Vefat edenin ardından neler yapılabilir?

[İslami Yazar]

Her nefis (canlı) ölümü tadacaktır.
Her insan kendisi için belirlenen zaman geldiğinde bu dünyadan ebedi diyara yolculuk yapacak. Peygamberler de dahil olmak üzere bu herkese aittir. Fakat bu büyük gerçek, bazen unutuluyor ve insan ölmeyecekmiş gibi dünyaya bağlanıyor. Oysa, ölümü hatırlamak bir hadiste de belirtildiği gibi lezzetleri insana unutturur ve böylece ahireti düşündürür.

Müslüman zamanın kıymetini bilmeli, vakit kaybetmeden yolculuk yapacağı ebedi diyar için tedarik görmelidir. İnsan ahirette dünyadaki tarlasına ektiğini biçecek. Hiç kimse ne zaman öleceğini bilmiyor. Dünyada insanlardan kimisi ölümden sonraki hayat için tedarik görüyor, kimisi de gaflet içerisinde yaşıyor.


insan kabirde ancak bu dünyada işlediği amellerle baş başa kalacak. Ancak mümin dünyada işlediği bazı amellerinin sevabını öldükten sonra da almaya devam edecektir. Peygamberimiz (sav) Cenaze namazı kılarken ona kalpten dua edin diye buyurmuş ve kendisi de kıldığı cenaze namazlarında merhuma dua etmiştir. Faydası olmasaydı, ne kendisi dua eder, ne de başkalarına tavsiye ederdi.

Oysa O, kendisi de bir kişinin cenaze namazını kıldırırken Allahım, onu kabir fitnesinden ve cehennem azabından koru, onu bağışla, ona merhamet et diye dua etmiştir. Kaldı ki, öyle cenaze namazının kendisi de bir duadır. (Allah için namaza, cenaze için duaya şeklinde niyet edilir.)İslam alimlerinin çoğunluğu sevabını merhuma bağışlamak niyeti ile yapılan ibadetlerin sahih olduğu ve bunun merhuma faydası olduğu kanısında. Bir insan öldüğünde yakınların ilk işi onun borçlarını ödeyip onu kul hakkından muaf etmek olmalıdır .

Ayrıca Merhum için yapılacak en faydalı şeylerden biri de dua ve istiğfardır.Ehl-i Sünnet alimleri yapılan dua ve istigfarin merhum için yararlı olduğunu bildirirler. Ancak dua edilen merhum mü'min olmalıdır. Inanmayanların arkasından yapılan hiçbir amel onlara fayda vermez. Onlar için dua etmek de doğru değildir.Allah Resûlü (sas) defnden sonra mezarın yanında durup: Kardeşinizin bağışlanmasını dileyin. Çünkü o, şu anda sorguya çekiliyor buyurmuştur.

Bu hadis duanın merhuma fayda sağlayacağını açıkça bildirir. Eğer duanın merhuma faydası olmasaydı Rasûlullah (sas) ashabına bunu emretmezdi.Ehl-i sünnet alimlerinin fikrince merhum adına verilen sadakanın ona faydası var. Resulullah'ın (sas) buna işaret eden hadisleri vardır.Nafile sadaka vermek isteyenler tüm müslümanların adına niyet ederek sadaka verebilirler. Bunun sevabı hem kendilerine, hem de veren kişinin kendisine ulaşır. Selam ve dua ile.

 

[İslami Yazar]

Merhumun adına namaz, oruç ve hac yapılır mı ?


Müslüman ramazan orucunun kazasını belirli nedenlerden dolayı yerine getirmeden ölürse bu yüzden suçlu ve borçlu değildir. Müslüman oruçlarının kazasını tutmak imkanı olduğu halde tutmadan ölürse, mirasçısı onun yerine oruç tutamaz. Yani fıkıh âlimlerinin çoğunun görüşüne göre, ölünün kaza orucunu tutmak farz değildir. Çünkü oruç namaz gibi bedene ait ibadettir. Vücuda ait ibadetlerde ise vekalet caiz değildir. Dolayısıyla ölen kişinin yerine oruç tutmak yok, onun tutamadığı oruçlarının fidyesini vermeye çalışmak gerekiyor. Hanbelîlere göre, merhumun ebeveynleri onun adına oruç tutabilir ki, bu mübahtır. Ahmed bin Hanbel'e göre, Ramazan, nezir ve kefaret borcu olan merhumun yerine anne oruç tutabilir. İmam Malik, Şafii ve Ebu Hanife'ye göre ise, merhumun yakınları onun tutamadığı her oruç için (bir sa) fidye vermelidir.

 

[İslami Yazar]

Ancak çoğu bilim adamlarının görüşüne vücuda ait ibadetleri kişinin kendisinden başkası yerine getiremez.
Unutmamak gerekir ki, merhumun kendi emelleri başkasının onun için yaptıkları kadar fayda vermez. Eğer böyle olursa tüm zenginler kendi ibadetlerini başkalarına yaptırırdı.Bu ise, asla caiz değildir. Şafii ve Malikiler de işte bu nedenle bedene ait ibadetlerin merhuma fayda vermeyeceği görüşünü kabul etmişlerdir. İmam Ebu Hanife, Ahmed bin Hanbel ve bazı selef alimleri vücuda ait ibadetlerin sadece sevabının merhuma ulaşacağını bildirmiştir onların sağlıklarında ibadetlerin yerine geçeceğini dememiştir. Çünkü ibadeti yapan sağ kişidir ve yaptığı ibadet de kendisine aittir. Sadece sevabını başkasına affetmiş sayılır.Bundan amaç merhumun üzerinden ibadet borcunu kaldırmak yok, yapılan hayırlı amelden onun kullanmasıdır. Yüce Allah'ın bu vesile ile onu bağışlayacağı ve azabını hafifleteceği umuluyor.

 

[İslami Yazar]

Bir kadın sağlığında hacca gitmeyen annesinin adına hac edip etmeyeceğini sormuş, Resulullah: Evet, onun yerine hac et, - buyurmuştur. Çoğu fiziksel ibadetlerin vekaleten başkası tarafından yerine getirilmesi kabul olunmasa da, acizlik nedeniyle (kişinin vefat etmesi veya iyileşme umudunun olmaması) farz olan haccın edilmesi caiz kabul edilmiştir. Bazı alimler nafile haccın da vekaleten yerine getirilmesini caiz görmüşlerdir. Ümit edilir ki, Allah bu sevaplara göre ibadet borcu ile huzuruna gelenleri bağışlar.Bilim adamları namaz ve Kur'an okuma gibi ibadetlerin sevabının emel sahibinden başkasına ulaşıp ulaşmaması konusunda farklı görüşler ileri sürmüşlerdir.


Bazılarına göre, okunan Kur'an'ın sevabı ve yapılan dua ölüye ulaşır. Diğerleri ise bunun aksini düşünüyor.Hanefi mezhebine göre, insan yaptığının sevabını başka kişiye bağışlayabilir. Üstelik amel sahibinin kazandığı sevap da azalmaz. Fark etmez, ister namaz olsun, ister sadaka ... Malikilerden bazıları buna razı olsada da, bazıları bunu mekruh görmüştür.Şafiilere göre ise, merhuma kendi emelinde başka hiçbir şey fayda vermez. Namaz kılmak, Kur'an okumak vb. amellerin hepsi için bu geçerlidir.

 

[İslami Yazar]

Bazı âlimler: Sevabı merhuma bağışlanmak şartıyla her güzel amelin sevabı ölüye ulaşır, demişler. Ama bunların Allah rızası için yapılması şarttır. Bu para ve diğer maddi meseleler karışmamalıdır. Çünkü Kur'an okumak bir ibadettir. İbadet sadece Allah rızası için yapıldığında bir sevabı olur.Bu amaçla "Allahım, okuduğum Kur'an'ın sevabını falan kişiye ulaştır" demek ve Kur'an'ı dua niyetiyle okunabilir. Bunun merhuma yararlı olacağına inanmak gerekir.

Okunan Kur'an'ın sevabını öncelikle Allah Resûlü'ne hediye etmek müstehaptır. Bu, bir tür teşekkürdür. Allah dilerse, sayısız insanların ruhu okunan Kur'an ve yapılan duadan yararlanabilir. O, sonsuz kudret sahiptir.Fatiha ve Yasin surelerini ayrıca Kur'an'ın sevabını merhuma affetmek olur. Bazı alimler hem okunan Kur'an'ın, hem de diğer amellerin merhuma fayda sağlayacağını söylüyorlar. Bu işler ancak Allah rızası için yapılmalıdır. Parayla Kur'an okutarak bunu merhuma bağışlama olmaz. Çünkü Kur'an okumak ibadettir. İbadet ise para karşılığında değil Allah rızası için yapılmalıdır.

 

[İslami Yazar]

Allah rızası için yapılan ibadetten elde edilen sevap merhumun ruhuna bağışlanabilir.Maliki ve Şafii mezhebine göre kendi ameli etmediği takdirde Kur'an okumak da dahil vücuda ait hiçbir ibadetin sevabı merhuma yetmiyor. Sadece kabrin yanında okunduğunda geç okunan Kur'an'dan dinleyici sevabı kazanır.Unutmamak gerekir ki, merhum adına fidye ve kefaret vermekle o sorumluluktan muaf olmuyor.


Sonuç olarak, merhum adına yapılacak işler ve bu konuda alimlerin örüşlerini dikkate almalıyız.Bu açıdan eğer merhumun borcu varsa bu borçlar ödenmeli, eda etmediği namaz ve orucun yerine ise sadaka vermek mümkündür. Ayrıca sevabını merhuma bağışlamakla sadaka vermek, Kur'an okumak, dua etmek ve hacca gitmek ve kurban kesmek de olur. Ancak tüm bunlar şeriatın koyduğu sınırları aşmamak şartıyla edilmeli, bidatlere girilmemelidir. Allah rızası esas alınmalıdır.

 

[Sevimli cadı]

Bizde ölen kişinin defininden sonra hemen helva yapılır dağıtılır . Hatimler indirilir. 7 gün boyunca sessiz sedasız ağıtsız yas tutulur. Daha sonra varsa borcu ödenir. Borcunun dışında hayrından ölü sevaplansın diye sadaka dağıtılır, elbiseleri ihtiyaç sahiplerine verilir.Bu önemli paylaşım için teşekkürler hocam.

 

[Melis ank]

Yani olması gereken ölüye hürmet göstererek bu tür eylemlerden uzak kalmaktır. Valla yası olanlarında tv izlediğine çok şahit oldum.Tamam hayat devam ediyorda kardeşim ibret al.Bu gün yakınını gömdün yarın kendin gömülecen. Hele bir kaç gündür instagramda bir evlilik programında yer alan bayanın yaptıkları beni çileden çıkarıyor. Kadının annesi ölmüş durum paylaşıyor, annesini gömmüş resim paylaşıyor, annesi mezara koyulalı 3 saat olmuş aşık olduğu adama hitaben sesleniş yapmış. İşte buda hayırsız evlat . Annesine dualar okumak , varken kadın gününü gün ediyor. Allah ıslah etsin.