M
Misafir
Forum Okuru
Genel Risk Faktörleri
kimyasal risk etmenleri
Sosyokültürel ve ekonomik özellikler
Anne adayının eğitim seviyesi arttıkça gebelikte kendisiyle ve bebeğiyle ilgili ortaya çıkması muhtemel normal dışı durumların riski azalır. Bunun nedeni anne adayının bilinçlenmesi nedeniyle erken dönemde doktora başvurması ve böylece tıbbi yardımı daha erken almasıdır.
Anne adayının yaşadığı ülkenin ekonomik özellikleri de risk faktörlerini doğrudan etkiler. Yaşanılan ülkenin sunduğu sağlık hizmetleri ülke insanlarına ne kadar eşit dağıtılırsa, normal dışı durumların ortaya çıkma riski de o oranda azalır. Doktora erişilebilirlik ne kadar kolaysa risk de o kadar azalır.
Anne adayının (ve baba adayının) mesleği
Anne adayının ve bazı durumlarda baba adayının mesleği de bir risk faktörüne dönüşebilir. Özellikle kimyasal maddelere, radyasyona maruz kalınan mesleklerde çalışan anne ve baba adaylarında gebelik oluşma aşamasında ve gebelik oluştuktan sonra bazı normal dışı durumların ortaya çıkma riski artabilir:
“Ağır işlerde çalışmak”: Bilinenin aksine “yorgunluk” ve “ağır işte çalışmak” düşük yapma gibi normal dışı durumların ortaya çıkma olasılığını belirgin bir şekilde artırmaz. Ancak çalışma temposu ruhen ve bedenen aşırı zorlayıcı olan anne adaylarında erken doğum tehdidi ve erken doğum yapma riskinin arttığı bilinmektedir. “Yorgunluk” ve “ağır işte çalışmak” tanımı net olarak yapılamayacak iki olgudur ve kişiler arasında belirgin farklılıklar göstermektedir. İkiz ve diğer çoğul gebelik olgularında zaten varolan erken doğum riski nedeniyle bu tür bir gebelik taşıyan anne adaylarının bu konuda daha duyarlı olmaları gerekir.
Akraba evliliği
Akraba evliliklerine ülkemizde sık rastlanır. Özellikle birinci derece akraba evliliklerinde genel populasyonda varolan %2-3 olan anomalili bebek doğurma riskinin iki kat arttığı kabul edilir.
Anne ve baba adayının kan grupları
Anne adayının Rh (-) baba adayının Rh (+) kan grubuna sahip olması durumunda çiftte Rh uygunusuzluğu (”kan uyuşmazlığı”) söz konusudur. Bu durumun ilk gebelikte bebekte bir sorun yaratma ihtimali oldukça düşükken, gerekli önlemler alınmadığında sonraki gebeliklerde ya da yeni doğan döneminde Rh (+) kan grubuna sahip bebeği etkileme riski artar.
Diğer bir “kan uyuşmazlığı” sorunu da anne adayının kan grubunun O olması durumunda ortaya çıkabilir. Bu annenin bebeği A ya da B grubuna sahip olduğunda, bebekte yeni doğan sarılığı ortaya çıkma riski artar. ABO uyuşmazlığı olarak adlandırılan bu durum yeni doğan döneminde fototerapi gerektirebilmesine karşın, genellikle selim bir durum olarak kabul edilir.
Ailelerde genetik geçiş gösterebilen (kalıtsal) hastalıkların varlığı
Anne adayının ve baba adayının akrabalarında varolan zeka geriliği,
bolizma hastalıkları, bazı bedensel hastalıklar, anomalili doğumlar, hipertansiyon, diabet, hiperkolesterolemi, bazı ruhsal hastalıklar (şizofreni gibi) nesilden nesile genetik geçiş gösterebilirler. Bu tür hastalıklara sahip kişilerin anne ya da baba adayına akrabalığı ne kadar yakınsa, doğacak bebeğin bu hastalığa yakalanma ya da bu hastalığın taşıyıcısı olma riski de o kadar yükselir. Özellikle anne ve baba adayının da birbiriyle akraba olması durumunda bu risk daha da artar.
Ailelerinde bu tür hastalıklar bulunan çiftler, akrabalarında görülen hastalığın özelliklerini iyice araştırıp not aldıktan sonra bu durumu doktorlarına iletmeli ve bu olayın kalıtsal geçiş özellikleri konusunda daha fazla bilgi alabilmek için genetik danışmanlık hizmeti veren merkezlere başvurmalıdırlar.
Bağımlılık yapıcı madde kullanımı (sigara, alkol ya da uyuşturucu-uyarıcı madde kullanımı
Sosyokültürel ve ekonomik özellikler
Anne adayının eğitim seviyesi arttıkça gebelikte kendisiyle ve bebeğiyle ilgili ortaya çıkması muhtemel normal dışı durumların riski azalır. Bunun nedeni anne adayının bilinçlenmesi nedeniyle erken dönemde doktora başvurması ve böylece tıbbi yardımı daha erken almasıdır.
Anne adayının yaşadığı ülkenin ekonomik özellikleri de risk faktörlerini doğrudan etkiler. Yaşanılan ülkenin sunduğu sağlık hizmetleri ülke insanlarına ne kadar eşit dağıtılırsa, normal dışı durumların ortaya çıkma riski de o oranda azalır. Doktora erişilebilirlik ne kadar kolaysa risk de o kadar azalır.
Anne adayının (ve baba adayının) mesleği
Anne adayının ve bazı durumlarda baba adayının mesleği de bir risk faktörüne dönüşebilir. Özellikle kimyasal maddelere, radyasyona maruz kalınan mesleklerde çalışan anne ve baba adaylarında gebelik oluşma aşamasında ve gebelik oluştuktan sonra bazı normal dışı durumların ortaya çıkma riski artabilir:
“Ağır işlerde çalışmak”: Bilinenin aksine “yorgunluk” ve “ağır işte çalışmak” düşük yapma gibi normal dışı durumların ortaya çıkma olasılığını belirgin bir şekilde artırmaz. Ancak çalışma temposu ruhen ve bedenen aşırı zorlayıcı olan anne adaylarında erken doğum tehdidi ve erken doğum yapma riskinin arttığı bilinmektedir. “Yorgunluk” ve “ağır işte çalışmak” tanımı net olarak yapılamayacak iki olgudur ve kişiler arasında belirgin farklılıklar göstermektedir. İkiz ve diğer çoğul gebelik olgularında zaten varolan erken doğum riski nedeniyle bu tür bir gebelik taşıyan anne adaylarının bu konuda daha duyarlı olmaları gerekir.
Akraba evliliği
Akraba evliliklerine ülkemizde sık rastlanır. Özellikle birinci derece akraba evliliklerinde genel populasyonda varolan %2-3 olan anomalili bebek doğurma riskinin iki kat arttığı kabul edilir.
Anne ve baba adayının kan grupları
Anne adayının Rh (-) baba adayının Rh (+) kan grubuna sahip olması durumunda çiftte Rh uygunusuzluğu (”kan uyuşmazlığı”) söz konusudur. Bu durumun ilk gebelikte bebekte bir sorun yaratma ihtimali oldukça düşükken, gerekli önlemler alınmadığında sonraki gebeliklerde ya da yeni doğan döneminde Rh (+) kan grubuna sahip bebeği etkileme riski artar.
Diğer bir “kan uyuşmazlığı” sorunu da anne adayının kan grubunun O olması durumunda ortaya çıkabilir. Bu annenin bebeği A ya da B grubuna sahip olduğunda, bebekte yeni doğan sarılığı ortaya çıkma riski artar. ABO uyuşmazlığı olarak adlandırılan bu durum yeni doğan döneminde fototerapi gerektirebilmesine karşın, genellikle selim bir durum olarak kabul edilir.
Ailelerde genetik geçiş gösterebilen (kalıtsal) hastalıkların varlığı
Anne adayının ve baba adayının akrabalarında varolan zeka geriliği,
bolizma hastalıkları, bazı bedensel hastalıklar, anomalili doğumlar, hipertansiyon, diabet, hiperkolesterolemi, bazı ruhsal hastalıklar (şizofreni gibi) nesilden nesile genetik geçiş gösterebilirler. Bu tür hastalıklara sahip kişilerin anne ya da baba adayına akrabalığı ne kadar yakınsa, doğacak bebeğin bu hastalığa yakalanma ya da bu hastalığın taşıyıcısı olma riski de o kadar yükselir. Özellikle anne ve baba adayının da birbiriyle akraba olması durumunda bu risk daha da artar.Ailelerinde bu tür hastalıklar bulunan çiftler, akrabalarında görülen hastalığın özelliklerini iyice araştırıp not aldıktan sonra bu durumu doktorlarına iletmeli ve bu olayın kalıtsal geçiş özellikleri konusunda daha fazla bilgi alabilmek için genetik danışmanlık hizmeti veren merkezlere başvurmalıdırlar.
Bağımlılık yapıcı madde kullanımı (sigara, alkol ya da uyuşturucu-uyarıcı madde kullanımı
