Adıyaman İlçeleri
Besni, Adıyaman
Türkiye'de bulunduğu yer Bilgiler Şehir nüfusu xx[] (2000) İlçe nüfusu xxx[] (2000) Yüzölçümü xx km² Rakım 860 metre Koordinatlar
Posta kodu 02300 Alan kodu 0416 İl plaka kodu 02 Yönetim Ülke Türkiye Coğrafi Bölge Güneydoğu Bölgesi İl Adıyaman Kaymakam xx Belediye başkanı xxx Yerel yönetim site Belediye İlçe kaymakamlık site Kaymakamlık Besni Adıyaman il merkezinin batı kesiminde yer alan ve il merkezine 44 km uzaklıkta bulunan bir ilçedir. Deniz seviyesinden 1050 m yüksekte yer alan Besni'nin nüfusu yaklaşık 36.000'dir. "Cennete Eş" manasına gelen Bethesna, Bihicti, Bisni gibi isimlerle söylene gelmiştir. Malazgirt Zaferi ile Anadolu'ya giren Türkler Besni'ye üç koldan girerek burasını bir ‘Türk Yurdu’ haline getirmişlerdir. Bunlar Saka-İskit Türklerinin Varsak, Türkmenlerin Avşar ve Çerkez oymakları ve Türkoğulları kavmi olduğu yapılan araştırmalarda ortaya çıkarılmıştır. Tarihinde bir çok saldırılara da hedef olan Besni özellikle Moğol ve Timur'un istilalarına karşı Türkoğlu Halil Bey komutasındaki Besni orduları destanlaşan kahramanlıkları ile Yıldırım Beyazıt'dan taktirname alan ilk şehir olmasını sağlamışlardır. Osmanlı padişahlarından Yıldırım ve Yavuz Besni'ye uğramış Hamamcızade Hacelinin hamamında yıkanarak kese attırmışlardır. Baybors, Buldaç, Kamil, Süleyman adlı Türk komutanları Besni'de ağırlanmıştır. Evliya Çelebi'nin "Hayran Kaldım" dediği yer yine Besni'dir. İstiklal Savaşı döneminde, milli bir ruhun savaş boyunca Besni'de de varlığına şahit olunur. İlk mebus Reşit Bey'in(AĞAR) Sivas Kongresinde Atatürk'ün en yakın çalışma arkadaşı olarak maddi ve manevi destek verdiği de bilinmektedir. 19. yüzyılın sonlarında Malatya'ya bağlı bir kaza olan Besni Cumhuriyetin ilk yıllarında Gaziantep iline bağlandı. 1933'te tekrar Malatya'ya bağlanan ilçe 1954'te yeni kurulan Adıyaman ilinin bir ilçesi oldu.
1330 km² yüzölçüme sahip Besni ilçesinin, 8 belde belediyesi, 63 köyü ve 49 mezrası bulunmaktadır. İlçe halkının önemli bir bölümü geçimini tarım ve hayvancılıktan sağlamaktadır. Besni'de Adıyaman Üniversitesi'ne bağlı, Besni Meslek Yüksek Okulu bulunmaktadır. Besni M.Y.Okulu, İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü tarafından geçici olarak tahsis edilen, 4500 m2’si kapalı, 7000’m2 si açık alan olmak üzere, 11500’m2 kullanım alanına sahip binada öğretimine devam etmektedir. Okuldaki derslik sayısı 18 adet, 7 tanesi 36 kişilik ve 1 adedi de 40 kişilik olmak üzere tolam 8 derslik kulanımına hazırlanmıştır. Konferans Salonu bulunup 100 kişiliktir. Teknoloji laboratuvarı 1 adet olup, 100 kişiliktir. 2004-2005 eğitim öğretim yılında 52 öğrenci mezun olmuştur. Ayrıca Besnili Hayırsever İş adamı sayın Mehmet ERDEMOĞLU tarafından yapılan 500 öğrenci kapasiteli erkek ve kız öğrenci yurdu mevcuttur. Besni Kurşunlu Camii, Besni Kalesi, Eski Besni Ören Yeri, Sofraz Anıt Mezarları (M.S. 2. yy. da Roma), Kızilin Köprüsü (Roma), Dikilitaş(Roma), Dolmenler(taş devirne kadar uzanır),Tahtalı ve Meydan Hamamları, ilçenin önemli tarihi eserleri arasında yer alır.
Nüfus
İlçenin nüfusu 2000 genel nüfus sayımına göre 108667'dir. Bunun 36123'si ilçe merkezinde, 72544'i ise kasaba ve köylerde yaşamaktadır.
İlçe bağlısı olarak merkez hariç olmak üzere ilçe merkezine bağlı; 7 belde 63 köy ve 10 mahalleden oluşmaktadır.
Yıllara göre ilçe nüfus verileri Yıllar Merkez Köyler Toplam 2007
2000 36123 72544 108667 1997
1990 26076 62455 88531 1985
Gölbaşı, Adıyaman ilinin bir ilçesidir. Adıyaman'ın batısında yer alır. Kuzeyinde Malatya, doğusunda Besni ve Tut İlçeleri, güneyinde Gaziantep, batısında Kahramanmaraş ili ile çevrilidir. Deniz seviyesinden yüksekliği 860 metre civarındadır. 1958 yılında 700 nüfusu ile ilçe olmuş ve hızla gelişerek bugün merkez nüfusu 40000’e ulaşmıştır. Gölbaşı İlçesi Karadeniz ve Doğu Anadolu Bölgesini , Akdeniz'e bağlayan Devlet Karayolu ile DD'nin geçtiği bir güzergahta kurulduğundan, Malatya, Adıyaman, Gaziantep ve Kahramanmaraş illerini birbirine bağlayan bir kavşak konumundadır. Bu yönüyle doğu ile batı arasında köprü konumundadır. Programda olan Kapıdere Yolu açıldığında Şanlıurfa ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nin Ankara’ya olan uzaklığı 183 km. daha azalacaktır. 30 köyü, 3 beldesi ile toplam nüfusu 70000 olan Gölbaşı, adını (kurdisch Serê Golan)Kürtce Serê Golandan yani Gölün Başi kelimesinden almaktadir. biri ilçe merkezinde, ikisi çevre köylerde bulunan toplam 3 göl vardir. ilçe merkezinde bulunan göl çevresinde turizme yönelik tesisler , geniş ormanlık ve yeşil alan ile ilçe kenarından geçen Göksu Çayı bu cazibeyi artırmaktadır. Bu yönüyle de bölgenin mesire alanı durumundadır. Zaten GAP İdaresi de İlçeyi GAP Mesire Alanı ilan etmiştir. GAP Projesinin bir parçası olan Çatal Tepe Barajı'nın etüt çalışmaları devam etmektedir. Göksu Çayı'ndan pompalanarak göle akıtılan su Gaziantep’e içme suyu olarak verilmektedir.
Nüfus İlçenin nüfusu 2000 genel nüfus sayımına göre 52988'dir. Bunun 28656'si ilçe merkezinde, 24332'i ise kasaba ve köylerde yaşamaktadır.
İlçe bağlısı olarak merkez hariç olmak üzere ilçe merkezine bağlı; ? belde, ? köy ve ? mahalleden oluşmaktadır.
Çelikhan, Adıyaman ilinin bir ilçesidir.
Nüfus 2007 Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemine göre Çelikhan ilçesinin nüfusu 8.205 olup, bucak ve köylerle birlikte 15.547’dır.
İlçe bağlısı olarak merkez hariç olmak üzere ilçe merkezine bağlı;1 belde, 18 köy ve 9 mahalleden oluşmaktadır.
Kahta, Adıyaman ilinin bir ilçesidir. 2000 yılı itibarıyla nüfusu 59.570 olup Adıyaman'ın en kalabalık ilçesidir.2007 itibariyle nufusu 114.994 tür.
KİFİRİ[1] köyü yakınlarında taş devrinden kalma mağaralar bulunmaktadır.
Coğrafi yapı İlçenin kuzeyi dağlık olup bölgedeki köyler yamaçlara kurulmuştur. Kuzeydeki en yüksek nokta Nemrut dağıdır (2.206 m). Güneydeki köyler ise ovadadır. Kahta'nın denizden yüksekliği 750 m dir. İlçe 1490 km² yüzölçümündedir. Adıyaman ilinin 33 km doğusundadır.
Kahta, doğuda Gerger ilçesi, güney ve güneydoğuda Şanlıurfa, güneybatıda Samsat ilçesi, batıda Adıyaman, kuzeyde Sincik ilçesi ve Malatya ile çevrilidir. İlçenin doğu ve güneydoğu kesiminde Atatürk Baraj Gölü yer almaktadır. İlçenin en önemli akarsuları Kahta çayı ve Kalburcu çayı olup çevrelerinde fasulye, tütün, susam, çeltik ve pamuk yetiştirilir.
Samsat, Adıyaman ilinin bir ilçesidir.
İlçenin nüfusu 2000 genel nüfus sayımına göre 12541'dir. Bunun 6917'si ilçe merkezinde, 5624'i ise kasaba ve köylerde yaşamaktadır.
Eski adı SAMUSAT-SUMAYSAT olan SAMSAT, yörede tarihi en eski olan yerleşim yerlrinden birisidir. Bazı kaynaklardan milattan önce 6000 yılında Orta Asya’dan gelen Türklerden PROHİTİTLER tarafından kurulduğu belirtilmektedir. Fırat’ın Batı ve Doğu kesimleri arasında en elverişli geçit yerindee bulunduğundan SAMSAT tarih boyunca önem kanmıştır.
Sümerler zamanında SEMİATA adı erilen SAMSAT’ın Demir çağında Hitit krallığının merkezi olduğu sanılmaktadır. Bölge M.Ö. 708 11. Sargon tarafından zapt edilerek Asur’a bağlı bir eyalet durumuna gelir. M.Ö 605 yılında Babilleri eline geçer. Daha sonra sırasıyla Medlerin, Perslerin (M.Ö. 533), Makedonya krallığının (M.Ö.333) e Selevkosların hakimiyeti altına girer.
Samsat M.Ö. 69’da Kommagene krallığının merkezi olur. Kommagene kralları Antichos sanıyla anılır. 150 yıllık süre içinde 4 kral tahta geçti. Bunlardan Kral Antichos III’nün Romalılara yenilgisi üerine Kommagene Devletinin egemeliği sona erdi. M.S. 72 yılında bir Roma eyaleti haline getirilen Samsat bir ilim merkezi haline geldi. Ülü bilgin Lukianus bu dönemde Samsat’ta doğar. Bu arada Samsat birkaç kez Perslerle Romalılar arasında el değiştirir.M.S 271’de tekrar Romalıların eline geçer bu dönemde nüfusu 50.000’i geçer.
Daha sonra Bians’ın ve sonrada Arapların eline geçer. Samsat’a Ömer zamanında Şimşat, Şümişat denir. 1085’te Melikşah, 1114’deZenginler, 1180’de Selahattin Eyyubi, 1203’de Anadolu Selçuklularında Rüknettin Süleyman II Samsat’a hakim olur. 1237’de Harzemşahlar tarafından yağma edilen Samsat 1240’da Moğol İmparatoru Hülagü Han tarafından sonrada Dulkadiroğulları tarafından istila edilir.
1392’de Yıldırm Beyazıt Tarafından Osmanlı Devleti’ne bağlanır. 1401’de Timur tarafından tahrip edilir. 1516’da Yavuz Sultan Selim tarafından tekrar Osmanlılara katılır. Osmanlı yönetiminde eski önemini kaybeder ve sancak merkezi olur.
Cumhuriyet dönemimde daha da küçülerek bucak merkezi durumuna girer. Samsat 1960’da ilçe merkezi haline getirilir ve Adıyaman iline bağlanır.
Samsat ilçesi Atatürk Barajı göl suları altında kalmasıda dolayı 05.03.1988 tarihinde eski yerleşim yeriden tahliye edilmiş ve 21.04.1988 tarihli3433 sayılı kanunla merkezi değiştirilerek bugünkü yerine taşınmıştır.
Günümüzde yapılan Arkeolojik araştırma ve kaılarla eski Samsat ve civarında o dönemlere ait saraylar, su kemerleri, kaleler, v.b. yapılar, kıymetli eşyalar bulunmuştur. Bu eserlerden bir kısmı Adıyaman müzesinde sergilenmektedir.
Coğrafi yapısı İlçemiz Güneydoğu Anadolu Bölgesinde Adıyaman ilinin Güney-Doğu kesiminde yer almakta olup, yüzölçümü 338 ve km²’ye 35 kişi düşmektedir.
Batısında Atatürk Baraj Gölü
Kuzeyinde Kahta İlçesi
Doğusunda Atatürk Baraj Gölü
Güneyide Atatürk Baraj Gölü (karşı kıyıda Şanlıurfa ili Bozova ilçesi) bulunmaktadır.
Yeni Samsat ilçesi Atatürk Baraj Gölünün kıyısında üç yandan baraj gölü ile çevrili bir yarımada görüntüsü almıştır. Denizde yüksekliği 610 m. Olan ilçemizin il merkezie uzaklığı 47 km.dir.
Arazi Yapısı İlçemiz güneye doğru eğilimlerle alçalan bir ova görünümündedir. Bitki örtüsü olarak ekilen hububat ve tütünden ibarettir.
İklim Yazları oldukça sıcak ve kurak kışları ise ılık ve yağışlı geçen Akdeniz iklimi göze çarpsa da nispi nemin düşük olmasuı nedeniyle Güney Doğu Anadolu iklimine benzemektedir. Ancak son yıllarda Atatürk Baraj Gölü nedeniyle nem oranı nispetten artmıştır
