Tanrı ve Tanrıça isimleri (Mısır mitolojisi)

handanca

Daimi Üye
Yönetici
Tanrı ve Tanrıça isimleri (Mısır mitolojisi)
mısır tanrı isimleri tanrıça isimleri tanrı mısır tanrıları mitolojisi
Mısır Tanrı ve Tanrıçaları
Horus

Osirisle İsis'in oğlu, Mısır tahtını miras almıştır. Hatta taht için Seti ile olan savaşları Mısır mitolojisinde onemli yer tutar. Cennetin hükümdarı, yeryüzünün kralı ve kutsal şahin olmak üzere Teslis (üçlü) kavramı Mısır dininin yerleşmiş yönüydü.

Horus'un evrensel olduğu ve ezelden beri var olduğu fikri, birinci hanedanlığa kadar uzanır ki, bu da piramit yazılarında belirtiliyor.

Horus of Behedet (Hadit)

Behedet Şehri'nde tapılan Horus un formlarındandır. Büyük kanatları, güneş diskinin bir formu olarak gösterilir. Genelde önemli manzaraların üstünde uçtuğu görülür (Mısır ın dinsel sanatında).

Hadit, Horus un her zaman her yerde hazır oluşuyla resmedilmiştir. Crowley in de "Magic in Theory and Practice" kitabında dediği gibi, son derece küçük ve atomik haldeki her yerde ve her zaman hazır olan parçaya Hadit denir.

Amset (İmsety, Mestha, Amseth)

Horus un dört oğlundan biridir. Ölülerin karaciğerinin koruyucusudur ve Tanrıça İsis tarafından korunur.

Hapi

Horus un dört oğlundan biridir. Babun kafalı mumyalanmış adam olarak görünmektedir. Ölülerin ciğerlerinin koruyucusudur ve Tanrıça Nephthys tarafından korunurdu. Hapi ismi, farklı hiyerogliflerle ifade edilmişti; çoğunlukla ama her zaman olmamak kaidesiyle Nil Nehri Tanrısı'nın ismiydi. Hapi, tacı zambaklardan (yukarı Nil) veya papirus bitkilerinden (Aşağı Nil) yapılmış şişman bir adama benzetilmiştir.

Hator (Het-Heru, Het-Hert)

Mısır ın çok eski bir tanrıçasıdır, inek tanrı. Hator ismi Yunan uyarlamasıdır. Het-Hert (The House Above) ve Het-Heru nun (Horus�un evi) değişik biçimlerinden türetilmiştir. İki terim de onun gökyüzü tanrıçası olduğuna işaret ediyor. Sık sık İsis le eşdeğer tutulmuştur. Hator, Edfu da Horus un partneri olarak tapılmıştır. Teb de ölümün tanrıçası olarak düşünülmüştü. Ayrıca o; aşkın, dansın, alkolün ve yabancı toprakların koruyucusuydu.

Harpocrates (Hor-pa-kraat, Hoor-par-kraat)

"Çocuk Horus", İsis ve Osiris in oğlu, emzirilen küçük bir çocuk. Parmak emen genç bir oğlan olarak gösterilmiştir. Golden Dawn, sessizliği ona ithaf etmiştir.

Heqet

Hermopolis teki 8 tanrıdan biri olarak inanılır ve Antinoe deki Khunum un partneri olarak görülür.

Heru-ra-ha

Crowley in Mısır benzeri mitolojisinin karma bir tanrısı; Ra-Hoor-Khuit ve Hoor-par-kraat ın bir karması. İsmi, Mısır diline çevrildi, tahminen Horus ve Raya şükredin anlamına geliyor.

İsis

Sanat tanrıçası. Osiris'in karısı ve kız kardeşi. Horus'un annesi. Büyük bir anne ve zevce olarak, bütün dişi ilahların en popüleri oldu.

Amen (Amon, Amun, Ammon, Amoun)

Amen, saklı olan demektir. Amen, ilk zamanlardan itibaren Teb Şehri'nin baş tanrısıdır ve Hermopolis rahiplerine göre yaratıcı tanrı olarak görülmüştür. Kutsal hayvanları kaz ve koçtur. Orta krallığa kadar Teb de yerel bir tanrıydı fakat Tebliler, Mısır da hükümdarlıklarını kurduklarında Amen kalıcı bir tanrı oldu ve 18. Sülale tarafından Tanrıların kralı olarak adlandırıldı. Ünlü tapınağı Karnak, insan tarafından yapılmış en büyük dini yapıdır.

Bugde ye göre, 19. ve 20. Hanedanlar, Amen in görünmeyen yaratıcı güç olduğunu; cennetteki, dünyadaki, engin derinlerde ve yeraltı dünyasındaki hayatın temeli olduğunu düşünürler ve kendisini Ra nın formunda gösterir. Amen, ihtiyacı olan her adanmış dindarın koruyucusu olarak karşımıza çıkmıştır. Sonraki inanışa göre Amen, kendi kendini yaratmıştır. Önceki Teb'li inanışa göre Amen, Thoth tarafından başlangıçta varolan sekiz tanrıdan biri olarak yaratılmıştır. Yeni krallık boyunca Amen in eşi Mut, Anne idi ve bunun Mısırlı eşiti Büyük (ulu) anne olarak görülmektedir. Bu ikili (Mut ve Amen), Tanrı ve Tanrıça çiftini oluşturur, bu diğer inanışlarda da görülür. Oğulları ay tanrısı Khons tur.

Amen-Ra

Amen in rahipleri tarafından sunulan birleşik tanrıdır. Amaçları, Amen in takipçisi olan Yeni krallıkta (18-21 Hanedan) daha önceki güneş kültünün tanrısı olan Ra ile bir bağ kurmaktı. Bu tip birleşmelerde tanrılar içiçe girerler. Bu tip ilişkiler, Mısır tanrılarında, özellikle kozmik ve ulusal tanrılar arasında sık görülür. Bu Mısır Tanrılarının nasıl görüldüğünün bir örneğidir. Morenz�in dediği gibi kişilikleri vardır ama bireysellikleri yoktur.

Bastet

Kedi tanrıça. Bubastis in Delta Şehri'nde tapılmıştır. Kedilerin ve onlara önem verenlerin koruyucusudur. Sonuçta evde önemli bir tanrıça ve ayrıca ikonografide önemlidir. Papirüste güneş tanrısına saldıran yılanın kediler tarafından öldürüldüğü resmedilmiştir. Dişi aslanın tanrıçası Sekhmet in yardımsever tarafı olarak görülmüştür.

Anubis (Anpu, Ano-Oobist)

Nepthys in oğludur Bazı inanışa göre babası Sethi, bazısına göreyse Osiris ti (hatta bazı inanışa göre ise annesi İsis ti). Anubis, çakal olarak resmedilmiştir veya çakal başlı tanrı denmiştir. Çakal ın, lahitleri kolaçan etme eğilimi nedeniyle, ölülerle ilişkili olmuştur ve eski mumyalamanın kâşifi olarak bilinir ve tapılır. Onun görevi ölüleri korumak ve yüceltmektir. Anubis, aynı zamanda Upuaut (yolların açıcısı) olarak bilinirdi ve tavşan başıyla gösterilirdi. Kıyamet günü için ölülere rehberlik ederdi ve ölüleri yeraltındaki ikinci ölümden korumak için gerçeğin derecelerini gözlerdi.

Ra

Tabiatta tapılan en belirgin şey güneştir. Mısır ideolojisinin büyük bir kısmı güneş ve nehir uzerinedir. Güneş ilahları arasında başlıcası Ra'dır (Heliapolis tanrısı). Güneşin diski olarak Ra, atmaca kafalı bir insan olarak temsil edildi. Bu durumda da Ra yaradılışın hükümdarı olarak ele alındı.

Thoth (Tahuti)

Bilgeliğin tanrısıdır. Maat ile beraber zamanın başında kendi kendine yaratılmıştı veya Ra tarafından yaratılmıştı. Hermopolis te Thoth dan sekiz çocuk oluşturmuştu, en önemlisi gizli olan Amen di. Amen, Teb de evrenin lordu olarak takip edilirdi. Thoth isminin Mısır dilinde orijinali Thuti dir ve Yunanca versiyonu Thoth dur.

Thoth, ibiş kuşu başıyla resmedilmiştir ve elinde bir dolmakalem ve her şeyi kaydettiği parşomenler vardır. Tanrıları içeren neydeyse tüm temel görüntülerde Thoth, görevli olarak görünürdü ama özellikle ölülerin hükmünde görülüyor. Tanrılar ın habercisi (ulağı) olmuş ve Yunanlıların Hermes iyle eş tutulmuştur. Osirian mitlerine göre Thoth, Osiris in veziri olmuştur (Şef tavsiyecisi ve papazı). O da Khons gibi ay tanrısıdır ve zamanın, büyünün ve yazının tanrısıdır. Hiyeroglifleri icat edenin Thoth olduğu düşünülür.

Tavaret

Hamile kadınlara göz kulak olan olan suaygırı tanrısıdır.

Bes

Tanrıların cüce soytarısıdır. Afrikalı veya sematik kökenli tanrı, Mısır a 12. Sülale döneminde gelmiştir. Sakallı, vahşi görünümlü komik bir cüce olarak ve yuvarlak bir yüzle resmedilmiştir. Müzik, iyi yemek ve rahatlamak gibi aile zevklerinin tanrısı olarak sayılır. Ayrıca çocukların eğlendiricisi ve koruyucusudur.

Imhotep (Imouthis)

Imhotep mimar, kâtip ve 3. Sülale'nin Firavun Zoser döneminin büyük (baş) veziriydi. Sakkara daki basamaklı piramidi tasarlayıp inşa eden Imhotep�ti. Imhotep, Ptah ın oğlu ve hekimlik tanrısıydı. Aynı zamanda kâtiplerin başıydı (Thoth ile beraber). Yunanlılar onun Asklepios olduğunu düşünürler.

Khepri (Keper)

Eski Heliopolitan büyük şehir bilimine göre yaratıcı tanrı, Atum ve Ra ile karışmıştır. Mısırca kökeninde Kheper, birkaç anlama gelir, bazısına göre en çok dikkat çeken yaratmak veya dönüştürmek fiilidir; ayrıca bok böceği sözcüğüne denk gelir. Bok böceği, güneşin sembolü sayılırdı. Dışkısının çevresine yumurtalarını bırakırdı ve bok böceği güneş tanrısı sembolü sayılırdı. Bok böceği, güneşi, gökyüzüne doğru iterdi.

Sobek

Fayum'un merkezi Crocodillopolis'in tanrısı idi. Orada canlı sürüngenler ve timsahlar havuzlarda muhafaza edilirlerdi. Su tanrısı olarak, aynı zamanda Nil'in yıllık taşmasını ve vadisinin gübrelenmesini sembolize etti.

Set

En eski dönemlerde Set, Aşağı Mısır ın koruyucu tanrısıydı ve çölün şiddetli fırtınalarını sembolize eder. Bu fırtınaları Aşağı Mısırlılar yatıştırmak için yöntemler aramışlardır. Yukarı Mısır, Aşağı Mısır ı yendiğinde ve ilk hanedana girildiğinde Set, Yukarı Mısır ın Hanedanlık Tanrısı Horus un şeytani düşmanı olarak bilinmeye başlandı. Set; Osiris, İsis ve Nephthys in kardeşi ve aynı zamanda Nephthys in kocasıydı.

Bazı mitlere göreyse Aubis�in babasıydı. Set in kardeşini öldürmesi ve yeğeni Horus u öldürmeye teşebbüs etmesiyle bilinir. Ama Horus, kurtulmayı ve babasının öcünü almayı başarır. Bunu Mısır�ın her yerinde kurallarını koyarak yapmıştır. Set i hadım etmiş ve sonsuza kadar onu çöle sürmüştür. 19. Hanedan'da Set e olan saygı yeniden dirilmeye başlamıştır ve bir zamanların büyük tanrısı olarak görülmüştür. Mısır ı yabancılardan koruyan ve çöldeki kuvvetleri yardımseverce zapteden tanrı olmuştur.

Shu

Kuru rüzgârların ve atmosferin tanrısı, Ra nın oğlu, Tefnut un kardeşi ve kocası, Geb ve Nut un babasıdır. Hiyerogliflerde kafasına devekuşu tüyü giymiş olarak gösterilmiştir (Maat ınkine benzeyen). Genelde boylu boyunca uzanmış olan Geb le kızı Nut�u ayrılarak ayakta durmuş olarak gösterilmiştir. Shu ismi genelde kuru, boş anlamına gelen shu kökünden geliyor. Shu, aynı zamanda güneş ışığının kişileştirmelerinden biridir. Shu ve Tefnut un bir ruhun iki yarısı olduğu söylenir. Belki de eşruhların en eski (ilk) kaydedilen örneğidir.

Anuket

Yukarı Mısır da, Elefantin in çevresinde, Anuket, Khunum ve Sati nin (kızları olarak) tapılmıştır. Kutsal hayvanı gazeldi. Soğuk su dağıtıcısı olduğuna inanılır ve kendi insan kafasına tüylü bir taç giyerdi.

Apis

Muhtemelen sadece hayvan olarak betimlenmiş ve hiçbir zaman hayvan başlı bir insan olarak gösterilmemiş eski bir Mısır Tanrısı'dır. Apis, çoğunlukla Ptah la bağlantılı olmuştur ve kültünün merkezi Memphis tir. Aslında Apis verimlilik tanrısıdır. Güneş diski ve uraeusserpentten oluşan boğa tacıyla betimlenmiştir. Kutsal Apis boğası, Memphis te bulunurdu ve Serapum da büyük bir kitle halinde Apis boğalarının mezarı bulunuyor.

Duamutef (Tuamutef, Thmoomathpf)

Horus un dört oğlundan biridir. Duamutef, çakal başlı mumyalanmış bir adam olarak gösterilmiş. Ölünün midesinin koruyucusudur ve Tanrıça Neith tarafından korunur.

Edjo

Delta nın yılan tanrıçası, Aşağı Mısır ın sembolü ve koruyucusu, Yukarı Mısır ın tanrıçası Nekhbet in tamamlayıcısıdır. Kralın tacının bir parcası olarak giyilirdi.

Sothis

Yıldız Sirius için feminen bir Mısırlı ismi, İsis le birbirine geçmiştir. Hator la da ilişkilidir.

Tefnut

Nem ve bulutların tanrıçasıdır. Ra nın kızı, Shu nun kardeşi ve karısıdır. Geb ve Nut un annesidir. Kutsal hayvanı olan dişi aslanın başıyla resmedilmiştir. Tefnut adı teftef kökünden gelmektedir. Anlamı serpiştirmek, nemlendirmek ve kökü sular, gökyüzü anlamına gelmektedir.

Selket (Serqet, Serket)

Akrep tanrıçadır. Kafasının üstünde hareketsiz duran akrebiyle güzel bir kadın olarak gösterilmiştir. Onun yaratığı, kötü ruhlu insanlara ölüm veriyordu ve akrepler tarafından sokulan insanlara da hayat veriyordu. O, ayrıca kadınların çocuk doğurmalarına da yardımcı oluyordu. O, Ra yı tehdit eden şeytani ruhları etkisiz hale getiren kişi olarak resmedilmiş ve İsis i Set ten korumak için yedi akrebini göndermiştir.

Selket, Horus un oğlu, ölülerin bağırsaklarının koruyucusu olan Qebsenuef in koruyucusudur. Amerika yı 1970 de turlayan kolleksiyonun bir parçası olan Tuthankamon un lahitindeki heykeli sayesinde tanındı.

 
Geri
Üst