Uzman SühaN
Administrator
Akciğerde sıvı birikmesinin belirtileri ve tedavisi
Akciğerler oksijenin alınıp ve karbondioksit atılması için kritik öneme sahip olup göğüs kafesinin hemen altında, göğüs içinde yer almaktadır. Göğüs kafesinin içindeki diğer organlara göre büyük olan akciğerler kalbin her iki tarafında yer almaktadır.
Sağ akciğer üç lob ve sol ise iki lobtan meydana gelir. Her iki lobta da gaz değiştirme odaları yada namı-ı diğer alveoller yer alır. Buradan kanın akımına oksijen alınırken, kandan alveollere ise karbondioksit verilir. Eğer alveolleriniz sağlam ve fonksiyonlarını devam ettiriyorsa sürekli olarak nefes alma süreci devam eder.
Ancak bazı durumlarda bu kesintiye uğrar yada sağlıklı çalışamaz. Bilimsel olarak pulmoner ödem adı verilen akciğerlerde sıvı birikmesi yada toplanması kalp yada kalbe bağlı olamayan durumlardan ötürü ortaya çıkabilir ve doğal nefes alma sürecini sekteye uğratır. Pulmoner ödem akciğerlerde sıvı birikmesi, akciğer iltihabı ve nefes almayı olumsuz etkileyen ciddi bir hastalıktır. Akut yada kronik olmak üzere çeşitleri bulunan hastalığın belirtileri de birbirinden farklı olabilir. Akut pulmoner ödem belritileri arasında;
Nefes darlığı (dispne) ve boğulma duygusu
Nefes ve hışıltı için nefes nefese
Tedirginlik ya da huzursuzluk
Kanlı köpüklü balgamlı öksürük
Aşırı terleme
Soluk cilt
Akciğerlerde sıvı birikimi kalp hastalığına bağlı olarak gelişmişse göğüs ağrısına neden olabilir.
Kalp çarpıntısı (düzensiz, hızlanmış) gibi belirtiler yer alır.
Kronik akciğer ödemi ise;
Fiziksel aktivite sonrasında normal beklentileri aşan zor nefes alma
Oturmaya kıyasla düz yatıldığında artan nefes almada zorluk
Hırıltı
Geceleri uyanmanıza yol açan nefessiz kalma duygusu (kaldığınızda düzelmektedir)
Vücutta sıvı birikimi nedeniyle hızlı kilo artışı ve şişmiş bacaklar / bilekler. Bu durum, vücuda yeteri kadar kan pompalamak için kalbin yetersiz kalması anlamına gelen konjestif kalp yetmezliğinden kaynaklanır.
İştah azalması ve uyuşukluk
AKCİĞERLERDE SIVI BİRİKMESİ NEDENLERİ
Kardiyojenik (Kalp ile ilgili) Nedenleri
Kalp kusurlarının sonucu meydana gelen akciğerlerde sıvı birikimi kardiyak pulmoner ödem ya da konjestif kalp yetmezliği olarak bilinir. Kalbin sol ventrikülü akciğerlerden aldığı oksijenli kanı vücuda pompalar. Sol ventrikül hastalık yada aşırı çalıştığı zaman zarar görür ve akciğerlerden aldığı kanı tamamen pompalayamaz, ve sonuç olarak sol arterler, venlerde ve kılcallarda basınç artar. Sonunda kan alveollerdeki kılcal damarların duvarlarını zorlar. Konjestif kalp yetmezliğinin bir diğer nedeni pulmoner hipertansiyon veya kronik akciğer hastalığı nedeni ile oluşan kalp yetmezliğidir. Sol ventrikül yetmezliğine yol açabilen bazı tıbbi durumlar şunlardır:
Koroner arter hastalığı.
Kalp kapakçığı sorunları.
Hipertansiyon (yüksek kan basıncı).
Kardiyojenik (Kalp ile ilgili) Olmayan Nedenler
Akciğer enfeksiyonları
Toksinlere maruz kalma
Böbrek hastalığı
Duman inhalasyonu
İstenmeyen ilaç reaksiyonları
Akut solunum sıkıntısı sendromu (ARDS)
Yüksek rakım
Boğulma
Akciğerde ÖdemAKCİĞERDE ÖDEM İÇİN TEDAVİ
Akciğerlerde sıvı birikimi için ilk girişim oksijenin hastanın yardımına getirilmesidir. Bu ya ağız ve burunu kaplayan bir maske yada kanula adı verilen ve burun deliklerinden içeriye yerleştirilen esnek bir araçla sağlanır. Bazı aşırı durumlarda ise nefes alma işlemini tamamlamak için bir vantilatör kullanmak gerekebilir.
Oksijene ek olarak, aynı zamanda, aşağıda belirtilen ilaçların bir veya daha fazla tatbik edilmesi gerekli olabilir:
Akciğerlerdeki sıvının neden olduğu basıncı azaltmak için bir diüretik olan furosemid (Lasix) kullanılabilir. Nitrogliserin kan damarlarını genişletmek için kullanılan bir ilaçtır. Bu ilaçlar da akciğerlerde sıvının düşürülmesine yardımcı olabilen bir ilaçtır.
Morfin anksiyete ve nefes almakta zorluk gibi sorunları hafifletebildiğinden doktorlar tarafından bazen tercih edilebilmektedir.
Nitroprusside (Nitropress), enalapril (Vasotec) ve kaptopril (Capoten) gibi ilaçlar kan damarlarının genişlemesini tetikleyerek sol ventriküldeki (karıncıktaki) basıncı hafifletebilmektedir.
Hipertansiyon (yüksek kan basıncı) akciğerlerde sıvı birikmesine neden olabilir. Diğer yandan, düşük kan basıncı da akciğerlerde sıvı birikmesine yol açabilir. Durumunuza göre doktorunuz size tansiyonu düşürücü yada yükseltici ilaçlar reçete edebilir.
Yüksek irtifa nedeniyle oluşan akciğerlerdeki sıvı genellikle uçak yolculukları yada dağcılık sporu ile uğraşanlarda oluşur. Ciddi durumlarda kişinin oksijen alması hatta hava ikmali yapılması gerekebilir. Bunu önlemek için dağcılar tırmanmadan en az üç gün önce doktorunuzun önerisine bağlı olarak asetazolamid (Diamox) alabilir. İlaç, bir diüretik ilaçlara benzer ve vücuttan sıvı atılımını kolaylaştırır. Fakat bu ilaç kişide ishal, konfüzyon, bulantı, işitme problemleri, ayak ve ellerde yanma ve iştah azalması gibi yan etkilere neden olabilir.
EVDE YAPABİLECEKLERİNİZ
Eğer kalpten kaynaklanmayan bir durumunuz varsa, ilaç, alerjenler veya yüksek irtifa gibi durumlardan kaçınarak akciğerlerinize daha fazla zarar vermeyi önleyebilirsiniz. Akciğerlerde sıvı birikimini önlemek ve tedavi edebilmek için aşağıdaki bazı faktörleri deneyebilirsiniz;
Günlük olarak kilonuzu takip edin. Sabah kahvaltıdan önce ölçüm yapın ve eğer gün sonunda 1 ile 1.5 kg arasında bir artış fark ederseniz doktorunuza görünün.
Doktorunuz tarafından belirlenen diyeti koruyun. Kalbe bağlı akciğer ödemi tanısı olan kişilere genellikle düşük tuz diyeti önerilir. Bu çerçevede hangi besinde ne kadar var olduğunu bilmek için bir diyetisyenden yardım isteyiniz. Ayrıca restoranda da yemek yiyecekseniz buralarda yemeklerin tuzlu hazırladığını unutmayınız.
Yüksek kan basıncı düşürmek sizin için çok önemlidir. Yanınızda taşıyabileceğiniz bir alet alarak sık sık bunu kontrol ediniz.
Her gece uyku bol uykunuz olsun. Gecelik olarak en az 8-9 saat uyku almalısınız ve gerektiğinde gün boyunca istediğiniz zamanda şekerleme yapabilirsiniz. Horlama ve tıkayıcı uyku apnesi belirtileri uykunuzu kesintiye uğratabilir. Bu durumda bir uyku merkezinde uyumayı deneyebilirsiniz.
Sağ akciğer üç lob ve sol ise iki lobtan meydana gelir. Her iki lobta da gaz değiştirme odaları yada namı-ı diğer alveoller yer alır. Buradan kanın akımına oksijen alınırken, kandan alveollere ise karbondioksit verilir. Eğer alveolleriniz sağlam ve fonksiyonlarını devam ettiriyorsa sürekli olarak nefes alma süreci devam eder.
Ancak bazı durumlarda bu kesintiye uğrar yada sağlıklı çalışamaz. Bilimsel olarak pulmoner ödem adı verilen akciğerlerde sıvı birikmesi yada toplanması kalp yada kalbe bağlı olamayan durumlardan ötürü ortaya çıkabilir ve doğal nefes alma sürecini sekteye uğratır. Pulmoner ödem akciğerlerde sıvı birikmesi, akciğer iltihabı ve nefes almayı olumsuz etkileyen ciddi bir hastalıktır. Akut yada kronik olmak üzere çeşitleri bulunan hastalığın belirtileri de birbirinden farklı olabilir. Akut pulmoner ödem belritileri arasında;
Nefes darlığı (dispne) ve boğulma duygusu
Nefes ve hışıltı için nefes nefese
Tedirginlik ya da huzursuzluk
Kanlı köpüklü balgamlı öksürük
Aşırı terleme
Soluk cilt
Akciğerlerde sıvı birikimi kalp hastalığına bağlı olarak gelişmişse göğüs ağrısına neden olabilir.
Kalp çarpıntısı (düzensiz, hızlanmış) gibi belirtiler yer alır.
Kronik akciğer ödemi ise;
Fiziksel aktivite sonrasında normal beklentileri aşan zor nefes alma
Oturmaya kıyasla düz yatıldığında artan nefes almada zorluk
Hırıltı
Geceleri uyanmanıza yol açan nefessiz kalma duygusu (kaldığınızda düzelmektedir)
Vücutta sıvı birikimi nedeniyle hızlı kilo artışı ve şişmiş bacaklar / bilekler. Bu durum, vücuda yeteri kadar kan pompalamak için kalbin yetersiz kalması anlamına gelen konjestif kalp yetmezliğinden kaynaklanır.
İştah azalması ve uyuşukluk
AKCİĞERLERDE SIVI BİRİKMESİ NEDENLERİ
Kardiyojenik (Kalp ile ilgili) Nedenleri
Kalp kusurlarının sonucu meydana gelen akciğerlerde sıvı birikimi kardiyak pulmoner ödem ya da konjestif kalp yetmezliği olarak bilinir. Kalbin sol ventrikülü akciğerlerden aldığı oksijenli kanı vücuda pompalar. Sol ventrikül hastalık yada aşırı çalıştığı zaman zarar görür ve akciğerlerden aldığı kanı tamamen pompalayamaz, ve sonuç olarak sol arterler, venlerde ve kılcallarda basınç artar. Sonunda kan alveollerdeki kılcal damarların duvarlarını zorlar. Konjestif kalp yetmezliğinin bir diğer nedeni pulmoner hipertansiyon veya kronik akciğer hastalığı nedeni ile oluşan kalp yetmezliğidir. Sol ventrikül yetmezliğine yol açabilen bazı tıbbi durumlar şunlardır:
Koroner arter hastalığı.
Kalp kapakçığı sorunları.
Hipertansiyon (yüksek kan basıncı).
Kardiyojenik (Kalp ile ilgili) Olmayan Nedenler
Akciğer enfeksiyonları
Toksinlere maruz kalma
Böbrek hastalığı
Duman inhalasyonu
İstenmeyen ilaç reaksiyonları
Akut solunum sıkıntısı sendromu (ARDS)
Yüksek rakım
Boğulma
Akciğerde ÖdemAKCİĞERDE ÖDEM İÇİN TEDAVİ
Akciğerlerde sıvı birikimi için ilk girişim oksijenin hastanın yardımına getirilmesidir. Bu ya ağız ve burunu kaplayan bir maske yada kanula adı verilen ve burun deliklerinden içeriye yerleştirilen esnek bir araçla sağlanır. Bazı aşırı durumlarda ise nefes alma işlemini tamamlamak için bir vantilatör kullanmak gerekebilir.
Oksijene ek olarak, aynı zamanda, aşağıda belirtilen ilaçların bir veya daha fazla tatbik edilmesi gerekli olabilir:
Akciğerlerdeki sıvının neden olduğu basıncı azaltmak için bir diüretik olan furosemid (Lasix) kullanılabilir. Nitrogliserin kan damarlarını genişletmek için kullanılan bir ilaçtır. Bu ilaçlar da akciğerlerde sıvının düşürülmesine yardımcı olabilen bir ilaçtır.
Morfin anksiyete ve nefes almakta zorluk gibi sorunları hafifletebildiğinden doktorlar tarafından bazen tercih edilebilmektedir.
Nitroprusside (Nitropress), enalapril (Vasotec) ve kaptopril (Capoten) gibi ilaçlar kan damarlarının genişlemesini tetikleyerek sol ventriküldeki (karıncıktaki) basıncı hafifletebilmektedir.
Hipertansiyon (yüksek kan basıncı) akciğerlerde sıvı birikmesine neden olabilir. Diğer yandan, düşük kan basıncı da akciğerlerde sıvı birikmesine yol açabilir. Durumunuza göre doktorunuz size tansiyonu düşürücü yada yükseltici ilaçlar reçete edebilir.
Yüksek irtifa nedeniyle oluşan akciğerlerdeki sıvı genellikle uçak yolculukları yada dağcılık sporu ile uğraşanlarda oluşur. Ciddi durumlarda kişinin oksijen alması hatta hava ikmali yapılması gerekebilir. Bunu önlemek için dağcılar tırmanmadan en az üç gün önce doktorunuzun önerisine bağlı olarak asetazolamid (Diamox) alabilir. İlaç, bir diüretik ilaçlara benzer ve vücuttan sıvı atılımını kolaylaştırır. Fakat bu ilaç kişide ishal, konfüzyon, bulantı, işitme problemleri, ayak ve ellerde yanma ve iştah azalması gibi yan etkilere neden olabilir.
EVDE YAPABİLECEKLERİNİZ
Eğer kalpten kaynaklanmayan bir durumunuz varsa, ilaç, alerjenler veya yüksek irtifa gibi durumlardan kaçınarak akciğerlerinize daha fazla zarar vermeyi önleyebilirsiniz. Akciğerlerde sıvı birikimini önlemek ve tedavi edebilmek için aşağıdaki bazı faktörleri deneyebilirsiniz;
Günlük olarak kilonuzu takip edin. Sabah kahvaltıdan önce ölçüm yapın ve eğer gün sonunda 1 ile 1.5 kg arasında bir artış fark ederseniz doktorunuza görünün.
Doktorunuz tarafından belirlenen diyeti koruyun. Kalbe bağlı akciğer ödemi tanısı olan kişilere genellikle düşük tuz diyeti önerilir. Bu çerçevede hangi besinde ne kadar var olduğunu bilmek için bir diyetisyenden yardım isteyiniz. Ayrıca restoranda da yemek yiyecekseniz buralarda yemeklerin tuzlu hazırladığını unutmayınız.
Yüksek kan basıncı düşürmek sizin için çok önemlidir. Yanınızda taşıyabileceğiniz bir alet alarak sık sık bunu kontrol ediniz.
Her gece uyku bol uykunuz olsun. Gecelik olarak en az 8-9 saat uyku almalısınız ve gerektiğinde gün boyunca istediğiniz zamanda şekerleme yapabilirsiniz. Horlama ve tıkayıcı uyku apnesi belirtileri uykunuzu kesintiye uğratabilir. Bu durumda bir uyku merkezinde uyumayı deneyebilirsiniz.
