İznik çinileri

[Misafir]

İznik çinileri

İznik, Osmanlı döneminin, büyük çini merkezlerinden biridir. Osmanlı döneminden günümüze kadar gelen en eski çinileri, 1391 tarihinde inşaatı tamamlanan İznik yeşil Camii'nin minaresinde görmek mümkündür. Bu çinilerin renk ve kalite bakımından Selçuklu çinilerinden daha farklı bir işçiliği vardır.

İznik'te 15. yüzyılın başlarında başlayan çinicilik, kısa bir zamanda büyük bir gelişme göstermiştir. Bundan dolayıda bu şehre İznik adı verilmiş. 17. yüzyılda iznik'e gelen Evliya çelebi "Seyahatname"sinde , şehrin dokuz mahallesinde halkın geçimini çinicilikle sağladığından ve 340 adet çini fırını bulunduğundan bahseder.

Osmanlı devrinde mimari eserlerin iç süslemelerinde kullanılan çiniler 24x24 ebatlarında ve 2-3 cm. kalınlığındadır. İznik yeşil Camii minaresini süsleyen çiniler, kare, dikdörtgen ve eşkenar şeklinde tuğlalardan ibarettir. Bunlarda genellikle firuze, kahverengi ve koyu yeşildir ve desen yoktur. Selçuk çini sanatı, Osmanlı İmparatorluğu'nun ilk dönemlerinde bazı küçük değişikliklerle devam etmiştir.

Günümüzde bir çok mimari eserimizi süsleyen ve Avrupa müzelerinde sergilenen İznik Çinileri, özellikle 16. yüzyılda önem kazanmıştır. Bu yüzyılda çinilerin renk ve motiflerinde beyaz zemin üzerinde çiçek ve yaprak desenlerine rastlanır.

1557 yılından sonra kullanılan mercan kırmızısı 17. yüzyılda kaybolur ve ustasının ölümüyle mercan kırmızısı da sır olur. Daha sonraları ise desenler ve renklerde bozulma görülür. Osmanlı İmparatorluğu'nun duraklama döneminde çini sanatında da duraklama görülür ve eski önemini kaybeder.