İslâm dininde sünnet ehli denilen dört mezhepten biri. Kurucusu Ebu Hanife’dir. Sünnî mezheplerinin en eskisi ve en yaygınıdır. Kur’an ve hadislerde açık bir yargısı bulunmayan sorunların çözümünde, akla ve mantığa başvurmayı öngörür.
İslâm dünyasında diğer mezheplere oranla daha çok yayılma olanağı bulan Hanefîlik, günümüzde Türkiye, Irak, Pakistan, Hindistan ve Orta Asya’da en yaygın mezhep konumundadır.
Hanefi mezhebi, (Arapça: الحنفية veya المذهب الحنفي) İslam dininin sünni fıkıh mezheplerinden biri. Hanefilerin itikatta (inançta) mezhepleri ise Maturidilikdir. İsmini kurucusu Ebû Hanife’den (Numan bin Sabit) (699-767) alır. Türkistan, Afganistan, Türkiye, Hindistan ve Pakistan’da yaygındır. Hanefi mezhebi dört Sünni mezhebin nüfus açısından en genişidir. Takipçileri tüm İslam aleminin yaklaşık %56’ini oluşturmaktadır.
Mezheb ismini kurucusunun künyesi olan Ebû Hanife’den alır. Hanife sözcüğü hanif kökünden gelir. Hanif sözcüğü İslam öncesinde Allah’ın birliğine inanan ve İbrahim’in dininden olanları tanımlamakta kullanılırdı.
Fakat Ebû Hanife’nin bu künyeyi nasıl aldığı konusunda çeşitli tartışmalar mevcuttur. En çok kabul görmüş açıklama, hanif sözcüğünün kullanımlarından olan “İslam’a kuvvetle bağlı olan kişi” anlamında, Ebu Hanife’nin İslam’a fazlasıyla bağlı olduğunu belirtmek için verildiği yönündedir. Kesin olan şey, mezhebin ismini kurucusundan aldığıdır.
Ebu Hanife’nin asıl adı Numan’dır. Babasının adı Sabit’tir. Hicretin 80. yılında doğmuş, 150. yılında Bağdat’ta vefat etmiştir. En büyük imam anlamında İmam-ı Azam da denilen Ebu Hanife’nin talebeleri, onun rivayet ettiği görüşleri toplayarak sistemleştirmişler, Onun görüşlerinden yeni yeni eserler telif etmişlerdir. Böylece İmam-ı Azam’ın görüşleri bir mezhep halini almıştır. Hanefi mezhebi; daha çok Türkiye, Suriye, Irak, Pakistan, Türkmenistan, Özbekistan, Tacikistan, Kırgızistan, Kazakistan, Afganistan; Çin’in Sincan Uygur eyaletinde, Kafkaslar ve Balkanlar’da yaygınlık kazanmıştır.
