Çocuk Beslenmesi
fransız çocukları fransa çocukları fransız çocuk oyunları fransa çocuk oyunları fransanın
Bebeklik dönemi, insan hayatı için oldukça önemli bir dönemdir.
Anne sütü ile başlayan sağlıklı beslenme , bebekler için çok önemlidir.Doğanın bebeğe, en büyük armağanı olan, anne sütü bebek için vazgeçilmez bir besindir.
Ancak özellikle 0-4 ay veya daha sonraki dönemlerde de bebek beslenmesi, biberon ile beslenme doğru zamanda, ek besinlere başlama ile bebeğin , sağlıklı bilinçsel ve zihinsel gelişimine katkı sağlar.
Bebeklik döneminde , başlayan doğru beslenme uygulamaları , oyun çağı, okul öncesi, okul çağı, ve adölasan döneminde de sağlıklı bireyler, yetiştirmek adına önemlidir.
0-1 Yaş Çocuk Beslenmesi
0-1 Yaş çocuğunun beslenme planı nasıl olmalıdır?
0 ve 4. Ay Sadece anne sütü
Bebeğin aylara göre büyümesi izlenerek anne sütü kullanılmalıdır.
Anne bu dönemde beslenmesine mutlak çok özen göstermelidir.Eğer çeşitli nedenlerle Anne sütü yetmiyor veya çeşitli sağlık sorunları var ise mutlak doktor veya diyet uzmanınızın kontrolünde bebeğin ayına uygun süt formülleri kullanılmalıdır.
Geleneksel beslenme yöntemleri bebeği gelişimini olumsuz etkileyeceği için uzak durulmalıdır.
4.ve 6. Ay Anne sütü
Anne sütü var ise mutlaka devam edilmelidir.
Ancak anne sütü yok veya yetersiz ise Devam maması kullanılabilinir.
Bunun yanı sıra doktorunuzun veya diyet uzmanınızın önerdiği meyve suyu, yoğurt ve sebze çorbası beslenme planına ilave edilebilir. (Her yeni ilave edilecek ek gıda birkaç gün ara ile ilave edilmeli ve azar azar verilerek beslenmelidir.
Bebeğe çok miktarda çorba vb ek gıda vererek zorlama, bu ürüne karşı tepki oluşturacak ve bebek diğer ek besinlere tepki gösterecektir.
7. Ay Anne sütü
Anne sütü var ise mutlaka devam edilmeli.
8. Ay Anne sütü
12. Ay Anne sütü
- Aile sofrasına oturtulup kendi deneyimlerine göre seçim (ev yemekleri,dolmalar)
Bebeğin yeterli ve dengeli beslendiğini nasıl anlayabilrsiniz?
Bebeğiniz sütünüz ile besleniyor ve düzenli uyuyor belli aralıklarla besleniyor ise sütünüz yeterli geliyordur.
Ancak aylık takiplerinde yeterli kilo almıyor ve sık acıkıp sürekli huzursuz ise doktorunuz ile mutlaka irtibata geçmeniz gerekir.
Eğer bebeğiniz:
0-6 aylık dönemde ayda 600 -1000 gr arasında
6-12 aylık dönemde ise ayda 500 gr
alıyorsa yeterli ve dengeli beslenip sağlıklı büyüyor anlamına gelmektedir.
" 0-1 yaş Bebek sahibi olan Annelerin dikkat etmesi gerekenler:"
• Anne sütü bebek için en önemli besin kaynağıdır.Sütünüzü mutlaka bebeğe sevgi ile yaklaşarak vermeye çalışın.
• Bebeğinizi hiçbir bebekle kıyaslamayın.Toplumumuzda yaygın olan inanışa göre şişman bebeğin sağlıklı bebek olduğunu düşünmeyiniz.
• Dört –altı ay tek başına anne sütü ,bebeğin normal büyümesi için yeterlidir.Ancak bebeğiniz yeterli kilo almıyor ve sık acıkıyor ise doktorunuz veya beslenme uzmanınızın önerisi ile bir mama kullanabilirsiniz.
• Ek besinlere 4-6 aydan önce başlamayınız.Doktorunuzun veya beslenme uzmanınızın önerisi doğrultusunda ek besinlere başlayın.
• Altıncı ayda doğum ağırlığının yaklaşık iki katı olan bebeğe artık anne sütü tek başına yetmez .4-6 .aydan itibaren azar azar uygun ek besinlere başlanmalıdır.Anne sütü ,ek besinlere başlandığında da verilmelidir.
• Ek besinler çocuğun ayına uygun olarak verilmelidir.0-1 yaş arasında şeker ve şekerli gıdalar ve tuz ve tuz içeren gıdalardan uzak durmak gerekir. Tatlı ve şekerli besinler Anne sütünün bırakılmasına, ek besinlere geçişte zorluklar yaşanmasına , bebeğin sürekli tatlı ve şekerli besinlere istek göstermesine ,dolayısıyla gereğinden fazla enerji almasına neden olabilir.
• Hazır bebek maması kullanılıyorsa uygun miktar ve kıvamda verilmeli ,tarifine uygun şekilde kaynatılmış su ile hazırlanmalıdır.Bebek daha iyi beslensin diye bu mamaların süt ile hazırlanması önerilen den fazla ,toz mama ile mama hazırlanması ,bebek açısından sağlık sorunları oluşturacaktır.
• Hazır bebek mamalarına bisküvi ,ekmek ,tahıl unları ,şeker,ve yağ eklemeyin.Bebeğin alacağı fazla enerji yağ depolanmasına ve şişmanlığa sebep olacaktır.
• Bebeğe gereğinden fazla beslemek ve gıda vermek için zorlamayın
• Biberon kullanımı ,fazla besin alımına neden olaileceğinden sakıncalıdır.Biberon yerine kaşık ve bardak kullanmaya gayret edilmelidir.
• Çocuğunuzun yediği miktarları ,aynı aydaki başka çocuklarla kıyaslamayınız.
• Çocuğunuzun büyüme ve gelişmesini izleyiniz.Çocuk beslenmesinde yapılacak değişiklikler için bu gelişimi izlemek ve rutin doktor kontrollerine gitmek çok önemlidir.
1-6 yaş arası çocuklarda beslenme
Bir – beş yaş grubu çocukları kapsayan bu döneme "oyun çocuğu " dönemi denir.
Aile içinde bir birey olmaya başlayan , çocuk sayısız gelişme ve değişme gösterir.Bu sayısız gelişme ve değişme döneminde çocuğun yeme alışkanlıkları da doğrudan veya dolaylı ailenin ,özellikle anne ve babanın beslenme alışkanlıklarından etkilenir.
Oyun çocuğu döneminde ,çocuk yiyecek bakımından kendisine sunulan besinlere tabidir.
Anne ve baba ve varsa bakıcılar kendi yiyecek alışkanlıklarının ,sevdikleri ve sevmedikleri şeylerin çocuk tarafından taklit edileceğini bilmelidir.
Okul öncesi çocuklarda görülen beslenme sorunları nelerdir?
• Yemek seçme
• Aşırı yemek yeme
• Demir eksikliği anemisi
• Kabızlık
• Besin alerjileri
• Besin zehirlenmeleri vb
Bu yaş grubu çocuklarda en sık karşılaşılan beslenme problemleridir.
Bu problemlere çözüm ağlarken çok dikkatli davranmak gerekir.Yeme davranışlarını düzenlemeye katkıda bulunmak gelecekte ki sağlığını ve yeme davranışlarının üzerinde etkili olcaktır.
Oyun çocuğu döneminde yeme içme davranışlarının düzenlenmesinde dikkat edilecek hususlar nelerdir?
Aile çocuğun yemek alışkanlığı geliştirilmesinde en etkili ortamdır.Çocukta ilk ögrenme yakın çevresindeki bireyleri taklit etme biçimindedir .
Anne ,baba ,kardeşler,bu yaş grubu çocuklar için en iyi birer modeldir.Yemek yeme adetleri aile sofrasında edinilir.
• Çocukların bu dönemde yiyecek tüketimleri günlük olarak değişmektedir ve bazı günler az ,bazı günler fazla yemeleri bu yaş grubunun özellikleri arasında bulunmaktadır.
• Çocuğun yeme alışkanlıklarını olumsuz etkileyen ebeveynlerin yemek ısrarları ,yemek bitirme zamanı için baskı uygulama ,ödüllendirme,ceza verme gibi yemek yeme davranışlarını olumsuz olarak etkiler.
• Bu yaş grubu çocuklarda tek besin türüne bağımlı kalma yaygın bir uygulamadır. Çocuğun beslenmesinde besin çeşitliliği sağlanmalıdır.
Çocuk zorlanmadan değişik yemek çeşitlerine alıştırılmalı ve bu konuda ebeveynler olarak örnek oluşturulmalıdır.Bu davranış ileri yaşlara uzanan doğru yemek seçme alışkanlığı edinilmesine çalışılmalıdır.
• Çocuklar düzenli ve öğün atlamadan beslenmelidir. Öğünler dışında abur cubur tabir edilen bisküvi,simit ,kola ,çikolata gibi besinlerin yenmesine izin vermemek gibi önlemlerle çocuğu düzenli bir beslenme programına alıştırmaya çalışılmalıdır.
• Çocuğun gelişimi için kendi kendine yemek yeme alışkanlığı kazandırılmalıdır
• Yiyecekleri tabağına gereksinmesinden fazla konulmamalıdır
• Çocuğun gerek sağlıklı beslenme alışkanlığı kazanması ,gerekse büyüme ve gelişmesini tamamlayabilmesi için ,kendisine tüm besin gruplarından, besinlerin uygun pişirme yöntemleri ile sunulması ve öğün atlanmadan beslenmesi ,çocuğun sağlıklı bir birey olmasının ön koşuludur.
Okul öncesi çocuk beslenmesinde menüde yer alacak besin grupları nelerdir?
1.Grup :
Et , tavuk ,balık,yumurta ,kuru fasulye ,mercimek gibi besinler iyi kalite protein ve minarelerden zengin besinler yer alır.Kasların güçlenmesi ,kan yapımı ,vücudun sağlıklı büyümesi ve sağlıklı bir yaşam için gereklidir.
Tek tip protein kaynağı tüketimini engellemek için grup içindeki besinlerden değişim yağmak gerekir. Bu grup besinlerden 2 veya 3 porsiyon tüketilmelisi bu dönem çocukları için yeterli olacaktır.
2.Grup :
Süt, yoğurt ,peynir ,çökelek ve benzeri besinler yer alır. Bu besinler kemiklerin ,dişlerin gelişimi ,sinir ve kasların düzenli çalışması için gerekli kalsiyum ,Avitamini ,Bvitaminleri ve iyi kalite protein sağlarlar.
Bu grup besinlerden günde 500 ml süt veya yoğurt ve 1 kibrit kutusu kadar peynir veya çökelek verilmelidir.Eğer çocuğun sevmediği bir besin var ise çeşitlerden kullanmak veya çeşitli yemeklerin içinde kullanmak gerekebilir.
3.Grup :
Günlük enerjinin çoğu bu grupta yer alan tahıllar ve tahıl grubu gıdalardan sağlanır.Bu gruptaki besinlerde bitkisel protein ve B vitaminleri bulunur.Bu besinler pilav makarna , ,çorbalar içinde ,sütle veya yoğurtla zenginleştirilerek verilmeli si uygundur.
Günde 4 porsiyon tüketilmesi önerilmektedir.
4.Grup :
Bu grupta C vitamini ve liften zengin Sebze ve meyveler bulunur. Özellikle yeşil yapraklı sebzeler ,Avitamini ,Cvitamini ve B grubu vitaminlerden zengindir.Ave C vitaminleri çocuğun büyümesi ve hastalıklardan korunması için gereklidir
Günde 4 porsiyon veya daha fazlası önerilmektedir.Sebze yemekleri veya çiğ olarak salata ve meyve olarak tüketilmelidir.
5.Grup :
Şeker şekerli besinler ve yağlardan oluşan bu grup besinler vücuda enerji sağlarlar .
Bunlar şeker ve şekerden yapılmış besinler,pekmez ,bal,reçel,tereyağ,zeytinyağ,ve diğer bitkisel sıvı yağlardır.
Gün içinde en az tüketilmesi önerilen besin grubudur.Gerek diş sağlığının korunması gerekse çocukluk çağı şişmanlığının önlenmesi için önem taşımaktadr.
Okul öncesi çocukluk çağında kaç öğün yemek tüketilmesi önerilmektedir?
• Sabah ,öğle ve akşam öğünleri dışındaki öğünler çocuğun beslenmesi izlenerek yani öğünlerde tükettiği besin miktarına bakılarak kuşluk(sabah ile öğle arası) ,ikindi(öğle ile akşam arası) ve birde yatarken meyve,süt,ayran veya peynir,ekmek gibi besinler verilebilir.
Öğünlerde yemekler küçük porsiyonlar halinde tabağa konmalıdır.
• Yuva veya bir bakıcı tarafından bakımı yapılan çocuklar için anne günlük tüketilen besinleri sürekli denetlenmeli ve özellikle akşam yemeklerinde çocuğa sevdiği yiyecekleri sunarak günlük oluşabilecek beslenme açığı giderilmelidir.
Çünkü yeterli ve dengeli beslenemeyen çocuk çeşitli sağlık sorunları ile karşılaşabilir.(obezite,enfeksiyonlar vb)
Okul öncesi dönemde ki çocukların beslenmesi için yemek hazırlarken nelere dikkat edilmelidir?
• Temizlik koşularına dikkat edilerek hazırlama ve pişirme işlemi uygulanmalıdır
• Yemekler pişirilirken kavurma ve kızartmalardan uzak durulmalıdır.Besin değerinde almaya, neden olan bu işlemler çocukta ileride bazı sağlık sorunlarının ortaya çıkmasına neden olmaktadır.
,
• Et veya tavuk veya balık hazırlarken ,mangalda ızgara ateşinde pişirmeden, uzak durmalıdır.Çocuklar açısından tüketimi çok zor ,olan bu pişirme şekli ile birçok besin maddesinin kaybolmasına neden olduğu gibi sağlık içinde zararlıdır.
• Çocuk için sunulan yemekler aşırı sıcak ve soğuk olmamalıdır.Çocukların yemek tüketimini doğrudan etkileyen bir faktördür.
• Yemeğin kokusu ve görüntüsü çocuğun yemek tüketimini etkileyen bir diğer önemli konudur.
Çocuklarda lezzet duygusu gelişmiştir ve birbirine karıştırılmış besinleri gerek lezzet açısından gerek görünüm açısından reddede bilirler.
Okul Cocuklarının Beslenmesi
Okul çağı çocuklarının beslenmesi nasıl olmalıdır
Yaşları 9-12 olan çocuklardan erkeklerin günlük ortalama 2100 kalori ,kızların 1700 kalori harcadıkları bulunmuştur
Ancak bu yaşlarda enerji harcama fiziksel aktiite faktöründen etkilenir. Dolayısı ile ebeveynlerin bu konuda ki örnek davranışları ile 5 temel besin grubundan sağlanarak gerçekleşmelidir.
Kahvaltı mutlaka güne başlamada ana öğün olarak kullanılmalıdır.
Okul çağı çocuklarının beslemesini olumsuz etkileyen etmenler nelerdir?
• Okula gidip gelme zamanları iyi ayarlanmadığı için çocuğun ,özellikle sabah kahvaltısını düzenli yapması güçleşir. Büyümenin hızlı olduğu bu dönemde özellikle üzerinde durulması gereken bir konudur.
• Çocuklara eğitim nedeniyle okulda uzun süre kalırlar .Eğer okulda yemek verilemiyorsa çocuk uzun süre aç olmak zorunda kalabilir.
• Yaşanan ekonomik sıkıntılar nedeniyle çocuklar evinde yeteri kadar beslenme olanağına sahip olmayabilirler
• Birtakım nedenlerle çocuklar daha önce ,düzenli bir beslenme alışkanlığı kazanmamış olabilirler ve gün içinde düzenli beslenemezler.
• Fiziksel anlamda en aktif dönem olan ,okul çağı çocuğu yeterli beslenmesi için engel teşkil edebilir.Oyun oynamaktan çoğu zaman yemek yemeye vakit ayıramazlar.
Zayıflık veya şişmanlık(yeterli fiziksel aktivite olmadığında ) en sık karşılaşılan sorunları teşkil eder çok fazla olabilir.
Okul çağı çocuklarına beslenme alışkanlığı nasıl kazandırılır?
Beslenme ile ilgili konularda ,çocuklara ,beslenme ilkeleri ,beslenme ile büyüme ve sağlık arasındaki ilişkiler örneklerle ve sürekli olarak işlenmelidir.
Bu eğitim okulda ders olarak anlatılacağı gibi aileler vasıtasıyla evlerde de yapılabilir.
- Bu alışkanlık ,geç kalmak korkusu yüzünden kahvaltıyı ihmal etme ve öğün atlama sorununu çözümler.
Adolesan Cag ve Beslenme
Çoçukluk ve adölesan beslenmesi birinci derecede ailesinden ,daha sonrada arkadaş çevresinden etkilenir.
Çocuk büyüdükçe sosyal çevresi de genişler. Okul , arkadaş çevresinden, medya ve reklamlardan etkilenir.
Beslenme alışkanlıkları ve bilinci sağlıklı olmayan çocuklar için bu dönem oldukça önemlidir.
Bilinçsizce sadece canının çektiğini miktar olarak fazla yemeğe yönelik hatalı beslenme ve karın doyurma davranışları çocukların fiziksel ve ruhsal gelişimlerini olumsuz yönde etkilemektedir.
Gelişen yanlış beslenme alışkanlıkları özellikle ergenlik döneminde ortaya çıkabilecek ciddi yeme bozukluları şeklinde karşımıza çıkabilmektedir.
Ergenlik (adölasan) dönemi beden imajı ve görüntüsünün genç için çok fazla önem taşıdığı bir dönemdir. Vücutları geliştikçe ve bir yetişkin hattını aldıkça vücutlarının görüntü üzerine odaklanmaları normaldir .
Ancak genelikle gençler kendileri için en iyi boy ve kilo ile ilgili yanlış bilgi ve fikirlere sahiptirler.
Özellikle 9-18 yaş arasındaki kızların %50 –60 ‘ı, erkeklerin ise %23 ü kendilerini aşırı kilolu görmektedirler.
İnce olmanın baskısı yaşıtları tarafından kabul edilen bir birey olma baskısı ile yakından ilişkilidir. İnce insanlar,başarılı popüler çekici kabul edilmektedir. Bu verilen mesaj yazılı ve görsel basının desteği ile de pekiştirilmektedir. Genç kızlar çekici bir vücuda sahip olma dürtüsüyle diyet yaparken erkekler egzersize ağırlı vermektedir.
GENÇLER için kilo verme ve ince olma arayışları onları moda diyetlere yöneltmektedir. Yapılan bu diyetler genelde etkisiz hatta tehlikelidir.
Bu diyetler özellikle büyüme gelişmenin devam ettiği, kemik gelişiminin ve yoğunluğunun arttığı genç kızlarda menstrüel siklustan dolayı demir kaybının olduğu ergenlik döneminde sorunları arttırmaktadır. Bu diyetler , büyüme gelişme geriliği ile birlikte vücudun enerji dengesinin bozulması,osteoporoz riskini arttırır,kanda ürik asit miktarını arttırır,kanda yağ miktarını arttırır, kalpte ritm bozuklukları yapar , kansızlık, derslerde ilgi ve öğrenme azlığı , kemik mineralizasyonunda bozukluklar, çeşitli psikolojik sorunlar vb ortaya çıkarmaktadır.
Ayrıca yapılan yanlış diyetler sonucunda ,anoreksiya nervoza ve bulumia gibi yeme davranışlıkları bozuklukları da bu tip diyetlerin kaçınılmaz sonları olabilmektedir.
Sık ve az beslenme ile birlikte fiziksel aktiviteninde arttırılması gençlerin şişmanlık sorunlarının çözümlenmesine yardımcı olacaktır.
Şişmanlık sorunu olan gençlerin uzman bir kişi tarafından öyküsü alındıktan sonra biyokimyasal tetkikleri dikkate alınarak beslenme programının düzenlenmesi gerekmektedir.
Yeme davranışlarını düzeltmek dengeli ve yeterli beslenmeyi uzun vadede kazandırmak gerekir. Sık ve az beslenme ile birlikte fiziksel aktivite ninde arttırılması gençlerin şişmanlık sorunlarının çözümlenmesine yardımcı olacaktır.
Düzenli ve yeterli beslenme alışkanlıklarını kazanılmasının başında güne kahvaltı ile başlamak gelmektedir. Eğer kahvaltı yapılamaz ise gücü olmayan bir bilgisayar gibi zorluklar yaşayabilirsiniz.
UNUTMAMAK GEREKİRKİ SİHİRLİ DİYETLER ,MUCİZ E ÇAYLAR VB....... BEYİN VE VÜCUT GELİŞİMİNİZİ OLUMSUZ ETKİLER.
Bebeklik dönemi, insan hayatı için oldukça önemli bir dönemdir.
Anne sütü ile başlayan sağlıklı beslenme , bebekler için çok önemlidir.Doğanın bebeğe, en büyük armağanı olan, anne sütü bebek için vazgeçilmez bir besindir.
Ancak özellikle 0-4 ay veya daha sonraki dönemlerde de bebek beslenmesi, biberon ile beslenme doğru zamanda, ek besinlere başlama ile bebeğin , sağlıklı bilinçsel ve zihinsel gelişimine katkı sağlar.
Bebeklik döneminde , başlayan doğru beslenme uygulamaları , oyun çağı, okul öncesi, okul çağı, ve adölasan döneminde de sağlıklı bireyler, yetiştirmek adına önemlidir.
0-1 Yaş Çocuk Beslenmesi
0-1 Yaş çocuğunun beslenme planı nasıl olmalıdır?
0 ve 4. Ay Sadece anne sütü
Bebeğin aylara göre büyümesi izlenerek anne sütü kullanılmalıdır.
Anne bu dönemde beslenmesine mutlak çok özen göstermelidir.Eğer çeşitli nedenlerle Anne sütü yetmiyor veya çeşitli sağlık sorunları var ise mutlak doktor veya diyet uzmanınızın kontrolünde bebeğin ayına uygun süt formülleri kullanılmalıdır.
Geleneksel beslenme yöntemleri bebeği gelişimini olumsuz etkileyeceği için uzak durulmalıdır.
4.ve 6. Ay Anne sütü
Anne sütü var ise mutlaka devam edilmelidir.
Ancak anne sütü yok veya yetersiz ise Devam maması kullanılabilinir.
Bunun yanı sıra doktorunuzun veya diyet uzmanınızın önerdiği meyve suyu, yoğurt ve sebze çorbası beslenme planına ilave edilebilir. (Her yeni ilave edilecek ek gıda birkaç gün ara ile ilave edilmeli ve azar azar verilerek beslenmelidir.
Bebeğe çok miktarda çorba vb ek gıda vererek zorlama, bu ürüne karşı tepki oluşturacak ve bebek diğer ek besinlere tepki gösterecektir.
7. Ay Anne sütü
Anne sütü var ise mutlaka devam edilmeli.
- Yumurta sarısı
- Ekmek içi ,pirinç, Muhallebi ( Muhallebi hazırlarken süt kullanılmamalı süt yerine su ile
- Meyve suyu
- Meyve püresi
- Yoğurt (Ev yapımı)
- Et- tavuk eti.balık eti
- Bitkisel yağlar
- Pekmez,
- Devam mamaları
8. Ay Anne sütü
- İyi ezilmiş ev yemekleri (kıymalı ve sebzeler)
- Tam yumurta veya pastorize peynir
- Tahıl-kurubaklagil ezmeleri
- Pekmez
- Yoğurt
- Devam mamaları
12. Ay Anne sütü
- Aile sofrasına oturtulup kendi deneyimlerine göre seçim (ev yemekleri,dolmalar)
Bebeğin yeterli ve dengeli beslendiğini nasıl anlayabilrsiniz?
Bebeğiniz sütünüz ile besleniyor ve düzenli uyuyor belli aralıklarla besleniyor ise sütünüz yeterli geliyordur.
Ancak aylık takiplerinde yeterli kilo almıyor ve sık acıkıp sürekli huzursuz ise doktorunuz ile mutlaka irtibata geçmeniz gerekir.
Eğer bebeğiniz:
0-6 aylık dönemde ayda 600 -1000 gr arasında
6-12 aylık dönemde ise ayda 500 gr
alıyorsa yeterli ve dengeli beslenip sağlıklı büyüyor anlamına gelmektedir.
" 0-1 yaş Bebek sahibi olan Annelerin dikkat etmesi gerekenler:"
• Anne sütü bebek için en önemli besin kaynağıdır.Sütünüzü mutlaka bebeğe sevgi ile yaklaşarak vermeye çalışın.
• Bebeğinizi hiçbir bebekle kıyaslamayın.Toplumumuzda yaygın olan inanışa göre şişman bebeğin sağlıklı bebek olduğunu düşünmeyiniz.
• Dört –altı ay tek başına anne sütü ,bebeğin normal büyümesi için yeterlidir.Ancak bebeğiniz yeterli kilo almıyor ve sık acıkıyor ise doktorunuz veya beslenme uzmanınızın önerisi ile bir mama kullanabilirsiniz.
• Ek besinlere 4-6 aydan önce başlamayınız.Doktorunuzun veya beslenme uzmanınızın önerisi doğrultusunda ek besinlere başlayın.
• Altıncı ayda doğum ağırlığının yaklaşık iki katı olan bebeğe artık anne sütü tek başına yetmez .4-6 .aydan itibaren azar azar uygun ek besinlere başlanmalıdır.Anne sütü ,ek besinlere başlandığında da verilmelidir.
• Ek besinler çocuğun ayına uygun olarak verilmelidir.0-1 yaş arasında şeker ve şekerli gıdalar ve tuz ve tuz içeren gıdalardan uzak durmak gerekir. Tatlı ve şekerli besinler Anne sütünün bırakılmasına, ek besinlere geçişte zorluklar yaşanmasına , bebeğin sürekli tatlı ve şekerli besinlere istek göstermesine ,dolayısıyla gereğinden fazla enerji almasına neden olabilir.
• Hazır bebek maması kullanılıyorsa uygun miktar ve kıvamda verilmeli ,tarifine uygun şekilde kaynatılmış su ile hazırlanmalıdır.Bebek daha iyi beslensin diye bu mamaların süt ile hazırlanması önerilen den fazla ,toz mama ile mama hazırlanması ,bebek açısından sağlık sorunları oluşturacaktır.
• Hazır bebek mamalarına bisküvi ,ekmek ,tahıl unları ,şeker,ve yağ eklemeyin.Bebeğin alacağı fazla enerji yağ depolanmasına ve şişmanlığa sebep olacaktır.
• Bebeğe gereğinden fazla beslemek ve gıda vermek için zorlamayın
• Biberon kullanımı ,fazla besin alımına neden olaileceğinden sakıncalıdır.Biberon yerine kaşık ve bardak kullanmaya gayret edilmelidir.
• Çocuğunuzun yediği miktarları ,aynı aydaki başka çocuklarla kıyaslamayınız.
• Çocuğunuzun büyüme ve gelişmesini izleyiniz.Çocuk beslenmesinde yapılacak değişiklikler için bu gelişimi izlemek ve rutin doktor kontrollerine gitmek çok önemlidir.
Bir – beş yaş grubu çocukları kapsayan bu döneme "oyun çocuğu " dönemi denir.
Aile içinde bir birey olmaya başlayan , çocuk sayısız gelişme ve değişme gösterir.Bu sayısız gelişme ve değişme döneminde çocuğun yeme alışkanlıkları da doğrudan veya dolaylı ailenin ,özellikle anne ve babanın beslenme alışkanlıklarından etkilenir.
Oyun çocuğu döneminde ,çocuk yiyecek bakımından kendisine sunulan besinlere tabidir.
Anne ve baba ve varsa bakıcılar kendi yiyecek alışkanlıklarının ,sevdikleri ve sevmedikleri şeylerin çocuk tarafından taklit edileceğini bilmelidir.
Okul öncesi çocuklarda görülen beslenme sorunları nelerdir?
• Yemek seçme
• Aşırı yemek yeme
• Demir eksikliği anemisi
• Kabızlık
• Besin alerjileri
• Besin zehirlenmeleri vb
Bu yaş grubu çocuklarda en sık karşılaşılan beslenme problemleridir.
Bu problemlere çözüm ağlarken çok dikkatli davranmak gerekir.Yeme davranışlarını düzenlemeye katkıda bulunmak gelecekte ki sağlığını ve yeme davranışlarının üzerinde etkili olcaktır.
Oyun çocuğu döneminde yeme içme davranışlarının düzenlenmesinde dikkat edilecek hususlar nelerdir?
Aile çocuğun yemek alışkanlığı geliştirilmesinde en etkili ortamdır.Çocukta ilk ögrenme yakın çevresindeki bireyleri taklit etme biçimindedir .
Anne ,baba ,kardeşler,bu yaş grubu çocuklar için en iyi birer modeldir.Yemek yeme adetleri aile sofrasında edinilir.
• Çocukların bu dönemde yiyecek tüketimleri günlük olarak değişmektedir ve bazı günler az ,bazı günler fazla yemeleri bu yaş grubunun özellikleri arasında bulunmaktadır.
• Çocuğun yeme alışkanlıklarını olumsuz etkileyen ebeveynlerin yemek ısrarları ,yemek bitirme zamanı için baskı uygulama ,ödüllendirme,ceza verme gibi yemek yeme davranışlarını olumsuz olarak etkiler.
• Bu yaş grubu çocuklarda tek besin türüne bağımlı kalma yaygın bir uygulamadır. Çocuğun beslenmesinde besin çeşitliliği sağlanmalıdır.
Çocuk zorlanmadan değişik yemek çeşitlerine alıştırılmalı ve bu konuda ebeveynler olarak örnek oluşturulmalıdır.Bu davranış ileri yaşlara uzanan doğru yemek seçme alışkanlığı edinilmesine çalışılmalıdır.
• Çocuklar düzenli ve öğün atlamadan beslenmelidir. Öğünler dışında abur cubur tabir edilen bisküvi,simit ,kola ,çikolata gibi besinlerin yenmesine izin vermemek gibi önlemlerle çocuğu düzenli bir beslenme programına alıştırmaya çalışılmalıdır.
• Çocuğun gelişimi için kendi kendine yemek yeme alışkanlığı kazandırılmalıdır
• Yiyecekleri tabağına gereksinmesinden fazla konulmamalıdır
• Çocuğun gerek sağlıklı beslenme alışkanlığı kazanması ,gerekse büyüme ve gelişmesini tamamlayabilmesi için ,kendisine tüm besin gruplarından, besinlerin uygun pişirme yöntemleri ile sunulması ve öğün atlanmadan beslenmesi ,çocuğun sağlıklı bir birey olmasının ön koşuludur.
Okul öncesi çocuk beslenmesinde menüde yer alacak besin grupları nelerdir?
1.Grup :
Et , tavuk ,balık,yumurta ,kuru fasulye ,mercimek gibi besinler iyi kalite protein ve minarelerden zengin besinler yer alır.Kasların güçlenmesi ,kan yapımı ,vücudun sağlıklı büyümesi ve sağlıklı bir yaşam için gereklidir.
Tek tip protein kaynağı tüketimini engellemek için grup içindeki besinlerden değişim yağmak gerekir. Bu grup besinlerden 2 veya 3 porsiyon tüketilmelisi bu dönem çocukları için yeterli olacaktır.
2.Grup :
Süt, yoğurt ,peynir ,çökelek ve benzeri besinler yer alır. Bu besinler kemiklerin ,dişlerin gelişimi ,sinir ve kasların düzenli çalışması için gerekli kalsiyum ,Avitamini ,Bvitaminleri ve iyi kalite protein sağlarlar.
Bu grup besinlerden günde 500 ml süt veya yoğurt ve 1 kibrit kutusu kadar peynir veya çökelek verilmelidir.Eğer çocuğun sevmediği bir besin var ise çeşitlerden kullanmak veya çeşitli yemeklerin içinde kullanmak gerekebilir.
3.Grup :
Günlük enerjinin çoğu bu grupta yer alan tahıllar ve tahıl grubu gıdalardan sağlanır.Bu gruptaki besinlerde bitkisel protein ve B vitaminleri bulunur.Bu besinler pilav makarna , ,çorbalar içinde ,sütle veya yoğurtla zenginleştirilerek verilmeli si uygundur.
Günde 4 porsiyon tüketilmesi önerilmektedir.
4.Grup :
Bu grupta C vitamini ve liften zengin Sebze ve meyveler bulunur. Özellikle yeşil yapraklı sebzeler ,Avitamini ,Cvitamini ve B grubu vitaminlerden zengindir.Ave C vitaminleri çocuğun büyümesi ve hastalıklardan korunması için gereklidir
Günde 4 porsiyon veya daha fazlası önerilmektedir.Sebze yemekleri veya çiğ olarak salata ve meyve olarak tüketilmelidir.
5.Grup :
Şeker şekerli besinler ve yağlardan oluşan bu grup besinler vücuda enerji sağlarlar .
Bunlar şeker ve şekerden yapılmış besinler,pekmez ,bal,reçel,tereyağ,zeytinyağ,ve diğer bitkisel sıvı yağlardır.
Gün içinde en az tüketilmesi önerilen besin grubudur.Gerek diş sağlığının korunması gerekse çocukluk çağı şişmanlığının önlenmesi için önem taşımaktadr.
Okul öncesi çocukluk çağında kaç öğün yemek tüketilmesi önerilmektedir?
• Sabah ,öğle ve akşam öğünleri dışındaki öğünler çocuğun beslenmesi izlenerek yani öğünlerde tükettiği besin miktarına bakılarak kuşluk(sabah ile öğle arası) ,ikindi(öğle ile akşam arası) ve birde yatarken meyve,süt,ayran veya peynir,ekmek gibi besinler verilebilir.
Öğünlerde yemekler küçük porsiyonlar halinde tabağa konmalıdır.
• Yuva veya bir bakıcı tarafından bakımı yapılan çocuklar için anne günlük tüketilen besinleri sürekli denetlenmeli ve özellikle akşam yemeklerinde çocuğa sevdiği yiyecekleri sunarak günlük oluşabilecek beslenme açığı giderilmelidir.
Çünkü yeterli ve dengeli beslenemeyen çocuk çeşitli sağlık sorunları ile karşılaşabilir.(obezite,enfeksiyonlar vb)
Okul öncesi dönemde ki çocukların beslenmesi için yemek hazırlarken nelere dikkat edilmelidir?
• Temizlik koşularına dikkat edilerek hazırlama ve pişirme işlemi uygulanmalıdır
• Yemekler pişirilirken kavurma ve kızartmalardan uzak durulmalıdır.Besin değerinde almaya, neden olan bu işlemler çocukta ileride bazı sağlık sorunlarının ortaya çıkmasına neden olmaktadır.
,
• Et veya tavuk veya balık hazırlarken ,mangalda ızgara ateşinde pişirmeden, uzak durmalıdır.Çocuklar açısından tüketimi çok zor ,olan bu pişirme şekli ile birçok besin maddesinin kaybolmasına neden olduğu gibi sağlık içinde zararlıdır.
• Çocuk için sunulan yemekler aşırı sıcak ve soğuk olmamalıdır.Çocukların yemek tüketimini doğrudan etkileyen bir faktördür.
• Yemeğin kokusu ve görüntüsü çocuğun yemek tüketimini etkileyen bir diğer önemli konudur.
Çocuklarda lezzet duygusu gelişmiştir ve birbirine karıştırılmış besinleri gerek lezzet açısından gerek görünüm açısından reddede bilirler.
Okul çağı çocuklarının beslenmesi nasıl olmalıdır
Yaşları 9-12 olan çocuklardan erkeklerin günlük ortalama 2100 kalori ,kızların 1700 kalori harcadıkları bulunmuştur
Ancak bu yaşlarda enerji harcama fiziksel aktiite faktöründen etkilenir. Dolayısı ile ebeveynlerin bu konuda ki örnek davranışları ile 5 temel besin grubundan sağlanarak gerçekleşmelidir.
Kahvaltı mutlaka güne başlamada ana öğün olarak kullanılmalıdır.
Okul çağı çocuklarının beslemesini olumsuz etkileyen etmenler nelerdir?
• Okula gidip gelme zamanları iyi ayarlanmadığı için çocuğun ,özellikle sabah kahvaltısını düzenli yapması güçleşir. Büyümenin hızlı olduğu bu dönemde özellikle üzerinde durulması gereken bir konudur.
• Çocuklara eğitim nedeniyle okulda uzun süre kalırlar .Eğer okulda yemek verilemiyorsa çocuk uzun süre aç olmak zorunda kalabilir.
• Yaşanan ekonomik sıkıntılar nedeniyle çocuklar evinde yeteri kadar beslenme olanağına sahip olmayabilirler
• Birtakım nedenlerle çocuklar daha önce ,düzenli bir beslenme alışkanlığı kazanmamış olabilirler ve gün içinde düzenli beslenemezler.
• Fiziksel anlamda en aktif dönem olan ,okul çağı çocuğu yeterli beslenmesi için engel teşkil edebilir.Oyun oynamaktan çoğu zaman yemek yemeye vakit ayıramazlar.
Zayıflık veya şişmanlık(yeterli fiziksel aktivite olmadığında ) en sık karşılaşılan sorunları teşkil eder çok fazla olabilir.
Okul çağı çocuklarına beslenme alışkanlığı nasıl kazandırılır?
Beslenme ile ilgili konularda ,çocuklara ,beslenme ilkeleri ,beslenme ile büyüme ve sağlık arasındaki ilişkiler örneklerle ve sürekli olarak işlenmelidir.
Bu eğitim okulda ders olarak anlatılacağı gibi aileler vasıtasıyla evlerde de yapılabilir.
- Okula gitmeden önce ailenin de örnek olması ile mutlaka kahvaltı alışkanlığı geliştirilmelidir.Eğer okulda kahvaltı veriliyor ise öğretmenlerin denetiminde bu önmeli öğün zorlama yapılamadan tüketilmelidir.
- Okulda kalma süresi uzun olduğu zaman ,arada çocuklara besin değeri yüksek ,özel hazırlanmayı gerektirmeyen ara kahvaltısı sağlanabilir.
- Eğer eğitim ve öğretim süresi uzun ve okulda öğlen yemeği verilemiyor ise, ara kahvaltısının miktarı arttırılarak öğle yemeği şeklinde verilebilir.
- Planlı yaşamanın önemi mutlaka anlatılmalıdır.
- Bu alışkanlık ,geç kalmak korkusu yüzünden kahvaltıyı ihmal etme ve öğün atlama sorununu çözümler.
Adolesan Cag ve Beslenme
Çoçukluk ve adölesan beslenmesi birinci derecede ailesinden ,daha sonrada arkadaş çevresinden etkilenir.
Çocuk büyüdükçe sosyal çevresi de genişler. Okul , arkadaş çevresinden, medya ve reklamlardan etkilenir.
Beslenme alışkanlıkları ve bilinci sağlıklı olmayan çocuklar için bu dönem oldukça önemlidir.
Bilinçsizce sadece canının çektiğini miktar olarak fazla yemeğe yönelik hatalı beslenme ve karın doyurma davranışları çocukların fiziksel ve ruhsal gelişimlerini olumsuz yönde etkilemektedir.
Gelişen yanlış beslenme alışkanlıkları özellikle ergenlik döneminde ortaya çıkabilecek ciddi yeme bozukluları şeklinde karşımıza çıkabilmektedir.
Ergenlik (adölasan) dönemi beden imajı ve görüntüsünün genç için çok fazla önem taşıdığı bir dönemdir. Vücutları geliştikçe ve bir yetişkin hattını aldıkça vücutlarının görüntü üzerine odaklanmaları normaldir .
Ancak genelikle gençler kendileri için en iyi boy ve kilo ile ilgili yanlış bilgi ve fikirlere sahiptirler.
Özellikle 9-18 yaş arasındaki kızların %50 –60 ‘ı, erkeklerin ise %23 ü kendilerini aşırı kilolu görmektedirler.
İnce olmanın baskısı yaşıtları tarafından kabul edilen bir birey olma baskısı ile yakından ilişkilidir. İnce insanlar,başarılı popüler çekici kabul edilmektedir. Bu verilen mesaj yazılı ve görsel basının desteği ile de pekiştirilmektedir. Genç kızlar çekici bir vücuda sahip olma dürtüsüyle diyet yaparken erkekler egzersize ağırlı vermektedir.
GENÇLER için kilo verme ve ince olma arayışları onları moda diyetlere yöneltmektedir. Yapılan bu diyetler genelde etkisiz hatta tehlikelidir.
Bu diyetler özellikle büyüme gelişmenin devam ettiği, kemik gelişiminin ve yoğunluğunun arttığı genç kızlarda menstrüel siklustan dolayı demir kaybının olduğu ergenlik döneminde sorunları arttırmaktadır. Bu diyetler , büyüme gelişme geriliği ile birlikte vücudun enerji dengesinin bozulması,osteoporoz riskini arttırır,kanda ürik asit miktarını arttırır,kanda yağ miktarını arttırır, kalpte ritm bozuklukları yapar , kansızlık, derslerde ilgi ve öğrenme azlığı , kemik mineralizasyonunda bozukluklar, çeşitli psikolojik sorunlar vb ortaya çıkarmaktadır.
Ayrıca yapılan yanlış diyetler sonucunda ,anoreksiya nervoza ve bulumia gibi yeme davranışlıkları bozuklukları da bu tip diyetlerin kaçınılmaz sonları olabilmektedir.
Sık ve az beslenme ile birlikte fiziksel aktiviteninde arttırılması gençlerin şişmanlık sorunlarının çözümlenmesine yardımcı olacaktır.
Şişmanlık sorunu olan gençlerin uzman bir kişi tarafından öyküsü alındıktan sonra biyokimyasal tetkikleri dikkate alınarak beslenme programının düzenlenmesi gerekmektedir.
Yeme davranışlarını düzeltmek dengeli ve yeterli beslenmeyi uzun vadede kazandırmak gerekir. Sık ve az beslenme ile birlikte fiziksel aktivite ninde arttırılması gençlerin şişmanlık sorunlarının çözümlenmesine yardımcı olacaktır.
Düzenli ve yeterli beslenme alışkanlıklarını kazanılmasının başında güne kahvaltı ile başlamak gelmektedir. Eğer kahvaltı yapılamaz ise gücü olmayan bir bilgisayar gibi zorluklar yaşayabilirsiniz.
UNUTMAMAK GEREKİRKİ SİHİRLİ DİYETLER ,MUCİZ E ÇAYLAR VB....... BEYİN VE VÜCUT GELİŞİMİNİZİ OLUMSUZ ETKİLER.
