Uzman SühaN
Administrator
Bronşektazi nedenleri ve tedavisi
Bronşektazi, akciğerlerin ana hava yolları olan bronş tüplerinin elastik özelliklerini etkileyen solunum yolu hastalığıdır. Ciddi bir tıkanıklık ile oluşan bronşektazi, kişinin etkili bir şekilde alt hava yollarından balgam çıkarma yeteneğini azaltır ve nefes darlığına neden olur.
Bronşektazi kadınlarda erkeklere göre daha sık görülür. Ancak, çocuklarda görülebilmekte ve kızlardan ziyade erkek çocukları daha sıklıkla etkilenmektedir.
Kistik fibrozis denilen tıbbi durum bronşektazi hastalığının en sık görülen nedenidir ve tüm vakaların yarısını oluşturmaktadır. İnsan immün yetmezlik virüsü / bağışıklık yetmezliği sendromu (HIV / AIDS) olarak bilinen bağışıklık bozuklukları bronşektazi gelişiminde rol oynayabilir. Bronşektazi daha az yaygın olarak genetik nedenlere bağlı olabilir.
Siliyer diskinezi (hava yollarının dışına mukusun hareket etmesini sağlayan küçük yapıları etkileyen nadir görülen bir durum) ve allerjik bronkopulmoner aspergillozis (Aspergillus mantarına bağışıklık sisteminin abartılı yanıt vermesi) genetik nedenler arasında bulunmaktadır.
Bronşektazi belirtilerinin gelişmesi genellikle ay veya yıllarca sürebilir ve zaman içinde daha da kötüye gidebilir. Bronşektazi tedavisinde antibiyotikler, bronkodilatör, ekspektoranlar ve göğüs fizik tedavileri kullanılabilir. Sağlıklı bir yaşam seçimi bronşektazi riskini azaltmak ya da belirtilerini iyileştirebilir. Bol sıvı içme, dengeli bir diyet yemek, bol dinlenme ve sigara kaçınma ve ellerin temiz bir şekilde yıkanması gibi basit önlemler ile riski azaltabilirsiniz.
Bronşektazi belirtileri ciddi veya yaşamı tehdit edebilir. Soluk veya mavi dudaklar, hızlı kalp atışı (taşikardi), terleme ve anksiyeteye eşlik eden şiddetli nefes darlığı varsa vakit kaybetmeden bir doktora görününüz yada acil yardım (112) isteyiniz.
BRONŞEKTAZİ BELİRTİLERİ NELERDİR?
Bronşektazi, bronşiyal yolun hasar görmesine ve kronik tıkanıklığa ve diğer belirtilere neden olur. Semptomların yoğunluğu bireyler arasında değişebilir.
GENEL BELİRTİLER ŞUNLARDIR;
Günlük olarak ya da sadece arada bir bronşektazi belirtileri ile karşılaşabilirsiniz. Zaman zaman, bu belirtilerden herhangi biri ağır olabilir:
Kötü nefes kokusu
Göğüste ağrı ya da basınç
Zaman içinde daha da ağırlaşan öksürük
Kan tükürme (hemoptizi)
Sarı, açık kahverengi veya yeşil mukus tükürme
Yorgunluk
Soluk cilt veya solukluk
Nefes darlığı veya hızlı nefes alma (taşipne)
Tırnak yataklarında altında doku şişmesi
Açıklanamayan kilo kaybı
Hırıltılı nefes
HAYATI TEHDİT EDEN CİDDİ BELİRTİLER
Bazı durumlarda, bronşektazi, hayatı tehdit edici olabilir. Aşağıdaki durumlarda dikkatli olmak gerekir ve acil müdahale gerektirir.
Dudak veya tırnakların mavimsi renk alması
Yanıt vermede gecikme, bilinç ya da uyanıklık düzeyinde değişim
Hızlı kalp atışı (taşikardi)
Nefes darlığı, nefes almada zorluk gibi solunum veya solunum problemleri
BRONŞEKTAZİ NEDENLERİ NELERDİR?
Bronşektazi, akciğerlerdeki hava yollarındaki (bronş) astarın zarar görmesi sonucu meydana gelir. Bu ise genellikle önceden var olan bir enfeksiyonun sonucudur. Bronş duvarları, etkili bir şekilde daha fazla tıkanıklığa ve hasara yol açan, balgam ya da mukusun öksürükle dışarı atılamama yeteneğinin kaybeder. Kistik fibrozis, bronşektazi hastalığının sık görülen bir nedenidir, ancak yanı sıra HIV / AIDS gibi bağışıklık sistemini bozan ve zayıflatan rahatsızlıklar da hastalığın gelişiminde rol oynayabilir.
KİMLER RİSK ALTINDA?
Bir dizi faktör bronşektazi hastalığının gelişme riskini artırır. Elbette risk faktörleri kural değildir ama bunun dışında diğer insanlarda da hastalık ortaya çıkabilir. Bronşektazi için risk faktörleri şunlardır:
Allerjik bronkopulmoner aspergilloz (Aspergillus mantarına karşı vücudun bağışıklık sisteminin aşırı tepki vermesi)
Siliyer diskinezi (havayollarının dışına mukusun hareket etmesinin sağlayan küçük yapıları etkileyen nadir görülen bir durumdur)
Kistik fibrozis
HIV / AIDS
Bağışıklık sistemi bozuklukları
İmmün yetmezlik
PEKİ, RİSK NASIL AZALTILIR?
Hastalık karşısında tamamen çaresiz değilsiniz. Sizin tarafınızdan bronşektazi riskini azaltmak mümkün olabilir:
Kızamık ve boğmaca hastalıklarına karşı çocukluk çağında bu aşıları yaptırmak
Pnömokok ve yıllık grip aşılarını yaptırmak
Enfeksiyonun yayılmasını önlemek için tam olarak hijyen kurallarını uygulamak
Sigara ve pasif içicilikten kaçınınız.
Eğer belirtileriniz olmasa bile size reçete edilen ilaçlarınızı kullanınız.
BRONŞEKTAZİ NASIL TEDAVİ EDİLİR?
Bronşektazi tedavisi için doğru başlangıç sağlık kuruluşuna uğramaktır. Tedavinin amacı tıkanıklığı açmak ve enfeksiyonu azaltmaya yardımcı olmaktır. Tedaviye yanıt vermeyen veya şiddetli kanamanın birlikte olduğu ciddi durumlarda, sağlık kuruluşunuz etkilenen hava yollarını açmak için cerrahi rezeksiyon önerebilir.
TEDAVİDE İLAÇLAR
Hastalığın tedavisinde farklı ilaçlar kullanılabilir. Bu ilaçlar arasında aşağıdakiler yer alabilir;
Enfeksiyonların tedavisine yardımcı olmak için antibiyotik
Hava yolu açıklığını daha da artırabilmek için bronkodilatatör kullanılması
Sıkışıklığı rahatlatmak için ekspektoranlar
Bronşektazi tedavisi, solunum tedavisi de içerebilir. Solunum terapisi örnekleri aşağıdaki gibi olabilir;
Akciğerlerde sıvı hareketine yardımcı olmak için zorlu ekspirasyon tekniği gibi nefes alma teknikleri
Akciğerlerden mukusun sökülmesi amacı ile göğüs fizik tedavisi
Akciğerlerde sıvı hareketine yardımcı olmak için öksürük teknikleri
Mukus inceltici nemlendirici kullanımı
Kan oksijen düzeyi düşükse, bunu artırabilmek oksijen tedavisi
Akciğerlerden sıvı tahliyesine yardımcı olmak için postural drenaj ya da baş aşağı bir pozisyonda durmak
Akciğer fonksiyonlarını geliştirmek ve buna teşvik etmek için spirometre (tıbbi cihaz) kullanmak
BRONŞEKTAZİ KOMPLİKASYONLARI NELERDİR?
Tam yapılmamış yada yeterli kontrol edilmeyen hastalık farklı şikayetlere neden olabilir. Hatta hayatı tehdit edici olabilir. Bu bakımdan doktorunuzun önerdiği tedavi planını tam olarak uygulamalısınız. Bu sayede komplikasyon olasılığını en aza indirmiş olursunuz. Komplikasyonlar şunlardır;
Kalp yetmezliği
Nefes yollarında kalıcı daralma
Zatürree
Solunum yetmezliği
Bronşektazi kadınlarda erkeklere göre daha sık görülür. Ancak, çocuklarda görülebilmekte ve kızlardan ziyade erkek çocukları daha sıklıkla etkilenmektedir.
Kistik fibrozis denilen tıbbi durum bronşektazi hastalığının en sık görülen nedenidir ve tüm vakaların yarısını oluşturmaktadır. İnsan immün yetmezlik virüsü / bağışıklık yetmezliği sendromu (HIV / AIDS) olarak bilinen bağışıklık bozuklukları bronşektazi gelişiminde rol oynayabilir. Bronşektazi daha az yaygın olarak genetik nedenlere bağlı olabilir.
Siliyer diskinezi (hava yollarının dışına mukusun hareket etmesini sağlayan küçük yapıları etkileyen nadir görülen bir durum) ve allerjik bronkopulmoner aspergillozis (Aspergillus mantarına bağışıklık sisteminin abartılı yanıt vermesi) genetik nedenler arasında bulunmaktadır.
Bronşektazi belirtilerinin gelişmesi genellikle ay veya yıllarca sürebilir ve zaman içinde daha da kötüye gidebilir. Bronşektazi tedavisinde antibiyotikler, bronkodilatör, ekspektoranlar ve göğüs fizik tedavileri kullanılabilir. Sağlıklı bir yaşam seçimi bronşektazi riskini azaltmak ya da belirtilerini iyileştirebilir. Bol sıvı içme, dengeli bir diyet yemek, bol dinlenme ve sigara kaçınma ve ellerin temiz bir şekilde yıkanması gibi basit önlemler ile riski azaltabilirsiniz.
Bronşektazi belirtileri ciddi veya yaşamı tehdit edebilir. Soluk veya mavi dudaklar, hızlı kalp atışı (taşikardi), terleme ve anksiyeteye eşlik eden şiddetli nefes darlığı varsa vakit kaybetmeden bir doktora görününüz yada acil yardım (112) isteyiniz.
BRONŞEKTAZİ BELİRTİLERİ NELERDİR?
Bronşektazi, bronşiyal yolun hasar görmesine ve kronik tıkanıklığa ve diğer belirtilere neden olur. Semptomların yoğunluğu bireyler arasında değişebilir.
GENEL BELİRTİLER ŞUNLARDIR;
Günlük olarak ya da sadece arada bir bronşektazi belirtileri ile karşılaşabilirsiniz. Zaman zaman, bu belirtilerden herhangi biri ağır olabilir:
Kötü nefes kokusu
Göğüste ağrı ya da basınç
Zaman içinde daha da ağırlaşan öksürük
Kan tükürme (hemoptizi)
Sarı, açık kahverengi veya yeşil mukus tükürme
Yorgunluk
Soluk cilt veya solukluk
Nefes darlığı veya hızlı nefes alma (taşipne)
Tırnak yataklarında altında doku şişmesi
Açıklanamayan kilo kaybı
Hırıltılı nefes
HAYATI TEHDİT EDEN CİDDİ BELİRTİLER
Bazı durumlarda, bronşektazi, hayatı tehdit edici olabilir. Aşağıdaki durumlarda dikkatli olmak gerekir ve acil müdahale gerektirir.
Dudak veya tırnakların mavimsi renk alması
Yanıt vermede gecikme, bilinç ya da uyanıklık düzeyinde değişim
Hızlı kalp atışı (taşikardi)
Nefes darlığı, nefes almada zorluk gibi solunum veya solunum problemleri
BRONŞEKTAZİ NEDENLERİ NELERDİR?
Bronşektazi, akciğerlerdeki hava yollarındaki (bronş) astarın zarar görmesi sonucu meydana gelir. Bu ise genellikle önceden var olan bir enfeksiyonun sonucudur. Bronş duvarları, etkili bir şekilde daha fazla tıkanıklığa ve hasara yol açan, balgam ya da mukusun öksürükle dışarı atılamama yeteneğinin kaybeder. Kistik fibrozis, bronşektazi hastalığının sık görülen bir nedenidir, ancak yanı sıra HIV / AIDS gibi bağışıklık sistemini bozan ve zayıflatan rahatsızlıklar da hastalığın gelişiminde rol oynayabilir.
KİMLER RİSK ALTINDA?
Bir dizi faktör bronşektazi hastalığının gelişme riskini artırır. Elbette risk faktörleri kural değildir ama bunun dışında diğer insanlarda da hastalık ortaya çıkabilir. Bronşektazi için risk faktörleri şunlardır:
Allerjik bronkopulmoner aspergilloz (Aspergillus mantarına karşı vücudun bağışıklık sisteminin aşırı tepki vermesi)
Siliyer diskinezi (havayollarının dışına mukusun hareket etmesinin sağlayan küçük yapıları etkileyen nadir görülen bir durumdur)
Kistik fibrozis
HIV / AIDS
Bağışıklık sistemi bozuklukları
İmmün yetmezlik
PEKİ, RİSK NASIL AZALTILIR?
Hastalık karşısında tamamen çaresiz değilsiniz. Sizin tarafınızdan bronşektazi riskini azaltmak mümkün olabilir:
Kızamık ve boğmaca hastalıklarına karşı çocukluk çağında bu aşıları yaptırmak
Pnömokok ve yıllık grip aşılarını yaptırmak
Enfeksiyonun yayılmasını önlemek için tam olarak hijyen kurallarını uygulamak
Sigara ve pasif içicilikten kaçınınız.
Eğer belirtileriniz olmasa bile size reçete edilen ilaçlarınızı kullanınız.
BRONŞEKTAZİ NASIL TEDAVİ EDİLİR?
Bronşektazi tedavisi için doğru başlangıç sağlık kuruluşuna uğramaktır. Tedavinin amacı tıkanıklığı açmak ve enfeksiyonu azaltmaya yardımcı olmaktır. Tedaviye yanıt vermeyen veya şiddetli kanamanın birlikte olduğu ciddi durumlarda, sağlık kuruluşunuz etkilenen hava yollarını açmak için cerrahi rezeksiyon önerebilir.
TEDAVİDE İLAÇLAR
Hastalığın tedavisinde farklı ilaçlar kullanılabilir. Bu ilaçlar arasında aşağıdakiler yer alabilir;
Enfeksiyonların tedavisine yardımcı olmak için antibiyotik
Hava yolu açıklığını daha da artırabilmek için bronkodilatatör kullanılması
Sıkışıklığı rahatlatmak için ekspektoranlar
Bronşektazi tedavisi, solunum tedavisi de içerebilir. Solunum terapisi örnekleri aşağıdaki gibi olabilir;
Akciğerlerde sıvı hareketine yardımcı olmak için zorlu ekspirasyon tekniği gibi nefes alma teknikleri
Akciğerlerden mukusun sökülmesi amacı ile göğüs fizik tedavisi
Akciğerlerde sıvı hareketine yardımcı olmak için öksürük teknikleri
Mukus inceltici nemlendirici kullanımı
Kan oksijen düzeyi düşükse, bunu artırabilmek oksijen tedavisi
Akciğerlerden sıvı tahliyesine yardımcı olmak için postural drenaj ya da baş aşağı bir pozisyonda durmak
Akciğer fonksiyonlarını geliştirmek ve buna teşvik etmek için spirometre (tıbbi cihaz) kullanmak
BRONŞEKTAZİ KOMPLİKASYONLARI NELERDİR?
Tam yapılmamış yada yeterli kontrol edilmeyen hastalık farklı şikayetlere neden olabilir. Hatta hayatı tehdit edici olabilir. Bu bakımdan doktorunuzun önerdiği tedavi planını tam olarak uygulamalısınız. Bu sayede komplikasyon olasılığını en aza indirmiş olursunuz. Komplikasyonlar şunlardır;
Kalp yetmezliği
Nefes yollarında kalıcı daralma
Zatürree
Solunum yetmezliği
