İ
İslami Yazar
Forum Okuru
İlham tek başına bilgi kaynağı olabilir mi?
Salih ve takva sahibi kimselerin ilhamı İlim sayılabilir mi? Bir başka ifadeyle İlham İlim için bir kaynak sayılabilir mi?
Ehli Sünnet Vel Cemaatin İnancına göre İlmin vasıta ve kaynakları üçtür. Bunların dışında ilme vasıta olacak başka bir şey yoktur. Bu üç yolun dışında elde edilen herhangi bir şey zan ifade eder. Sözünü ettiğimiz üç vasıtayı sıralayabiliriz.
1- Sağlam olan beş duyu, yani görme, işitme, koklama, tatma ve dokunma duyguları.
Allahu Teala beş duyudan her birini kendine has şeyleri idrak etmesi için yaratmıştır. Kısacası görülebilen şeyler görme duyusu ile, işitile bilen şeyler işitme duyusuyla, koklanabilen şeyler koklama duyusu ile ve tadılabilen şeyler tadına duyusu Ve nihayet dokunula bilen şeyler de dokunma duyusu ile idrak edilebilir. Biz şartlarına rüya yet etmemiz halinde ve bu duyguları yerinde kullandığımız takdirde bunlar aracılığıyla ilim sahibi oluruz.
2- Haberi Sadık (Doğru haber): doğru haberde ikiye ayrılır: birincisi mütevatir haberdir. Yani yalan söylemek için anlaşma yapıp ittifak etmeleri mümkün olmayan bir cemaat yoluyla gelen haberdir. Şayet bu haber el değiştirirse mütevatir olabilmesi için her tabakada böyle bir cemaatin bulunması gerekir.
Tevatür için habercilerin iman veya salahı şart değildir.
İkincisi, peygamber efendimizin sözüdür. Çünkü peygamber aleyhisselam yalandan masum olduğuna göre sözü kesinlik arzeder. Bunun için saadet asrında yaşayıp peygamberin sözünü duyan kimsenin işittiği şeyin doğruluğunu iman etmesi gerekir. Kısacası Resulullah'ın sözü işiten kimse için kesin bir bilgi kaynağıdır. Aynı doğrultuda Rasulullahdan tevatüren rivayet edilen bir şeyde bilgi ifade eder. Ancak tevatür derecesinde olmayan ve Peygambere isnat edilen bir hadis bilgi değil zannı ifade eder. Yalnız bazan peygamberin sözünde değil rivayet Sabit olmadığından ravinin rivayeti açısından zannı ifade etmektedir.
3- Akıl. akıl insana has bir kuvvettir. İnsan bu kuvvet sayesinde idrak etme imkanına kavuşa bilmektedir. Ancak akılla idrak edilen şeyler de iki kısma ayrılmaktadır.
1.Bedihi 2. Kesbî. Bedihi, yani açıkça sabit olan şeyler. "Ateş sıcaktır" "Yer altımızdadır" gibi Kesbi ise "Ateş olan yerde duman görülür" gibi.
Yukarda yapılan açıklamadan da anlaşıldığına göre ilham da keşif gibi şeyler ilim sayılamazlar ve huccet teşkil etmezler. Dolayısıyla Salih ve takva sahibi kimselerin ilham Ve keşfe dayanarak bir şey söylemeleri bilgi ifade etmez. Ancak işaret ve zan olabilir.
Ehli Sünnet Vel Cemaatin İnancına göre İlmin vasıta ve kaynakları üçtür. Bunların dışında ilme vasıta olacak başka bir şey yoktur. Bu üç yolun dışında elde edilen herhangi bir şey zan ifade eder. Sözünü ettiğimiz üç vasıtayı sıralayabiliriz.
1- Sağlam olan beş duyu, yani görme, işitme, koklama, tatma ve dokunma duyguları.
Allahu Teala beş duyudan her birini kendine has şeyleri idrak etmesi için yaratmıştır. Kısacası görülebilen şeyler görme duyusu ile, işitile bilen şeyler işitme duyusuyla, koklanabilen şeyler koklama duyusu ile ve tadılabilen şeyler tadına duyusu Ve nihayet dokunula bilen şeyler de dokunma duyusu ile idrak edilebilir. Biz şartlarına rüya yet etmemiz halinde ve bu duyguları yerinde kullandığımız takdirde bunlar aracılığıyla ilim sahibi oluruz.
2- Haberi Sadık (Doğru haber): doğru haberde ikiye ayrılır: birincisi mütevatir haberdir. Yani yalan söylemek için anlaşma yapıp ittifak etmeleri mümkün olmayan bir cemaat yoluyla gelen haberdir. Şayet bu haber el değiştirirse mütevatir olabilmesi için her tabakada böyle bir cemaatin bulunması gerekir.
Tevatür için habercilerin iman veya salahı şart değildir.
İkincisi, peygamber efendimizin sözüdür. Çünkü peygamber aleyhisselam yalandan masum olduğuna göre sözü kesinlik arzeder. Bunun için saadet asrında yaşayıp peygamberin sözünü duyan kimsenin işittiği şeyin doğruluğunu iman etmesi gerekir. Kısacası Resulullah'ın sözü işiten kimse için kesin bir bilgi kaynağıdır. Aynı doğrultuda Rasulullahdan tevatüren rivayet edilen bir şeyde bilgi ifade eder. Ancak tevatür derecesinde olmayan ve Peygambere isnat edilen bir hadis bilgi değil zannı ifade eder. Yalnız bazan peygamberin sözünde değil rivayet Sabit olmadığından ravinin rivayeti açısından zannı ifade etmektedir.
3- Akıl. akıl insana has bir kuvvettir. İnsan bu kuvvet sayesinde idrak etme imkanına kavuşa bilmektedir. Ancak akılla idrak edilen şeyler de iki kısma ayrılmaktadır.
1.Bedihi 2. Kesbî. Bedihi, yani açıkça sabit olan şeyler. "Ateş sıcaktır" "Yer altımızdadır" gibi Kesbi ise "Ateş olan yerde duman görülür" gibi.
Yukarda yapılan açıklamadan da anlaşıldığına göre ilham da keşif gibi şeyler ilim sayılamazlar ve huccet teşkil etmezler. Dolayısıyla Salih ve takva sahibi kimselerin ilham Ve keşfe dayanarak bir şey söylemeleri bilgi ifade etmez. Ancak işaret ve zan olabilir.
