Otizmde İlk adım ve Entegrasyon (Kaynaştırma)
otizmde kaynaştırma otizmde ilk adım
Otizm de ilk Adım ve Kaynaştırma
Oğluma 3,5 yaşında;göz kontağı kuramama,ekolali,kendi etrafında dönme,birkaç kelimeyi geçmeyen sınırlı konuşma belirtileri üzerine Dokuz Eylül Üniversitesi tarafından “OTİSTİK”tanısı konuldu.
Otistik bir çocuk annesi olarak;böyle bir çocuğa sahip olan ailelerde en büyük görevin anneye düştüğüne inanıyorum.Otizm hakkında ilk bilgilendiğimde;oğlumun kendi dünyasında tek başına yaşamasına bir anne olarak katlanamayacağıma, ne yapıp edip onun dünyasına girmeyi başarmam gerektiğine,kendi dünyasından dışarıya bir pencere açıp bu pencereyi gittikçe büyüterek onu dış dünyaya açılmış,bu dünyadaki diğer insanlarla tanışmış,iletişim kurabilen,topluma uyum sağlayabilen bir birey haline getirmem gerektiğine karar verdim.Kendi dünyasından çıkması için bir yardımcıya ihtiyacı vardı.O yardımcı da oğluma en yakın kişi olan ben olmalıydım.Ona nasıl yardımcı olabilirdim?
İşe göz kontağı kurma çalışmaları ile başladık.Masa başında karşılıklı oturarak,yanaklarını avuçlarımızın içine alarak gözümüze baktırmaya çalıştık.Kendi gözünü gösterme,karşısındaki insanın gözünü gösterme,baktığı gözlerin ne renk olduğunu sorma gibi yorucu ve uzun süren çalışmalar sonucunda bu aşamayı başardık.İlk zamanlarda başardığı an alkışlanmak en sevdiği ödül oluyordu.
Kendi etrafında dönmeye başladığında önce itiraz etse de ellerinden tutup “kutu kutu pense,dön dön kelebek”şarkılarını söyleyerek oyunlar oynuyorduk.O anda yanımızda kimler varsa onları da oyuna katıyorduk.
El yıkamasını,diş fırçalamasını, tuvaletten sonraki temizliklerini, düğmelerini ters ilikleme gibi yanlışlıklarını bazılarını önce biz yapıp izleterek,bazılarını ellerinden tutup göstererek,bazılarını da ayna karşısında kendisini izleterek yaptırdık,düzelttirdik.
Bütün bu çalışmaları yaparken çok şey beklemiyordum.Olabilecekler benim için sürpriz olmalıydı.Olumsuzluklar karşısında yıkılmaktan korkuyordum.
Duygu ve düşüncelerini ifade edemediğinden önceleri fazla sinirlilik ve hırçınlık gösteriyordu.Bunları yenmek için uzun yürüyüşler,denize taş fırlatma,evde yastıkla boks oyunları,balon şişirip patlatma gibi aktiviteler yapıyorduk.Bu stres atıcı,yatıştırıcı çalışmaları hala gerek duydukça yapıyoruz.
Daha sonra yaptığımız çalışmalar kelime hazinesini zenginleştirici,dikkat geliştirici oyunlar oldu.Ben”ka”hecesini söylüyordum,oğlum sonunu tamamlıyordu.(Örnek:ka-pı,ka-şık,ka-dın,ka-tı,ka-sa,ka-lın,vb.)
OĞLUMUN EDİNDİĞİ HER OLUMLU DAVRANIŞ,BECERİ BENİ ONA DAHA FAZLA ŞEYLER KAZANDIRMAK ADINA YÖNLENDİRDİ.HALA BİRLİKTE DAHA ÇOK ŞEY YAPABİLECEĞİMİZE İNANIYORUM
KAYNAŞTIRMA NEDİR?
Kaynaştırma,gerektiğinde sınıf öğretmenine veya özel öğrenciye destek olan özel eğitim hizmetleri sağlanması koşulu ile,özel öğrencilerin normal eğitim ortamlarında eğitilmesidir.(Kırcaali-İftar,1992)
Özel çocukları;işitme engelliler,görme engelliler,zihinsel engelliler,konuşma engelliler,süreğen hastalığı olanlar,bedensel yetersizliği olanlar,öğrenme güçlüğü gösteren çocuklar,üstün zekalı ve üstün yetenekli çocuklar olarak sıralayabiliriz.(Özsoy-Eripek ve Özyürek,1992)
KAYNAŞTIRMANIN YARARLARI
Kaynaştırmanın yararlarını;normal çocuğa,özel çocuğa,özel çocuğun anne-babasına ve sınıf öğretmenlerine olmak üzere dört grupta toplayabiliriz.
1-Kaynaştırmanın Normal Çocuklara Yararları
Normal çocuklar,özel çocuklarla kuracakları ilişkilerden kazandıkları bilgileri ilerleyen yıllarda da kullanabilirler.Bireysel farklılıkları daha kolay kabul edebilirler.(Metin,1992-Eripek,1986) Özel çocukları daha yakından tanıma ve onlarla ilgili ön yargılarını değiştirme fırsatına sahip olabilirler.
2-Kaynaştırmanın Özel Çocuklara Yararları
İyi planlanmış kaynaştırma eğitimine katılan çocuk,normal çocuğun davranışını gözleyerek ve model alarak toplumca benimsenen davranışlarını geliştirir.(Belma,1986-Metin,1992-Eripek,1986)
Normal çocuklarla özel çocukların birlikte çalışmaları ve oyun oynamaları;sosyal etkileşim kurmada ve akademik çalışmalarda istek ve cesaret uyandırır.(Karatepe,1996)
Özel çocukların;normal gelişim gösteren çocuklardan soyutlanması,duygusal ve sosyal gelişimlerini olumsuz etkilediği kadar,dil ve zihin kapasitelerinin gelişimi açısından çok önemli fırsatlardan yoksun kalmalarına neden olmaktadır.(Belma,1986)
3-Kaynaştırmanın Anne-Babalara Yararları
Anne-babalar çocuklarının normal çocuklarla nasıl etkileşimde bulunduklarını gördükçe,çocukları hakkında daha gerçekçi olmaya başlarlar.İstenmeyen bazı davranışların sadece özel çocuklara özgü olmadığını,normal çocukların da benzer davranışlara sahip olabileceğini fark ederler.(Karatepe,1996)
Özel çocuğa sahip anne-babaların,çocuklarının eğitimi ile ilgilenen uzman,rehber öğretmen ve sınıf öğretmeniyle iletişim halinde bulunması,anne-babalara güç ve cesaret verir.Çocuklarına nasıl yardımcı olacakları konusunda yeni yollar öğrenirler.
4-Kaynaştırmanın Sınıf Öğretmenlerine Yararları
Kaynaştırma uygulamaları ile normal sınıf öğretmenleri,özel çocuklarla çalışma şansına sahip olurlar.Öğretmenler özel öğrenci için kullandıkları yöntem ve teknikleri diğer öğrenciler için de kullanabilirler.Bilinen ve normal çocuklar için kullanılan etkili öğretim ve eğitim tekniklerinin birçoğu ilk kez özel çocuklar için geliştirilmiştir.Bu nedenle özel eğitim teknik ve yöntemlerini bilen bir normal sınıf öğretmeni,bu teknikleri bilmeyen öğretmenlerden daha başarılı olur.(Karatepe,1996)
Ayrıca kaynaştırma eğitiminin başarıya ulaşması için öğrencinin gideceği kaynaştırma sınıfındaki akranları ile ön hazırlık yapılarak öğrencilerin özel öğrenciyi kabule hazır konuma getirilmesi sağlanmalıdır.
Sınıf öğretmeni;özel çocuklarla ilgilenmenin zamanlarını tükettiği,normal çocukların başarısını aşağıya çektiği gibi ön yargılardan arınarak,özel çocuğun kendi sınıflarına katılmalarına istekli olmalıdır.
Özel öğrenciler için uygun eğitsel metot,materyal sağlanmalıdır.
Sınıf öğretmenleri,özel eğitim öğretmenleri,rehber öğretmen,yöneticiler ve anne-babalar özel çocuğun eğitim uygulamalarının ve planının bir parçası olmalıdır,aralarında iyi bir iletişim sistemi geliştirmelidir.
Kaynak: Bornova-İZMİR
Aşık Veysel Görme Engelliler İ.Ö.Okulunda 20-31 Temmuz 1998 tarihleri arasında yapılan "Engelliler Kaynaştırma Eğitimi" ders notları
Öğretim Görevlisi : Sendur PEKER
Öğretim Görevlisi : Ümit ŞAHBAZ
Otizm de ilk Adım ve Kaynaştırma
Oğluma 3,5 yaşında;göz kontağı kuramama,ekolali,kendi etrafında dönme,birkaç kelimeyi geçmeyen sınırlı konuşma belirtileri üzerine Dokuz Eylül Üniversitesi tarafından “OTİSTİK”tanısı konuldu.
Otistik bir çocuk annesi olarak;böyle bir çocuğa sahip olan ailelerde en büyük görevin anneye düştüğüne inanıyorum.Otizm hakkında ilk bilgilendiğimde;oğlumun kendi dünyasında tek başına yaşamasına bir anne olarak katlanamayacağıma, ne yapıp edip onun dünyasına girmeyi başarmam gerektiğine,kendi dünyasından dışarıya bir pencere açıp bu pencereyi gittikçe büyüterek onu dış dünyaya açılmış,bu dünyadaki diğer insanlarla tanışmış,iletişim kurabilen,topluma uyum sağlayabilen bir birey haline getirmem gerektiğine karar verdim.Kendi dünyasından çıkması için bir yardımcıya ihtiyacı vardı.O yardımcı da oğluma en yakın kişi olan ben olmalıydım.Ona nasıl yardımcı olabilirdim?
İşe göz kontağı kurma çalışmaları ile başladık.Masa başında karşılıklı oturarak,yanaklarını avuçlarımızın içine alarak gözümüze baktırmaya çalıştık.Kendi gözünü gösterme,karşısındaki insanın gözünü gösterme,baktığı gözlerin ne renk olduğunu sorma gibi yorucu ve uzun süren çalışmalar sonucunda bu aşamayı başardık.İlk zamanlarda başardığı an alkışlanmak en sevdiği ödül oluyordu.
Kendi etrafında dönmeye başladığında önce itiraz etse de ellerinden tutup “kutu kutu pense,dön dön kelebek”şarkılarını söyleyerek oyunlar oynuyorduk.O anda yanımızda kimler varsa onları da oyuna katıyorduk.
El yıkamasını,diş fırçalamasını, tuvaletten sonraki temizliklerini, düğmelerini ters ilikleme gibi yanlışlıklarını bazılarını önce biz yapıp izleterek,bazılarını ellerinden tutup göstererek,bazılarını da ayna karşısında kendisini izleterek yaptırdık,düzelttirdik.
Bütün bu çalışmaları yaparken çok şey beklemiyordum.Olabilecekler benim için sürpriz olmalıydı.Olumsuzluklar karşısında yıkılmaktan korkuyordum.
Duygu ve düşüncelerini ifade edemediğinden önceleri fazla sinirlilik ve hırçınlık gösteriyordu.Bunları yenmek için uzun yürüyüşler,denize taş fırlatma,evde yastıkla boks oyunları,balon şişirip patlatma gibi aktiviteler yapıyorduk.Bu stres atıcı,yatıştırıcı çalışmaları hala gerek duydukça yapıyoruz.
Daha sonra yaptığımız çalışmalar kelime hazinesini zenginleştirici,dikkat geliştirici oyunlar oldu.Ben”ka”hecesini söylüyordum,oğlum sonunu tamamlıyordu.(Örnek:ka-pı,ka-şık,ka-dın,ka-tı,ka-sa,ka-lın,vb.)
OĞLUMUN EDİNDİĞİ HER OLUMLU DAVRANIŞ,BECERİ BENİ ONA DAHA FAZLA ŞEYLER KAZANDIRMAK ADINA YÖNLENDİRDİ.HALA BİRLİKTE DAHA ÇOK ŞEY YAPABİLECEĞİMİZE İNANIYORUM
KAYNAŞTIRMA NEDİR?
Kaynaştırma,gerektiğinde sınıf öğretmenine veya özel öğrenciye destek olan özel eğitim hizmetleri sağlanması koşulu ile,özel öğrencilerin normal eğitim ortamlarında eğitilmesidir.(Kırcaali-İftar,1992)
Özel çocukları;işitme engelliler,görme engelliler,zihinsel engelliler,konuşma engelliler,süreğen hastalığı olanlar,bedensel yetersizliği olanlar,öğrenme güçlüğü gösteren çocuklar,üstün zekalı ve üstün yetenekli çocuklar olarak sıralayabiliriz.(Özsoy-Eripek ve Özyürek,1992)
KAYNAŞTIRMANIN YARARLARI
Kaynaştırmanın yararlarını;normal çocuğa,özel çocuğa,özel çocuğun anne-babasına ve sınıf öğretmenlerine olmak üzere dört grupta toplayabiliriz.
1-Kaynaştırmanın Normal Çocuklara Yararları
Normal çocuklar,özel çocuklarla kuracakları ilişkilerden kazandıkları bilgileri ilerleyen yıllarda da kullanabilirler.Bireysel farklılıkları daha kolay kabul edebilirler.(Metin,1992-Eripek,1986) Özel çocukları daha yakından tanıma ve onlarla ilgili ön yargılarını değiştirme fırsatına sahip olabilirler.
2-Kaynaştırmanın Özel Çocuklara Yararları
İyi planlanmış kaynaştırma eğitimine katılan çocuk,normal çocuğun davranışını gözleyerek ve model alarak toplumca benimsenen davranışlarını geliştirir.(Belma,1986-Metin,1992-Eripek,1986)
Normal çocuklarla özel çocukların birlikte çalışmaları ve oyun oynamaları;sosyal etkileşim kurmada ve akademik çalışmalarda istek ve cesaret uyandırır.(Karatepe,1996)
Özel çocukların;normal gelişim gösteren çocuklardan soyutlanması,duygusal ve sosyal gelişimlerini olumsuz etkilediği kadar,dil ve zihin kapasitelerinin gelişimi açısından çok önemli fırsatlardan yoksun kalmalarına neden olmaktadır.(Belma,1986)
3-Kaynaştırmanın Anne-Babalara Yararları
Anne-babalar çocuklarının normal çocuklarla nasıl etkileşimde bulunduklarını gördükçe,çocukları hakkında daha gerçekçi olmaya başlarlar.İstenmeyen bazı davranışların sadece özel çocuklara özgü olmadığını,normal çocukların da benzer davranışlara sahip olabileceğini fark ederler.(Karatepe,1996)
Özel çocuğa sahip anne-babaların,çocuklarının eğitimi ile ilgilenen uzman,rehber öğretmen ve sınıf öğretmeniyle iletişim halinde bulunması,anne-babalara güç ve cesaret verir.Çocuklarına nasıl yardımcı olacakları konusunda yeni yollar öğrenirler.
4-Kaynaştırmanın Sınıf Öğretmenlerine Yararları
Kaynaştırma uygulamaları ile normal sınıf öğretmenleri,özel çocuklarla çalışma şansına sahip olurlar.Öğretmenler özel öğrenci için kullandıkları yöntem ve teknikleri diğer öğrenciler için de kullanabilirler.Bilinen ve normal çocuklar için kullanılan etkili öğretim ve eğitim tekniklerinin birçoğu ilk kez özel çocuklar için geliştirilmiştir.Bu nedenle özel eğitim teknik ve yöntemlerini bilen bir normal sınıf öğretmeni,bu teknikleri bilmeyen öğretmenlerden daha başarılı olur.(Karatepe,1996)
Ayrıca kaynaştırma eğitiminin başarıya ulaşması için öğrencinin gideceği kaynaştırma sınıfındaki akranları ile ön hazırlık yapılarak öğrencilerin özel öğrenciyi kabule hazır konuma getirilmesi sağlanmalıdır.
Sınıf öğretmeni;özel çocuklarla ilgilenmenin zamanlarını tükettiği,normal çocukların başarısını aşağıya çektiği gibi ön yargılardan arınarak,özel çocuğun kendi sınıflarına katılmalarına istekli olmalıdır.
Özel öğrenciler için uygun eğitsel metot,materyal sağlanmalıdır.
Sınıf öğretmenleri,özel eğitim öğretmenleri,rehber öğretmen,yöneticiler ve anne-babalar özel çocuğun eğitim uygulamalarının ve planının bir parçası olmalıdır,aralarında iyi bir iletişim sistemi geliştirmelidir.
Kaynak: Bornova-İZMİR
Aşık Veysel Görme Engelliler İ.Ö.Okulunda 20-31 Temmuz 1998 tarihleri arasında yapılan "Engelliler Kaynaştırma Eğitimi" ders notları
Öğretim Görevlisi : Sendur PEKER
Öğretim Görevlisi : Ümit ŞAHBAZ
