THESECRET
"Adalet olunca yiğitliğe lüzum kalmaz"
Sigortası Yapılmayan İşçi Ne Yapmalı?
ssk'sı yapılmayan işçi neler yapabilir,sigortası yapılmayan işçiler ne yapmalı,sigortam yapılmadı ne yapmalıyım,sigortasız çalıştırılan bir işçi nereye başvurmalı
İşveren tarafından eksik gün bildirimi yapılan ya da hiç işe girişi gösterilmeyen ve hakları gaspedilen çalışanlar aşağıdaki adımlarla birlikte haklarını arayabilirler
1) Bilgi-Belge Şart
İşverenler, çalıştıracağı kimseleri (istisnalar dışında) işe başlatmadan önce Sosyal Güvenlik Kurumunca hazırlanacak işe giriş bildirgeleriyle bildirmekle yükümlü kılınmıştır. İstisnalar ise gelende inşaat , balıkçılık, tarım işleri gibi hava koşulları ile yakından alakalı olan işlerdir. Bu tür işlerde ise işe başlandığı gün itibari ile kuruma bildirilmesine müsade edilmiştir.
Prim belgeleri işverenleri tarafından SGK’ye verilmeyen işçilerin, işyerinde fiilen çalışırken tespit edilmeleri veya işyerinin kayıt ve belgelerinde çalıştıklarını ispatlayıcı bilgi-belgeler olması halinde sigortalının işe giriş tarihinden veya çalışmalarının fiilen tespit edilmesinden veya kayıt-belge ve bilgilerden saptanabildiği tarihten itibaren sağlanmaktadır. Bu durumlar kurumun müffettişleri tarafından denetimleri sonucunda mümkündür. Müfettişlerinde geri dönük olarak 1 yıla kadar hizmet verme yetkileri vardır. Bir yılı aşan durumlarda mahkemeler söz sahibidir. Ancak genellikle sigortasız çalışan işçiler, işten çıkartılma korkusu nedeniyle çalışırken sosyal güvenlik haklarını aramamakta, çoğunlukla işten çıkartıldıktan sonra işyeri hakkında şikayet yoluna başvurmaktadırlar.
2) Hizmet Tespit Davası
Çalışmaları fiilen veya iş yeri kayıtlarından tespit edilecek her türlü bilgiden ya da kamu kuruluşları tarafından düzenlenen belge veya alınan bilgilerden tespit edilemeyen sigortalılar çalışmalarını yetkili bir mahkemeye açacakları hizmet tespit davasıyla ve yargı kararıyla ispatlayabilirler. Geçmiş yıllarda bu konuyla ilgili birçok haksızlık yapıldığı ve geçmişe dönük hizmet kazanıldığı için bu konularda mahkemeler dikkatlı davranmaktadırlar. Mahkeme kanalından geçmişe dönük hizmet kazanmaya çalışan vatandaşların dikkat etmesi gereken konu kesin delil ve kanıtlarının olması gerekliliğidir. Burada işverene ulaşılamadığı takdirde prim tutarları dava eden kişiden tahsil edilmektedir.Belirtilen yetkili mahkeme, İş Mahkemesi veya İş Mahkemesi bulunmayan yerlerde bu davalara İş Mahkemesi sıfatıyla Asliye Hukuk Mahkemeleri bakar.
3) Beş Yıl İçinde Dava Açılmalı
Kendileri için prim belgeleri işverenleri tarafından verilmeyen veya çalıştıkları SGK tarafından fiilen veya iş yeri kayıtlarından tespit edilecek her türlü bilgiden ya da kamu kuruluşları tarafından düzenlenen belge veya alınan bilgilerden tespit olunamayan sigortalıların, hizmetlerinin tespiti maksadıyla mahkemeye başvurmaları için kendilerine tanınan süre beş yıl olarak belirlenmiştir. Bu beş yılık süre, zaman aşımı süresi olmayıp hak düşürücü süredir.
Aylık prim ve hizmet belgesi işveren tarafından verilmeyen veya çalıştıkları Kurumca tespit edilemeyen sigortalılar, çalıştıklarını hizmetlerinin geçtiği yılın sonundan başlayarak beş yıl içerisinde iş mahkemesine başvurarak, alacakları ilâm ile ispatlayabilirlerse, bunların mahkeme kararında belirtilen aylık kazanç toplamları ile prim ödeme gün sayıları dikkate alınmaktadır.
İşveren tarafından eksik gün bildirimi yapılan ya da hiç işe girişi gösterilmeyen ve hakları gaspedilen çalışanlar aşağıdaki adımlarla birlikte haklarını arayabilirler
1) Bilgi-Belge Şart
İşverenler, çalıştıracağı kimseleri (istisnalar dışında) işe başlatmadan önce Sosyal Güvenlik Kurumunca hazırlanacak işe giriş bildirgeleriyle bildirmekle yükümlü kılınmıştır. İstisnalar ise gelende inşaat , balıkçılık, tarım işleri gibi hava koşulları ile yakından alakalı olan işlerdir. Bu tür işlerde ise işe başlandığı gün itibari ile kuruma bildirilmesine müsade edilmiştir.
Prim belgeleri işverenleri tarafından SGK’ye verilmeyen işçilerin, işyerinde fiilen çalışırken tespit edilmeleri veya işyerinin kayıt ve belgelerinde çalıştıklarını ispatlayıcı bilgi-belgeler olması halinde sigortalının işe giriş tarihinden veya çalışmalarının fiilen tespit edilmesinden veya kayıt-belge ve bilgilerden saptanabildiği tarihten itibaren sağlanmaktadır. Bu durumlar kurumun müffettişleri tarafından denetimleri sonucunda mümkündür. Müfettişlerinde geri dönük olarak 1 yıla kadar hizmet verme yetkileri vardır. Bir yılı aşan durumlarda mahkemeler söz sahibidir. Ancak genellikle sigortasız çalışan işçiler, işten çıkartılma korkusu nedeniyle çalışırken sosyal güvenlik haklarını aramamakta, çoğunlukla işten çıkartıldıktan sonra işyeri hakkında şikayet yoluna başvurmaktadırlar.
2) Hizmet Tespit Davası
Çalışmaları fiilen veya iş yeri kayıtlarından tespit edilecek her türlü bilgiden ya da kamu kuruluşları tarafından düzenlenen belge veya alınan bilgilerden tespit edilemeyen sigortalılar çalışmalarını yetkili bir mahkemeye açacakları hizmet tespit davasıyla ve yargı kararıyla ispatlayabilirler. Geçmiş yıllarda bu konuyla ilgili birçok haksızlık yapıldığı ve geçmişe dönük hizmet kazanıldığı için bu konularda mahkemeler dikkatlı davranmaktadırlar. Mahkeme kanalından geçmişe dönük hizmet kazanmaya çalışan vatandaşların dikkat etmesi gereken konu kesin delil ve kanıtlarının olması gerekliliğidir. Burada işverene ulaşılamadığı takdirde prim tutarları dava eden kişiden tahsil edilmektedir.Belirtilen yetkili mahkeme, İş Mahkemesi veya İş Mahkemesi bulunmayan yerlerde bu davalara İş Mahkemesi sıfatıyla Asliye Hukuk Mahkemeleri bakar.
3) Beş Yıl İçinde Dava Açılmalı
Kendileri için prim belgeleri işverenleri tarafından verilmeyen veya çalıştıkları SGK tarafından fiilen veya iş yeri kayıtlarından tespit edilecek her türlü bilgiden ya da kamu kuruluşları tarafından düzenlenen belge veya alınan bilgilerden tespit olunamayan sigortalıların, hizmetlerinin tespiti maksadıyla mahkemeye başvurmaları için kendilerine tanınan süre beş yıl olarak belirlenmiştir. Bu beş yılık süre, zaman aşımı süresi olmayıp hak düşürücü süredir.
Aylık prim ve hizmet belgesi işveren tarafından verilmeyen veya çalıştıkları Kurumca tespit edilemeyen sigortalılar, çalıştıklarını hizmetlerinin geçtiği yılın sonundan başlayarak beş yıl içerisinde iş mahkemesine başvurarak, alacakları ilâm ile ispatlayabilirlerse, bunların mahkeme kararında belirtilen aylık kazanç toplamları ile prim ödeme gün sayıları dikkate alınmaktadır.
