Kabirde olan hayat
kabirde yaşam kabirdeki melekler sorgu melekleri ne sorar sorgu melekleri ne zaman gelir kabir hayatıyla başlayan ahiret yaşamının bölümleri
Kabir hayatı âhiret hayatının ilk durağıdır Dünyadan başlayıp kabre, haşre ve ebede kadar uzanıp giden beşer yolculuğunun ilk istasyonudur1
Kabir istasyonundan sonra yolculuk da devam ediyor, hayat da! Hayat devam ediyor; çünkü ruh bâkîdir Kabirde insan ceset bakımından ölmüştür; fakat rûhen hayy’dır, yani hayattadır, yani yaşıyor
Kabir suâli haktır Kabir azabı haktır Kabir saadeti haktır Kabirden sonra ruhun cesetle birlikte yeniden dirilişi haktır Cenâb-ı Hak buyuruyor ki: “İnsan diyor ki: ‘Öldüğüm zaman gerçekten diri olarak (kabrimden) çıkarılacak mıyım?’ İnsan düşünmez mi ki, daha önce o hiçbir şey olmadığı halde biz kendisini yaratmışızdır?”2
Kabirde azabı ruh çeker, saadeti de ruh görür Fakat ceset hissesiz de kalmaz! Kabir hayatı açısından ceset ölmüştür; fakat rûha gelen darbelerin veya mutlulukların çok da uzağında değildir Çünkü günahlarda ruhun irâde beyanı ve şer tercihi her ne kadar ön plânda idiyse de; cesedin fiilî rolü ve bizâtihî iştirâki göz ardı edilebilir mi? Meselâ, koğuculuğu isteyen ve teşvik eden rûhî kuvveler ise de, bilfiil icrâ eden dil değil mi? Meselâ, hırsızlığa yönlendiren rûhî güçler ise de, hırsızlıktan fiilen beslenen ve faydalanan beden değil mi? Meselâ, içkiye sürükleyen rûhî temâyüller ise de, içkiyi tadan, haram eğlenceden beslenen ve keyif alan beden değil mi?
Bunun aksi sevap ve hayır noktasında da düşünülebilir Hayra yönlendiren kalbin duyarlılığı ise de, hayır için çok çilelere katlanan bedenden başkası değildir Meselâ, namaz için camiye gitmeye yönlendirdiğimiz ayaklarımızın hakkından geçebilir miyiz? Bir ihtiyaç sahibinin elini tutmakta kullandığımız ellerimizin hakkını görmezden gelebilir miyiz? Haramlardan yana sevk etmediğimiz ve helâl dâirede terbiye ettiğimiz bedenimizin muhtelif organlarının mükâfâtı hak etmediğini söyleyebilir miyiz?
Hiç şüphesiz asıl cismânî lezzet de, cismânî azap da “ba’sü ba’de’l-mevtten” sonra, yani dirilişi müteâkip kurulacak mîzandan sonra, yani mahşerden sonra hayatın Cennet ve Cehennem şeklinde tecellîsi çerçevesinde görülecektir Ve kabir hayatı genel itibariyle ruhânîdir Fakat bir takım tecellîlerden cesedin de hissesini alacağı anlaşılmaktadır
Peygamber Efendimiz Aleyhissalâtü Vesselâm şöyle buyurmuştur: “Kabir, âhiret konaklarından ilkidir Eğer insan ondan kurtulursa, gerisi kolaydır! Şâyet kurtulamazsa, gerisi daha ağırdır”3
Ebû Hüreyre (ra) anlatmıştır: Resûl-i Ekrem Efendimiz Aleyhissalâtü Vesselâm şöyle buyurdu:
“Ölen kişi defnedildiği zaman ona siyah ve mavi gözlü iki melek gelir Bunlardan birine Münker, öbürüne de Nekir denir
“Melekler sorarlar: ‘Bu zât için ne demiştin?’
“Adam, ölmeden önce söylediğini aynen söyler: ‘O, Allah’ın kulu ve Resûlüdür Allah’tan başka ilâh olmadığına ve Muhammed Aleyhissalâtü Vesselâm’ın O’nun kulu ve Resûlü olduğuna şehâdet ederim’
“Melekler: ‘Senin bunu söylediğini esasen biliyorduk!’ derler
“Sonra onun kabri yetmiş metre kare olarak genişletilir, içi onun için aydınlatılır Sonra ona: ‘İstirahat et!’ denir
“O da öyle sevinir ki: ‘Âileme dönüp onlara haber vereyim mi?’ der
“Melekler: ‘Gelin-güvey gibi uyu’ derler
“Onları âilesinden en çok sevdiği kişi uyandırır! O kişi, Allah onu yatağından mahşerde kaldırıncaya kadar rahatça istirahat eder
“Şâyet ölen münâfık ise, meleklerin sorusuna: ‘İnsanların ona Peygamber dediklerini işitirdim! Ve ben de aynı şeyi söylerdim! Fakat hakikat mıdır, bilemiyorum!’ der
“Bunun üzerine melekler: ‘Senin böyle söylediğini esasen biliyorduk!’ derler
“Sonra toprağa: ‘Onun üzerine eğil!’ denilir Toprak onun üzerine eğilir Yan kaburga kemikleri yerlerinden oynar Ve Allah onu yatağından mahşerde kaldırıncaya kadar, böylece toprakta devamlı olarak azap içinde kalır”4 Yâ İlâhenâ, Rabbimiz sensin Bizi kabir azabından, âhiret azabından ve Cehennem ateşinden muhafaza eyle Âmîn Dipnotlar:
1- Sözler, s 27
2- Meryem Sûresi, 19/66, 67
3- Tirmizî, Zühd, 3
4- Tirmizî, Cenâiz 70
Kabir hayatı âhiret hayatının ilk durağıdır Dünyadan başlayıp kabre, haşre ve ebede kadar uzanıp giden beşer yolculuğunun ilk istasyonudur1
Kabir istasyonundan sonra yolculuk da devam ediyor, hayat da! Hayat devam ediyor; çünkü ruh bâkîdir Kabirde insan ceset bakımından ölmüştür; fakat rûhen hayy’dır, yani hayattadır, yani yaşıyor
Kabir suâli haktır Kabir azabı haktır Kabir saadeti haktır Kabirden sonra ruhun cesetle birlikte yeniden dirilişi haktır Cenâb-ı Hak buyuruyor ki: “İnsan diyor ki: ‘Öldüğüm zaman gerçekten diri olarak (kabrimden) çıkarılacak mıyım?’ İnsan düşünmez mi ki, daha önce o hiçbir şey olmadığı halde biz kendisini yaratmışızdır?”2
Kabirde azabı ruh çeker, saadeti de ruh görür Fakat ceset hissesiz de kalmaz! Kabir hayatı açısından ceset ölmüştür; fakat rûha gelen darbelerin veya mutlulukların çok da uzağında değildir Çünkü günahlarda ruhun irâde beyanı ve şer tercihi her ne kadar ön plânda idiyse de; cesedin fiilî rolü ve bizâtihî iştirâki göz ardı edilebilir mi? Meselâ, koğuculuğu isteyen ve teşvik eden rûhî kuvveler ise de, bilfiil icrâ eden dil değil mi? Meselâ, hırsızlığa yönlendiren rûhî güçler ise de, hırsızlıktan fiilen beslenen ve faydalanan beden değil mi? Meselâ, içkiye sürükleyen rûhî temâyüller ise de, içkiyi tadan, haram eğlenceden beslenen ve keyif alan beden değil mi?
Bunun aksi sevap ve hayır noktasında da düşünülebilir Hayra yönlendiren kalbin duyarlılığı ise de, hayır için çok çilelere katlanan bedenden başkası değildir Meselâ, namaz için camiye gitmeye yönlendirdiğimiz ayaklarımızın hakkından geçebilir miyiz? Bir ihtiyaç sahibinin elini tutmakta kullandığımız ellerimizin hakkını görmezden gelebilir miyiz? Haramlardan yana sevk etmediğimiz ve helâl dâirede terbiye ettiğimiz bedenimizin muhtelif organlarının mükâfâtı hak etmediğini söyleyebilir miyiz?
Hiç şüphesiz asıl cismânî lezzet de, cismânî azap da “ba’sü ba’de’l-mevtten” sonra, yani dirilişi müteâkip kurulacak mîzandan sonra, yani mahşerden sonra hayatın Cennet ve Cehennem şeklinde tecellîsi çerçevesinde görülecektir Ve kabir hayatı genel itibariyle ruhânîdir Fakat bir takım tecellîlerden cesedin de hissesini alacağı anlaşılmaktadır
Peygamber Efendimiz Aleyhissalâtü Vesselâm şöyle buyurmuştur: “Kabir, âhiret konaklarından ilkidir Eğer insan ondan kurtulursa, gerisi kolaydır! Şâyet kurtulamazsa, gerisi daha ağırdır”3
Ebû Hüreyre (ra) anlatmıştır: Resûl-i Ekrem Efendimiz Aleyhissalâtü Vesselâm şöyle buyurdu:
“Ölen kişi defnedildiği zaman ona siyah ve mavi gözlü iki melek gelir Bunlardan birine Münker, öbürüne de Nekir denir
“Melekler sorarlar: ‘Bu zât için ne demiştin?’
“Adam, ölmeden önce söylediğini aynen söyler: ‘O, Allah’ın kulu ve Resûlüdür Allah’tan başka ilâh olmadığına ve Muhammed Aleyhissalâtü Vesselâm’ın O’nun kulu ve Resûlü olduğuna şehâdet ederim’
“Melekler: ‘Senin bunu söylediğini esasen biliyorduk!’ derler
“Sonra onun kabri yetmiş metre kare olarak genişletilir, içi onun için aydınlatılır Sonra ona: ‘İstirahat et!’ denir
“O da öyle sevinir ki: ‘Âileme dönüp onlara haber vereyim mi?’ der
“Melekler: ‘Gelin-güvey gibi uyu’ derler
“Onları âilesinden en çok sevdiği kişi uyandırır! O kişi, Allah onu yatağından mahşerde kaldırıncaya kadar rahatça istirahat eder
“Şâyet ölen münâfık ise, meleklerin sorusuna: ‘İnsanların ona Peygamber dediklerini işitirdim! Ve ben de aynı şeyi söylerdim! Fakat hakikat mıdır, bilemiyorum!’ der
“Bunun üzerine melekler: ‘Senin böyle söylediğini esasen biliyorduk!’ derler
“Sonra toprağa: ‘Onun üzerine eğil!’ denilir Toprak onun üzerine eğilir Yan kaburga kemikleri yerlerinden oynar Ve Allah onu yatağından mahşerde kaldırıncaya kadar, böylece toprakta devamlı olarak azap içinde kalır”4 Yâ İlâhenâ, Rabbimiz sensin Bizi kabir azabından, âhiret azabından ve Cehennem ateşinden muhafaza eyle Âmîn Dipnotlar:
1- Sözler, s 27
2- Meryem Sûresi, 19/66, 67
3- Tirmizî, Zühd, 3
4- Tirmizî, Cenâiz 70
