Eğer metabolizmamız hızlı çalışıyor ise yediklerimiz kolayca enerjiye dönüşür ve hızlı bir şekilde yakılır. Tam tersine metabolizmamız yavaş çalışırsa aldığımız besinlerin enerjiye dönüşümü zorlaşır ve yakamadığımız kaloriler kiloya dönüşür.
Ayrıca, hareketsizlikten oluşan kas kaybı metabolizma hızının yavaşlamasına, düzenli egzersiz yaparak kas gücüne sahip olmak ise metabolizmanın hızlanmasına yol açar. Bu nedenle metabolizma hızımızı ölçtürüp, bu oranı dikkate alarak bir yaşam düzeni oluşturursak, kilomuzu da rahatlıkla kontrol altına alabiliriz.
Metabolizma hızı neden yavaşlar?
Diyetisyen Şefika Aydın metabolizma hızının kişiden kişiye değiştiğini ve birçok faktöre bağlı olduğunu belirtiyor. Aydın, bu faktörlerin yaş, cinsiyet, hormonal durumlar, menopoz, kişinin egzersiz seviyesi ve kalıtımsal özellikler olduğunu söylüyor. Bunların yanı sıra genetik etkilerin, metabolik hastalıkların, yağ ve kas düzeylerinin, ateşli hastalıkların, hamileliğin ve uzun süreli diyetlerin de bazal metabolizma hızını etkilediğini söylüyor.
Yaşımız ilerledikçe vücudumuz daha fazla kilo ve yağ edinir, daha çok kas kaybederiz. Bu nedenle metabolizma hızımız da yaşımız arttıkça azalmaya başlar. Doktor Haluk Saçaklı “27 yaşından itibaren her 5 senede bir metabolizmamız %3 yavaşlar. 47 yaş ve sonrası ise %12 yavaşlama söz konusu olur” diyor. Bunun da ayda 1 kilo yağlanma anlamına geldiğini belirtiyor. Saçaklı, 30 yaşından itibaren her yıl 250 gram kas yitirirken, 750 gram yağlandığımızı söylüyor.
Metabolizma hızında cinsiyetin etkisine gelince, erkeklerin kas oranı kadınlara göre daha yüksek olduğundan, metabolizmaları da daha hızlı çalışır. Kadınların metabolizması hızı erkeklere oranla daha yavaştır.
Metabolizma hızını yavaşlatan önemli bir faktör sık ve bilinçsiz yapılan diyetler. Hızlı kilo alıp vermeler metabolizma hızımızı olumsuz yönde etkiler. Uzmanlar, sürekli ağır diyetler yapılmasının metabolizma hızını yüzde 30 oranında azalttığını belirtiyorlar.
Metabolizmanın yavaşlaması nelere yol açar?
Metabolizmanın yavaşlaması ve vücudun yağlanmasıyla birlikte sağlığımızı tehdit eden birçok hastalık ortaya çıkar. Doktor Haluk Saçaklı, “Kandaki yağların artması ve damar çeperlerinin yağla tıkanması kardiovasküler olumsuzluklara neden olur. Bu da kalp krizi riskinin artması demektir “ diyor. Saçaklı, metabolizmanın yavaşlamasının aynı zamanda diyabet hastalığının çok daha çabuk ortaya çıkmasına neden olacağını belirtiyor.
