Uzman SühaN
Administrator
Tüp bebek hakkında merak edilenler
tüp bebek nedir,tüp bebek kimlere yapılır,tüp bebek ne için yapılır,tüp bebek tedavisi ve kısırlık,miyom ve tüp bebek,pcos tüp bebek,yumurtlama bozukluğu tüp bebek,kısırlık ve tüp bebek hakkında bilgiler
1. Kadınların doğurganlığını etkileyen faktörler nelerdir?
-En önemli faktör yaştır. Kadın yaşı arttıkça gebe kalabilme şansı azalır. 44 yaşından sonra pratik olarak gebelik şansı çok daha azdır. Daha önce geçirilmiş cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlar, yumurtalık ve tüpleri etkileyen enfeksiyonlar da gebelik şansını olumsuz olarak etkiler.
2. Kadınlar ne sıklıkla jinekolojik muayene olmalılar?
-Cinsel olarak aktif olan kadınlarda jinekolojik muayeneler her yıl yapılmalıdır. Bu muayeneler ile beraber rahim ağzı kanseri taraması için PAP testi (smear) de yapılmalıdır.
3. Miyomlar ve tüplerin tıkalı olması hamileliği etkiler mi?
-Miyomlar rahim iç tabakasına yani bebeğin gelişeceği yere baskı yapıyorsa gebelik şansını etkiler. Rahim duvarından dışarı doğru büyümüş olan miyomlar ise çok büyük olmadıkça gebelik şansını etkilemezler. Tüplerin tıkalı olması ise gebelik oluşumunu imkânsız kılar.
4. Düzenli bir beraberliğe rağmen çocuk sahibi olamayan çiftler, ne zaman tedaviye yönelmeliler?
-Kadın yaşı 35’in altında ve öyküde gebelik oluşumunu etkiyebilecek herhangi bir problem yoksa 1 yıl, yaş 35’nin üzerinde veya geçmişte gebelik oluşumunu etkiyebilecek bir problem varsa 6 ay sonra inceleme ve tedavi başlanmalıdır.
5. Tüp bebek kaç yaşına kadar uygulanabilir? İleri yaştaki hastalar ne kadar beklemeli?
-Tüp bebek 45 yaşına kadar uygulanabilir. Ancak 40 yaşından sonra şansın azaldığı bilinmelidir.
6. Mikroenjeksiyon nedir?
-Mikronenjeksiyon tek bir spermin yumurta içine enjekte edilerek döllenmenin sağlandığı bir tüp bebek yöntemidir
7. IVF (In Vitro Fertilizasyon) nedir?
-Mikroenjeksiyondan farklı olarak; yumurta başına belirli sayıda sperm (yaklaşık 200.000) yumurtanın çevresine bırakılır ve spermlerden bir tanesi yumurtanın içine kendiliğinden girer.
8. Mikroenjeksiyonun IVF yönteminden farkı nedir?
-Mikroenjeksiyonda bir sperm direkt olarak yumurta içine özel bir cihaz (mikromanipülatör) aracılığı ile enjekte edilerek döllenmeye yardımcı olunur.
9. IVF veya mikroenjeksiyon kimlere uygulanır? Nasıl uygulanır?
-Gebe kalamayan hastalarda ve klasik tedavi yöntemlerinin etkisiz olduğu durumlarda uygulanır.
10. Tüp bebek tedavisi hangi aşamalardan oluşmaktadır?
-Yumurtalıkların uyarılması, yumurta toplanması, yumurtaların döllenmesi, embriyoların gelişimi ve seçilen en iyi embriyonun transferi aşamalarından oluşur.
11. Sperm tetkikinde sperm sayısının çok az olması veya sperm bulunmaması durumunda ne yapılmaktadır?
-Sperm sayısı az ise mikroenjeksiyon yapılır. Menide hiç sperm olmaması durumlarında ise testis içinde cerrahi olarak TESE, TESA, MESA veya PESA yöntemlerinden herhangi biri kullanılarak sperm aranması gerekir.
12. Yumurta nasıl toplanır? Ağrılı bir işlem midir?
-Vajinal ultrason ile yumurta toplanır. Kliniğimizde yumurta toplama işleminde hafif genel anestezi kullanmaktayız, bu yüzden hastalarımız ağrı hissetmemektedir.
13. Yumurta toplama işlemi sonrasında kişi kendini nasıl hisseder?
-Genellikle işlemden bir süre sonra evine gidebilir ve hatta aynı gün öğleden sonra işine dönebilir.
14. Bu tedaviler sonucu yumurtalık rezervi tükeniyor mu?
-Yumurtalıkların tüp bebek amaçlı uyarılması rezervi azaltmaz.
15. Her yumurta döllenir mi?
-Yumurtaların döllenmesi için olgun ve yapısal olarak normal olmaları gerekir. Her yumurta döllenmeye müsait değildir. Döllenen her yumurta ise sağlıklı bir embriyo haline dönüşmez.
16. Yumurtalar döllendikten sonra embriyolar rahim içine nasıl yerleştirilir?
-Embriyo transferi basit bir işlemdir. Rahim ağzından ince bir plastik katater ile ultrason eşliğinde rahim içine yerleştirilir.
17. Transfer sonrası arta kalan embriyo olur mu? Olursa bunlara ne yapılır?
-Transfer sonrası arta kalan kaliteli embriyolar hastanın isteği doğrultusunda dondurularak saklanabilir.
18. Embriyo seçimi nasıl yapılır? Çoğul gebelik nasıl önlenebiliyor?
-Bayan yaşı, embriyo kalitesi, uygulama sayısı ve dondurulacak embriyo varlığına göre seçim yapılır. 6. Mart. 2010 tarihinde yürürlüğe giren yönetmelik ile transfer edilen embriyo sayısına yukarıdaki kriterler gözönünde bulundurularak yasal sınırlama getirilmiştir.
19. Transfer sonrası istirahat edilmeli mi?
-İstirahatın faydası gösterilmiş değil. Normal yaşama devam edilmesini öneriyoruz.
20. Transferden sonra kişi normal aktivitelerine ne zaman döner?
—Cinsel yaşam ve spor dışında normal aktivitelere transfer sonrasında hemen dönebilir.
21. Kişinin cinsel yaşamını etkiler mi?
-Gebelik testi gününe kadar ilişki önermiyoruz ancak bu da etkinliği kanıtlanmış bir uygulama değil.
22. Tüp bebek tedavisinde kullanılan hormon ilaçları kanser riskini artırır mı? Bu ilaçların yan etkileri var mı?
-Kanser riskinde artış söz konusu değildir. Yumurtalıkların aşırı uyarılması (hiperstimulasyon) en önemli risktir.
23. Bu tedaviler sonucu dış gebelik olur mu?
-Dış gebelik olasılığı %1–3 civarındadır. Hem rahim içinde hem de dışında olma olasılığı ise %0.5 tir. Buna heterotopik gebelik denir.
24. Dondurulmuş embriyodan elde edilen gebelik sonuçları nasıldır?
-Dondurulmuş embriyolarla taze embriyolar arasında gebelik meydana getirebilme oranları arasında hemen hemen hiçbir fark bulunmamaktadır.
25. Dondurulmuş embriyo ile normal tüp bebek yöntemiyle doğmuş bebekler arasında sakatlık riski farkı var mı?
-Fark yoktur.
26. Çiftlerin her ikisinde de tıbbi bir sorun olmadığı halde gebelik elde edilemiyorsa nasıl bir yol izlenir?
—Tüp bebek ile gebelik olmaması durumunda detaylı bir araştırma yapılmalıdır. Eğer gebeliği engelleyecek bir neden bulunursa tedavi edilmelidir. Ancak çoğu zaman belirgin bir neden bulunmamaktadır.
27. Tüp bebek tedavisi ne kadar sürer?
-Uygulanan tedavi protokollerine göre değişkenlik arzetmekle birlikte yaklaşık 14-15 gündür.
28. Tüp bebek gebeliklerinde düşük riski daha mı yüksektir?
—Düşük riski daha yüksek değildir.
29. Tüp bebek kaç kez denenebilir?
— Üç denemede gebelik şansı artar, daha sonraki denemelerde de gebelik şansı sabit kalır
30. Kullanılan sperm ve yumurtalar eşlerin kendisine mi aittir?
-Kullanılan bütün sperm ve yumurtalar tamamen eşlerin kendilerine aittir.
31. Tüp bebek tedavisinde cinsiyet belirleyebilir miyiz?
-Belirlenebilir ancak etik ve kanuni nedenlerde dolayı Türkiyede cinsiyet belirlemek kanuni açıdan yasal değildir..
32. Gebelik oluşmadan önce genetik problemler konusunda alınabilecek önlemler var mı?
—Eğer aile içinde rastlanan genetik hastalıklar varsa ve bu hastalıkların preimplantasyon tanısı mevcut ise embriyolar üzerinde inceleme yapılabilir.
33. Embriyolarda genetik inceleme kimlere önerilmektedir?
-Akdeniz anemisi, orak hücreli anemi, ve bunlara benzer tek gen üzerinden geçiş gösteren çok sayıda hastalıkta embriyolarda genetik tanı mümkündür. Ayrıca tekrarlayan IVF başarısızlığı, ileri yaş ve tekrarlayan gebelik kayıplarında genetik inceleme önerilmektedir.
-Gebelik oluştuktan sonra koryon villus örneklemesi veya amniosentez ile genetik hastalıklardan bazılarının tanısı konabilir.
34. Tüp bebek işleminde başarılı olma şansı nedir?
-Başarı kadının yaşına ve embriyo kalitesine bağlıdır. 30 yaşın altında gebelik oranları %55-60 civarında olup, 40 yaşında sonra %15-20'lere düşer.
35. Tüp bebek işleminde başarıyı etkileyen faktörler nelerdir?
-Kadın yaşı, embriyo kalitesi, rahmin bütünlüğü başarıyı etkiler.
36. Tüp bebek tedavisinde başarıyı olumsuz yönde etkileyen faktörler nelerdir?
- Rahim içinde embriyoların tutunmasını engelleyecek yapışıklık, myom veya polip gibi problemlerin olması, tüplerin tıkalı ve içlerinin su dolu olması tüp bebekte başarıyı olumsuz olarak etkiler.
37. Tüp bebek işlemi sırasında oluşabilecek riskler nelerdir?
-En önemli riskler; çoğul gebelik ve aşırı uyarım sendromu (OHSS-Overyen hipersitimülasyon) dur.
38. Tüp bebek tedavisi süresince hastanede yatmak gerekli midir?
-İşlemin hiç bir aşamasında yatış gerekmez.
39. Tüp bebek uygulamalarıyla elde edilen gebeliklerden doğan bebeklerle, normal doğan bebekler arasında fark var mı?
-Herhangi bir fark yok. Sadece testis içinde alınan spermlerin döllenme amaçlı kullanıldığı durumlarda az da olsa bazı anomalilerde artış olabilmektedir.
40. Doğru tüp bebek merkezinin seçimi için neler önemli? Hastanın bu seçimi yaparken nelere dikkat etmesi gerekir?
- Tüp Bebek merkezi seçimi, 6. Mart. 2010 tarihinde yürürlüğe giren yeni Tüp Bebek Yönetmeliği ile daha da önem kazanmıştır. Transfer edilen embriyo sayısına yasal kısıtlama getirilmesi ve devlet desteği koşullarının ağırlaştırılması merkez seçimini daha önemli hala getirmiştir.
Tüp Bebek merkezi seçimi yaparken dikkat edilmesi gerekenler;
1. Merkez ne kadar zamandır faaliyette? Ne kadar yoğun? Merkezde çalışan ekip (klinisyen ve embriyolog) ne kadar zamandır tüp bebek ile uğraşmaktadır?
2. Merkezin gebelik oranları nedir? Özellikle başlanan uygulama başına eve canlı bebekle gitme oranı nedir?
3. Saygın embriyo dondurma programı var mıdır? Çözme sonrası embriyoların hayatta kalma oranı nedir? Embriyo çözme transferi başına gebelik ve eve canlı bebekle gitme oranı nedir?
4. Merkeze başvuran hastalara dürüstçe bilgilendirme yapılmakta mıdır?
Elbette, yukarıda bahsedilen hususlara doğru bilgi ile ulaşmak, günümüzdeki internet veya basın ortamındaki bilgi kirliliği de dikkate alınır ise zor olabilir. Yine de çiftlerin, araştırmacı olarak, o merkeze giden ve tedavi olan hastalara ulaşarak deneyimlerini paylaşmalarını tavsiye ediyorum.
1. Kadınların doğurganlığını etkileyen faktörler nelerdir?
-En önemli faktör yaştır. Kadın yaşı arttıkça gebe kalabilme şansı azalır. 44 yaşından sonra pratik olarak gebelik şansı çok daha azdır. Daha önce geçirilmiş cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlar, yumurtalık ve tüpleri etkileyen enfeksiyonlar da gebelik şansını olumsuz olarak etkiler.
2. Kadınlar ne sıklıkla jinekolojik muayene olmalılar?
-Cinsel olarak aktif olan kadınlarda jinekolojik muayeneler her yıl yapılmalıdır. Bu muayeneler ile beraber rahim ağzı kanseri taraması için PAP testi (smear) de yapılmalıdır.
3. Miyomlar ve tüplerin tıkalı olması hamileliği etkiler mi?
-Miyomlar rahim iç tabakasına yani bebeğin gelişeceği yere baskı yapıyorsa gebelik şansını etkiler. Rahim duvarından dışarı doğru büyümüş olan miyomlar ise çok büyük olmadıkça gebelik şansını etkilemezler. Tüplerin tıkalı olması ise gebelik oluşumunu imkânsız kılar.
4. Düzenli bir beraberliğe rağmen çocuk sahibi olamayan çiftler, ne zaman tedaviye yönelmeliler?
-Kadın yaşı 35’in altında ve öyküde gebelik oluşumunu etkiyebilecek herhangi bir problem yoksa 1 yıl, yaş 35’nin üzerinde veya geçmişte gebelik oluşumunu etkiyebilecek bir problem varsa 6 ay sonra inceleme ve tedavi başlanmalıdır.
5. Tüp bebek kaç yaşına kadar uygulanabilir? İleri yaştaki hastalar ne kadar beklemeli?
-Tüp bebek 45 yaşına kadar uygulanabilir. Ancak 40 yaşından sonra şansın azaldığı bilinmelidir.
6. Mikroenjeksiyon nedir?
-Mikronenjeksiyon tek bir spermin yumurta içine enjekte edilerek döllenmenin sağlandığı bir tüp bebek yöntemidir
7. IVF (In Vitro Fertilizasyon) nedir?
-Mikroenjeksiyondan farklı olarak; yumurta başına belirli sayıda sperm (yaklaşık 200.000) yumurtanın çevresine bırakılır ve spermlerden bir tanesi yumurtanın içine kendiliğinden girer.
8. Mikroenjeksiyonun IVF yönteminden farkı nedir?
-Mikroenjeksiyonda bir sperm direkt olarak yumurta içine özel bir cihaz (mikromanipülatör) aracılığı ile enjekte edilerek döllenmeye yardımcı olunur.
9. IVF veya mikroenjeksiyon kimlere uygulanır? Nasıl uygulanır?
-Gebe kalamayan hastalarda ve klasik tedavi yöntemlerinin etkisiz olduğu durumlarda uygulanır.
10. Tüp bebek tedavisi hangi aşamalardan oluşmaktadır?
-Yumurtalıkların uyarılması, yumurta toplanması, yumurtaların döllenmesi, embriyoların gelişimi ve seçilen en iyi embriyonun transferi aşamalarından oluşur.
11. Sperm tetkikinde sperm sayısının çok az olması veya sperm bulunmaması durumunda ne yapılmaktadır?
-Sperm sayısı az ise mikroenjeksiyon yapılır. Menide hiç sperm olmaması durumlarında ise testis içinde cerrahi olarak TESE, TESA, MESA veya PESA yöntemlerinden herhangi biri kullanılarak sperm aranması gerekir.
12. Yumurta nasıl toplanır? Ağrılı bir işlem midir?
-Vajinal ultrason ile yumurta toplanır. Kliniğimizde yumurta toplama işleminde hafif genel anestezi kullanmaktayız, bu yüzden hastalarımız ağrı hissetmemektedir.
13. Yumurta toplama işlemi sonrasında kişi kendini nasıl hisseder?
-Genellikle işlemden bir süre sonra evine gidebilir ve hatta aynı gün öğleden sonra işine dönebilir.
14. Bu tedaviler sonucu yumurtalık rezervi tükeniyor mu?
-Yumurtalıkların tüp bebek amaçlı uyarılması rezervi azaltmaz.
15. Her yumurta döllenir mi?
-Yumurtaların döllenmesi için olgun ve yapısal olarak normal olmaları gerekir. Her yumurta döllenmeye müsait değildir. Döllenen her yumurta ise sağlıklı bir embriyo haline dönüşmez.
16. Yumurtalar döllendikten sonra embriyolar rahim içine nasıl yerleştirilir?
-Embriyo transferi basit bir işlemdir. Rahim ağzından ince bir plastik katater ile ultrason eşliğinde rahim içine yerleştirilir.
17. Transfer sonrası arta kalan embriyo olur mu? Olursa bunlara ne yapılır?
-Transfer sonrası arta kalan kaliteli embriyolar hastanın isteği doğrultusunda dondurularak saklanabilir.
18. Embriyo seçimi nasıl yapılır? Çoğul gebelik nasıl önlenebiliyor?
-Bayan yaşı, embriyo kalitesi, uygulama sayısı ve dondurulacak embriyo varlığına göre seçim yapılır. 6. Mart. 2010 tarihinde yürürlüğe giren yönetmelik ile transfer edilen embriyo sayısına yukarıdaki kriterler gözönünde bulundurularak yasal sınırlama getirilmiştir.
19. Transfer sonrası istirahat edilmeli mi?
-İstirahatın faydası gösterilmiş değil. Normal yaşama devam edilmesini öneriyoruz.
20. Transferden sonra kişi normal aktivitelerine ne zaman döner?
—Cinsel yaşam ve spor dışında normal aktivitelere transfer sonrasında hemen dönebilir.
21. Kişinin cinsel yaşamını etkiler mi?
-Gebelik testi gününe kadar ilişki önermiyoruz ancak bu da etkinliği kanıtlanmış bir uygulama değil.
22. Tüp bebek tedavisinde kullanılan hormon ilaçları kanser riskini artırır mı? Bu ilaçların yan etkileri var mı?
-Kanser riskinde artış söz konusu değildir. Yumurtalıkların aşırı uyarılması (hiperstimulasyon) en önemli risktir.
23. Bu tedaviler sonucu dış gebelik olur mu?
-Dış gebelik olasılığı %1–3 civarındadır. Hem rahim içinde hem de dışında olma olasılığı ise %0.5 tir. Buna heterotopik gebelik denir.
24. Dondurulmuş embriyodan elde edilen gebelik sonuçları nasıldır?
-Dondurulmuş embriyolarla taze embriyolar arasında gebelik meydana getirebilme oranları arasında hemen hemen hiçbir fark bulunmamaktadır.
25. Dondurulmuş embriyo ile normal tüp bebek yöntemiyle doğmuş bebekler arasında sakatlık riski farkı var mı?
-Fark yoktur.
26. Çiftlerin her ikisinde de tıbbi bir sorun olmadığı halde gebelik elde edilemiyorsa nasıl bir yol izlenir?
—Tüp bebek ile gebelik olmaması durumunda detaylı bir araştırma yapılmalıdır. Eğer gebeliği engelleyecek bir neden bulunursa tedavi edilmelidir. Ancak çoğu zaman belirgin bir neden bulunmamaktadır.
27. Tüp bebek tedavisi ne kadar sürer?
-Uygulanan tedavi protokollerine göre değişkenlik arzetmekle birlikte yaklaşık 14-15 gündür.
28. Tüp bebek gebeliklerinde düşük riski daha mı yüksektir?
—Düşük riski daha yüksek değildir.
29. Tüp bebek kaç kez denenebilir?
— Üç denemede gebelik şansı artar, daha sonraki denemelerde de gebelik şansı sabit kalır
30. Kullanılan sperm ve yumurtalar eşlerin kendisine mi aittir?
-Kullanılan bütün sperm ve yumurtalar tamamen eşlerin kendilerine aittir.
31. Tüp bebek tedavisinde cinsiyet belirleyebilir miyiz?
-Belirlenebilir ancak etik ve kanuni nedenlerde dolayı Türkiyede cinsiyet belirlemek kanuni açıdan yasal değildir..
32. Gebelik oluşmadan önce genetik problemler konusunda alınabilecek önlemler var mı?
—Eğer aile içinde rastlanan genetik hastalıklar varsa ve bu hastalıkların preimplantasyon tanısı mevcut ise embriyolar üzerinde inceleme yapılabilir.
33. Embriyolarda genetik inceleme kimlere önerilmektedir?
-Akdeniz anemisi, orak hücreli anemi, ve bunlara benzer tek gen üzerinden geçiş gösteren çok sayıda hastalıkta embriyolarda genetik tanı mümkündür. Ayrıca tekrarlayan IVF başarısızlığı, ileri yaş ve tekrarlayan gebelik kayıplarında genetik inceleme önerilmektedir.
-Gebelik oluştuktan sonra koryon villus örneklemesi veya amniosentez ile genetik hastalıklardan bazılarının tanısı konabilir.
34. Tüp bebek işleminde başarılı olma şansı nedir?
-Başarı kadının yaşına ve embriyo kalitesine bağlıdır. 30 yaşın altında gebelik oranları %55-60 civarında olup, 40 yaşında sonra %15-20'lere düşer.
35. Tüp bebek işleminde başarıyı etkileyen faktörler nelerdir?
-Kadın yaşı, embriyo kalitesi, rahmin bütünlüğü başarıyı etkiler.
36. Tüp bebek tedavisinde başarıyı olumsuz yönde etkileyen faktörler nelerdir?
- Rahim içinde embriyoların tutunmasını engelleyecek yapışıklık, myom veya polip gibi problemlerin olması, tüplerin tıkalı ve içlerinin su dolu olması tüp bebekte başarıyı olumsuz olarak etkiler.
37. Tüp bebek işlemi sırasında oluşabilecek riskler nelerdir?
-En önemli riskler; çoğul gebelik ve aşırı uyarım sendromu (OHSS-Overyen hipersitimülasyon) dur.
38. Tüp bebek tedavisi süresince hastanede yatmak gerekli midir?
-İşlemin hiç bir aşamasında yatış gerekmez.
39. Tüp bebek uygulamalarıyla elde edilen gebeliklerden doğan bebeklerle, normal doğan bebekler arasında fark var mı?
-Herhangi bir fark yok. Sadece testis içinde alınan spermlerin döllenme amaçlı kullanıldığı durumlarda az da olsa bazı anomalilerde artış olabilmektedir.
40. Doğru tüp bebek merkezinin seçimi için neler önemli? Hastanın bu seçimi yaparken nelere dikkat etmesi gerekir?
- Tüp Bebek merkezi seçimi, 6. Mart. 2010 tarihinde yürürlüğe giren yeni Tüp Bebek Yönetmeliği ile daha da önem kazanmıştır. Transfer edilen embriyo sayısına yasal kısıtlama getirilmesi ve devlet desteği koşullarının ağırlaştırılması merkez seçimini daha önemli hala getirmiştir.
Tüp Bebek merkezi seçimi yaparken dikkat edilmesi gerekenler;
1. Merkez ne kadar zamandır faaliyette? Ne kadar yoğun? Merkezde çalışan ekip (klinisyen ve embriyolog) ne kadar zamandır tüp bebek ile uğraşmaktadır?
2. Merkezin gebelik oranları nedir? Özellikle başlanan uygulama başına eve canlı bebekle gitme oranı nedir?
3. Saygın embriyo dondurma programı var mıdır? Çözme sonrası embriyoların hayatta kalma oranı nedir? Embriyo çözme transferi başına gebelik ve eve canlı bebekle gitme oranı nedir?
4. Merkeze başvuran hastalara dürüstçe bilgilendirme yapılmakta mıdır?
Elbette, yukarıda bahsedilen hususlara doğru bilgi ile ulaşmak, günümüzdeki internet veya basın ortamındaki bilgi kirliliği de dikkate alınır ise zor olabilir. Yine de çiftlerin, araştırmacı olarak, o merkeze giden ve tedavi olan hastalara ulaşarak deneyimlerini paylaşmalarını tavsiye ediyorum.
