Klasik Kemençe

M

Misafir

Forum Okuru
Klasik Kemençe
klasik kemençe akordu klasik kemence hakkında bilgi
:::Klasik Kemençe:::


Türk Müziğinde birbirinden çok farklı iki ayrı kemençe vardır.Bir tanesi karadeniz yöresine ait Türk Halk Müziği enstrumanı olan; Karadeniz Kemençesi, öbürü ise Türk Musikisine ait; Klasik Kemençedir.Kardaeniz kemençesi ince uzun olup, klasik Kemençe ise armudi biçimdedir.K.kemençesi, sol elle havada tutarak çalınır,klasik kemençe ise dize dayayarak çalınır.




KLASİK KEMENÇE

Yapılmış olan bilimsel araştırmalara göre Türklerin ilk Orta Asya yaylı sazına IKLIĞ(OKLUĞ) adının verildiği anlaşılmaktadır.Ayrıca en eski Anadolu metinlerinde yaylı sazlara verilen genel adın “IKLIĞ” olduğu da bilinmektedir.



Türklerin müslümanlığı kabul etmelerinden sonra Türkçeye bir yandan dini, öte yandan edebi açıdan nüfuz etmiş olan Arap ve Acem kültürün etkisiyle öz Türkçe olan “IKLIĞ” kelimesinin yerine Arapça “REBAP”, Farsça “KEMAN” ve “KEMAN-ÇE” kelimeleri kullanılmaya başlamıştır.



KEMAN kelimesi,dilimize Farsçadan girmiş olan bu dilde “Eğmek” anlamına gelen “Hemiden” fiilinden yapılmıştır.”Yay” veya “Kavis” demektir.KEMAN-ÇE ise yine Farsça kuralına göre “Küçük Keman” demektir.”KEMANÇE” sözü dilimizin ses uyumu kuralına göre”KEMENÇE” ye dönüşmüştür.Türk Müziğinin önemli yaylı sazı olan KEMENÇE Iklığ’dan gelişerek günümüze kadar gelmiştir. Orta Asya’dan Türkler tarafından getirilmiş olan Kemençe, Asya ve Avrupa’ya yayılmıştır. Asya ve Avrupaya iki ayrı koldan yayılan Kemençe güneyden Selçuklular tarafından Anadolu’da ve İran’da tanıtılıp yaygınlaşması sağlanmış, Anadolu’da “Tırnak Kemençesi” veya “Anadolu Kemençesi” olarak bilinen kemençe KASTAMONU ve İNEBOLU dolaylarında halen folklor sazı olarak çalınmaktadır.



Kuzeyden Tuna boylarına n ve Balkanlara yerleşen Türkler tarafından çalınıp yaygınlaştırılan KEMENÇE Bulgaristan,Yunanistan,İtalya,Yugoslavya,Romanya,P olonya ve Macaristan gibi Avrupa’nın birçok ülkesinde de yaygınlaşmıştır. Macarların kemençemize “HEDEGÜ” adını verdikleri de bilinmektedir.



15.yy.’da Avrupa’da yaygınlaşan Kemençemizden KEMAN(VİOLİN) nın gelişmiş olduğu pek çok kimse tarafından bilinmektedir.Elimizdeki tarihi belgelerde bunun doğruluğunu kanıtlamaktadır. Ayrıca LAVİGNAC’da KEMAN(VİOLİN) nın Türklerin Kemânçe-i Guz’undan (Oğuz kemençesi) alındığını yazar.(s.156)



Bir Türk yaylı sazı olan Kemençenin “KEMANÇE-İ GUZ” = OĞUZ KEMENÇESİ” ve KEMENÇE-İ RÜMİ =ANADOLU KEMENÇESİ adları ise Kemençenin ne kadar eski bir saz olduğuna dair fikir vermektedir.



Kemençe son yüzyıllarda daha da değişik adlar almıştır.Kemençe ile Tavşancalar, Köçekler ve Fasıllar çalınmış “FASIL KEMENÇESİ” denmiş, gövde kısmı yarım armut şekline benzediği için “ARMUDİ KEMENÇE” de denildiği olmuştur. Geçen yüzyılda LAVTA ile birlikte “Kaba saz” denilen oyun koldaşı takımında yer tuttuktan sonra “İncesaz” takımına da Rumeli tarafından gelerek İstanbul’da katılmış ve daha sonraları da Klasik Türk Müziğinin değişmez yaylı sazı haline gelerek “KLASİK KEMENÇE” adını almıştır.



Bin yılı aşkın geçmişe sahip olan bu geleneksel Türk sazı, sol diz üzerine konulup göğüse yaslamak suretiyle,sol el yardımıyla sağa sola çevrilerek, yay ile çalınır.Hiç bir sazda olmayan bir icra tarzına sahiptir.Sol elin tırnaklarının dış kısımları tellere temas ettirilerek sesler çıkarılır.Klasik Kemençenin gövde kısmı armudi biçimde olup,teknesi ceviz,dut,erik,ardıç,kelebek,gül ve pelesenk gibi kıymetli ağaçlardan ve ses tablosu(göğüsü) ise selvi(servi) ağacından yapılmaktadır.Kısa bir sapı, uzunca burguları ve üç teli vardır.Telleri bağırsak ve çelik sargılıdır. Akortları ise Türk Müziğine göre RE-SOL-RE , Batı müziğine göre LA-RE-LA olarak akort edilir.



Yakın zamana kadar telboyları eşit olmayan bu güzel sazda,önemli gelişmeler yapılmıştır. Tel boyları eşitlenerek, icra kolaylığı getirilmiş, klavye takılarak ajelitesi artırılmış.Dördüncü tel ilavesi ile 1,5-2 oktavdan 3,5-4 oktava ses sahası genişletilmiş.Geliştirilerek dört telli hale getirilen kemençe Türk müziği ses sistemine göre DO-SOL-RE-LA seslerine,Batı müziğine göre ise SOL-RE-LA-Mİ seslerine göre akort edimeltedir.Ayrıca daha pest ses verebilen Alto,Tenor ve Basları da yapılmıştır.Kemençenin 3 tellisinde 16, 4 tellisinde ise 16.800 kg kuvvetlik gerilim bulunmaktadır.
 
Geri
Üst