M
Misafir
Forum Okuru
Deneme Süresi Nedir ?
Deneme süresi bir işçinin işyerine ve işine uyum sağlayıp sağlayamayacağının anlaşılması için geçen süredir. Ancak bunun sigortayla bir ilgisi yoktur. Patronlar işçileri sigortasız çalıştırmak için “Hele bir deneme süresini görelim de ona göre” derler. Patronların bu tutumu yasa dışıdır ve işçileri kandırmak ve oyalamak içindir. 2 aylık bir iş için bile bir işyerine girseniz patron yine sizi işe girmeden 1 gün önce SSK’ya bildirmek ve sigortalı çalıştırmak zorundadır.
Bu konuda belki de en çok zarar görenler, yeni mezun veya iş deneyimi konusunda kendilerine daha az güvenenlerdir.Öncelikle tecrübesiz olmanın yeni mezunlar için herhangi bir eksiklik olmadığının, herkesin bu dönemden geçtiğinin ve bunun kimi zaman firmalar için tercih sebebi bile olduğunun bilinmesi gerekiyor. Yeni mezunlar genellikle, iş hayatına atılmanın heyecanıyla başvurdukları işyerinin, hakları olan birçok şartı yerine getirmemesine göz yumarak tecrübe edinmek adına işe giriyor. Tecrübesiz oldukları bilindiği halde ve zaten buna uygun bir maaşla (hatta kimi zaman belli bir süre için maaşsız!) işe alınmış olmalarına rağmen kendilerinden tecrübe, olağanüstü yetenek ve fedakarlıklar (fazla mesai, mümkünse iş dışında bir hayat sürmemeleri gibi) bekleniyor. Öncelikle en iyi çalışanın, işyeri için kendinden en çok ödün veren çalışan olmadığının, bunun eninde sonunda mutlaka işgücü sömürüsüne gideceğinin bilinmesi gerekiyor. Çalışanın, çalışacağı yerle ilgili olarak belli kriterlere sahip olmasına ve neticesinde bir takım koşullar ileri sürmesine işvereninden daha az hakkı yoktur. Bu koşullara bazı örnekler vermek gerekirse: sigorta, yemek ve yol masrafları haricinde emeğinin maddi karşılığını alacağına dair bir sözleşme olmaksızın emek vermeye başlamamak, çalışma saatlerinin belirlenmesi, işverenin maaş vererek çalışanının 24 saatininden de yararlanma hakkı olduğunu düşünmemesi gibi...
Tecrübesiz birçok kişinin karşılaştığı sorunlardan biri de işverenin ‘deneme süresi’ kavramından anladığı ‘dolandırma süresi’dir.
Deneme süresi’, sadece birkaç görüşmede verecekleri karar konusunda emin olamayan çalışan ve işverenin birbirini çalışma ortamında tanıyabilmeleri ve sonunda birlikte çalışmaya devam edip etmeyecekleri kararını alacakları süredir ve her iki taraf için de son derece makul bir istektir. Bu süre için ödenecek maaşın, işe devam halinde ödenecek maaştan daha düşük olması da makuldür. Fakat, öncelikle bu sürenin görüşme sırasında adı konulmalıdır. Genellikle bir ay civarında sürer. Bu sürenin adının ‘deneme’ olması, çalışanın o dönemde yaptığı işlerin müsvedde olduğu veya çalışan henüz kadrolu olmadığından çalışmalarının maddi karşılığını almamasının normal bir durum olduğu anlamına gelmez. Çağımızda en değerli şey zamandır ve iş dünyasında harcanan emek ve zamanın karşılığı belli bir ücretle ödenir. Yani ‘deneme işvereninizin’ yaptığınız çalışmalara herhangi bir karşılık vermeksizin size, ‘deneme süresinde yaptığın işi beğenmedim sana hayatta başarılar’ diyerek işin içinden sıyrılması ne insan ne iş ahlakına yakışır. Ne var ki bu tarz bir işverenin zaten davranışlarını bu kriterlere uydurmaya çalışmak gibi bir kaygısı yoktur. Bu nedenle çalışanın konuya ahlaksal değil hukuksal açıdan yaklaşması gerekir. Hukuksal bir yaklaşım içinse delil yani belge, yani sözleşme şarttır.
Kurnaz işverenler tarafından empoze edilen ve dolayısıyla iş hayatına yeni atılan kişilerin garip bir şekilde akıllarına yatan en yanlış fikirlerden biri, kadrolu olmadan önce sözleşme yapılmayacağı ve sigortanın başlatılmayacağıdır. Öncelikle ‘sigorta’ deneme-emin olma süreçlerinden bağımsız olarak, işe başlanılan andan itibaren işveren için yasal bir zorunluluktur. Deneme süresi başlangıcında, bu sürenin ne kadarlık bir zaman dilimi ile kısıtlandırılacağı (kesin tarih vermek tabii ki her zaman mümkün olmayabilir ama bir kısıtlandırma getirilmelidir), bu süre için ne kadar maaş ödeneceği, sürenin başlangıç tarihi, günlük ve haftalık çalışma saatleri gibi konularda karşılıklı mutabakata varılarak durum yazılı hale getirilmeli ve sözkonusu belge çalışan ve işveren tarafından imzalanarak onaylanmalıdır. Bir işverenin buna yanaşmaması için dünyanın en iyimser insanı bile birden fazla neden öne süremez. Bunun Türkçesi; “Sizi sömürmeme olanak tanımayan bu koşullarda sizinle çalışamam”dır. Böyle bir belge olmaksızın, ay sonunda verdiğiniz tüm emekler karşılıksız bırakıldığında denediğiniz ve yanıldığınız işvereninize hukuksal ve medeni yollarla hiçbir zarar veremezsiniz
Zaten genellikle bu yollardan hiçbiri kurnaz işveren için, elinizdeki sözleşme kağıdınızla maliyeye, sosyal sigortalar kurumuna veya ticaret odasına yapacağınız şikayetlerden daha caydırıcı olmaz. Lütfen günümüzde özellikle küçük çaplı şirketlerde sömürülmesi kuvvetle muhtemel haklarınızı koruma altına alacak böyle bir anlaşma yapmayı çok da gerekli olmayan ufak bir ayrıntı gibi görmeyin ve en azından böyle bir bilincin oluşmasına katkıda bulunun.
Anlaşma sırasında dikkatten kaçırılmaması gereken şey zamanlamalardır. Çalışmaya başladığınızda
1. İşverenin diğer çalışanlarla ilişkisini gözlemleyin,
2. Daha önce benzer örnekler yaşanmış mı araştırın.
3. Size verilen söz ve taahhütler yerine geliyor mu? bakın.
4. Mesleğiniz açısından orada bulunmak size fayda sağlıyor mu? değerlendirin.
5. Stajyer çalıştırmak şirketin genel alışkanlığı mı? gözlemleyin.
6. faaliyetleri modern ve profesyonel olarak mı yapılıyor yoksa aşırmalara göz yumuluyor mu? gözlemleyin.
7. Mesai saatleri herkes açısından nasıl? şİkayet konusu oluyor mu? Diğer çalışanlar bu konuda neler düşünüyor.
8. Siz hangi görev tanımıyla işe girdiğinizi bir kağıda yazın. Sizden bu tanıma uymayan neler isteniyor her akşam belirleyin.
9. Toplantılara yeterince ve gerçekçi olarak katılıyor musunuz? Düşüncelerinize karşı tepkiler nasıl? veya düşünce öne sürebiliyor musunuz?
10. İlk anlaşma süreniz dolduğunda hiç bir koşulda geçirmeden konuyla ilgili kişiyle yeni dönemi konuşun.
11. Anlaşma süreniz sonunda mırın kırın ediliyor mu? Yetersizlik vb. şeyler söyleniyor mu?,
12. bir dönem daha bu şekilde devam etmeniz öneriliyor mu?
Bu değerlendirme kriterlerinde sizce gerçekleşen şeyler var ise bir dakika bile geçirmeden o işyerine veda edin. Bunun sizin kimliğinize ve iş yaşamınıza paradan daha önemli katkıları olacaktır. Belirlenen günde mutlaka ilgili kişiyle konuşun. Siz o işyerinin belirlenen gün sonunda çalışanı olmaktan çıkıyorsunuz. Bu nedenle net bir şekilde yeni dönem için konuşabilirsiniz.
Son olarak işyeri ile ilgili şikayetlerinizi, işyerinde çalışanlarla, internet siteleri ile vb. yerlerde paylaşmayın. kimliğinizin gelişmesi için bir ders aldığınızı düşünün bir daha ki anlaşmanızı daha sağlam yapın.
İşyeri sizi kendi ortamı için yetersiz bulabilir, üzülmeyin. Önemli olan bunu zamanında sizinle paylaşmasıdır. Siz yolunuza devam edin.
Bütün bu gözlemleri yapmıyorsanız, gereklerini yerine getirmiyorsanız siz o işyerinde problem yaşamaya hazırsınız demektir.
506 SAYILI SOSYAL SİGORTALAR KANUNUNDA “DENEME SÜRESİ” UYGULAMASI YOKTURDenetim esnasında, yeni işe alınan işçilerin sigorta girişinin yapılmaması işyerlerinde sık karşılaşılan bir uygulamadır. Nedeni ise işverenlerin halen “Deneme Süresi” hakkımızı kullanıyoruz yönündeki yanlış bilgileridir.
Sosyal Sigortalar Kanununda “Deneme Süresi” uygulaması yoktur. Yasa hükmü gereği; Çalıştırılanlar, işe alınmalarıyla, kendiliğinden “sigortalı” olurlar. Sigortalılar ile bunların işverenleri hakkında sigorta hak ve yükümleri sigortalının işe alındığı tarihten başlar. Bu suretle sigortalı olmak hak ve yükümünden kaçınılamaz ve vazgeçilemez. Sözleşmelere, sosyal sigorta yardım ve yükümlerini azaltmak veya başkasına devretmek yolunda hükümler konulamaz.
Sosyal Sigortalar Kanunu “İşveren, çalıştıracağı kimseleri, işe başlatmadan önce örneği Kurumca hazırlanacak işe giriş bildirgeleriyle Kurum’a doğrudan bildirmekle veya bu belgeleri iadeli-taahhütlü olarak göndermekle yükümlüdür. İnşaat işyerlerinde işe başlatılacak kimseler için işe başlatıldığı gün Kuruma veya iadeli-taahhütlü olarak postaya verilen işe giriş bildirgeleri ile Kuruma ilk defa işyeri bildirgesi verilen işyerlerinde işe alınan işçiler için en geç bir ay içinde Kurum’a verilen veya iadeli taahhütlü olarak gönderilen işe giriş bildirgeleri de süresi içinde verilmiş sayılır.
Çalıştırılanların deneme süresi diye SSK’ya bildirilmemesi durumunda asgari ücrete endeksli idari para cezaları uygulanacaktır. 2006 yılında uygulanacak idari para cezası (SSK işe giriş bildirgesinin yasal süresi içinde verilmemesi halinde) her bir işçi için 531 YTL ‘dır.
Deneme süresi 4857 sayılı İş Kanununda düzenlenmiştir.Yasal düzenleme gereği; Taraflarca iş sözleşmesine bir deneme kaydı konulduğunda, bunun süresi en çok iki ay olabilir. Ancak deneme süresi toplu iş sözleşmeleriyle dört aya kadar uzatılabilir. Deneme süresi içinde taraflar iş sözleşmesini bildirim süresine gerek olmaksızın ve tazminatsız feshedebilir. İşçinin çalıştığı günler için ücret ve diğer hakları saklıdır.
Deneme Süresinin Niteliği;
1. İşe yeni başlayan işçinin işyeri ve çalışma koşullarına alışabilmesi, çevresinde uyum sağlayabilmesi; İşvereninde işçinin mesleki yeteneğini, iş disiplinini ve diğer özelliklerini öğrenebilmesi için yasa deneme süresi adı altında düzenleme getirmiştir
2. İş sözleşmesinde taraflar (işçi-işveren) deneme süresi belirleyip-belirlememekte serbesttir. İş Kanunu taraflara böyle bir zorunluluk getirmiş değildir. Yapılan her hizmet sözleşmesinde deneme süresinin varlığından söz edilemez. İşçinin, işe yeni alınmış olması deneme süresinin varlığı için bir delil sayılmaz ve taraflarca böyle şartın kabul edildiği anlamına gelmez.
3. İşçi ve işveren kendi aralarında yapacakları bir anlaşma ile deneme süresini daha kısa tutabilirler.Ancak kanunda belirtilen süreyi aşamazlar. Kanunda belirtilen yasal sınırların üstündeki deneme süresi geçersiz olur.
4. Deneme süresinin başlangıcı iş sözleşmesinin yapıldığı gün değil, işçinin işe fiilen başladığı gündür. Deneme süresi başladıktan sonra işçinin hastalanması veya çalışamaması gibi benzer nedenler kanaatimce deneme süresini, amacına ulaşmadığı gerekçesiyle keser. Kesen süre kadar, deneme süresi uzatılabilir. Ancak tarafların sözleşmeye bu hususta ilave bir madde eklemesi gerekir.
5. Hizmet sözleşmesinde deneme süresinin bulunması tarafların işçi ve işveren niteliğini etkilemez. İş Kanunu hükümlerinin uygulanmasına engel olmaz. Deneme süresi içinde işçinin sigortası yaptırılmak zorundadır.
6. Deneme süresi sözlü olarak da belirlenebilir ancak bu hususun taraflarca ispatı zordur. İspat edilememesi halinde iş sözleşmesinin belirsiz süreli yapıldığı sonucuna varılması gerekir. Böyle bir durumda hizmet akdi, bildirim öneli ve tazminat şartlarına uyularak feshedilebilir.
Bu konuda belki de en çok zarar görenler, yeni mezun veya iş deneyimi konusunda kendilerine daha az güvenenlerdir.Öncelikle tecrübesiz olmanın yeni mezunlar için herhangi bir eksiklik olmadığının, herkesin bu dönemden geçtiğinin ve bunun kimi zaman firmalar için tercih sebebi bile olduğunun bilinmesi gerekiyor. Yeni mezunlar genellikle, iş hayatına atılmanın heyecanıyla başvurdukları işyerinin, hakları olan birçok şartı yerine getirmemesine göz yumarak tecrübe edinmek adına işe giriyor. Tecrübesiz oldukları bilindiği halde ve zaten buna uygun bir maaşla (hatta kimi zaman belli bir süre için maaşsız!) işe alınmış olmalarına rağmen kendilerinden tecrübe, olağanüstü yetenek ve fedakarlıklar (fazla mesai, mümkünse iş dışında bir hayat sürmemeleri gibi) bekleniyor. Öncelikle en iyi çalışanın, işyeri için kendinden en çok ödün veren çalışan olmadığının, bunun eninde sonunda mutlaka işgücü sömürüsüne gideceğinin bilinmesi gerekiyor. Çalışanın, çalışacağı yerle ilgili olarak belli kriterlere sahip olmasına ve neticesinde bir takım koşullar ileri sürmesine işvereninden daha az hakkı yoktur. Bu koşullara bazı örnekler vermek gerekirse: sigorta, yemek ve yol masrafları haricinde emeğinin maddi karşılığını alacağına dair bir sözleşme olmaksızın emek vermeye başlamamak, çalışma saatlerinin belirlenmesi, işverenin maaş vererek çalışanının 24 saatininden de yararlanma hakkı olduğunu düşünmemesi gibi...
Tecrübesiz birçok kişinin karşılaştığı sorunlardan biri de işverenin ‘deneme süresi’ kavramından anladığı ‘dolandırma süresi’dir.
Deneme süresi’, sadece birkaç görüşmede verecekleri karar konusunda emin olamayan çalışan ve işverenin birbirini çalışma ortamında tanıyabilmeleri ve sonunda birlikte çalışmaya devam edip etmeyecekleri kararını alacakları süredir ve her iki taraf için de son derece makul bir istektir. Bu süre için ödenecek maaşın, işe devam halinde ödenecek maaştan daha düşük olması da makuldür. Fakat, öncelikle bu sürenin görüşme sırasında adı konulmalıdır. Genellikle bir ay civarında sürer. Bu sürenin adının ‘deneme’ olması, çalışanın o dönemde yaptığı işlerin müsvedde olduğu veya çalışan henüz kadrolu olmadığından çalışmalarının maddi karşılığını almamasının normal bir durum olduğu anlamına gelmez. Çağımızda en değerli şey zamandır ve iş dünyasında harcanan emek ve zamanın karşılığı belli bir ücretle ödenir. Yani ‘deneme işvereninizin’ yaptığınız çalışmalara herhangi bir karşılık vermeksizin size, ‘deneme süresinde yaptığın işi beğenmedim sana hayatta başarılar’ diyerek işin içinden sıyrılması ne insan ne iş ahlakına yakışır. Ne var ki bu tarz bir işverenin zaten davranışlarını bu kriterlere uydurmaya çalışmak gibi bir kaygısı yoktur. Bu nedenle çalışanın konuya ahlaksal değil hukuksal açıdan yaklaşması gerekir. Hukuksal bir yaklaşım içinse delil yani belge, yani sözleşme şarttır.
Kurnaz işverenler tarafından empoze edilen ve dolayısıyla iş hayatına yeni atılan kişilerin garip bir şekilde akıllarına yatan en yanlış fikirlerden biri, kadrolu olmadan önce sözleşme yapılmayacağı ve sigortanın başlatılmayacağıdır. Öncelikle ‘sigorta’ deneme-emin olma süreçlerinden bağımsız olarak, işe başlanılan andan itibaren işveren için yasal bir zorunluluktur. Deneme süresi başlangıcında, bu sürenin ne kadarlık bir zaman dilimi ile kısıtlandırılacağı (kesin tarih vermek tabii ki her zaman mümkün olmayabilir ama bir kısıtlandırma getirilmelidir), bu süre için ne kadar maaş ödeneceği, sürenin başlangıç tarihi, günlük ve haftalık çalışma saatleri gibi konularda karşılıklı mutabakata varılarak durum yazılı hale getirilmeli ve sözkonusu belge çalışan ve işveren tarafından imzalanarak onaylanmalıdır. Bir işverenin buna yanaşmaması için dünyanın en iyimser insanı bile birden fazla neden öne süremez. Bunun Türkçesi; “Sizi sömürmeme olanak tanımayan bu koşullarda sizinle çalışamam”dır. Böyle bir belge olmaksızın, ay sonunda verdiğiniz tüm emekler karşılıksız bırakıldığında denediğiniz ve yanıldığınız işvereninize hukuksal ve medeni yollarla hiçbir zarar veremezsiniz
Zaten genellikle bu yollardan hiçbiri kurnaz işveren için, elinizdeki sözleşme kağıdınızla maliyeye, sosyal sigortalar kurumuna veya ticaret odasına yapacağınız şikayetlerden daha caydırıcı olmaz. Lütfen günümüzde özellikle küçük çaplı şirketlerde sömürülmesi kuvvetle muhtemel haklarınızı koruma altına alacak böyle bir anlaşma yapmayı çok da gerekli olmayan ufak bir ayrıntı gibi görmeyin ve en azından böyle bir bilincin oluşmasına katkıda bulunun.
Anlaşma sırasında dikkatten kaçırılmaması gereken şey zamanlamalardır. Çalışmaya başladığınızda
1. İşverenin diğer çalışanlarla ilişkisini gözlemleyin,
2. Daha önce benzer örnekler yaşanmış mı araştırın.
3. Size verilen söz ve taahhütler yerine geliyor mu? bakın.
4. Mesleğiniz açısından orada bulunmak size fayda sağlıyor mu? değerlendirin.
5. Stajyer çalıştırmak şirketin genel alışkanlığı mı? gözlemleyin.
6. faaliyetleri modern ve profesyonel olarak mı yapılıyor yoksa aşırmalara göz yumuluyor mu? gözlemleyin.
7. Mesai saatleri herkes açısından nasıl? şİkayet konusu oluyor mu? Diğer çalışanlar bu konuda neler düşünüyor.
8. Siz hangi görev tanımıyla işe girdiğinizi bir kağıda yazın. Sizden bu tanıma uymayan neler isteniyor her akşam belirleyin.
9. Toplantılara yeterince ve gerçekçi olarak katılıyor musunuz? Düşüncelerinize karşı tepkiler nasıl? veya düşünce öne sürebiliyor musunuz?
10. İlk anlaşma süreniz dolduğunda hiç bir koşulda geçirmeden konuyla ilgili kişiyle yeni dönemi konuşun.
11. Anlaşma süreniz sonunda mırın kırın ediliyor mu? Yetersizlik vb. şeyler söyleniyor mu?,
12. bir dönem daha bu şekilde devam etmeniz öneriliyor mu?
Bu değerlendirme kriterlerinde sizce gerçekleşen şeyler var ise bir dakika bile geçirmeden o işyerine veda edin. Bunun sizin kimliğinize ve iş yaşamınıza paradan daha önemli katkıları olacaktır. Belirlenen günde mutlaka ilgili kişiyle konuşun. Siz o işyerinin belirlenen gün sonunda çalışanı olmaktan çıkıyorsunuz. Bu nedenle net bir şekilde yeni dönem için konuşabilirsiniz.
Son olarak işyeri ile ilgili şikayetlerinizi, işyerinde çalışanlarla, internet siteleri ile vb. yerlerde paylaşmayın. kimliğinizin gelişmesi için bir ders aldığınızı düşünün bir daha ki anlaşmanızı daha sağlam yapın.
İşyeri sizi kendi ortamı için yetersiz bulabilir, üzülmeyin. Önemli olan bunu zamanında sizinle paylaşmasıdır. Siz yolunuza devam edin.
Bütün bu gözlemleri yapmıyorsanız, gereklerini yerine getirmiyorsanız siz o işyerinde problem yaşamaya hazırsınız demektir.
506 SAYILI SOSYAL SİGORTALAR KANUNUNDA “DENEME SÜRESİ” UYGULAMASI YOKTURDenetim esnasında, yeni işe alınan işçilerin sigorta girişinin yapılmaması işyerlerinde sık karşılaşılan bir uygulamadır. Nedeni ise işverenlerin halen “Deneme Süresi” hakkımızı kullanıyoruz yönündeki yanlış bilgileridir.
Sosyal Sigortalar Kanununda “Deneme Süresi” uygulaması yoktur. Yasa hükmü gereği; Çalıştırılanlar, işe alınmalarıyla, kendiliğinden “sigortalı” olurlar. Sigortalılar ile bunların işverenleri hakkında sigorta hak ve yükümleri sigortalının işe alındığı tarihten başlar. Bu suretle sigortalı olmak hak ve yükümünden kaçınılamaz ve vazgeçilemez. Sözleşmelere, sosyal sigorta yardım ve yükümlerini azaltmak veya başkasına devretmek yolunda hükümler konulamaz.
Sosyal Sigortalar Kanunu “İşveren, çalıştıracağı kimseleri, işe başlatmadan önce örneği Kurumca hazırlanacak işe giriş bildirgeleriyle Kurum’a doğrudan bildirmekle veya bu belgeleri iadeli-taahhütlü olarak göndermekle yükümlüdür. İnşaat işyerlerinde işe başlatılacak kimseler için işe başlatıldığı gün Kuruma veya iadeli-taahhütlü olarak postaya verilen işe giriş bildirgeleri ile Kuruma ilk defa işyeri bildirgesi verilen işyerlerinde işe alınan işçiler için en geç bir ay içinde Kurum’a verilen veya iadeli taahhütlü olarak gönderilen işe giriş bildirgeleri de süresi içinde verilmiş sayılır.
Çalıştırılanların deneme süresi diye SSK’ya bildirilmemesi durumunda asgari ücrete endeksli idari para cezaları uygulanacaktır. 2006 yılında uygulanacak idari para cezası (SSK işe giriş bildirgesinin yasal süresi içinde verilmemesi halinde) her bir işçi için 531 YTL ‘dır.
Deneme süresi 4857 sayılı İş Kanununda düzenlenmiştir.Yasal düzenleme gereği; Taraflarca iş sözleşmesine bir deneme kaydı konulduğunda, bunun süresi en çok iki ay olabilir. Ancak deneme süresi toplu iş sözleşmeleriyle dört aya kadar uzatılabilir. Deneme süresi içinde taraflar iş sözleşmesini bildirim süresine gerek olmaksızın ve tazminatsız feshedebilir. İşçinin çalıştığı günler için ücret ve diğer hakları saklıdır.
Deneme Süresinin Niteliği;
1. İşe yeni başlayan işçinin işyeri ve çalışma koşullarına alışabilmesi, çevresinde uyum sağlayabilmesi; İşvereninde işçinin mesleki yeteneğini, iş disiplinini ve diğer özelliklerini öğrenebilmesi için yasa deneme süresi adı altında düzenleme getirmiştir
2. İş sözleşmesinde taraflar (işçi-işveren) deneme süresi belirleyip-belirlememekte serbesttir. İş Kanunu taraflara böyle bir zorunluluk getirmiş değildir. Yapılan her hizmet sözleşmesinde deneme süresinin varlığından söz edilemez. İşçinin, işe yeni alınmış olması deneme süresinin varlığı için bir delil sayılmaz ve taraflarca böyle şartın kabul edildiği anlamına gelmez.
3. İşçi ve işveren kendi aralarında yapacakları bir anlaşma ile deneme süresini daha kısa tutabilirler.Ancak kanunda belirtilen süreyi aşamazlar. Kanunda belirtilen yasal sınırların üstündeki deneme süresi geçersiz olur.
4. Deneme süresinin başlangıcı iş sözleşmesinin yapıldığı gün değil, işçinin işe fiilen başladığı gündür. Deneme süresi başladıktan sonra işçinin hastalanması veya çalışamaması gibi benzer nedenler kanaatimce deneme süresini, amacına ulaşmadığı gerekçesiyle keser. Kesen süre kadar, deneme süresi uzatılabilir. Ancak tarafların sözleşmeye bu hususta ilave bir madde eklemesi gerekir.
5. Hizmet sözleşmesinde deneme süresinin bulunması tarafların işçi ve işveren niteliğini etkilemez. İş Kanunu hükümlerinin uygulanmasına engel olmaz. Deneme süresi içinde işçinin sigortası yaptırılmak zorundadır.
6. Deneme süresi sözlü olarak da belirlenebilir ancak bu hususun taraflarca ispatı zordur. İspat edilememesi halinde iş sözleşmesinin belirsiz süreli yapıldığı sonucuna varılması gerekir. Böyle bir durumda hizmet akdi, bildirim öneli ve tazminat şartlarına uyularak feshedilebilir.
