Bireysel emeklilikle 56 yaşında emekli olabilirsiniz

Bilge Gökçen

Yeni Üye
Üye
Bireysel emeklilikle 56 yaşında emekli olabilirsiniz
Son günlerde toplumun en önemli gündem maddelerinden biri yeni çıkan Sosyal Güvenlik Yasası.


Emeklilik yaşını 65'e atan ve aylık bağlama oranını düşüren yasa birçok insanı yeni arayışlara itiyor. Zaten yasa çıkmadan önceki son günlerde eski yasadan faydalanabilmek adına sosyal güvenlik kurumları önünde metrelerce uzayan kuyruklar da bunun en önemli kanıtı. Elinde imkanı olan yeni yasaya yakalanmadan eskisine tabii olmak için uğraştı. Kimi daha üç aylık bebeklerini bile sigorta ettirmeyi başardı kimisi ise çocuklarını eş dostun yanında çalışır gösterdi, ileride erken emeklilik vizesini şimdiden aldı.

Yeni yasa emeklilik yaşını 65'e yükseltmesine yükseltiyor ama burada 56 yaşında emekli olma imkanı da var. Fakat bunun yolu devletten değil özel sektörden, yani bireysel emeklilikten geçiyor. Bireysel emeklilik sistemine dahil olanlar halen 56 yaşında emekli olma şansını elde edebiliyor. Üstelik burada 56 yaşın daha da yükseltilmesi henüz gündemde değil.

Son dönemde giderek daha fazla insanın ilgisini çeken ve hızla büyüyen bireysel emeklilik sistemini konuşmak üzere sektörün en büyüğü olan Anadolu Hayat Emeklilik Genel Müdürü Mete Uğurlu'nun kapısını çaldık. Finans sektörünün deneyimli isimlerinden Uğurlu, herkesi bir an önce sisteme dahil olmaya ve geleceklerini şimdiden inşa etmeye çağırıyor. Uğurlu'nun şu lafı da son derece iddialı: "Şimdiye kadar gördüğüm en mükemmel sistem..."

BU BİR BİRİKİM VE TASARRUF SİSTEMİ
- Sizce insanlar neden bireysel emekliik sistemine girmeli?

"Sistemin iki tane temel özelliği var. Birincisi, bu bir emeklilik sistemi değil aslında. Birikim ve tasarruf sistemi. Bugünkü sosyal güvenlik sistemi ve kamunun yapısı, Türkiye'de emeklilik dönemi için insanlara yeterli geliri sağlayamıyor. Kişilerin sadece bu sisteme güvenerek değil, kendilerinin de geleceğe yönelik olarak tasarruf yapması lazım.
Bunu nasıl yapabilirler? Mesela kendileri kenara para koyabilirler, bankaya yatırırlar, gayrimenkul alırlar veya değişik şeylere yatırım yaparlar. Ama hep görüyoruz ve biliyoruz ki; insanlar bu yatırımlarını kolay kolay yapamıyor. Bugünkü tüketim toplumunda bir kenara küçük küçük para ayırmak çok mümkün değil."

DEVLET DE DESTEK VERİYOR
"Bireysel emeklilik sistemi, küçük küçük birikimlerinizle sizi geleceğe hazırlayan bir sistem. Tamamen kendi brikimlerinizle gelecekte bir değer oluşturmanızı öngörüyor. Ve şunu söyluyor: Bu birikimleri oluşturken, ben size en iyi performansı sağlarım. Bu birikimleri bütçenize en uygun şekilde katkı payı olarak alır ve en performanslı şekilde piyasa koşullarında değerlendirip geleceğe taşırım...

Ayrıca devlet de diyor ki; 'sen bu sisteme girersen, ben buna bir destek koyarım.' Nedir bu destek? Vergi desteği... Aylık yatırdığınız katkı paylarınızı vergi matrahından düşerek gelir vergisini daha az ödüyorsunuz. Buradan da tasarrufunuz, en düşük vergi gelirine sahip kişiler için yüzde 25, en üst dilimde yüzde 52. Sadece bu oranlarda vergi avantajından kazancınız var. Yani kumbaranıza 100 YTL konuyorsa 52 YTL'si devletten geliyor."

PARA BİZİM ELİMİZE DEĞMİYOR
- Peki şirketler bizden aldığı bu parayı ne yapıyor?
Şirketlerin aldığı bu katkı payları portföy yönetim şirketleri tarafından yönetiliyor. Para bir kere bireysel emeklilik şirketinde kalmıyor, hepsi Takasbank nezdinde saklanıyor.

Fonların çalışma şekli de tamamen pofesyonel. Örneğin Anadolu Hayat'ın emeklilik fonlarını İş Portöy yönetiyor. Yani para bizim elimize hiç değmiyor. Son derece şeffaf ve güvenilir bir yapı bu.

- Bu bireysel emeklilik fonları nasıl bir getiri sağlıyor?
Geçen yıl emeklilik yatırım fonlarının ortalama getirisi yüzde 18.5. Yani 100 YTL'ye 18.5 YTL getiri sağlamışlar. Bizde ise bu ortalama yüzde 21.
Burada şöyle bir güzellik de var; siz katılımcı olarak 'paramı şu şekilde değerlendirmenizi istiyorum' diye bize talimat veriyorsunuz ve biz de portföy yönetim şirketine aktarıyoruz. Diyorsunuz ki, 'ben riskli bir yatırım yapmak istiyorum, ağırlıklı olarak hisse senedi alın', ya da 'ben muhafazakarım paramın riski az olsun devlet kağıdı alın' gibi yatırım kararlarınızı siz bize aktarıyorsunuz ve biz ona göre değerlendiriyoruz.
Geçen yıl hisse senedine yatırım yapılmasını isteyen bireysel emeklilik müşterileri yüzde 35-40 arasında kazandılar. Burada tercih tamamen müşteriye ait.

- Katılımcılar bireysel emeklilik fon tercihlerini istediği zaman değiştirebiliyor mu?
Tabii. Senede 4 kere değiştirme hakkı vardı, şimdi bu 6'ya çıktı.
- Piyasanın durumuna göre istedikleri gibi oynayabiliyorlar yani...
Elbette, internetten istediğiniz gibi oynayabilirsiniz. Fonların durumunuzu, ne kadar kazandırdığını görebilir ve her türlü değişikliği internetten kolayca yapabilirsiniz.
KISITLAMA YOK, HER YERE YATIRIM YAPABİLİRİZ
- Portföy şirketleri bu paralarla istediği her yere yatırım yapabiliyor mu?

Tabii. Repo, ters repo, hisse senedi, eurobond, Hazine Bonosu...

AYLIK 100 YTL'YE 10 YIL SONRA 17 BİN 500 YTL
Burada lafı Mete Uğurlu'dan alıp araya ben giriyorum ve aylık ne kadar öderseniz kaç yıl sonra ne kadar alacağınızla ilgili bazı örnekler vermek istiyorum. Ancak burada hatırlatmamız gereken en önemli husus, tüm projeksiyonların Hazine tarafından yapıldığı ve olası faiz oranlarının yine Hazine tarafından belirlendiği. Yani bunlar kesin olmayan, tahmini rakamlar...
Hazine'nin hazırladığı iyimser tabloya göre 10 yıl boyunca ayda 100 YTL yatıranlar, 10 yıl sonra 17 bin 441 YTL alacak. 20 yıl boyunca 100 YTL yatırırsanız 20 sene sonra 45 bin 664 YTL alacaksınız. 30 yıl boyunca öderseniz ise tam 95 bin YTL belirtilen süre sonunda sizin olacak.
Ayda 200 YTL ödeyenler ise çok daha fazla bir tutar almaya hak kazanacak. 10 sene sonunda 34 bin 880 YTL, 20 sene sonunda 91 bin 328 YTL, 30 sene sonunda ie 187 bin 500 YTL tasarrufçunun hesabına geçecek.
Ayda 300 YTL yatıranlar 10 sene sonunda 52 bin 856, 500 YTL yatıranlar ise aynı süre sonunda 88 bin YTL'yi ceplerine koyacak.
Diğer katkı payları ve emeklilik ikramiyeleri için bireysel emeklilik şirketlerinin internet sitelerindeki hesap motorlarından yararlanabilirsiniz...

HAZİNE'NİN TAHMİNİNİN ÜZERİNE ÇIKTIK
Söz yine Mete Uğurlu'da...
"Hazine tarafından bütün projeksiyonlar yapıldı ve bunlar son derece muhafazakar projeksiyonlar. Örneğin geçen sene için yüzde 8-9 getiri ile projeksiyon yapıldı ama müşteriler ortalama olarak yüzde 18.5 kazandı. Sonuçta Hazine'nin söylediği oranlar üzerinden biz size bir getiri tahmini yapabiliriz. Bunu iki türlü yapabiliriz. Bugün 100 YTL'lerle 56 yaşına geldiğinizde ne kadar alabileceğinizin tahminini yapabiliriz. Veya 'ben 56 yaşında şu kadar para istiyorum' dersiniz, bunun için ayda ne kadar yatırmanız gerektiğini hesaplarız.

- Aylık gelirin ne kadarını ayırmalı? Burada bir tavsiyeniz var mı?
Bizim burada sektör olarak bir tavsiyemiz var. Biz en uygun oranın aylık gelirin yüzde 10'una kadar olduğunu düşünüyoruz. Çünkü aylık gelirinizin yüzde 10'una kadar vergi avantajından yararlanma şansınız var.
Diyelim ki maaşınız 2 bin YTL. Eğer 200 YTL'sini bu sisteme koyarsanız, 200 YTL'yi vergi indirimine tabi tutabilirsiniz. 300 YTL yatırısanız yine vergi indirimi 200 YTL'lik bölüm için geçerli olacak. Vergi avantajından yaralandığınız kısım maaşınızın yüzde 10'unu ve maaşınız ne olursa olsun asgari ücreti geçemiyor.
Tavsiyemiz, maaşınızın yüzde 10'una kadar bu sisteme yatırın, vergi avantajınızdan yüzde 25-52 bandından bir kârınız olur, yüzde 18-20 civarında da bir geliriniz.

-Emekli olunca paranın hepsi alınabiliyor mu?
Emekli olacağınız noktada sadece yüzde 3.75 stopaj kesilir ve vergisini ödeyip bu paranızı toplu alabilirsiniz, isterseniz de biz bu hesabınızı bir maaş hesabına döndürüp size aylık olarak ödeyebiliriz. Ya da toplu paranızın bir kısmını alabilir, gerisini nemalandırıp maaş olarak size ödenmesini sağlayabilirsiniz.
Ama burada unutulmaması gereken şey şudur: Tanımlı maaş diye bir sistem yok burada. Yani ben ayda 100 YTL de yatırsam 500 YTL de yatırsam emekli olunca ben sana 500 YTL vereceğim gibi birşey söylemiyorum. Ne yatırırsanız onu alacaksınız...

- Toplu almak mı maaş bağlatmak mı daha avantajlı?
Bu tamamen müşterinin tercihlerine bağlı. O tarihte oluşmuş birikimlerinizin aylık getirisi ile hayatınızı sürdürebilecekseniz problem yok. Veya dersiniz ki, '100 bin YTL mi birikti, 25 binini peşin ver bana, ihtiyacımı göreyim kalan 75 bin YTL'den de maaş öde.' Birçok seçenek var...

- Burada 56 yaş nasıl belirlendi?
Türkiye'de emeklilik yaşı o civarlardaydı. Yeni sosyal güvenlik yasası ile ise 65 yaşlara uzadı. Şu anda bireysel emeklilikte 56 yaşından önce emeklilik mümkün değil.
- Dünyada nasıl?
Aşağı yukarı aynı. Her ülke kendine göre bir standart belirlemiş. Ama 65 yaşa kadar gidenler de var...
- Bizde de yaşın yükselmesi gibi bir durum olabilir mi?
Yok olmaz. Bu yasa ile belirlenen bir yaş. Öyle bir yükselme ihtiyacı olacağını zannetmiyotum. Zaten bu süre bile insanlara biraz uzun geliyor.

-Sistemden 56 yaşından önce de çıkılabiliyor mu?
56 yaşına geldiğinizde yüzde 3.75 stopaj ödeyerek paranızı alabiliyorsunuz. Ama daha önce de çıkabilirsiniz... Sisteme girdiniz diyelim. İlk 10 yıl içerisinde çıkarsanız yüzde 15 stopaj verip paranızı alabilirsiniz. 10 yıldan sonra 56 yaşına kadar yüzde 10 stopaj ödeyip sistemden çıkabilirsiniz. Ama siz zaten bu kesilen stopajları fazlası ile vergiden kazanmış oluyorsunuz.
Daha önce de dediğim gibi yüzde 25-52 arasında bir vergi avantajı var. Dolayısıyla sistemden erken de çıksanız bile bir zarar söz konusu değil.
Devlet aslında yaptığı teşviğin bir kısmını siz sistemden erken çıktınız diye geri almış oluyor. Durum bu.
- Sistemden en erken ne zaman çıkılabiliyor?
İsterseniz yarın bile çıkabilirsiniz...

hurriyet.com
 
Geri
Üst