Karikatür Sanatı

M

Misafir

Forum Okuru
Karikatür Sanatı
Karikatür: Cumhuriyet’in kuruluşuyla birlikte Cemal Nadir Güler ve Ramiz Gökçe, Türk karikatürünün iki önemli imzası olmuşlardır. Aynı dönemde Yusuf Ziya Ortaç’ın yayımladığı ve Cumhuriyet döneminin en uzun ömürlü mizah dergisi olan “Akbaba” da, değişik anlayışların sergilendiği, güçlü yazar ve çizer kadrosuyla döneme damgasını vurmuştur.
22. Aydın Doğan Uluslararası Karikatür Yarışması’nda
birincilik ödülünü Almanya’dan Friederike Gross kazandı.


İkinci Dünya Savaşı sonrası çok partili düzene geçilmesiyle gelen yeni özgürlüklerle birlikte, mizah da nitelikdeğiştirmiştir. Sabahattin Ali ve Aziz Nesin’in çıkardıkları ve çizerliğini Mustafa Uykusuz’un yaptığı “Marko Paşa” dönemin en önemli mizah dergisidir.


1950’lerde karikatür sanatına yeni bir anlayış getiren 50 kuşağı karikatürcüleri, yazı ve söze dayanmayan bir çizgi mizahı geliştirmişlerdir. Yeni karikatür anlayışlarını, yalnız çizerek değil, toplu sergiler, yazılar, seminerler ve yayımladıkları “41 Buçuk”, “Tef”, “Dolmuş”, “Taş Karikatür” gibi mizah dergileriyle de yaygınlaştırmışlardır. Turhan Selçuk, Nehar Tüblek, Ali Ulvi Ersoy, Eflatun Nuri Koç, Selma Emiroğlu, Semih Balcıoğlu, Bedri Koraman, AltanErbulak, Mustafa Eremektar, Sinan Bıçakçıoğlu, Ferruh Doğan, Tonguç Yaşar, Suat Yalaz, Yalçın Çetin ve Oğuz Aral dönemin tanınmış karikatürcüleridir. 1960-70 arası yetişen Cafer Zorlu, Zeki Beyner, Tan Oral, Nezih Danyal, Ercan Akyol, Erdoğan Bozok, Orhan Özdemir ve Selçuk Demirel de 50 kuşağının oluşturduğu karikatür anlayışını özgün katkılarıyla sürdürmüşlerdir. 1970’li yıllarda Oğuz Aral’ın yönetimindeki “Gırgır” haftalık mizah dergisinde toplanan genç karikatürcüler, Tekin Aral’ın da katkılarıyla daha çok çarpık kentleşmenin yarattığı kişi ve olayları alaya alan, söze dayalı, güncel bir mizah oluşturmuşlardır.
1980 sonrası toplumda beliren değer değişimlerini İsmail Gülgeç, Kamil Masaracı, Salih Memecan, Semih Poroy, Behiç Ak, Piyale Madra, Hasan Kaçan, Ergün Gündüz, Latif Demirci, Haslet Soyöz, Kemal Gökhan Gürses söz ve yazıyı çizgileriyle kaynaştırarak eleştirmekte ve yorumlamaktadırlar.


















Semih Balcıoğlu


Anadolu Üniversitesi, Karikatür Sanatını Araştırma ve Uygulama Merkezi, Eskişehir’in Odunpazarı semtinde restore edilerek 2004 yılı sonlarında açılan ve arşivinde yaklaşık 2 bin eser bulunan bir müzeye sahiptir. Anadolu Üniversitesi Türkiye’de böyle bir araştırma merkezi ve müzesi olan tek üniversitedir.
 
Geri
Üst