Altı şapkalı düşünme tekniği
sistematik yaratıcı düşünme tekniği altı şapka nedir sistematik düşünme eğitimde altı şapkalı tekniği
Bu tür düşünme biçimini müfettişler bir seminerde anlatmışlardı.Beğenilen ve yapılması gereken bir sistem gibi görünüyor.
Düşüncelerimiz bir düzen içinde olur sistematik düşünmeyi öğrenebilirsek bütün problemleri çözebiliriz diye düşünen Edward de Bona bir kitap yazdı. Adı "Altı Şapkalı Düşünme Tekniği". Takım halinde düşünen bir topluluğun sonuca en hızlı bir şekilde ulaşması için düşüncelerini taktıkları şapkalara göre düzenlemesini söylüyor.
Bir düşünür gibi davranırsak bir düşünür oluruz. Bu tekniği uygulayarak düşünür olmak elimizdedir. Problemi bulacağız, sorunu ortaya çıkartacağız. Bundan sonrası şapkalara kalıyor. Şapkayı takacağız ve o şapkanın bizden istediği sistematikte düşüneceğiz. Böylece düşüncelerimizi sistematik bir hale getirip sonuca daha rahat ulaşabileceğiz. Şimdi şapkaları ve onların anlamlarını görelim.
Beyaz Şapka
Beyaz sadeliğin saflığın sembolüdür. Bu sembol nedeniyle beyaz şapkayı takan kişi sorun hakkındaki rakamları ve olguları ortaya koyar. Burada kişisel düşüncelere ve duygulara yer yoktur. Bu olguları ortaya koyarken kişi tamamen tarafsız olmalıdır. Sorun hakkındaki tüm objektif olgu ve rakamlar üzerinde düşünülür.
Kırmızı Şapka
Kırmızı öfke, korku, kuşku gibi duyguları ifade eder. Duygusal bir şapkadır. Genel olarak zihnimizin arkasında öfke, korku, sevgi, nefret gibi güçlü duygular olabilir. Bu duyguları hiç bir kısıtlama olmadan ortaya koyabiliriz bu şapkayla. Hiç bir kısıtlamaya gidilmeden duygular ifade edilmelidir. Bu konudaki duygularım nelerdir?
Siyah Şapka
Siyah gecenin rengidir. Gecenin içindeki karanlık onun olumsuzluk, karamsarlık vermesine neden olur. Bu yüzden siyah şapkayı takanlar fikirlerin sorunun olumsuz, karamsar taraflarını düşünecekler. Bunları ortaya koyacaklar. Yalnız bu sırada yine objektif olmak gerekiyor.
Sarı Şapka
Güneş doğarken sarı renktedir. Her yeni bir günün doğuşu bize yeni umutlar verir. Yeni umut olumludur ve yapıcıdır. Bu nedenle sarı şapkayı takanlar olumlu taraflarını düşüneceklerdir. Bu fikrin, bu durumun olumlu tarafları nelerdir?
Yeşil Şapka
Yeşil ilkbaharın rengidir. İlkbaharda doğa tüm coşkusuyla yaratıcıdır. Yeni canlılar var olurken eskiler de kendisini yeniler. Bu nedenle yeşil şapkayı takanlar yaratıcı olmalıdır. Fikirlerin sonuçları düşünülmeden kabul edilebilir olup olmadığına bakılmadan yenilerini yaratmak gerekir. Yeşil şapkayı takan kişi sorununa oldukça farklı, çarpıcı, özgün çözüm yolları üretmelidir.
Mavi Şapka.
Mavi gökyüzünün rengidir. Gökyüzü kucaklayıcıdır, derler toparlar. Bu nedenle mavi şapkayı giyen kişi derleyici toplayıcı olmalı sorunu, sorun hakkındaki olguları, duygularını, olumlu ve olumsuzlukları, çözüm yollarını derleyip özetlemeli ve sonuca ulaştırmalıdır.
Düşünmenin en büyük düşmanı karmaşadır. Düşünürler gibi insanlar da düşüncelerini belirli bir düzene koyarsa tek tek sırayla düşünürse daha güzel sonuçlar çıkartacaklardır.
Bu tür düşünme biçimini müfettişler bir seminerde anlatmışlardı.Beğenilen ve yapılması gereken bir sistem gibi görünüyor.
Düşüncelerimiz bir düzen içinde olur sistematik düşünmeyi öğrenebilirsek bütün problemleri çözebiliriz diye düşünen Edward de Bona bir kitap yazdı. Adı "Altı Şapkalı Düşünme Tekniği". Takım halinde düşünen bir topluluğun sonuca en hızlı bir şekilde ulaşması için düşüncelerini taktıkları şapkalara göre düzenlemesini söylüyor.
Bir düşünür gibi davranırsak bir düşünür oluruz. Bu tekniği uygulayarak düşünür olmak elimizdedir. Problemi bulacağız, sorunu ortaya çıkartacağız. Bundan sonrası şapkalara kalıyor. Şapkayı takacağız ve o şapkanın bizden istediği sistematikte düşüneceğiz. Böylece düşüncelerimizi sistematik bir hale getirip sonuca daha rahat ulaşabileceğiz. Şimdi şapkaları ve onların anlamlarını görelim.
Beyaz Şapka
Beyaz sadeliğin saflığın sembolüdür. Bu sembol nedeniyle beyaz şapkayı takan kişi sorun hakkındaki rakamları ve olguları ortaya koyar. Burada kişisel düşüncelere ve duygulara yer yoktur. Bu olguları ortaya koyarken kişi tamamen tarafsız olmalıdır. Sorun hakkındaki tüm objektif olgu ve rakamlar üzerinde düşünülür.
Kırmızı Şapka
Kırmızı öfke, korku, kuşku gibi duyguları ifade eder. Duygusal bir şapkadır. Genel olarak zihnimizin arkasında öfke, korku, sevgi, nefret gibi güçlü duygular olabilir. Bu duyguları hiç bir kısıtlama olmadan ortaya koyabiliriz bu şapkayla. Hiç bir kısıtlamaya gidilmeden duygular ifade edilmelidir. Bu konudaki duygularım nelerdir?
Siyah Şapka
Siyah gecenin rengidir. Gecenin içindeki karanlık onun olumsuzluk, karamsarlık vermesine neden olur. Bu yüzden siyah şapkayı takanlar fikirlerin sorunun olumsuz, karamsar taraflarını düşünecekler. Bunları ortaya koyacaklar. Yalnız bu sırada yine objektif olmak gerekiyor.
Sarı Şapka
Güneş doğarken sarı renktedir. Her yeni bir günün doğuşu bize yeni umutlar verir. Yeni umut olumludur ve yapıcıdır. Bu nedenle sarı şapkayı takanlar olumlu taraflarını düşüneceklerdir. Bu fikrin, bu durumun olumlu tarafları nelerdir?
Yeşil Şapka
Yeşil ilkbaharın rengidir. İlkbaharda doğa tüm coşkusuyla yaratıcıdır. Yeni canlılar var olurken eskiler de kendisini yeniler. Bu nedenle yeşil şapkayı takanlar yaratıcı olmalıdır. Fikirlerin sonuçları düşünülmeden kabul edilebilir olup olmadığına bakılmadan yenilerini yaratmak gerekir. Yeşil şapkayı takan kişi sorununa oldukça farklı, çarpıcı, özgün çözüm yolları üretmelidir.
Mavi Şapka.
Mavi gökyüzünün rengidir. Gökyüzü kucaklayıcıdır, derler toparlar. Bu nedenle mavi şapkayı giyen kişi derleyici toplayıcı olmalı sorunu, sorun hakkındaki olguları, duygularını, olumlu ve olumsuzlukları, çözüm yollarını derleyip özetlemeli ve sonuca ulaştırmalıdır.
Düşünmenin en büyük düşmanı karmaşadır. Düşünürler gibi insanlar da düşüncelerini belirli bir düzene koyarsa tek tek sırayla düşünürse daha güzel sonuçlar çıkartacaklardır.
