Uzman SühaN
Administrator
Oosit (Yumurta) Dondurma
yumurta dondurma nedir,yumurta ve enbiryo dondurma,yumurta dondurma kimlere yapılır,yumurtasını donduranlar,embriyo donduranlar,dondurulmuş embriyoyla hamile kalanlar ,yumurta ve embriyo dondurma hakkında bilgiler
2000’li yılların ortalarına kadar, yumurta dondurma işlemi teknik olarak verimi düşük bir uygulama idi ve dondurularak saklanan yumurtalarda çözme sonrası ciddi oranda canlılık kaybı gözleniyordu. Bununla birlikte özellikle son 4-5 yıl içerisindeki teknik ilerlemeler sayesinde ve vitrifikasyon (camsılaştırma) adı verilen hızlı dondurma tekniğinin klinikte yaygın olarak kullanılmasıyla embriyo dondurma gibi artık rutin bir uygulama haline gelmiştir. Yapılan çalışmalar vitrifikasyon tekniği ile dondurulup çözülen yumurtalar ile elde edilen bebeklerde doğal yolla oluşan gebeliklere kıyasla ciddi bir anomali artışının olmadığını göstermektedir.
Kimlere uygulanır?
Yumurta dondurma uygulaması merkezimizde özellikle:
• Donasyon tedavilerinde donör ve yumurta hücresi alıcı arasındaki senkronizasyonun kolaylaştırılması amacı ile,
• Çok az yumurta üretebilen çiftlerde, dölleme işlemi uygulanacak yumurta hücrelerinin belirli bir sayıya ulaşabilmesi ve böylece tedavideki şansın arttırılması amacıyla,
• Sosyal endikasyonlar nedeni ile (kariyer planları doğrultusunda çocuk sahibi olma isteğinin ertelenmesi, yaş nedeni ile doğurganlığın azalması endişesi vb),
• Kanser tanısı konmuş bireylerde kemoterapi/radyoterapi tedavisi öncesi fertilitenin korunması amacıyla,
tercih edilen bir işlemdir.
Nasıl uygulanır?
Yumurta hücrelerinin etkin olarak dondurulabilmesi içn öncelikle vücut dışına alınması gerekir. Uygulama öncesi mümkün olan sayıda yumurta gelişimi için ovulasyon indüksiyonu denilen ilaç tedavisi uygulanır. Diğer tüp bebek işlemlerinde de uygulanan bu ilaç tedavisi ile gelişen yumurtalar genel anestezi altında toplanır. Toplanan yumurta hücrelerinden olgun ve kaliteli olanlar ayrılır ve vitrifikasyon tekniği ile dondurma işlemi uygulanır. İlaç tedavisi ile yumurta toplanmasına kadar geçen süre yaklaşık 10-15 gündür.
Embriyo dondurma
Tüpbebek tedavilerinde elde edilen yumurta ve embriyo sayısı kullanılan tedavi seçeneklerine bağlı olarak kişiden kişiye değişkenlik gösterse de, günümüzde tüp bebek tedavisi gören çiftlerin yaklaşık %40’ında birden fazla kaliteli embriyo elde edilmektedir. Genç anne adaylarında bu oran %60’ların üzerinde olup, yaşa bağlı olarak yumurta rezervi düştükçe bu oran da düşebilmekte. Embriyo transferi işlemi sonrası arta kalan kaliteli embriyolar da embriyoloji laboratuvarı içerisinde bu amaçla özel olarak ayrılmış kriyoprezervasyon odası içerisinde dondurularak saklanabilir ve tedavi sürecine bağlı olarak ileri bir tarihte çözülerek gebelik elde etmek amacı ile kullanılabilir.
Embriyoların dondurularak saklanması ve istenildiğinde çözülerek bebek sahibi olmak amacı ile kullanılması 20 yıldan fazla bir süredir dünya genelinde rutin tüp bebek tedavilerinde kullandığımız bir yöntem ve bu yöntem ile dünyada günümüze kadar doğmuş yüzbinlerce çocuk var.
Pek çok hastada, embriyo transferi sonrası kalan kaliteli embriyoların dondurularak saklanması ve yakın gelecekte yine tedavi amacı ile kullanılması tıbbi, maddi ve manevi olarak hastalar için son derece önemli. Diğer bir deyişle embriyo dondurma eğer doğru şekilde uygulanır ise tedavi gören çiftlerimize hem ek bir tedavi olanağı ve gebelik şansı sağlıyor hem de toplam tedavi maliyetini ciddi oranda azaltabiliyor. Ayrıca dondurulmuş çözülmüş embriyolar ile gerçekleştirilen tedavilerde yumurta büyütmek ve bu amaçlı yüksek doz hormon ve ilaç kullanımı gerekmediğinden hasta için süreç çok daha konforlu geçiyor.
Peki embriyo dondurma işlemi sadece tedavi sonrası kalan embriyolar için mi yapılıyor? Her hastaya uygulanabilir mi?
Öncelikle embriyo dondurma/çözme tedavilerinin etkin kullanılabilmesi için tedavi hizmeti veren merkezde çok iyi bir kriyoprezervasyon hizmetinin veriliyor olması gerekli. Bu hizmetin teknolojik altyapısı çok önemli fakat tek başına yeterli değil. Dondurulacak embriyo kalitesi ve seçimi ilk aşama. Sonrasında dondurma sırasında kullanılacak yöntemin seçimi ve uygulayıcılar (embriyologlar) tarafından ne kadar etkin kullanılıp kullanılmadığı yani tecrübe geliyor. Pek çok tüp bebek merkezi embriyo dondurma ve çözme hizmeti vermesine rağmen tedavideki başarı oranları merkezler arasında ciddi farklılık göstermekte. İyi ve kaliteli bir tüp bebek merkezinde hem embriyo dondurma şansı verilen hasta sayısı yüksektir hem de dondurulup çözülen embriyolar ile elde edilen gebelik şansı en az taze embriyolar ile gerçekleştirilen tedaviler kadardır ve hatta tedavi daha doğal bir rahim ortamında yapıldığı için daha yüksektir.
Geçmiş yıllarda teknik imkansızlıklar nedeni ile sadece belirli sayıda ve kalitede embriyosu olan çiftlere önerebildiğimiz bir imkan iken günümüzde tedavi sonrası arta kalan tek bir embriyoya bile –eğer gelişim düzeyi ve kalitesi uygun ise- embriyo dondurma işlemi yapılabilmektedir. Dolayısı ile geçmişte şans tanınmayan pek çok çiftimize bu imkan artık sunulabiliyor. Diğer taraftan embriyo dondurma seçeneği sadece tedavi sonrası arta kalan embriyoları olan çiftlere uygulanmıyor, tedavi sırasında karşılaşılan ve tedavinin durdurulması veya ertelenmesi gereken durumlarda da embriyo dondurma etkin bir yöntem. Örneğin, Ovaryen Hiperstimülasyon Sendromu (OHSS) adı verilen ve tedavi gören bayanın yumurtalıklarının kullanılan hormon ve ilaçlara aşırı yanıt vermesi durumunda gelişen tüm embriyolar erken gelişim aşamalarında dondurularak saklanabilmekte, hastanın klinik tablosu iyileştiğinde ise çözülüp transfer edilmeleri sureti ile yüksek gebelik oranları elde edilebilmektedir. Bazı klinikler ayrıca yumurta gelişimi amacıyla hormon/ilaç kullanımı yüksek dozlarda olan ve bu sebep ile rahim içi zarının embriyoyu tutma kapasitesinin düştüğünü düşündükleri olgularda veya tedavi sırasında rahimde gözlenen ve embriyonun tutunmasını engelleyici yapıların varlığında (myom, polip vb.) da tüm embriyoların dondurulması, problemlerin/engellerin ortadan kaldırılması sonrası ileriki bir tarihte çözülerek daha sağlıklı ve doğal bir rahim ortamına transfer yapma ve yüksek gebelik oranları elde etme görüşünü benimsemektedirler. Özellikle uzakdoğu ülkelerinde taze yerine dondurulmuş embriyolar ile uygulanan tedavi sayısında özellikle son yıllarda ciddi bir artış gözlenmektedir.
Embriyo dondurma yönteminin faydalı olduğu bir başka yaklaşım embriyolarında genetik tanı yapılması planlanan çiftlerdir. Yüksek genetik bozukluk riski taşıyan fakat tedavide sınırlı sayıda yumurta ve embriyo elde edilebilen çiftlerde gelişen embriyolar dondurulabilmekte, birden fazla kez yumurta geliştirme ve embriyo elde etme işlemlerinden sonra dondurularak biriktirilen embriyolar birlikte genetik inceleme aşamasına alınırlar böylece genetik test maliyeti de ciddi oranda azaltılır.
Dondurulmuş embriyolar çözülerek tedavide kullanıldığında elde edilen başarı oranları ne kadardır?
Dondurulmuş olarak saklanan embriyolar, eğer doğru tekniğin deneyimli bir personel tarafından uygulandığı bir merkezde uzun yıllar herhangi bir risk ve canlılık kaybı olmadan saklanabilirler. Bu şekilde dondurularak saklanan merkezlerde embriyoların çözme sonrası canlılık oranları %95’in üzerindedir. Çözme işlemi sonrası embriyo kaybının çok düşük olduğu merkezlerde de seçilerek dondurulmuş iyi kaliteli embriyoların daha doğal bir rahim ortamına nakli ile taze embriyo transferlerinden %8-10 daha yüksek bir gebelik oranı elde edilebilmektedir.
2000’li yılların ortalarına kadar, yumurta dondurma işlemi teknik olarak verimi düşük bir uygulama idi ve dondurularak saklanan yumurtalarda çözme sonrası ciddi oranda canlılık kaybı gözleniyordu. Bununla birlikte özellikle son 4-5 yıl içerisindeki teknik ilerlemeler sayesinde ve vitrifikasyon (camsılaştırma) adı verilen hızlı dondurma tekniğinin klinikte yaygın olarak kullanılmasıyla embriyo dondurma gibi artık rutin bir uygulama haline gelmiştir. Yapılan çalışmalar vitrifikasyon tekniği ile dondurulup çözülen yumurtalar ile elde edilen bebeklerde doğal yolla oluşan gebeliklere kıyasla ciddi bir anomali artışının olmadığını göstermektedir.
Kimlere uygulanır?
Yumurta dondurma uygulaması merkezimizde özellikle:
• Donasyon tedavilerinde donör ve yumurta hücresi alıcı arasındaki senkronizasyonun kolaylaştırılması amacı ile,
• Çok az yumurta üretebilen çiftlerde, dölleme işlemi uygulanacak yumurta hücrelerinin belirli bir sayıya ulaşabilmesi ve böylece tedavideki şansın arttırılması amacıyla,
• Sosyal endikasyonlar nedeni ile (kariyer planları doğrultusunda çocuk sahibi olma isteğinin ertelenmesi, yaş nedeni ile doğurganlığın azalması endişesi vb),
• Kanser tanısı konmuş bireylerde kemoterapi/radyoterapi tedavisi öncesi fertilitenin korunması amacıyla,
tercih edilen bir işlemdir.
Nasıl uygulanır?
Yumurta hücrelerinin etkin olarak dondurulabilmesi içn öncelikle vücut dışına alınması gerekir. Uygulama öncesi mümkün olan sayıda yumurta gelişimi için ovulasyon indüksiyonu denilen ilaç tedavisi uygulanır. Diğer tüp bebek işlemlerinde de uygulanan bu ilaç tedavisi ile gelişen yumurtalar genel anestezi altında toplanır. Toplanan yumurta hücrelerinden olgun ve kaliteli olanlar ayrılır ve vitrifikasyon tekniği ile dondurma işlemi uygulanır. İlaç tedavisi ile yumurta toplanmasına kadar geçen süre yaklaşık 10-15 gündür.
Embriyo dondurma
Tüpbebek tedavilerinde elde edilen yumurta ve embriyo sayısı kullanılan tedavi seçeneklerine bağlı olarak kişiden kişiye değişkenlik gösterse de, günümüzde tüp bebek tedavisi gören çiftlerin yaklaşık %40’ında birden fazla kaliteli embriyo elde edilmektedir. Genç anne adaylarında bu oran %60’ların üzerinde olup, yaşa bağlı olarak yumurta rezervi düştükçe bu oran da düşebilmekte. Embriyo transferi işlemi sonrası arta kalan kaliteli embriyolar da embriyoloji laboratuvarı içerisinde bu amaçla özel olarak ayrılmış kriyoprezervasyon odası içerisinde dondurularak saklanabilir ve tedavi sürecine bağlı olarak ileri bir tarihte çözülerek gebelik elde etmek amacı ile kullanılabilir.
Embriyoların dondurularak saklanması ve istenildiğinde çözülerek bebek sahibi olmak amacı ile kullanılması 20 yıldan fazla bir süredir dünya genelinde rutin tüp bebek tedavilerinde kullandığımız bir yöntem ve bu yöntem ile dünyada günümüze kadar doğmuş yüzbinlerce çocuk var.
Pek çok hastada, embriyo transferi sonrası kalan kaliteli embriyoların dondurularak saklanması ve yakın gelecekte yine tedavi amacı ile kullanılması tıbbi, maddi ve manevi olarak hastalar için son derece önemli. Diğer bir deyişle embriyo dondurma eğer doğru şekilde uygulanır ise tedavi gören çiftlerimize hem ek bir tedavi olanağı ve gebelik şansı sağlıyor hem de toplam tedavi maliyetini ciddi oranda azaltabiliyor. Ayrıca dondurulmuş çözülmüş embriyolar ile gerçekleştirilen tedavilerde yumurta büyütmek ve bu amaçlı yüksek doz hormon ve ilaç kullanımı gerekmediğinden hasta için süreç çok daha konforlu geçiyor.
Peki embriyo dondurma işlemi sadece tedavi sonrası kalan embriyolar için mi yapılıyor? Her hastaya uygulanabilir mi?
Öncelikle embriyo dondurma/çözme tedavilerinin etkin kullanılabilmesi için tedavi hizmeti veren merkezde çok iyi bir kriyoprezervasyon hizmetinin veriliyor olması gerekli. Bu hizmetin teknolojik altyapısı çok önemli fakat tek başına yeterli değil. Dondurulacak embriyo kalitesi ve seçimi ilk aşama. Sonrasında dondurma sırasında kullanılacak yöntemin seçimi ve uygulayıcılar (embriyologlar) tarafından ne kadar etkin kullanılıp kullanılmadığı yani tecrübe geliyor. Pek çok tüp bebek merkezi embriyo dondurma ve çözme hizmeti vermesine rağmen tedavideki başarı oranları merkezler arasında ciddi farklılık göstermekte. İyi ve kaliteli bir tüp bebek merkezinde hem embriyo dondurma şansı verilen hasta sayısı yüksektir hem de dondurulup çözülen embriyolar ile elde edilen gebelik şansı en az taze embriyolar ile gerçekleştirilen tedaviler kadardır ve hatta tedavi daha doğal bir rahim ortamında yapıldığı için daha yüksektir.
Geçmiş yıllarda teknik imkansızlıklar nedeni ile sadece belirli sayıda ve kalitede embriyosu olan çiftlere önerebildiğimiz bir imkan iken günümüzde tedavi sonrası arta kalan tek bir embriyoya bile –eğer gelişim düzeyi ve kalitesi uygun ise- embriyo dondurma işlemi yapılabilmektedir. Dolayısı ile geçmişte şans tanınmayan pek çok çiftimize bu imkan artık sunulabiliyor. Diğer taraftan embriyo dondurma seçeneği sadece tedavi sonrası arta kalan embriyoları olan çiftlere uygulanmıyor, tedavi sırasında karşılaşılan ve tedavinin durdurulması veya ertelenmesi gereken durumlarda da embriyo dondurma etkin bir yöntem. Örneğin, Ovaryen Hiperstimülasyon Sendromu (OHSS) adı verilen ve tedavi gören bayanın yumurtalıklarının kullanılan hormon ve ilaçlara aşırı yanıt vermesi durumunda gelişen tüm embriyolar erken gelişim aşamalarında dondurularak saklanabilmekte, hastanın klinik tablosu iyileştiğinde ise çözülüp transfer edilmeleri sureti ile yüksek gebelik oranları elde edilebilmektedir. Bazı klinikler ayrıca yumurta gelişimi amacıyla hormon/ilaç kullanımı yüksek dozlarda olan ve bu sebep ile rahim içi zarının embriyoyu tutma kapasitesinin düştüğünü düşündükleri olgularda veya tedavi sırasında rahimde gözlenen ve embriyonun tutunmasını engelleyici yapıların varlığında (myom, polip vb.) da tüm embriyoların dondurulması, problemlerin/engellerin ortadan kaldırılması sonrası ileriki bir tarihte çözülerek daha sağlıklı ve doğal bir rahim ortamına transfer yapma ve yüksek gebelik oranları elde etme görüşünü benimsemektedirler. Özellikle uzakdoğu ülkelerinde taze yerine dondurulmuş embriyolar ile uygulanan tedavi sayısında özellikle son yıllarda ciddi bir artış gözlenmektedir.
Embriyo dondurma yönteminin faydalı olduğu bir başka yaklaşım embriyolarında genetik tanı yapılması planlanan çiftlerdir. Yüksek genetik bozukluk riski taşıyan fakat tedavide sınırlı sayıda yumurta ve embriyo elde edilebilen çiftlerde gelişen embriyolar dondurulabilmekte, birden fazla kez yumurta geliştirme ve embriyo elde etme işlemlerinden sonra dondurularak biriktirilen embriyolar birlikte genetik inceleme aşamasına alınırlar böylece genetik test maliyeti de ciddi oranda azaltılır.
Dondurulmuş embriyolar çözülerek tedavide kullanıldığında elde edilen başarı oranları ne kadardır?
Dondurulmuş olarak saklanan embriyolar, eğer doğru tekniğin deneyimli bir personel tarafından uygulandığı bir merkezde uzun yıllar herhangi bir risk ve canlılık kaybı olmadan saklanabilirler. Bu şekilde dondurularak saklanan merkezlerde embriyoların çözme sonrası canlılık oranları %95’in üzerindedir. Çözme işlemi sonrası embriyo kaybının çok düşük olduğu merkezlerde de seçilerek dondurulmuş iyi kaliteli embriyoların daha doğal bir rahim ortamına nakli ile taze embriyo transferlerinden %8-10 daha yüksek bir gebelik oranı elde edilebilmektedir.
