uçan balonlar ne kadar yükseğe çıkabilir?
[FONT="] [/FONT]
Bazen çocuğa alınan bir uçan balon elinden kaçabilir. Hep beraber havada yükselen balona
bakakalınır. Bu balon havada ne kadar yükselecektir acaba?
Uçan balonların doldurma uçları ne kadar iyi bağlanmış olursa olsun, çok az da olsa hava daha
doğrusu helyum kaçırırlar. Havadan çok daha hafif helyum gazı ile şişirilen bu balonların ağızlarından
kaçırdıklarını eve getirdiğimiz ve tavana yapışıkmış gibi havada duran balonun sabah olunca porsuyup
yere inmiş olduğunu görünce anlarız.
Balonun ağzının ideal bir biçimde bağlanmış olduğunu kabul etsek bile havada yükselebileceği mesafe
yine de sınırlıdır. Yükseldikçe hava basıncı azaldığından ve balonun iç basıncı dışındakinden daha
yüksek kaldığından balon yükseldikçe şişmeye başlar. Sonunda balonun yapıldığı malzemeye,
hacmine ve malzemenin kalınlığına bağlı olarak belirli bir yükseklikte patlar.
Küçük uçan balonlar en çok 10,000 metreye, sepetinde insan taşıyan büyük balonlar 30,000 metreye,
bilim insanları tarafından içinde ölçüm aletleriyle birlikte yollanan araştırma balonları da 40,000
metreye kadar yükselebilirler.
Balonların belirli yükseklikte dış basıncın azlığına dayanamayıp patlamalarından bazı bilimsel
gözlemlerde de faydalanılır. Hava tahmin balonlarına bağlı hava sıcaklığını, basıncını ve nem oranını
ölçen aletler vardır. Bu balonlar yaklaşık 30,000 metre yükseklikte patlayacak şekilde yapılmışlardır.
Aletler açılan bir paraşütle yere yumuşak iniş yaparlar. Hem üzerlerindeki
değerler kaydedilir hem de oldukça pahalı olan bu ölçüm aletlerinin tekrar kullanılabilmeleri sağlanır.
Bu ölçüm aletleri bir tarlanın ortasına, bir ağacın tepesine veya bir vadi yatağına da düşebilirler. Onları
bulanların ilgili makamlara götürmeleri artık aletlerin ne olduklarını anlamalarına veya insaflarına
kalmıştır.
[FONT="]
[/FONT]
Bazen çocuğa alınan bir uçan balon elinden kaçabilir. Hep beraber havada yükselen balona
bakakalınır. Bu balon havada ne kadar yükselecektir acaba?
Uçan balonların doldurma uçları ne kadar iyi bağlanmış olursa olsun, çok az da olsa hava daha
doğrusu helyum kaçırırlar. Havadan çok daha hafif helyum gazı ile şişirilen bu balonların ağızlarından
kaçırdıklarını eve getirdiğimiz ve tavana yapışıkmış gibi havada duran balonun sabah olunca porsuyup
yere inmiş olduğunu görünce anlarız.
Balonun ağzının ideal bir biçimde bağlanmış olduğunu kabul etsek bile havada yükselebileceği mesafe
yine de sınırlıdır. Yükseldikçe hava basıncı azaldığından ve balonun iç basıncı dışındakinden daha
yüksek kaldığından balon yükseldikçe şişmeye başlar. Sonunda balonun yapıldığı malzemeye,
hacmine ve malzemenin kalınlığına bağlı olarak belirli bir yükseklikte patlar.
Küçük uçan balonlar en çok 10,000 metreye, sepetinde insan taşıyan büyük balonlar 30,000 metreye,
bilim insanları tarafından içinde ölçüm aletleriyle birlikte yollanan araştırma balonları da 40,000
metreye kadar yükselebilirler.
Balonların belirli yükseklikte dış basıncın azlığına dayanamayıp patlamalarından bazı bilimsel
gözlemlerde de faydalanılır. Hava tahmin balonlarına bağlı hava sıcaklığını, basıncını ve nem oranını
ölçen aletler vardır. Bu balonlar yaklaşık 30,000 metre yükseklikte patlayacak şekilde yapılmışlardır.
Aletler açılan bir paraşütle yere yumuşak iniş yaparlar. Hem üzerlerindeki
değerler kaydedilir hem de oldukça pahalı olan bu ölçüm aletlerinin tekrar kullanılabilmeleri sağlanır.
Bu ölçüm aletleri bir tarlanın ortasına, bir ağacın tepesine veya bir vadi yatağına da düşebilirler. Onları
bulanların ilgili makamlara götürmeleri artık aletlerin ne olduklarını anlamalarına veya insaflarına
kalmıştır.
[FONT="]
[/FONT]
