Revatib Namaz Nedir?

Uzman SühaN

Administrator
Revatib Namaz Nedir?
Farz namazlarla birlikte namazın öncesinde de sonrasında kılınan sünnet namazlarına revâtib denilir.

Bunlar sabahın farzından önce iki rek'at, öğleden önce dört rek'at, sonra da iki rek'at, ikindiden önce dört rek'at, akşamdan sonra iki rek'at ve yatsının farzından önce dört rek'at, sonra da iki rek'at olmak üzere günde yirmi rek'attır. Revatib namazlar, müekkede ve gayr-i müekkede kısımlarına ayrılırlar.

Müekkede Sünnet Namazlar Hangileridir?
Sabah namazından önceki iki rek'at, öğle namazından önce dört, sonra iki rek'at ve akşam ile yatsıdan sonraki ikişer rek'at ve Cuma namazından önce ve sonra dörder rek'at olarak kılınan sünnet namazlar, müekkede sünnettir.

Gayr-i Müekkede Sünnet Namazlar Hangileridir?
İkindiden ve yatsıdan önce dört rek'at olarak kılınan sünnet namazlar gayr-i müekkede sünnettir.

Öğle ile yatsının iki rek'atlık son sünnetlerine iki rek'at daha ilâve ederek bunları 4 rek'at olarak kılmak menduptur.


5.jpg








Akşam namazının iki rek'atlık müekkede sünnetinden sonra altı rek'atlık bir nâfile namaz kılmak da menduptur ki, buna evvâbîn namazı denir.

Müekkede sünnetler içinde en kuvvetlisi ve en faziletlisi, sabah namazının sünnetidir.

Resûl-i Ekrem (asm) bu konuda, bir hadîs-i şerîflerinde şöyle buyurmaktadırlar:

"Sabahın iki rek'at sünneti, dünyadan ve dünyada olan şeylerden daha hayırlıdır."

Sabahın sünnetinden sonra kuvvetlilik sırası şöyledir: Akşamın sünneti, öğlenin son sünneti, yatsının son sünneti, öğlenin ilk sünneti...

Gayr-i müekkede sünnetler içinde ikindinin sünneti, yatsının ilk sünnetinden efdaldir. Bir hadîs-i şerîfte:

"İkindinin farzından önce 4 rek'at namaz kılana, Allah rahmetini esirgemesin" denilmektedir.

Vakit var ise, müekkede sünnetler terkedilmemelidir. Vakit daralmış, ancak farz kılacak kadar vakit kalmışsa, bu sünnet terk edilir.

Sabah ile ikindinin sünneti farzından sonra kılınmaz.

Sünnetleri evde kılmak daha faziletlidir. Böylece insan kendisini gösteriş ve riyadan kurtaracağı gibi, evini de namaz ve ibâdetin yapılmadığı bir mezarlık görüntüsünden çıkaracaktır. Hadîs-i şerîfteki "Evlerinizi mezara benzetmeyiniz" emrinin ifade etmek istediği mâna da budur.

Dört rek'atlı müekked sünnetlerin ilk oturuşunda, sadece Tahiyyât okunur. Üçüncü rek'ata kalkınca da Sübhâneke okunmaz.

Gayr-i müekkede sünnetler ile mendub sünnetlerde ise, ilk oturuşta, Tahiyyât'tan sonra salâvat; üçüncü rek'atın başında da Sübhâneke okunur.

Farz ile sünnet arasında dünyevî lâkırdı ve konuşmalar namazın sevabını azaltır, fakat sünnetin sıhhatine mâni olmaz.

- Yatsı ve sabah namazlarını cemaatle kılmak bir bakıma geceyi ihyâ etmek (kıyâm-ı leyl) hükmünde olduğu İbn-i Abbas'tan mervîdir.

Şu halde gece kalkıp nafile ibadet yapamıyanlar, yatsı ve sabah namazlarını cemaatle kılmaya gayret ederlerse, inşâallah gece kalkmış, ihyâ etmiş gibi sevab kazanabilirler.


Kuşluk = Duhâ Namazı:


Vakti, güneş doğup bir miktar yükseldikten sonra başlar, istiva zamanına kadar sürer. Mendub bir namazdır. 2, 4, 8 veya 12 rek'at olarak kılınır. Resûl-i Ekrem'in (asm) kılmayı sevdikleri bir namazdı.

8 rek'at olarak kılınması daha faziletlidir. Kuşluk namazı ile ilgili Resûl-i Ekrem'den (asm) şu hadîs-i şerîf mervîdir:

"Kim kuşluk vaktinde namaz kılmaya devam ederse, günahları deniz köpüğü kadar dahi olsa (kul hakkı hâriç) mağfiret olunur."

Teheccüd Namazı:
Gece yarısından sonra uykudan kalkarak kılınan nafile bir namazdır. Sevabı çoktur. Resûlüllah Efendimiz ümmetini teşvik için, şöyle buyurmuşlardır:

"Gece namazına devam ediniz. Zira bu, sizden önceki sâlihlerin âdetidir. Sizi Rabbinize yaklaştırır. Günahlara keffarettir. Nefsi günahtan alıkor."

Diğer bir hadîs-i şerîfte ise şöyle buyurulur:

"Her kim gece uyanır ve hayat arkadaşını da uyandırır, ikisi birlikte iki rek'at namaz kılarlarsa, Allahü Teâlâ onları zâkirîn (Allah'ı çok zikreden erkekler) ve zâkirât (Allah'ı çok zikreden kadınlar) zümresine dahil eder..."

Vakti: Tâbiîn büyüklerinden Esved bin Alkame: "Teheccüd uykudan sonradır," demiştir. Binaenaleyh teheccüd için uyumak şarttır. Zaten İslâm'da hiç uyumaksızın bütün geceyi ibâdetle geçirmek mekruh sayılmaktadır. Resûl-i Ekrem (asm) Sahâbeden Abdullah bin Amr'i bütün geceyi ibâdetle geçirme âdetinden men'etmiş, gecenin sadece bir kısmında ibâdet yapıp kalan kısmında uyumasını emir buyurmuştur.

Şu halde teheccüdün en faziletli vakti ne zamandır?
Müslim'de Ebu Hüreyre'den rivâyet edilen bir hadîs-i şerîf'te, teheccüd namazının en faziletli ve feyizli zamanı şöyle bildirilmiştir:

"Farz namazdan sonra en faziletli namaz, gece namazıdır (teheccüd). Geceyi iki kısma bölersen; ikinci kısmı namaz için en feyizli zamandır. Eğer üçe bölersen orta kısmı en mübarek ve faziletli vakittir."

Dâvud (as) geceyi 6 parçaya böler, 4 ve 5. parçalarında gece ibâdeti yapardı. Resûl-i Ekrem, bu şekilde yapmayı bir hadîs-i şerîf'lerinde medhetmişlerdir.

Hükmü: Teheccüd namazı İsrâ sûresinin 79'uncu âyetiyle Hazret-i Peygamber'e emredilmiştir. Tâbiîn müfessirlerinden Mücâhid'in ifadesiyle, teheccüd namazı Resûl-i Ekrem (asm) için nâfiledir, ziyâde-i sevab (sevabını ziyâdeleştirme) vesilesidir ve ziyâde-i fazîlettir. Ümmet için ise gece namazı mendub bir namazdır ve keffâretü'z-zünûbtur, yani, günahlara keffâret ve mağfirete vesiledir.

Seleften, teheccüd namazının Resûl-i Ekrem için nâfile değil farz olduğunu söyleyenler de vardır.

Nasıl kılınır? Resûl-i Ekrem'in kıldığı teheccüd namazının kaç rek'at olduğu hususunda muhtelif rivâyetler gelmiştir.

Ebû Eyyûbe'l-Ensarî, iki rek'atta bir selâm vermek üzere 4 rek'at olduğunu bildirmiştir.

Hz. Âişe validemizden gelen rivâyete göre ise, "Resûlüllah Efendimiz 9 rek'at kılarlardı. Fakat yaşlandıklarında 7 rek'at kılar olmuşlardır." Meşhur rivâyet budur.

Tahiyyetü'l-Mescid:
Müstehab bir namazdır. Bir mescid-i şerîf'e vakit namazı kılma niyeti dışında sırf ziyaret veya Kur'an öğrenmek veya öğretmek gibi bir niyetle giren bir Müslüman, orada nâfile olarak iki rek'at namaz kılar.

Tahiyyetü'l-Mescid, bir mescide girince daha oturmadan kılınmalıdır. Efdal olan budur. Oturduktan sonra da kılınabilir.

Mescide girip zaman darlığı veya vaktin kerahetinden dolayı Tahiyyetü'l-Mescid kılamayacak kimsenin:

Sübhânallahi ve'l-hamdü lillâhi ve lâ ilâhe illâllahü vallâhü ekber demesi müstehabdır.

Bir mescide herhangi bir farzı kılmak veya cemaata iktidâ niyetiyle girmek, Tahiyyetü'l-Mescid yerine de geçer.

Abdest veya Guslü Müteâkib Kılınan Namaz:
Abdest veya gusülden sonra vakit müsait ise, daha yaşlık kurumadan ikişer rek'at namaz kılmak mendubdur. Bu, abdest ve gusül nimetine nâiliyetin bir şükrü olmaktadır. Bununla beraber abdest veya guslü müteâkip bir farz yahut sünnet namaz kılmakla da bu şükür vazifesi yerine getirilmiş olur.

Regâib Gecesi Namazı:
Receb-i şerîfin ilk cuma gecesine Regâib gecesi denir. Bu gece pek mübârek bir gecedir. Bu geceyi ibâdetle geçirmenin sevabı pek çoktur. Rivâyetlere göre Resûlüllah Efendimiz, bu mübarek gecede 12 rek'at nafile namaz kılmışlardır.

Regâib namazını cemaatle kılmak bid'attir. Zaten terâvihten başka hiçbir nâfile namaz cemaatle kılınmaz.

Mi'rac Gecesi Namazı:
Receb-i şerîfin 27. gecesi Mi'rac gecesidir. Bu gece Resûlüllah Efendimizin Mi'râca yükseldiği ve 5 vakit namazın da farz kılındığı çok mübarek bir gecedir. Bu gecede de 12 rek'at namaz kılınması müstehab görülmüştür.

Her rek'atta Fâtiha ve bir sûre okunup iki rek'atta bir selâm verilmeli, sonra 100 kere Sübhânallahi ve'l-hamdü lillâhi ve lâ ilâhe illâllahü vallâhü ekber denilmelidir. Daha sonra da 100 kere istiğfâr ve 100 kere de salâvat getirilmelidir.

Gündüz oruç tutulması da müstehabdır.

Berât Gecesi Namazı:
Şa'ban'ın 15'nci gecesi, Berat gecesidir. Bu gece ibâdet etmek de pek sevablıdır.

Berat gecesinde kılınacak namaza Salâtü'l-hayr denilmiştir. Bir rivâyete göre, bu namaz 100 rek'attır ve her rek'atında Fâtiha'dan sonra 10 kere İhlâs okunur.

Kadir Gecesi Namazı:
Ramazan'ın 27'nci gecesi Kadir gecesidir. Kur'an, bu gece Peygamber Efendimize inmeğe başlamıştır. Bu geceyi ihyâ etmenin sevabı pek çoktur. Kur'an'ın ifadesiyle bu gece, bin aydan hayırlıdır. Bu gece ilâhî rahmetin coştuğu bir gecedir. Onun için bu gece mutlaka ibâdet ile ihyâ edilmelidir.

Bu geceye mahsus bir namaz yoksa da, en az iki rek'at, en çok bin rek'at, normali olarak da 100 rek'at namaz kılınacağı söylenir. İki rek'at kılındığı takdirde, her rek'atta 200 âyet okumak, 100 rek'at kılındığında da, her rek'atinde Fâtiha'dan sonra Kadr sûresiyle 3 İhlâs sûresi okunup iki rek'atta bir selâm vermelidir.

"Allahümme inneke afüvvün tühıbbü'l-afve fa'fü annî yani, "Ya Rabbî! Sen afvedicisin; afvı, bağışlamayı seversin, beni afvet" duası da çok çok söylenmelidir.

Yolculuk Namazı:
Bir yola giderken veya yoldan gelince, iki rek'at namaz kılmak da menduptur.

Tesbih Namazı:
Dört rek'atlı bir namazdır. Peygamberimizin, amcası Abbas'a kılmağı tavsiye ettiği rivayet edilir. Her rek'atında 75 kere: "Sübhânallahi ve'l-hamdü lillâhi ve lâ ilâhe illâllahü vallahü ekber" cümlesi okunur.

Bir rek'at içinde bu tesbih cümlesinin söylendiği yerler ve miktarları şöyledir:

İlk rek'atta Sübhâneke'den sonra; ikinci rek'atta da Fâtiha okunmadan evvel 15 kere,

* Fâtiha ve sûre okunduktan sonra 10 kere,

* Rükû'da 3 kere Sübhâne rabbiye'l-azîm dendikten sonra 10 kere, rükûdan kalkıldığında 10 kere,

* Secdede, üç kere Sübhâne rabbiye'l-a'lâ denilmesini müteâkip 10 kere,

* Secdeden doğrulup oturulduğunda 10 kere,

* İkinci kere secdeye gidilip 3 kere Sübhâne rabbiye'l-a'lâ denildikten sonra yine 10 kere.

Böylece her rek'atta 75 Sübhânallahi... ilh. cümlesi söylenmiş olur.

İkinci rek'atın sonunda selâm verilerek 3 ve 4. rek'atlar ayrı iki rek'at hâlinde kılınabileceği gibi, selâm verilmeden üçüncü rek'ata da kalkılabilir. Üçüncü ve dördüncü rek'atlar, aynen birinci ve ikincisi gibi kılınır. Böylece 4 rek'atta toplam 300 tesbih okunmuş olur.

Bu namazın hiç olmazsa ömürde bir defa kılınması tavsiye edilmiştir.
 
Geri
Üst