Elif ba yazılışı ve okunuşu
Kur’an okumayı biliyor musunuz? Bilmiyor musunuz? Öğrenmeye ne dersiniz? Çok mu zor diyorsunuz? Hayır, emin olun hiç zor değil. Hatta hiçbir lisanı bu kadar kısa sürede okuyamazsınız. Müslümanlara rehber olarak gönderilen Kur’an-ı Kerim tüm Müslümanların bilmesi ve okuması gereken bir kitaptır. Allah ve melekleri tarafından korunan, değiştirilmesi mümkün olmayan bu kitapta biz Müslümanlara yol gösterilmektedir. Genelde çocuk yaşta Cami ve Kur’an kurslarında öğretilmekte olup, halen milyonlarca insanın bilmediği aşikardır.Çok zor, yapamam, edemem gibi düşünceleri bir tarafa bırakmamız gerekiyor. Rabbim yardım eder kolay olur inşallah .Bütün dünya dilleri içinde, okunması en kolay kitap hiç şüphesiz Kur’an’dır. Kur’an’ın kendine has bir dili ve alfabesi vardır. Biz buna “Kur’an Alfabesi diyoruz.Kuran harflerini öğrenmek ve yazmak çok kolaydır. Zor olan bu harflerin telaffuzu, ağızdan çıkış şeklidir.
Kur’an harflerini öğrenmek ve Kur’an’ı okuyabilmek için bu harflerin Türkçe alfabesindeki karşılıklarını ve okunuş şekillerini de bilmemiz gerekmektedir. Çünkü; Kur’an harflerinden bazılarının okunuş şekilleri ve sesleri, Türkçedekinden farklıdır. Hatta bu harfler içinde, Türkçede sesi bulunmayanlar ve Türkçe alfabede olmayan harfler de vardır.Onun için biz Kuran harflerini, mümkün olduğu kadar, ağzımızdan çıkışlarına (mahrece) göre işaret ederek açıklamaya çalışacağız.
İşte tek tek Kur’an harflerinin okunuşları:
Hemze: Harekeli olan elife denir. Mahreç yeri, boğaz aşağısıdır.
Be: Mahreç yeri, dudaklardır; dudaklar birbirine vurulur, nefes vererek kuvvetlice çıkarılır.
Te: Mahreç yeri, dil ucu ile üst ön dişlerin dipleridir.
Se: Mahreç yeri, dil ucu ile üst ön dişlerin uçlarıdır.
Cim: Mahreç yeri, dil ortası ile damağın ortasıdır.
Ha: Mahreç yeri, boğazın ortasıdır.
Hı: Mahreç yeri, boğazın ağza en yakın olan kısmı yani boğazın üstüdür.
Dal: Mahreç yeri, dil ucu ile üst ön dişlerin dipleridir.
Zel: Mahreç yeri, dil ucu ile üst ön dişlerin uçlarıdır.
Ra: Mahreç yeri, dil ucu ile üst ön dişlerin üstüne düşen damak kısmıdır.
Ze: Mahreç yeri, dil ucu ile alt ön dişlerin üstüdür.
Sin: Mahreç yeri, dil ucu ile alt ön dişlerin üstüdür.
Şın: Mahreç yeri, dil ortası ile damağın ortasıdır.
Sad: Mahreç yeri, dil ucu ile alt ön dişlerin üstüdür.
Dad: Mahreç yeri, dilin sol veya sağ ya da her iki tarafı ile üst azı dişleridir.
Tı: Mahreç yeri, dil ucu ile üst ön dişlerin dipleridir.
Zı: Mahreç yeri, dil ucu ile üst ön dişlerin uçlarıdır.
Ayn: Mahreç yeri, boğazın ortasıdır.
Gayn: Mahreç yeri, boğazın ağza en yakın olan kısmı yani boğazın üstüdür.
Fe: Mahreç yeri, üst ön dişleri ile alt dudağın iç kısmıdır.
Kaf: Mahreç yeri, dilin dibi ile üst damaktır.
Kef: Mahreç yeri, kaf harfinin mahrecinin dil ucuna doğru biraz altı ile damaktır.
Lam: Mahreç yeri, dilin iki kenarı ile birlikte dil ucuna varıncaya kadar üst damaktır.
Mim: Mahreç yeri, dudaklardır.
Nun: Mahreç yeri, dil ucu ile onun hizasındaki iki ön dişin etleridir.
Vav: Mahreç yeri, dudaklardır.
He: Mahreç yeri, boğazın dibidir.
Ye: Mahreç yeri, dil ortası ile damağın ortasıdır
Harfleri Öğrenerek Başlıyoruz
Elif, Be, Te, Se, Cim şeklinde mutlaka aklınızda kalmıştır. Bunlar Kuran harfleri olup, 29 harften oluşmaktadır. İlk derslerde harflerin öğretilmesi, okunması ve çıkış yerleri ele alınmaktadır. Sonrasında ise bu harflerin başta, ortada ve sonda yer alan halleri öğretilmektedir.
Üstün, Esre, Ötre
Kuran harflerini öğrendikten sonra artık harflerin sesli, kalın ve ince okunmasını sağlayan üstün, esre, ötre kavramını öğrenmeye geçiyoruz. İlerleyen derslerde ayrıca iki üstün, iki esre ve iki ötre şeklinde konulara geçilecek olup, bu kısım tecvid dersleri için önemli bir giriş noktasıdır.
Harflerin Cezimli Okunuşu
Kuran harfleri altında, üstün bir işaret gelmesi halinde farklı okunuş şekli olup, onlardan biridee cezm olup, içi boş bir nokta görmeniz halinde hafif bir duraklama yapmak gerekir.
Kur’an-ı Kerim okumaya sağdan başlanmakta olup, yukarıda yer alan harfleri cezmli okunuşunu yazacağım.
En – Lem – Gûl – Hum – Min Cezm İşareti Olmasaydı Ene – Leme – Gule – Hume – Mine şeklinde okunması gerekirdi.
Harflerin Uzatılarak Okunuşu
Yine önemli bir konu olup, dik çeker işareti görülen yerlerde harfler bir elif miktarı uzatılarak okunur. Aynı şekilde bir diğer uzatma işareti ise Med harfleri olup, Elif, Ya, Vav harfleri harekesiz gelmesi halinde bunlar okunmayarak önündeki harfin hızlı okumalarda 1 yavaş okumalarda ise 4 elif miktarı uzatılmasını gerektirir.
Harflerin Şeddeli Okunuşu
Üzerinde bulunan harfin iki defa okunmasını sağlar. İlk okunuşu şeddeli okunurken ikinci okunuşu ise normal harf olarak okunur. Aşağıda yer alan örnekleri ele alarak devam edelim.
Rabbe – Enne – Tebbe – Şerra – İnne – Şedde olmasaydı Rabe – Ene – Tebe – Şera – İne olacaktır
Lafzatullah Allah Lafzının Okunması
Kursa katılanlar son olarak Lafzatullah sayfasında yer alan bilgileri öğrendikten sonra Allah’ın izniyle Kuran’a geçmiş kabul edilmektedir. Fakat bu şekilde yeterli olmayıp, Kur’an-ı Kerimi daha güzel ve hatasız okumak için Tecvid kurallarını bilmek gerekir. Bazı namaz hocası kitaplarında Türkçe yazılan sureler tecvid kurallarına dikkat edilmemesi nedeniyle hatalı okunmaktadır.
Hatalı Okunan Namaz Sureleri
Türkçe öğrenilen namaz surelerinde tecvid hatası olup, bilmeyerek bu hatayı uyguluyoruz. Arapça olarak öğrenmek ve tecvid kurallarına göre öğrenmek ve okumak gerekir.
Tebbet Hatalı Okunuşu: Tebbet yedâ ebî lehebin ve tebb. Mâ eğnâ anhu mâluhû ve mâ keseb. Seyeslâ nâren zâte leheb. Vemraetuhû hammâletelhatab. Fî cî dihâ hablun min mesed.
Lehebin yerine orada iki esre olması ve sonrası harf Vav olması nedeniyle Lehebiv ve Tebb şeklinde okunması gerekir. Böylesi hatalar bir çok Türkçe öğrendiğimiz namaz suresinde bulunuyor.
Kur’an harflerini öğrenmek ve Kur’an’ı okuyabilmek için bu harflerin Türkçe alfabesindeki karşılıklarını ve okunuş şekillerini de bilmemiz gerekmektedir. Çünkü; Kur’an harflerinden bazılarının okunuş şekilleri ve sesleri, Türkçedekinden farklıdır. Hatta bu harfler içinde, Türkçede sesi bulunmayanlar ve Türkçe alfabede olmayan harfler de vardır.Onun için biz Kuran harflerini, mümkün olduğu kadar, ağzımızdan çıkışlarına (mahrece) göre işaret ederek açıklamaya çalışacağız.
İşte tek tek Kur’an harflerinin okunuşları:
Hemze: Harekeli olan elife denir. Mahreç yeri, boğaz aşağısıdır.
Be: Mahreç yeri, dudaklardır; dudaklar birbirine vurulur, nefes vererek kuvvetlice çıkarılır.
Te: Mahreç yeri, dil ucu ile üst ön dişlerin dipleridir.
Se: Mahreç yeri, dil ucu ile üst ön dişlerin uçlarıdır.
Cim: Mahreç yeri, dil ortası ile damağın ortasıdır.
Ha: Mahreç yeri, boğazın ortasıdır.
Hı: Mahreç yeri, boğazın ağza en yakın olan kısmı yani boğazın üstüdür.
Dal: Mahreç yeri, dil ucu ile üst ön dişlerin dipleridir.
Zel: Mahreç yeri, dil ucu ile üst ön dişlerin uçlarıdır.
Ra: Mahreç yeri, dil ucu ile üst ön dişlerin üstüne düşen damak kısmıdır.
Ze: Mahreç yeri, dil ucu ile alt ön dişlerin üstüdür.
Sin: Mahreç yeri, dil ucu ile alt ön dişlerin üstüdür.
Şın: Mahreç yeri, dil ortası ile damağın ortasıdır.
Sad: Mahreç yeri, dil ucu ile alt ön dişlerin üstüdür.
Dad: Mahreç yeri, dilin sol veya sağ ya da her iki tarafı ile üst azı dişleridir.
Tı: Mahreç yeri, dil ucu ile üst ön dişlerin dipleridir.
Zı: Mahreç yeri, dil ucu ile üst ön dişlerin uçlarıdır.
Ayn: Mahreç yeri, boğazın ortasıdır.
Gayn: Mahreç yeri, boğazın ağza en yakın olan kısmı yani boğazın üstüdür.
Fe: Mahreç yeri, üst ön dişleri ile alt dudağın iç kısmıdır.
Kaf: Mahreç yeri, dilin dibi ile üst damaktır.
Kef: Mahreç yeri, kaf harfinin mahrecinin dil ucuna doğru biraz altı ile damaktır.
Lam: Mahreç yeri, dilin iki kenarı ile birlikte dil ucuna varıncaya kadar üst damaktır.
Mim: Mahreç yeri, dudaklardır.
Nun: Mahreç yeri, dil ucu ile onun hizasındaki iki ön dişin etleridir.
Vav: Mahreç yeri, dudaklardır.
He: Mahreç yeri, boğazın dibidir.
Ye: Mahreç yeri, dil ortası ile damağın ortasıdır
Harfleri Öğrenerek Başlıyoruz
Elif, Be, Te, Se, Cim şeklinde mutlaka aklınızda kalmıştır. Bunlar Kuran harfleri olup, 29 harften oluşmaktadır. İlk derslerde harflerin öğretilmesi, okunması ve çıkış yerleri ele alınmaktadır. Sonrasında ise bu harflerin başta, ortada ve sonda yer alan halleri öğretilmektedir.
Üstün, Esre, Ötre
Kuran harflerini öğrendikten sonra artık harflerin sesli, kalın ve ince okunmasını sağlayan üstün, esre, ötre kavramını öğrenmeye geçiyoruz. İlerleyen derslerde ayrıca iki üstün, iki esre ve iki ötre şeklinde konulara geçilecek olup, bu kısım tecvid dersleri için önemli bir giriş noktasıdır.
Harflerin Cezimli Okunuşu
Kuran harfleri altında, üstün bir işaret gelmesi halinde farklı okunuş şekli olup, onlardan biridee cezm olup, içi boş bir nokta görmeniz halinde hafif bir duraklama yapmak gerekir.
Kur’an-ı Kerim okumaya sağdan başlanmakta olup, yukarıda yer alan harfleri cezmli okunuşunu yazacağım.
En – Lem – Gûl – Hum – Min Cezm İşareti Olmasaydı Ene – Leme – Gule – Hume – Mine şeklinde okunması gerekirdi.
Harflerin Uzatılarak Okunuşu
Yine önemli bir konu olup, dik çeker işareti görülen yerlerde harfler bir elif miktarı uzatılarak okunur. Aynı şekilde bir diğer uzatma işareti ise Med harfleri olup, Elif, Ya, Vav harfleri harekesiz gelmesi halinde bunlar okunmayarak önündeki harfin hızlı okumalarda 1 yavaş okumalarda ise 4 elif miktarı uzatılmasını gerektirir.
Harflerin Şeddeli Okunuşu
Üzerinde bulunan harfin iki defa okunmasını sağlar. İlk okunuşu şeddeli okunurken ikinci okunuşu ise normal harf olarak okunur. Aşağıda yer alan örnekleri ele alarak devam edelim.
Rabbe – Enne – Tebbe – Şerra – İnne – Şedde olmasaydı Rabe – Ene – Tebe – Şera – İne olacaktır
Lafzatullah Allah Lafzının Okunması
Kursa katılanlar son olarak Lafzatullah sayfasında yer alan bilgileri öğrendikten sonra Allah’ın izniyle Kuran’a geçmiş kabul edilmektedir. Fakat bu şekilde yeterli olmayıp, Kur’an-ı Kerimi daha güzel ve hatasız okumak için Tecvid kurallarını bilmek gerekir. Bazı namaz hocası kitaplarında Türkçe yazılan sureler tecvid kurallarına dikkat edilmemesi nedeniyle hatalı okunmaktadır.
Hatalı Okunan Namaz Sureleri
Türkçe öğrenilen namaz surelerinde tecvid hatası olup, bilmeyerek bu hatayı uyguluyoruz. Arapça olarak öğrenmek ve tecvid kurallarına göre öğrenmek ve okumak gerekir.
Tebbet Hatalı Okunuşu: Tebbet yedâ ebî lehebin ve tebb. Mâ eğnâ anhu mâluhû ve mâ keseb. Seyeslâ nâren zâte leheb. Vemraetuhû hammâletelhatab. Fî cî dihâ hablun min mesed.
Lehebin yerine orada iki esre olması ve sonrası harf Vav olması nedeniyle Lehebiv ve Tebb şeklinde okunması gerekir. Böylesi hatalar bir çok Türkçe öğrendiğimiz namaz suresinde bulunuyor.
