Gün İçinde Önemli Saatler
islam, gün ici, önemli saatler, namaz, dua, ile ilgili tüm bilgileri burada bulabilirsiniz
Gün İçinde Önemli Saatler
1. Seher Vakti Allâh Teâlâ ve Tekaddes hazretleri buyuruyor:
“O, sabredenleri ve sadâkat gösterenleri, dîvan duranları, intak edenleri ve seher vakti istiğfar edenleri… (hep görür).” (Âl-i imrân 3/17)
Ebû Hüreyre -radıyallâhu anh- ‘den rivayete göre, Nebiyy-i Ekrem -sallâllâhu aleyhi ve sellem- Efendimiz şöyle buyurmuşlardır:
“Rabbimiz Tebâreke ve Teâlâ her gece, gecenin son üçde biri kaldığı sırada dünya semâsına nüzul eder ve şöyle buyurur:
“Bana duâ eden var mı, duâsına icabet edeyim? İstediğini vereyim. Bana istiğfar eden var mı, onu mağfiret edeyim.” (duâlar ve Zikirler s: 76 Buhârî’den)
“Her mü’minin, seher vakti kalkıp secde etmesi, ibâdet etmesi icâb eder. Çünkü seher vakti Allâh Teâlâ’nın kullarına bahşettiği en mühim ikramıdır. Bütün Hakk âşıklarının kışın sıcak yataklarını terk edip gönüllerini Hâlık Teâlâ’ya verdikleri kudsî, ulvî anlardır. Gözyaşları ile namaz, niyaz, istiğfar, tefekkür, zikrullah ile nefislerinden çıkıp Rabbü’l-Âlemîne samimiyetle iltica ettikleri demlerdir.
Seher vakti, gafil zümrenin uyuduğu, gönül sultanlarının sa-mîmiyet ve tevâzû ile Rablarıyla hemdem oldukları bayramlarıdır. Manevî terakkiyât, ilerleme vesîlesidir.
Bu öyle bir vakittir ki, feyz-i ilâhî yağmur gibi semâdan nüzul eder. Seherîlerin kalplerinde tecellî eder. Bütün rûhâniyet ve melâike-i kiram hazerâtı da iştirak ederler.
Bu manevî ziyafetlerden istifâde etmek isteyenin, gereğini yerine getirmesi lazımdır…
Seherlerde kalkanlar ruhen inkişâf ettikleri için, bir kuş gibi hafif olurlar, az uykuları kâfî gelir, yemeleri de azalır, fuzûlî konuşmaları da.. Fazla uyuyanlarda ise ağırlık, sıklet ve atâlet olduğu için dâima sıhhatlerinden şikâyet ederler.
Hülâsa, yapacağımız iş Cenâb-ı Hakk’ın bize hibe ettiği hayatı değerlendirmektir. Ne zamana kadar? Ruhumuz cesedimizden ayrılıncaya kadar.” (Sâdık Dânâ, Altınoluk Dergisi, Haziran 1996)
Daha geniş bilgi için, Altınoluk Sohbetleri-2 adlı kitabın, 87 -100 sayfaları arasındaki “Seher Vakti” bölümüne bakılabilir.
2. Sabah Namazından Sonra
Ebû Ümâme -radıyallâhu anh-, Rasûlullâh -sallâllâhu aleyhi ve sellem- Efendimizin şöyle buyurduğunu rivayet etmiştir:
“Sabah namazını kıldıktan sonra güneş doğuncaya kadar oturup Allâh’ı zikretmem, tekbîr ve tehlîlle meşgul olmam; bana iki köle âzâd etmemden daha sevimlidir.
Keza ikindi namazını kıldıktan sonra güneş batıncaya kadar Azîz ve Celîl olan Allâh’ı zikretmem, İsmail -aleyhisselâm- soyundan dört köle âzâd etmemden bana daha sevimlidir.” (Gunye: 2 / 93)
Hasan bin Ali -radıyallâhu anhümâ-, Rasûlullâh -sallâllâhu aleyhi ve sellem- Efendimiz şöyle buyururken işittiğini söylemiştir:
“Bir kimse, namaz kıldığı mescitte güneş doğuncaya kadar oturup Allâh Teâlâ ve Tekaddes Hazretlerini zikirle meşgul olur ve güneş doğunca da Allâh’a hamd ederek kalkıp (kerahet vakti geçtikten sonra) iki rek’at namaz kılarsa, Allâh Teâlâ, her rek’atı için ona Cennette bir milyon köşk ihsan eder. O köşklerin her birinde bir milyon hûrî vardır. O hûrîlerin her birinin bir milyon hizmetçisi vardır. Ve Allâh katında o kimse evvâbîn zümresinden
Olur.” (Gunye 2 / 94)
Hac ve Umre Sevabı
Sallâllâhu aleyhi ve sellem Efendimiz şöyle buyurmuşlardır:
“Bir kimse sabah namazını kıldıktan sonra, namaz vakti çıkıncaya kadar yerinde oturursa, onun için makbul bir hac ve umre sevabı yazılır.” (Gunye 2 / 94)
İbn-i Ömer -radıyallâhu anhumâ- şöyle anlatmıştır:
Rasûlullâh -sallâllâhu aleyhi ve sellem- Efendimiz sabah namazını kıldıktan sonra, namaz vakti tamam olup, çıkıncaya kadar oturduğu yerden kalkmazdı. (Gunye 2 / 94)
Güneş Doğarken Uykuda Olmamak
Enes bin Mâlik -radıyallâhu anh- Rasûlullâh -sallâllâhu aleyhi ve sellem- Efendimizin şöyle buyurduğunu rivayet etmiştir:
“Rızıklarınızı istemeyi (bırakıp), uyumayınız.” (Gunye 2/93)
Rasûl-i Ekrem -sallâllâhu aleyhi ve sellem- yine buyuruyorlar:
“Muhakkak sabah namazı ile güneş doğması arasında bulunan rızık taksimi zamanını uykuda geçirmek, rızkın bir kısmına mâni olur.” (duâlar ve Zikirler, s: 98 Ahmed bin Hanbel’den)
Sabah ve İkindi Namazlarından Sonra Bir Saat
Rasûlullâh -sallâllâhu aleyhi ve sellem- rahmet-i Rahmandan konuşulurken Allâh Teâlâ’nın şöyle buyurduğunu haber vermiştir:
“-Ey Âdemoğlu! Sabah namazından sonra bir saat, ikindi namazından sonra da beni bir saat zikret.. Bu iki zaman arasında kalan süre için, Ben sana yeterli olurum.” (Gunye 2/99)
3. Duhâ (Kuşluk) ve Namazı
Duhâ namazı, güneşin yükselip ortalığı ısıtmağa başladığı saatlerde kılınan namazdır. En azı iki rek’attır. Ortası sekiz rek’at, en çoğu on iki rek’attır. Rasûl-i Ekrem -sallâllâhu aleyhi ve sellem- Efendimizin iki, dört, altı, sekiz ve oniki rek’at olarak kıldığına dâir hadisler mevcuttur. (Gunye 2 / 95-96)
Ebû Hüreyre -radıyallâhu anh-, Rasûlullâh -sallâllâhu aleyhi ve sellem-’in şöyle buyurduğunu rivayet etmiştir:
“Cennet kapılarından bir kapı vardır ki, ona “Duhâ” denir. Kıyamet günü bir münâdî şöyle seslenir:
– Duhâ (kuşluk) namazını devamlı kılanlar nerededirler? Allâh’ın rahmeti ile Cennete girsinler.” (Gunye 2 / 95)
Enes bin Mâlik -radıyallâhu anh-, Rasûlullâh -sallâllâhu aleyhi ve sellem- Efendimizden şöyle dinlediğini anlatmıştır:
“Bir kimse kuşluk namazını on iki rek’at olarak kılarsa, Allâh Teâlâ onun için Cennette altın bir saray bina eder.” (Gunye 2 / 96)
4. Akşam Namazından Sonra (Evvâbîn Namazı)
Evvâbîn Namazı
Abdullah bin Abbâs -radıyallâhu anhümâ-, Rasûlullâh’ın -sallâllâhu aleyhi ve sellem- şöyle buyurduğunu rivayet etmiştir:
“Bir kimse, akşam namazını edadan sonra hiç konuşmadan dört rek’at namaz kılarsa, onun bu namazı illiyyîne yükseltilir. Ve o kimse Kadir gecesini Mescid-i Aksâ’da ihya etmiş gibi olur. (Yani, Beyt-i Mukaddes Mescidi’nde.) Bu namaz gecenin yarısını ibâdetle ihya etmekten daha hayırlıdır.” (Gunye 2 / 98)
5. Gece İbâdetinin Fazîleti
Allâh Teâlâ buyuruyor:
“Gecenin bir kısmında nafile namaz kılmak için uykuyu bırak, umulur ki bu sayede Rabbin seni Makâm-ı Mahmûd’a ulaştırır.” (isra 17/79)
Allâh Teâlâ buyuruyor:
“Onlar Rablarının sevaplarına tama’ ederek ve azabından korkarak yataklarından kalkarlar, duâ ederler.” (Secde 32/16)
Âişe -radıyallâhu anhâ-’dan:
Nebiyy-i Muhterem -sallâllâhu aleyhi ve sellem- Efendimiz, geceleyin mübarek ayakları şişinceye kadar ibâdet ederdi. Bunun üzerine: «Ya Rasûlâllâh! Geçmiş ve gelecek günahların bağışlandığı halde, niçin böyle yapıyorsun?» dedim.
«Rabbime şükreder bir kul olmayayım mı?» cevabını
verdi. (R. Sâlihîn ve Tercemesi, 2 / 449 Buhârî ve Müslîm’den)
Ebû Hüreyre -radıyallâhu anh-, Rasûlullâh -sallâllâhu aleyhi ve sellem- Efendimiz’den şöyle rivayet ediyor:
“Sizden biriniz uyursa, şeytan onun kafasının arkasına üç düğüm atar ve her düğüme de:
«-Senin için geceler uzundur, (aldırma) uyu!..» diyerek efsunlar. O kimse uyanıp da Allâh’ı zikrettiğinde düğümlerden biri, abdest aldığında biri daha, namaz kıldığında hepsi çözülür ve artık şen şatır, kalbi hoş olarak sabaha çıkar. Aksi takdirde, şeytanın yaptığı düğümün tesiriyle uyuşuk ve tembel olarak sabahlar.” (R. Sâlihîn ve Tercemesi 2 / 452 Buhârî ve Müslîm’den)
Abdullah bin Selâm -radıyallâhu anh-, Nebiyy-i Zîşân -sallâllâhu aleyhi ve sellem- Efendimizin şöyle buyurduğunu rivayet etmiştir:
“Ey insanlar! Selamlasınız. Yemek yediriniz. İnsanlar uyurken geceleyin namaz kılınız. Böylece selâmetle Cennete girersiniz!..” (R. Sâlihîn ve Tercemesi, 2/451-452 Tirmîzî’den)
En Fazîletli Namaz, Gece Namazı
Ebû Hüreyre -radıyallâhu anh-, Rasûlullâh -sallâllâhu aleyhi ve sellem- Efendimizin şöyle buyurduğunu rivayet etmiştir:
“Ramazandan sonra oruçların en faziletlisi, Allâh’a izafe edilen Muharrem ayında tutulan oruçtur. Farz namazlarından sonra en fazîletli namaz da, gece namazıdır.” (R. sâlihîn ve Tercemesi 2 / 453 Müslîm’den)
Âişe -radıyallâhu anhâ-’dan;
Nebiyy-i Muhterem -sallâllâhu aleyhi ve sellem- Efendimiz, gecenin evvelinde uyur, âhirinde ise kalkıp namaz kılardı. (R. Sâlihîn ve Tercemesi 2 / 455 Buhârî ve Müslim’den)
Ebû Hüreyre ve Ebû Saîd -radıyallâhu anhümâ- hazerâtından:
Rasûl-i Ekrem -sallâllâhu aleyhi ve sellem- Efendimiz şöyle buyurmuşlardır:
“Bir adam geceleyin, kalkıp namaz kılar veya karısını uyandırır, birlikte iki rek’at namaz kılarlarsa, Allâh Teâlâ’nın «çokzikreden erkekler ve çok zikreden kadınlar» diye methettiği kimseler araşma yazılırlar.” (R. Sâlihîn ve Tercemesi, 2 / 461 Ebû Dâvûd’dan)
Yusuf Demireşik
Gün İçinde Önemli Saatler
1. Seher Vakti Allâh Teâlâ ve Tekaddes hazretleri buyuruyor:
“O, sabredenleri ve sadâkat gösterenleri, dîvan duranları, intak edenleri ve seher vakti istiğfar edenleri… (hep görür).” (Âl-i imrân 3/17)
Ebû Hüreyre -radıyallâhu anh- ‘den rivayete göre, Nebiyy-i Ekrem -sallâllâhu aleyhi ve sellem- Efendimiz şöyle buyurmuşlardır:
“Rabbimiz Tebâreke ve Teâlâ her gece, gecenin son üçde biri kaldığı sırada dünya semâsına nüzul eder ve şöyle buyurur:
“Bana duâ eden var mı, duâsına icabet edeyim? İstediğini vereyim. Bana istiğfar eden var mı, onu mağfiret edeyim.” (duâlar ve Zikirler s: 76 Buhârî’den)
“Her mü’minin, seher vakti kalkıp secde etmesi, ibâdet etmesi icâb eder. Çünkü seher vakti Allâh Teâlâ’nın kullarına bahşettiği en mühim ikramıdır. Bütün Hakk âşıklarının kışın sıcak yataklarını terk edip gönüllerini Hâlık Teâlâ’ya verdikleri kudsî, ulvî anlardır. Gözyaşları ile namaz, niyaz, istiğfar, tefekkür, zikrullah ile nefislerinden çıkıp Rabbü’l-Âlemîne samimiyetle iltica ettikleri demlerdir.
Seher vakti, gafil zümrenin uyuduğu, gönül sultanlarının sa-mîmiyet ve tevâzû ile Rablarıyla hemdem oldukları bayramlarıdır. Manevî terakkiyât, ilerleme vesîlesidir.
Bu öyle bir vakittir ki, feyz-i ilâhî yağmur gibi semâdan nüzul eder. Seherîlerin kalplerinde tecellî eder. Bütün rûhâniyet ve melâike-i kiram hazerâtı da iştirak ederler.
Bu manevî ziyafetlerden istifâde etmek isteyenin, gereğini yerine getirmesi lazımdır…
Seherlerde kalkanlar ruhen inkişâf ettikleri için, bir kuş gibi hafif olurlar, az uykuları kâfî gelir, yemeleri de azalır, fuzûlî konuşmaları da.. Fazla uyuyanlarda ise ağırlık, sıklet ve atâlet olduğu için dâima sıhhatlerinden şikâyet ederler.
Hülâsa, yapacağımız iş Cenâb-ı Hakk’ın bize hibe ettiği hayatı değerlendirmektir. Ne zamana kadar? Ruhumuz cesedimizden ayrılıncaya kadar.” (Sâdık Dânâ, Altınoluk Dergisi, Haziran 1996)
Daha geniş bilgi için, Altınoluk Sohbetleri-2 adlı kitabın, 87 -100 sayfaları arasındaki “Seher Vakti” bölümüne bakılabilir.
2. Sabah Namazından Sonra
Ebû Ümâme -radıyallâhu anh-, Rasûlullâh -sallâllâhu aleyhi ve sellem- Efendimizin şöyle buyurduğunu rivayet etmiştir:
“Sabah namazını kıldıktan sonra güneş doğuncaya kadar oturup Allâh’ı zikretmem, tekbîr ve tehlîlle meşgul olmam; bana iki köle âzâd etmemden daha sevimlidir.
Keza ikindi namazını kıldıktan sonra güneş batıncaya kadar Azîz ve Celîl olan Allâh’ı zikretmem, İsmail -aleyhisselâm- soyundan dört köle âzâd etmemden bana daha sevimlidir.” (Gunye: 2 / 93)
Hasan bin Ali -radıyallâhu anhümâ-, Rasûlullâh -sallâllâhu aleyhi ve sellem- Efendimiz şöyle buyururken işittiğini söylemiştir:
“Bir kimse, namaz kıldığı mescitte güneş doğuncaya kadar oturup Allâh Teâlâ ve Tekaddes Hazretlerini zikirle meşgul olur ve güneş doğunca da Allâh’a hamd ederek kalkıp (kerahet vakti geçtikten sonra) iki rek’at namaz kılarsa, Allâh Teâlâ, her rek’atı için ona Cennette bir milyon köşk ihsan eder. O köşklerin her birinde bir milyon hûrî vardır. O hûrîlerin her birinin bir milyon hizmetçisi vardır. Ve Allâh katında o kimse evvâbîn zümresinden
Olur.” (Gunye 2 / 94)
Hac ve Umre Sevabı
Sallâllâhu aleyhi ve sellem Efendimiz şöyle buyurmuşlardır:
“Bir kimse sabah namazını kıldıktan sonra, namaz vakti çıkıncaya kadar yerinde oturursa, onun için makbul bir hac ve umre sevabı yazılır.” (Gunye 2 / 94)
İbn-i Ömer -radıyallâhu anhumâ- şöyle anlatmıştır:
Rasûlullâh -sallâllâhu aleyhi ve sellem- Efendimiz sabah namazını kıldıktan sonra, namaz vakti tamam olup, çıkıncaya kadar oturduğu yerden kalkmazdı. (Gunye 2 / 94)
Güneş Doğarken Uykuda Olmamak
Enes bin Mâlik -radıyallâhu anh- Rasûlullâh -sallâllâhu aleyhi ve sellem- Efendimizin şöyle buyurduğunu rivayet etmiştir:
“Rızıklarınızı istemeyi (bırakıp), uyumayınız.” (Gunye 2/93)
Rasûl-i Ekrem -sallâllâhu aleyhi ve sellem- yine buyuruyorlar:
“Muhakkak sabah namazı ile güneş doğması arasında bulunan rızık taksimi zamanını uykuda geçirmek, rızkın bir kısmına mâni olur.” (duâlar ve Zikirler, s: 98 Ahmed bin Hanbel’den)
Sabah ve İkindi Namazlarından Sonra Bir Saat
Rasûlullâh -sallâllâhu aleyhi ve sellem- rahmet-i Rahmandan konuşulurken Allâh Teâlâ’nın şöyle buyurduğunu haber vermiştir:
“-Ey Âdemoğlu! Sabah namazından sonra bir saat, ikindi namazından sonra da beni bir saat zikret.. Bu iki zaman arasında kalan süre için, Ben sana yeterli olurum.” (Gunye 2/99)
3. Duhâ (Kuşluk) ve Namazı
Duhâ namazı, güneşin yükselip ortalığı ısıtmağa başladığı saatlerde kılınan namazdır. En azı iki rek’attır. Ortası sekiz rek’at, en çoğu on iki rek’attır. Rasûl-i Ekrem -sallâllâhu aleyhi ve sellem- Efendimizin iki, dört, altı, sekiz ve oniki rek’at olarak kıldığına dâir hadisler mevcuttur. (Gunye 2 / 95-96)
Ebû Hüreyre -radıyallâhu anh-, Rasûlullâh -sallâllâhu aleyhi ve sellem-’in şöyle buyurduğunu rivayet etmiştir:
“Cennet kapılarından bir kapı vardır ki, ona “Duhâ” denir. Kıyamet günü bir münâdî şöyle seslenir:
– Duhâ (kuşluk) namazını devamlı kılanlar nerededirler? Allâh’ın rahmeti ile Cennete girsinler.” (Gunye 2 / 95)
Enes bin Mâlik -radıyallâhu anh-, Rasûlullâh -sallâllâhu aleyhi ve sellem- Efendimizden şöyle dinlediğini anlatmıştır:
“Bir kimse kuşluk namazını on iki rek’at olarak kılarsa, Allâh Teâlâ onun için Cennette altın bir saray bina eder.” (Gunye 2 / 96)
4. Akşam Namazından Sonra (Evvâbîn Namazı)
Evvâbîn Namazı
Abdullah bin Abbâs -radıyallâhu anhümâ-, Rasûlullâh’ın -sallâllâhu aleyhi ve sellem- şöyle buyurduğunu rivayet etmiştir:
“Bir kimse, akşam namazını edadan sonra hiç konuşmadan dört rek’at namaz kılarsa, onun bu namazı illiyyîne yükseltilir. Ve o kimse Kadir gecesini Mescid-i Aksâ’da ihya etmiş gibi olur. (Yani, Beyt-i Mukaddes Mescidi’nde.) Bu namaz gecenin yarısını ibâdetle ihya etmekten daha hayırlıdır.” (Gunye 2 / 98)
5. Gece İbâdetinin Fazîleti
Allâh Teâlâ buyuruyor:
“Gecenin bir kısmında nafile namaz kılmak için uykuyu bırak, umulur ki bu sayede Rabbin seni Makâm-ı Mahmûd’a ulaştırır.” (isra 17/79)
Allâh Teâlâ buyuruyor:
“Onlar Rablarının sevaplarına tama’ ederek ve azabından korkarak yataklarından kalkarlar, duâ ederler.” (Secde 32/16)
Âişe -radıyallâhu anhâ-’dan:
Nebiyy-i Muhterem -sallâllâhu aleyhi ve sellem- Efendimiz, geceleyin mübarek ayakları şişinceye kadar ibâdet ederdi. Bunun üzerine: «Ya Rasûlâllâh! Geçmiş ve gelecek günahların bağışlandığı halde, niçin böyle yapıyorsun?» dedim.
«Rabbime şükreder bir kul olmayayım mı?» cevabını
verdi. (R. Sâlihîn ve Tercemesi, 2 / 449 Buhârî ve Müslîm’den)
Ebû Hüreyre -radıyallâhu anh-, Rasûlullâh -sallâllâhu aleyhi ve sellem- Efendimiz’den şöyle rivayet ediyor:
“Sizden biriniz uyursa, şeytan onun kafasının arkasına üç düğüm atar ve her düğüme de:
«-Senin için geceler uzundur, (aldırma) uyu!..» diyerek efsunlar. O kimse uyanıp da Allâh’ı zikrettiğinde düğümlerden biri, abdest aldığında biri daha, namaz kıldığında hepsi çözülür ve artık şen şatır, kalbi hoş olarak sabaha çıkar. Aksi takdirde, şeytanın yaptığı düğümün tesiriyle uyuşuk ve tembel olarak sabahlar.” (R. Sâlihîn ve Tercemesi 2 / 452 Buhârî ve Müslîm’den)
Abdullah bin Selâm -radıyallâhu anh-, Nebiyy-i Zîşân -sallâllâhu aleyhi ve sellem- Efendimizin şöyle buyurduğunu rivayet etmiştir:
“Ey insanlar! Selamlasınız. Yemek yediriniz. İnsanlar uyurken geceleyin namaz kılınız. Böylece selâmetle Cennete girersiniz!..” (R. Sâlihîn ve Tercemesi, 2/451-452 Tirmîzî’den)
En Fazîletli Namaz, Gece Namazı
Ebû Hüreyre -radıyallâhu anh-, Rasûlullâh -sallâllâhu aleyhi ve sellem- Efendimizin şöyle buyurduğunu rivayet etmiştir:
“Ramazandan sonra oruçların en faziletlisi, Allâh’a izafe edilen Muharrem ayında tutulan oruçtur. Farz namazlarından sonra en fazîletli namaz da, gece namazıdır.” (R. sâlihîn ve Tercemesi 2 / 453 Müslîm’den)
Âişe -radıyallâhu anhâ-’dan;
Nebiyy-i Muhterem -sallâllâhu aleyhi ve sellem- Efendimiz, gecenin evvelinde uyur, âhirinde ise kalkıp namaz kılardı. (R. Sâlihîn ve Tercemesi 2 / 455 Buhârî ve Müslim’den)
Ebû Hüreyre ve Ebû Saîd -radıyallâhu anhümâ- hazerâtından:
Rasûl-i Ekrem -sallâllâhu aleyhi ve sellem- Efendimiz şöyle buyurmuşlardır:
“Bir adam geceleyin, kalkıp namaz kılar veya karısını uyandırır, birlikte iki rek’at namaz kılarlarsa, Allâh Teâlâ’nın «çokzikreden erkekler ve çok zikreden kadınlar» diye methettiği kimseler araşma yazılırlar.” (R. Sâlihîn ve Tercemesi, 2 / 461 Ebû Dâvûd’dan)
Yusuf Demireşik
