önem taşıdığı okul öncesi çağ (4-6 yaş) olduğu bilinmektedir. Bu açıklamanın zamanında yapılmaması halinde çocuğun hazır olmadığı dönemde herhangi bir kaynaktan (aile dışı kişiler/belgeler vb.) gerçeği öğrenme olasılığı çok yüksek olup,başta size olan güveninin sarsılmasının yanı sıra diğer insanlarla iletişimi bozulacak ve yaşamında onarılamayacak büyük bir yara açılacaktır.[/FONT]
[FONT=&]-Aile açısından ise yaşam boyu böyle bir gerçeği saklama zorunluluğu her zaman omuzlarında ağır bir yük olarak kalacaktır. Uygun olmayan şekilde gerçeği öğrenen çocuk da evlat edinen aileyi suçlayacaktır.[/FONT]
[FONT=&]-Çocuğa onu karnınızda değil kalbinizde büyüttüğünüzü, onun kendi çocuğunuz olmasını çok istediğinizi açıklarken asla biyolojik ailesini kötüleyen ifadeler kullanmamaya dikkat edilmesi, çocuğun kendi hakkındaki 'beni ailem istememiş' duygusunun oluşmaması için büyük önem taşımaktadır. [/FONT]
[FONT=&]Evlat Edinme İle Çocuğun Kazandığı Haklar[/FONT]
[FONT=&]-Evlat edinilmiş çocuklar yasal olarak öz çocukların haklarına sahip olurlar.[/FONT]
[FONT=&]-Ana ve babaya ait olan haklar ve hükümlülükler evlat edinene geçer.[/FONT]
[FONT=&]-Evlatlık, evlat edinenin mirasçısı olur.[/FONT]
[FONT=&]-Evlatlık küçük ise evlat edinenin soyadını alır.[/FONT]
[FONT=&]-Evlat edinen isterse çocuğa yeni bir ad verebilir.[/FONT]
[FONT=&]-Eşler tarafından birlikte evlat edinilen ve ayırt etme gücüne sahip olmayan küçüklerin nüfus kaydına ana ve baba adı olarak evlat edinen eşlerin adları yazılır.[/FONT]
[FONT=&]-Evlatlığın miras ve başka haklarının zedelenmemesi, aile bağlarının devam etmesi için evlatlığın naklen geldiği aile kütüğü ile evlat edinen ailenin aile kütüğü arasında her türlü bağ kurulur. Ayrıca evlatlıkla ilgili kesinleşmiş mahkeme kararı her iki nüfus kütüğüne işlenir.[/FONT]
[FONT=&]Evlat edinme ile ilgili kayıtlar, belgeler ve bilgiler mahkeme kararı olmadıkça veya evlatlık istemedikçe hiçbir şekilde açıklanamaz. [/FONT]
[FONT=&]Evlat edinilmiş olup, öz ailesi hakkındaki bilgilere ulaşmak isteyen kişilerin varsa aşağıdaki bilgi ve belgeleri öncelikle evlat edinme mahkemesinin yapıldığı İl biliniyorsa ve kişi aynı İl'de halen ikamet ediyorsa, İl Sosyal Hizmetler Müdürlüğüne, aksi takdirde Genel Müdürlüğe sunmaları halinde haklarında gerekli araştırma yapılabilmektedir. Sunulan bilgi ve belgenin kapsamının geniş olması araştırmanın daha kısa sürede yapılmasını sağlamaktadır. Söz konusu Başvuru ancak şahsen yapılabilecek olup, posta yoluyla yapılan başvurular hakkında da araştırma yapılacaktır. Ancak, araştırma sonucu kişinin ikamet ettiği yerdeki İl Sosyal Hizmetler Müdürlüğüne bildirilecektir. Bilginin kişiye verilmesi, mevcut kimlik aslı ile yapılacak şahsen başvurusu ile mümkün olabilecektir.[/FONT]
[FONT=&]- Kişinin mevcut kimlik fotokopisi,[/FONT]
[FONT=&]- Evlat Edinme Mahkeme Kararı,[/FONT]
[FONT=&]- Mahkeme kararından önceki kimlik bilgileri,[/FONT]
[FONT=&]- İsim değişikliğine dair mahkeme kararı,[/FONT]
[FONT=&]- Evlat edinme öncesinde kalınan İl ve kuruluşun adı,[/FONT]
[FONT=&]- Kuruluşa kabul ve evlat edinme tarihleri.[/FONT]
[FONT=&]Kişinin bu kapsamdaki belgelere sahip olmaması halinde edindiği bilgileri bildirmesi gerekmektedir.[/FONT]
[FONT=&]Kurumumuz 1983 yılında faaliyete başlamış olup, önceki yıllara ait arşiv bilgileri Çocuk Koruma Birlikleri ve Sağlık Bakanlığı tarafından devredilen belgelerle sınırlıdır.[/FONT]
[FONT=&]Evlatlık İşleminin İptali[/FONT]
[FONT=&]Evlat edinme dosyalarının ilgili mevzuat gereği belirlenen süreler içinde tamamlanma zorunluluğu olup aileden kaynaklanan nedenlerle gecikmelerin olması halinde ilgili sosyal çalışmacının hazırlayacağı tutanak ailenin dosyasına konulur ve dosyanın bir daha işleme konulmamak üzere İPTAL edildiği yazılı olarak bildirilir. İptal nedenleri;[/FONT]
[FONT=&]-Ailenin belgeleri verilen süre içinde tamamlamaması,[/FONT]
[FONT=&]-Sosyal Çalışmacının görüşme taleplerinin ve yerleştirme için çağrı yapıldığında çocuğu görmenin geçerli neden bildirmeksizin ertelenmesi,[/FONT]
[FONT=&]-Ailenin bildirmekle yükümlü olduğu halde adres, telefon değişikliğini bildirmemesi nedeniyle kendilerine ulaşılamaması,[/FONT]
[FONT=&]-Evlat edinme geçici bakım sürecinde, devlet ya da üniversite hastanesinden alınan tetkik belgeleriyle kanıtlanmış olmaksızın, sadece şüphe nedeniyle evlat edinilecek çocuğun sağlık sorunu öne sürülerek geri verilmek istenmesidir.[/FONT]
[FONT=&]Ailelerin vazgeçme dilekçeleri ardından bir daha başvurmaları halinde, eski dosya bilgileri de araştırılmaktadır. Ancak, iptal edilen eski dosyalar bir daha işleme konulmamaktadır. Aile yeni başvuru tarihi ile değerlendirilmektedir.[/FONT]
[FONT=&]Ancak, çocuğa karşı veya çevresine yönelik insan haklarına aykırı nitelikte işlenen suçların varlığı, evlat edineceği çocuğun geçmişine ve onunla yaşayacağı geleceğine ilişkin olumsuz önyargıların belirlenmesi, eşlerden birinin diğerinin yaşamını ve becerilerini yok edecek düzeyde baskı uyguladığının gözlemlenmesi, öfke kontrolünün sağlanamaması, yanına yerleştirilen çocuğu dayanaksız bir nedenle geri verme söz konusu ise aile bir daha evlat edinmek üzere başvuruda bulunamamaktadır.[/FONT]
[FONT=&]Evlat edinme işleminin iptali yoluna, Cumhuriyet Savcısı, Kurumumuz ya da çocuğun biyolojik ailesinin istemi üzerine, dosya daki belgelerin esas ve usul açısından incelenmesi sonucunda küçüğün menfaati ağır biçimde zedelenmeyecekse gidilebilmektedir. Ancak, evlatlık ilişkisinin kaldırılması evlatlığın menfaatini ağır biçimde zedeleyecek olursa, bu yola gidilmez.[/FONT]
[FONT=&]Dava hakkı, evlatlık ilişkisinin kaldırılması sebebinin öğrenilmesinden başlayarak bir yıl ve her halde evlat edinme işleminin üzerinden beş yıl geçmekle düşer. [/FONT]
[FONT=&]Gizlilik[/FONT]
[FONT=&]Evlat edinme ile ilgili kayıtlar, belgeler ve bilgiler mahkeme kararı olmadıkça veya evlatlık istemedikçe hiçbir şekilde açıklanamamaktadır.[/FONT]
[FONT=&]Evlat edinmelerde Genel Müdürlüğümüz gizlilik ve resmiyeti nedeniyle evlat edinecek kişiler arasında daima tercih edilen bir Kurum olmaktadır. Ancak sürekli olarak evlat edinecek aile sayısına oranla çocuk sayısı yetersiz kalmaktadır.[/FONT]
[FONT=&]Bir çocuğun hakkında mahkeme kararı olmaksızın nüfus bilgilerinin (nesep) değiştirilmesi ciddi bir suçtur. Çocuk Haklarının korunmasından sorumlu koordinatör kuruluş olan Kurumumuz tarafından bu durumun tespit edilmesi halinde öncelikle ailenin nesep düzeltme işlemlerini başlatması istenmektedir. Ailenin gerekli hukuksal süreci başlatmaması halinde ise Cumhuriyet Savcılığına suç duyurusunda bulunulmaktadır.[/FONT]
[FONT=&]Evlat edinmek üzere başvurduğunuzda işlemlerin gerektirdiği tüm yükümlülükleri kabul etmiş sayılırsınız.[/FONT]
[FONT=&]Hakkınızda olumlu karar verilmesi halinde evlat edineceğiniz çocuğumuz yasal olarak sizin öz çocuğunuz gibi eşit haklara sahip olacaktır.[/FONT]
[FONT=&]BİR ÇOCUĞUN BAKIMI SEVGİ, SABIR, HOŞGÖRÜ VE ÖZVERİ GEREKTİRMEKTEDİR. VERECEĞİNİZ BU KARARIN GERİ DÖNÜŞÜ OLMAYIP, SİZİN DE BU BİLİNÇLE EBEVEYNLİK SORUMLULUĞUNUZU YERİNE GETİRECEĞİNİZE İNANIYORUZ.[/FONT]
[FONT=&]EVLAT EDİNMENİN BİR ÇOCUĞA SICAK YUVA SUNMANIN YANINDA SİZE TOPLUM İÇİNDE EBEVEYN OLMA AYRICALIĞINI SUNDUĞUNU UNUTMAYIN![/FONT]
[FONT=&]Kaynak: Evlat Edinme Hizmetleri | Shçek | Aile ve Sosyal Politiklar Bakanlığı Çocuk Hizmetleri Genel Müdürlüğü[/FONT]
------------------------------------------------------------------------------------------------
KORUYUCU AİLE
[FONT=&]Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Türkiye'nin en köklü Kurumlarından birisi olarak; ekonomik, sosyal ve psikolojik yönlerden desteğe, korunma ve bakıma gereksinimi olan başta çocuklarımız olmak üzere tüm yurttaşlarımıza hizmet vermektedir. Sınırlı olanaklar çerçevesinde azami bir gayret ve özveri ile sürdürülen tüm çalışmalarının temel amacı; bu özel ihtiyaç gruplarına en iyi şekilde hizmet sunulmasıdır.
Biliyoruz ki; sağlıklı bir toplum ve mutlu yarınlar için sahip olduğumuz en değerli varlıklarımızdır çocuklar... Ve inanıyoruz ki; en az toprak erozyonu kadar önemli olan insan erozyonunun önüne geçmek ancak ve ancak toplumsal bir paylaşımla mümkün olabilecektir. Bu nedenle Kurumumuz kimsesiz ve korunmaya muhtaç çocuklar alanında öncelikle hizmet vermeye çalışmaktadır.
Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu; bu düşünceden yola çıkarak sınırlı olanakları çerçevesinde yıllardır vermekte olduğu bu hizmeti sizlerin katkılarıyla güçlendirmeyi ve korunmaya muhtaç durumdaki çocuklarımızı toplumsal bir bütünleşme, toplumsal bir paylaşım ile kucaklamayı hedeflemektedir.
Ülkemizdeki ilk koruyucu aile uygulaması 1949 yılında yapılmıştır. Hizmetin geniş olarak uygulanmasına ise 1952 yılında başlanılmıştır.[/FONT]
[FONT=&]
KORUYUCU AİLE HİZMETİ; çeşitli nedenlerle öz ailesi yanında bakılamayan çocukların, kısa veya uzun süreli olarak bakımlarını üstlenen aile ya da kişilerin yanında, devlet denetiminde yetiştirilmeleri olarak tanımlanmakta ve bu hizmeti veren aile ya da kişilere KORUYUCU AİLE denilmektedir.
02 Eylül 1990 tarihli Çocuk Hakları Sözleşmesinde; çocuğun öncelikle ailesi yanında, bu mümkün olmadığı taktirde ise uygun bir aile ortamı içinde yaşamını sürdürmesi ve gelişmesi hakkına özel bir yer verilmektedir. Ülkemizin de imzalamış olduğu bu sözleşme ile Koruyucu Aile Hizmeti daha da önem kazanmaktadır.
Çocuk Hakları Sözleşmesi ile vurgulanan Koruyucu Aile Hizmeti'nin dayanağı Türk Medeni Kanunu'nun 347.maddesi ile 24.05.1983 tarih ve 2828 sayılı Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Kanunu'nun 22. ve 23. maddeleridir. Koruyucu Aile Hizmeti bu maddeleri temel alarak hazırlanan 14.10.1993 tarih ve 21728 sayılı Koruyucu Aile Yönetmeliği ile Yönetmeliğin bazı maddelerini değiştiren 30.12.2006 tarih ve 26392 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Yönetmeliğe uygun olarak yürütülmektedir.[/FONT]
[FONT=&]
NİÇİN KORUYUCU AİLE ?
Çocukların sağlıklı gelişebilmeleri için kendilerini koruyacak, sevecek, destekleyecek, güven sağlayacak, sosyal ve maddi gereksinimlerini karışlayabilecek sıcak bir aile ortamına ihtiyaçları vardır. Kuşkusuz anne-babalar da çocuklarını en iyi şekilde yetiştirmek için çaba harcarlar. Ancak yaşam her zaman düşünülenler gibi olmayabilir. Bazı aileler zihinsel, bedensel ya da psikolojik sorunları veya ekonomik yetersizlikleri, boşanma, ölüm, hükümlülük gibi sosyal sorunları nedeniyle bütünlüklerini devam ettiremez ve çocuklarının gereksinimlerini karşılayamaz hale gelmektedirler.
Böyle durumlarda çocuklara yardım etmenin en iyi yolu öz ailesinin koşulları iyileşinceye kadar başka bir ailenin yanında bakımlarının sağlanması amacıyla Koruyucu Aile hizmetinden yararlandırılmasıdır.
Koruyucu aile bakımının, çocuğa sağladığı aile ortamı çocuğun psiko-sosyal gelişiminin sağlıklı bir şekilde gerçekleştirilmesi açısından önem taşımaktadır. Kurum bakımının çocuk üzerindeki etkilerine yönelik yapılan araştırmalar incelendiğinde de bu bakım türünün sadece pahalı olmadığı, çocuğun gelişimini bazı yönlerden eksik tamamlamasına da yol açtığı ortaya çıkmıştır. Bu nedenle tüm dünya da korunmaya muhtaç çocuklar için en çok tercih edilen bakım şekli Koruyucu Aile bakımıdır.
Koruyucu aile hizmetinde amaç, çocuk için karmaşık ve sorunlu olan bir dönemde özenli davranılarak çocuğun bu dönemi örselenmeden geçirmesini ve normal hayatını devam ettirmesini sağlamaktır.
Koruyucu aile çocuklara, öz ailesi, okulu ve çevresiyle ilişkilerini devam ettirmelerini sağlayarak yardımcı olur. Böylece koruyucu aileler sadece çocuğa yardım etmekle kalmayıp, desteğe gereksinimi olan güç durumdaki aileye de yardım etmiş olmaktadırlar.
Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu bir elinden tuttuğu ve tutmaya devam edeceği çocukların öteki elinin koruyucu aileler ve toplum tarafından tutulmasını istemektedir. İster koruyucu aile olarak, ister koruyucu aile hizmetini tanıtarak, ister koruyucu ailelere özel indirimler, destekler, teşvikler sağlayarak daha çok çocuğun koruyucu aileler yanında yetişmesine ortam yaratılması olanaklıdır.
Bu çok anlamlı ve toplumsal geleceğimiz açısından hayati değere sahip alanda Devlet olarak her türlü olanağı sağlamaya çalıştığımız korunmaya muhtaç çocuklarımızın aile sıcaklığını yeterince yaşayabilmeleri için Koruyucu Aile Hizmetinin toplumun gereksinimleri doğrultusunda geliştirilerek yaygınlaştırılmasına yönelik çalışmalar yapılmaktadır. Yılda ortalama 100 çocuk Koruyucu Aileler yanına yerleştirilmektedir.
Koruyucu aile yanına yerleştirilebilen, korunan, tehlikeli ortamlardan uzak tutulan her çocuk sorumluluğu paylaşan herkesin sevinci, başarısı olacaktır.
Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu olarak sizleri Koruyucu Aile Hizmetini desteklemeye davet ediyoruz. Sizlerin de destekleriyle çocuklarımız için büyük ve anlamlı bir adım atacağımıza inanıyoruz.[/FONT]
[FONT=&]
KORUYUCU AİLEDE HANGİ ÇOCUKLARA BAKILIR ?
Koruyucu aile yanına yerleştirilen çocuklar; öz ailesi bulunan, öz ailesince bir süre için bakılamayan, çeşitli nedenlerle evlat edindirilme şansını tümüyle yitirmiş olan, kız ya da erkek, sağlıklı ya da özürlü tek ya da kardeş olup, durumunun koruyucu aile yanına yerleştirilmeye uygun olduğu sosyal çalışmacı tarafından belirlenmiş çocuklardır.
Bu yasal çerçevede, haklarında korunma kararı alınmış çocukların koruyucu aileler yanına yerleştirilmeleri için öz ailelerinden muvafakat alınması zorunluluğu yoktur. Bu çocuklar ailelerinden izin alınmaksızın uygun kuruluşlara ya da koruyucu aileler yanına yerleştirilebilmektedir.[/FONT]
[FONT=&]
KORUYUCU AİLE YANINA KAÇ ÇOCUK YERLEŞTİRİLEBİLİR ?
Koruyucu aile yanına en fazla 3 çocuk, aynı anda yerleştirilebilir. Ancak, buna karar verilirken özellikle çocuklarla bire bir ilişki kurulma konusu irdelenir.
İl Müdürlükleri ile yanına çocuk yerleştirilen koruyucu aile arasında, Kurumun ve koruyucu ailenin yükümlülüklerini içeren bir sözleşme imzalanır. Sözleşmenin Valilikçe onayından sonra çocuk bir tutanakla aileye teslim edilir.[/FONT]
[FONT=&]
KİŞİ YA DA AİLELERİN KORUYUCU AİLE OLMASINA NASIL KARAR VERİLİR?
- Türkiye Cumhuriyeti Vatandaşı olup,
- Türkiye'de sürekli ikamet eden,
- 25-50 yaş aralığında bulunan,
- Çocuğa kanunen bakmakla yükümlü öz anne- baba ya da vasi dışındaki herkes koruyucu aile olmak üzere İl Müdürlüklerine başvurulabilmektedir. Eşlerin birlikte başvurmaları gerekmektedir.
Akrabaların koruyucu aile olmak istemesi halinde yapılacak sosyal inceleme sonucuna göre yaş ve eğitim koşulları değerlendirilmektedir.
Koruyucu aile olmak isteyen kişi bekar ise yerleştirilecek çocuğa diğer ebeveynin yoksunluğunu hissettirmeyecek akraba ilişkilerine sahip olması konusu değerlendirilmektedir.
Başvuru sırasında ilgili Sosyal Çalışmacı tarafından Koruyucu Aile Hizmetinin esasları, işleyişi ve aileye yerleştirilecek çocukların özellikleri hakkında bilgi verilmektedir.
Üçüncü aşamada, verilen bilgiler ışığında koruyucu aile olmaya kesin karar verilirse, Sosyal Çalışmacı tarafından evde, işyerinde, başvuran ailenin çocuklarıyla vb. bir dizi görüşmeler yapılmaktadır. Bu görüşmelerde amaç ailenin ve çevresinin yerleştirilecek çocuğa her açıdan uygun olup olmadığının belirlenmesidir. Bu bağlamda, koruyucu aile başvurusu kabul edilenler hakkında çevre ve ekonomik koşulları, yaşları, kişilik özellikleri, evlilik ve sosyal ilişkiler, çocuk yetiştirme konusunda tutum ve davranışları, diğer aile üyelerinin bu konudaki düşünceleri ve çocuk ile koruyucu aile ilişkileri açısından önem taşıyan benzeri hususlar dikkate alınarak yapılan görüşmelerden elde edilen bilgilere ilişkin sosyal inceleme raporu hazırlanmaktadır.[/FONT]
[FONT=&]
KORUYUCU AİLE ADAYLARININ HAZIRLAMASI GEREKEN BELGELER [/FONT]
- [FONT=&]Fotoğraf [/FONT]
- [FONT=&]Nüfus cüzdanı örneği [/FONT]
- [FONT=&]Evliler için evlenme cüzdanı örneği [/FONT]
- [FONT=&]Öğrenim durumunu gösterir belge[/FONT]
- [FONT=&]İkametgah belgesi [/FONT]
- [FONT=&]İş ve gelir durumunu gösteren onaylı belge [/FONT]
- [FONT=&]Adli sicil raporu [/FONT]
- [FONT=&]Koruyucu aile olacak kişilerin çocuğun bakımını, psiko-sosyal gelişimini ve eğitimini etkileyecek ya da çocuğa zarar verecek düzeyde fiziksel engeli, ruhsal rahatsızlığı ve bulaşıcı hastalığının olmadığını gösterir rapor. Sosyal Çalışmacı gerekli gördüğü hallerde kişinin sağlığına, süreğen hastalığına veya bağımlılığına ilişkin ayrıntılı rapor da isteyebilir.[/FONT]
Aile ile birlikte yaşayan kişiler varsa, adli sicil raporu ve ruhsal rahatsızlığı ile bulaşıcı hastalığı bulunmadığına dair rapor bu kişilerden de istenir. [/FONT]
[FONT=&]
KORUYUCU AİLELERİN YÜKÜMLÜLÜKLERİ NELERDİR?[/FONT]
- [FONT=&]Yanına yerleştirilen çocuğun öncelikle fiziksel ve psiko-sosyal gelişiminin sağlıklı olabilmesi için gerekli koşulları sağlamak, [/FONT]
- [FONT=&]Çocuğun yeteneklerinin ve becerisinin elverdiği ölçüde öncelikle eğitim ve öğretimi ya da iyi bir meslek sahibi edindirilmesi için gerekli çabayı göstermek, [/FONT]
- [FONT=&]Çocuğun varsa öz ailesi ve akrabaları ile uygun görülen şekil ve zamanda görüşmesini sağlamak, [/FONT]
- [FONT=&]Koruyucu aileye ve yerleştirilen çocuklara ilişkin olarak mesleki çalışmaları yürüten sosyal çalışmacıya gerekli koşulları hazırlamak, [/FONT]
- [FONT=&]Adres ve ikametgah değişikliklerini bu değişiklik gerçekleşmeden önce İl Müdürlüğü'ne bildirmek, [/FONT]
- [FONT=&]Görev veya tatil amacı ile çocukla birlikte yurt dışına gidilmek istenmesi durumunda, çocuğun veli ya da vasisinin izni gerektiğinden, yasal işlemlerin tamamlanmasına yetecek süre göz önüne alınarak, en kısa sürede durumu İl Müdürlüğüne bildirmek, [/FONT]
[FONT=&]
İZLEME
Koruyucu aile ve yanına yerleştirilen çocuk, görevli sosyal çalışmacı tarafından vakanın özelliklerine göre belirlenen aralıklarla, düzenli olarak izlenmektedir. Ortaya çıkan sorunların çözümüne yönelik gerekli mesleki çalışmalar yapılmaktadır.[/FONT]
[FONT=&]
KORUYUCU AİLELERE VE YERLEŞTİRİLEN ÇOCUĞA SAĞLANAN OLANAKLAR[/FONT]
- [FONT=&]Koruyucu ailelere baktıkları her çocuk için,[/FONT][FONT=&]çocukların bakım, eğitim ve yetiştirilme harcamaları için aylık ücret ödenir.[/FONT]
- [FONT=&] Özürlü çocuklar için yapılacak ödemeler iki katına kadar arttırılır. [/FONT]
- [FONT=&]Her öğretim yılı başında bir defaya mahsus olmak üzere eğitim masrafları karşılığı olarak bakım ücreti üç kat arttırılarak ödenir. [/FONT]
- [FONT=&]Şubat ve Ağustos aylarında çocukların yıllık giyim masrafları karşılığı olarak bakım ücreti iki kat arttırılarak ödenir. [/FONT]
- [FONT=&]Koruyucu Ailenin yanında bakılan çocuklar hastalandıklarında koruyucu ailesi tarafından hiçbir sevke tabi olmadan doğrudan sağlık karneleri ile devlet-üniversite hastanesi, sağlık ocağı, hükümet tabipliklerine, ayaktan veya gerekiyorsa yatarak muayene, tedavi için götürülebilmektedir. Bu durumlarda muayene ve tedavi bedeli Kurumumuz tarafından karşılanmaktadır. [/FONT]
Çocuklara verilen, Genel Müdürlükçe hazırlanıp bastırılan fotoğraflı seri numaralı sağlık karneleri her yıl İl Müdürlüklerince vizelenmektedir.[/FONT]
- [FONT=&]Koruyucu ailedeki özürlü çocuklar ile okula giden çocukların okul servis aracı ücreti ödenir. Servis bulunmaması halinde gidiş ' gelişlerdeki ulaştırma giderleri karşılığı otobüs bilet ücretleri ödenir.[/FONT]
- [FONT=&]Okula giden veya bu yaştaki çocuklara her ay harçlık ödenir. [/FONT]
- [FONT=&]Tam gün öğrenim görüp de yemeklerini evde yeme olanağı bulamayan çocuklara, öğrenim süresince harçlıkları iki kat artırılarak ödenir.[/FONT]
- [FONT=&]Koruyucu aile yanındaki çocukların meslek edinme kurs bedelleri ile eğitim ve öğretimlerine ilişkin etüt, kurs, yaz okulu, harç, sınav ve kayıt ücretleri ödenir.[/FONT]
- [FONT=&] Başka illere öğrenim amacı ile gitmesi gereken çocukların ulaştırma giderleri ödenir.[/FONT]
- [FONT=&]Koruyucu aileler ve korudukları çocuklar için gerektiğinde üniversitelerin ilgili bölümlerindeki uzman kişilerden psikolojik ve psikiyatrik danışmanlık hizmeti sağlanır. [/FONT]
Koruyucu ailelere ödenen ücret ek gösterge dahil en yüksek devlet memuru aylık göstergesinin (9500) memur maaş katsayısıyla (Ocak ve Temmuz aylarında değişmektedir.) çarpımıyla elde edilen rakamın sırasıyla %45'i, %50'si, %55'i ve %60'ı alınarak belirlenmektedir. 2011 yılında ücretli koruyucu aile yanındaki çocuklar için ödenen aylık aşağıdaki gibidir. (Özürlü çocuklar için iki katına kadar arttırılmaktadır.) Harçlıklar ise kuruluş bakımındaki çocuklar için yapılan hesaplama ile belirlenmektedir (Çocuk Yuvaları Yönetmeliği Md. 46 ve Yetiştirme Yurtları Yönetmeliği Md.48 ). Memur maaş katsayısı, sırasıyla 600 (İlköğretim 1-4. sınıfı), 900 (İlköğretim 5-8. sınıfı), 1200 (Lise ve dengi okul) ve 2000 (Yüksek öğrenime devam eden) gösterge rakamı ile çarpılarak bulunan miktar kadar ödeme yapılmaktadır; [/FONT]
[FONT=&]2011 YILININ 2. yarısı İÇİN;[/FONT][FONT=&]
KATSAYI: 0,06446
EK GÖSTERGE: 9500
0,061954 X 9500 = 612,37 YTL[/FONT]
| [FONT=&]Yaş-Okul Durumu[/FONT] | [FONT=&] %[/FONT] | [FONT=&]Aylık Bakım Ücreti[/FONT] | [FONT=&]Gösterge[/FONT] | [FONT=&]Aylık Harçlık[/FONT] | [FONT=&]Aylık Toplam[/FONT] |
| [FONT=&]0-6 Yaş Okul öncesi[/FONT] | [FONT=&]45 [/FONT] | [FONT=&]275,57[/FONT] | [FONT=&]-[/FONT] | [FONT=&]-[/FONT] | [FONT=&]275,57[/FONT] |
| [FONT=&]7-12 Yaş İlköğretim (1-5)[/FONT] | [FONT=&]50 [/FONT] | [FONT=&]306,19[/FONT] | [FONT=&]600[/FONT] | [FONT=&]38,67[/FONT] | [FONT=&]344,86[/FONT] |
| [FONT=&]13-15 Yaş İlköğretim(6-8)[/FONT] | [FONT=&]55 [/FONT] | [FONT=&]336,80[/FONT] | [FONT=&]900[/FONT] | [FONT=&]58,00[/FONT] | [FONT=&]396,80[/FONT] |
| [FONT=&]16-18 Yaş Lise ve dengi[/FONT] | [FONT=&]55 [/FONT] | [FONT=&]336,80[/FONT] | [FONT=&]1200[/FONT] | [FONT=&]77,35[/FONT] | [FONT=&]414,15[/FONT] |
| [FONT=&]19+ Yükseköğrenim[/FONT] | [FONT=&]60 [/FONT] | [FONT=&]367,42[/FONT] | [FONT=&]2000[/FONT] | [FONT=&]128,92[/FONT] | [FONT=&]496,34[/FONT] |
KURS : 1.025,00 TL iken 2011 için % 4 artışla 1066,00 TL olacak.(Meslek Edinme.)
1.928,00 TL iken 2011 için % 4 artışla 2.005,00 TL olacak.(S.B.S için)
3.012,00 TL iken 2011 için % 4 artışla 3.133,00 TL olacak.( Ünv.Hazırlık)[/FONT]
[FONT=&]Özürlüler için bu miktarlar ( Servis, Kurs ve harçlık hariç ) 2 kat olarak ödenecektir.
GİYİM Yardımı senede iki kez ( Şubat ve Ağustos ) ayında ( 1 kat)
EĞİTİM Yardımı bir kez ( Eylül) ayında ( 2 kat) [/FONT]
[FONT=&]"Koruyucu aile ödemeleriyle ilgili olan ve aşağıda yer alan çizelgelerin zamanında doldurularak Genel Müdürlüğe bildrilmesi sonrasında koruyucu ailelere ödeme yapılması için İl Müdürlüklerine ödenek gönderilmektedir." [/FONT]
[FONT=&]
[/FONT]
[/FONT]
[FONT=&]
[/FONT]
[/FONT]
KORUYUCU AİLE BAKIMININ SONA ERDİRİLME NEDENLERİ[/FONT]
- [FONT=&]Koruyucu ailenin yükümlülüklerini yerine getirmemesi, [/FONT]
- [FONT=&]Çocukla koruyucu aile arasındaki uyumsuzluğun yapılan mesleki çalışmalara rağmen giderilememesi, [/FONT]
- [FONT=&]Koruyucu ailenin çocuğa istenilen şekilde bakmadığının belirlenmesi, [/FONT]
- [FONT=&]Koruyucu aileye yerleştirilme nedeninin ortadan kalkması, [/FONT]
- [FONT=&]Koruyucu ailenin herhangi bir nedenle koruyucu aile olmaktan vazgeçmesi [/FONT]
[FONT=&]
KORUYUCU AİLE STATÜSÜNÜN İPTALİ
Koruyucu aile statüsünün devam etmesinin sakıncalı olduğu saptanan;
- Çocuğun ihmal ve istismar edildiğinin, kötü muameleye maruz kaldığının belirlenmesi,
- Sosyal ilişkiler açısından toplumun norm ve değerlerine aykırı düşen davranışlarının gözlenmesi,
- Fizik ve ruh sağlığının, çocuğun bakımını etkileyecek derecede bozulmuş olması,
- Çocuğun toplum içinde alacağı konumu olumsuz etkileyecek her hangi bir suçtan ve yüz kızartıcı suçtan ceza alması,
- Periyodik izlemeler ve çocuğun öz ailesi ve yakınlarıyla iletişimini sürdürmesi konularında kolaylık sağlanmaması,
- Mesleki danışmanlık hizmeti ve yönlendirmelere uygun davranılmaması
[FONT=&]KORUYUCU AİLEDEN GERİ ALINAN ÇOCUK [/FONT][FONT=&]
Koruyucu aileden geri alınan çocuk;
-Öncelikle öz ailesi yanına,
-Bunun mümkün veya uygun olmaması durumunda başka bir koruyucu aile yanına yerleştirilmektedir.
-Uygun koruyucu aile bulunamaması halinde çocuk, yaş durumu dikkate alınarak bir kuruluşta bakım altına alınmaktadır.
Koruyucu Aile ve Evlat Edinme Hizmetlerinin odağı, çocuğun aile yanında yetişmesi olduğundan, her ikisinde de ailelerin seçim kriterleri temelde aynıdır. Ancak aile, evlat edinme yolu ile hukuksal bir süreci tamamlayarak velayet hakkını alırken, koruyucu aile sisteminde aile, çocuğun bakım, yetişme ve eğitim sorumluluğunu Devlet ile paylaşmaktadır, çocuğun velayeti biyolojik ailesinde kalmaktadır. Ailelerin hangi kapsamda yer alacaklarına kesin karar vermeleri gerekmektedir. Çünkü, evlat edindirilebilecek çocukların koruyucu aile yanına yerleştirilmeleri mümkün değildir. Koruyucu aile başvuruları ne yazık ki bu hizmetten yararlanabilecek çocuk sayısından çok daha azdır.[/FONT]
[FONT=&]Kaynak: Koruyucu Aile Hizmetleri | Shçek | Aile ve Sosyal Politiklar Bakanlığı Çocuk Hizmetleri Genel Müdürlüğü[/FONT]
--------------------------------------------------------
[FONT=&]Ancak yukarıdaki bilgilere ek olarak şunu da belirtmek isterim ki; 9 Mart 2012 günlü Resmi Gazete’de yayınlanan Küçüklerin Evlat Edinilmesinde Aracılık Faaliyetlerinin Yürütülmesine İlişkin Tüzükte Değişiklik Yapılmasına Dair Tüzük” ile [/FONT][FONT=&]25/2/2009 tarih ve 2009/14729 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan Küçüklerin Evlat Edinilmesinde Aracılık Faaliyetlerinin Yürütülmesine İlişkin Tüzüğün 7 nci maddesinin birinci fıkrasının dördüncü cümlesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir. [/FONT]
[FONT=&]“Ancak korunmaya muhtaç olmayan küçüklerin evlat edinilmesi veya oluşmuş anne, baba ve küçük ilişkisinin bulunması, hısımlığın söz konusu olması ya da koruyucu ailenin bakmakta olduğu çocuğu evlat edinmeye ilişkin talebinin Kurum tarafından uygun bulunması durumlarında bu esasa bağlı kalınmaz.”[/FONT]
İş yoğunluğu nedeniyle şimdilik bu kadar yazıyorum. Daha sonra metin üzerinde ekleme ve çıkarmalarım olacaktır.
[FONT=&]Av. Gökhan ARICAN[/FONT]
[FONT=&]Barbaros Mh. Tunalı Hilmi Caddesi Kuğulu İş Hanı [/FONT]
[FONT=&]A Blok No:123/56, Kavaklıdere/Çankaya/ANKARA[/FONT]
[FONT=&]Tel: 0 312 466 56 34 – Faks: 0 312 466 56 40 – Gsm: 0 533 372 36 89[/FONT]
Not:633 Sayılı KHK ile Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Kapatılarak Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı kurulmuştur. Aynı KHK ye göre Aile ve Sosyal Politiklar Bakanlığı bünyesinde Çocuk Hizmetleri Genel Müdürlüğü de kurulmuştur. İlgili KHK ve ilgi yazı gereği 31.12.2011 tarihi itibariyle Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu kapatılarak bu kuruma ait iş ve işlemler de ilgili Genel Müdürlüklere devredilmiştir.
Son düzenleme:
