Güzellik........
Güzellik kimine göre bir karakter, kimine göre huy, kimine göre uyum, kimine göre iyilikle özdeşleşen bir kavram, kimine göre de bir değer olarak ifade edilmektedir. Üzerinde çok farklı görüşler, fikirler ileri sürülse, yorumlar yapılsa da güzellik aynı mutluluk gibi göreceli bir kavramdır.
Platon’a göre güzellik, dört ayrı aşamada kendini gösterir: Birincisi, bedensel güzelliktir; hissedilebilen şekillerin sevgisiyle elde edilir. İkincisi, moral güzelliktir; ruhların sevgisi ile ulaşılabilinir. Üçüncü güzellik türü ise, entelektüel güzelliktir ki, bu da bilimin elde edilme aşkıdır. Dördüncü ve son güzellik ise, mutlak güzellik olup idea’ya ulaşılması ile elde edilir. Bu son aşama en üstün güzellik olduğu gibi en üstün iyidir de…
Margaret Wolfe Hungerfod’un (1878) dediği gibi: “Güzellik, ona bakanın gözündedir.”
Ya da, Âşık Veysel’in altını çizdiği gibi: “Güzelliğin on para etmez, Şu bendeki aşk olmasa.”
Güzellik kavramının açılımında, Hint Mistik düşünür OSHO’nun, ilginç değerlendirmesini paylaşmadan da geçemeyeceğim: Aslında güzel insan da yok, çirkin insan da yok. Çirkin insan biriyle uyumlu olabilir; o zaman çirkin insan o insan için güzeldir. Güzellik, uyumun bir gölgesidir. Aslında bir insana güzel olduğu için âşık olmazsın; oluşum bunun tam tersidir. Birine âşık olduğun zaman o insan güzel görünür. Güzellik fikrini getiren aşktır; tersi olmaz. Sen hiç çirkin bir kuşla karşılaştın mı? Sen hiç çirkin bir ceylanla karşılaştın mı? Bu asla olmaz. Onlar hiçbir güzellik salonuna gitmez ve bir uzmana danışmaz.
İnsan kimi yüzler görür, parçaları inceleyince hiçbirini güzel bulmaz, ama parçalardan oluşan bütün güzeldir. Bu arada, çok güzel olmamaya da dikkat etmek gerekir: insanın, güzel olmanın avantajlarından yararlanabilmek için çevresini ihtişamıyla ezmemesi çok önemlidir. Güzellikten daha çok “orta derecede” güzeller yararlanırlar, çünkü herkes kendilerine yakın görür onları. Eğer bu açıdan öteki insanlarla aradaki fark çok büyükse, bu insanlar sizin yanınızda kendilerini çok çirkin hissedebilirler ve durum aleyhinize döner.
Bacon, “Denemeleri”nde, “çok güzel kimselerin erdemli olduğu hemen hemen pek az görülür, sanki doğa hiç eksiksiz bir iş yapma çabası içinde, ruhsal bir bütün yaratmayı unutuvermiştir.” Diyerek, erdem ve güzellik arasındaki zorlu sınırı ortaya koyarken devam ediyor: “Bu nedenle, böylelerinin kendileri güzeldir ama ruhları yücelikten uzaktır, davranışlarıyla hoşa gitmeye, erdemli olmaktan daha çok önem verirler.”
Platon’a göre güzellik, dört ayrı aşamada kendini gösterir: Birincisi, bedensel güzelliktir; hissedilebilen şekillerin sevgisiyle elde edilir. İkincisi, moral güzelliktir; ruhların sevgisi ile ulaşılabilinir. Üçüncü güzellik türü ise, entelektüel güzelliktir ki, bu da bilimin elde edilme aşkıdır. Dördüncü ve son güzellik ise, mutlak güzellik olup idea’ya ulaşılması ile elde edilir. Bu son aşama en üstün güzellik olduğu gibi en üstün iyidir de…
Margaret Wolfe Hungerfod’un (1878) dediği gibi: “Güzellik, ona bakanın gözündedir.”
Ya da, Âşık Veysel’in altını çizdiği gibi: “Güzelliğin on para etmez, Şu bendeki aşk olmasa.”
Güzellik kavramının açılımında, Hint Mistik düşünür OSHO’nun, ilginç değerlendirmesini paylaşmadan da geçemeyeceğim: Aslında güzel insan da yok, çirkin insan da yok. Çirkin insan biriyle uyumlu olabilir; o zaman çirkin insan o insan için güzeldir. Güzellik, uyumun bir gölgesidir. Aslında bir insana güzel olduğu için âşık olmazsın; oluşum bunun tam tersidir. Birine âşık olduğun zaman o insan güzel görünür. Güzellik fikrini getiren aşktır; tersi olmaz. Sen hiç çirkin bir kuşla karşılaştın mı? Sen hiç çirkin bir ceylanla karşılaştın mı? Bu asla olmaz. Onlar hiçbir güzellik salonuna gitmez ve bir uzmana danışmaz.
İnsan kimi yüzler görür, parçaları inceleyince hiçbirini güzel bulmaz, ama parçalardan oluşan bütün güzeldir. Bu arada, çok güzel olmamaya da dikkat etmek gerekir: insanın, güzel olmanın avantajlarından yararlanabilmek için çevresini ihtişamıyla ezmemesi çok önemlidir. Güzellikten daha çok “orta derecede” güzeller yararlanırlar, çünkü herkes kendilerine yakın görür onları. Eğer bu açıdan öteki insanlarla aradaki fark çok büyükse, bu insanlar sizin yanınızda kendilerini çok çirkin hissedebilirler ve durum aleyhinize döner.
Bacon, “Denemeleri”nde, “çok güzel kimselerin erdemli olduğu hemen hemen pek az görülür, sanki doğa hiç eksiksiz bir iş yapma çabası içinde, ruhsal bir bütün yaratmayı unutuvermiştir.” Diyerek, erdem ve güzellik arasındaki zorlu sınırı ortaya koyarken devam ediyor: “Bu nedenle, böylelerinin kendileri güzeldir ama ruhları yücelikten uzaktır, davranışlarıyla hoşa gitmeye, erdemli olmaktan daha çok önem verirler.”
